به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا توحید مفضل عنوان کتابی است که توسط یکی از یاران مبارز امام صادق علیه السلام به نام مفضل بن عمر در چهار جلسه به املا رسیده است. این کتاب، کنزالحقایق هم نام دارد، اما متأسفانه تاکنون مورد بی مهری نظام آموزشی کشورمان قرار گرفته است در حالی که یکی از بهترین کتب در زمینه توحید خلقت است و در چهار بخش قرار دارد: ۱ شگفتی های آفرینش انسان ۲ شگفتی های خلقت حیوانات ۳ شگفتی های طبیعت ۴ در مصالح وجود ناملایمات و مصایب؛ در ادامه روایتی از امام صادق(ع) درباره برخی اسرار خواب را بخوانید. متن حیرت انگیز این کتاب، مورد تأیید علما واقع شده است، از جمله سید بن طاووس که آن را شگفت انگیز خوانده است و همچنین علامه محمدباقر مجلسی که آن را برای استفاده عامه به فارسی شیوا ترجمه کرده و در برخی موارد، سخنان حضرت را شرح نیز کرده است.

در مجلس چهارم این کتاب می خوانیم ای مفضل، دلایل آفرینش، نمونه های حکمت و تدبیر و هدفمندی در آفرینش انسان، حیوان، گیاه، درخت و جز آنها را چنان برایت شرح دادم که اهل عبرت از آن عبرت گیرند. اینک به شرح آفت هایی می پردازم که گاه نادانان آنها را بهانه می گیرند و آفرینش و آفرینشگر و هدف و تدبیر و حکمت در کار او را انکار می کنند. نیز به بیان عقیده گروه معطله و اصحاب مانی می پردازم که حکمت سختی ها و مصیبت ها و مرگ و فنا را انکار کردند. همچنین به رد کسانی می پردازم که به طبیعت اعتقاد دارند و همه آفرینش اشیا را بالعرض و اتفاقی می پندارند. قاتلهم الله أنی یؤفکون؛ خدای، اینان را بکشد از جانب حق به کدام سوی می گریزند؟! (سوره توبه، آیه ۳۰)

بلاها، عقیده نادانان و پاسخ به شبهه آنان

گاه مردم گرفتار بلایی می شوند که نیکوکار و بدکار را فرا می گیرد؛ گاه نیز انسان های نیکوکار دچار می شوند و بدکاران می رهند. اینان می گویند: این امر با تدبیر و حکمت نمی سازد؛ پس چه دلیلی دارد؟

در پاسخ آنان باید گفت: اگر چه این بلاها گاه صالح و طالح را در بر می گیرد، اما خداوند سود هر دو را در آنها نهاده است؛ زیرا صالحان هنگامی که گرفتار می شوند، به یاد نیکی ها و نعمات گذشته خداوند و پروردگار خویش می افتند و پیشانی بر خاک می نهند و او را سپاس می گزارند و صبر پیشه می کنند. بدکاران و فاسدان نیز وقتی که گرفتار این بلاها می شوند، قدری شکسته می شوند و از معصیت و فساد می پرهیزند.

اینچنین نعمت و سلامتی هم به سود هر دو گروه است: ابرار از نیکویی و صالح بودن خود شادند و مسرور و با این نعمت ها بر رغبت و شوق شان به سوی عمل صالح افزوده می شود و فاجران و فاسدان نیز به رأفت و مهر خداوندگارشان پی می برند و در می یابند که خداوند بی آنکه آنان سزاوار مستحق باشند، به آنان نعمت و سلامتی عطا فرموده است؛ آنگاه این رأفت و گذشت الهی باعث می شود که این افراد هم نسبت به مردم رأفت ورزند و از آنان درگذرند.

ممکن است کسی بگوید: این که گفتید هنگامی است که بلاها در مال مردم بیفتد اما چه می گویید هنگامی که بلا در «جان» آنان بیفتد؛ مانند: آتش سوزی، غرق شدن، سیل و زلزله که باعث می شود که جانشان را از دست بدهند؟

در پاسخ گفته می شود: خداوند جل و علا در این هم خیر و صلاح هر دو گروه را نهاده است؛ زیرا صالحان از این سرای پیچیده در بلاها و سختی ها راحت می شوند [و به منزل نعمت و راحتی می رسند] فاجران و فاسدان نیز اگر بر اثر این بلاها بمیرند، از سویی باعث کاهش عذاب آخرت آنان است و از سوی دیگر باعث می شود که به فساد و فسق ادامه ندهند.

کوتاه سخن اینکه خالق والامرتبه، با حکمت و قدرت خود همه این امور را به سود و مصلحت همه می کند، چنان که اگر طوفان، درختی یا نخلی را از ریشه در آورد سازنده ماهر، آن را بر می دارد و در جا ی های فراوان به کار می گیرد. تدبیرگر و حکیم عالم نیز چنین است. اگر بلاهای جانی و مالی فرود آید، همه را به سود و مصلحت همه مردم می کند.

اگر بگوید: اصلا چرا واقع می شوند؟ در پاسخ گفته می شود: برای آنکه فاجران و فاسدان از سلامتی و راحتی در گناه و فسق و فجور بیشتر و گناهان افزون تر گرفتار نیایند و نیکوکاران نیز از تلاش و مجاهده [که لازمه آن تحمل دشواری ها و ناگواری هاست] باز نمانند. غالبا این دو حالت زمانی رخ می نمایند که مردم در راحتی و وفور نعمت باشند و این بلاها آنان را از سقوط باز می دارد و به آنچه سود و مصلحت آنان در آن است آگاه می کند.

اگر از این بلاها در امان و راحت باشند، در طغیان و معصیت فرو می روند، چنان که مردم در آغاز چنین بودند و چنان در معصیت و فساد غرق شدند که به بلا و طوفان گرفتار شدند تا زمین از لوث آنان پاکیزه شود.

متن حدیث: و قد یتعلق هؤلاء بالآفات التی تصیب الناس فتعم البر و الفاجر أو یبتلی بها البر و یسلم الفاجر منها فقالوا کیف یجوز هذا فی تدبیر الحکیم و ما الحجة فیه فیقال لهم إن هذه الآفات و إن کانت تنال الصالح و الطالح جمیعا فإن الله عز و جل جعل ذلک صلاحا للصنفین کلیهما أما الصالحون فإن الذی یصیبهم من هذا یزدهم [یردهم] نعم ربهم عندهم فی سالف أیامهم فیحدوهم ذلک علی الشکر و الصبر و أما الطالحون فإن مثل هذا إذا نالهم کسر شرتهم و ردعهم عن المعاصی و الفواحش و کذلک یجعل لمن سلم منهم من الصنفین صلاحا فی ذلک أما الأبرار فإنهم یغتبطون بما هم علیه من البر و الصلاح و یزدادون فیه رغبة و بصیرة و أما الفجار فإنهم یعرفون رأفة ربهم و تطوله علیهم بالسلامة من غیر استحقاق فیحضهم ذلک علی الرأفة بالناس و الصفح عمن أساء إلیهم و لعل قائلا یقول إن هذه الآفات التی تصیب الناس فی أموالهم فما قولک فیما یبتلون به فی أبدانهم فیکون فیه تلفهم کمثل الحرق و الغرق و السیل و الخسف فیقال له إن الله جعل فی هذا أیضا صلاحا للصنفین جمیعا أما الأبرار فلما لهم فی مفارقة هذه الدنیا من الراحة من تکالیفها و النجاة من مکارهها و أما الفجار فلما لهم فی ذلک من تمحیص أوزارهم و حبسهم عن الازدیاد منها و جملة القول أن الخالق تعالی ذکره بحکمته و قدرته قد یصرف هذه الأمور کلها إلی الخیر و المنفعة فکما أنه إذا قطعت الریح شجرة أو قطعت نخلة أخذها الصانع الرفیق و استعملها فی ضروب من المنافع فکذلک یفعل المدبر الحکیم فی الآفات التی تنزل بالناس فی أبدانهم و أموالهم فیصیرها جمیعا إلی الخیر و المنفعة فإن قال و لم تحدث علی الناس قیل له لکیلا یرکنوا إلی المعاصی من طول السلامة فیبالغ الفاجر فی رکوب المعاصی و یفتر الصالح عن الاجتهاد فی البر فإن هذین الأمرین جمیعا یغلبان علی الناس فی حال الخفض و الدعة و هذه الحوادث التی تحدث علیهم تردعهم و تنبههم علی ما فیه رشدهم فلو خلوا منها لغلوا فی الطغیان و المعصیة کما غلا الناس فی أول الزمان حتی وجب علیهم البوار بالطوفان و تطهیر الأرض منهم

انتهای پیام/