چرخش راهبردی گرجستان به چین؛ از تجارت آزاد تا مشارکت راهبردی



به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در ۱۸ مارس، «میخائیل کاولاشویلی» رئیس جمهور گرجستان، با سفیر چین در گرجستان دیدار کرد تا درباره مشارکت راهبردی بین دو کشور گفتگو کند.

رئیس جمهور گرجستان خاطرنشان کرد که تجارت آزاد، مشارکت راهبردی و رژیم لغو روادید به توسعه بیشتر روابط گرجستان و چین، تقویت تماس های مردمی، روابط تجاری و همکاری های اقتصادی کمک می کند.

حزب حاکم «رویای گرجستان» در سومین دوره پارلمانی خود، با وجود اینکه در سال ۲۰۱۲ با احساسات نزدیک به ضدچینی به قدرت رسیده بود، از الگوی توسعه چین حمایت نشان داده است.

از زمان امضای یادداشت تفاهم مشارکت راهبردی سیاسی و اقتصادی بین گرجستان و جمهوری خلق چین در سال ۲۰۲۳، تأثیر آن بر حزب حاکم گرجستان قابل توجه بوده است. مطالعه ای بر روی ۶۱ منبع طرفدار چین در رسانه های اجتماعی گرجستان که در مارس ۲۰۲۴ منتشر شد، نشان داد که برقراری روابط نزدیک با چین به عنوان یک «شاهکار سیاسی» و ابزاری برای متعادل کردن «فشار قابل توجه اعمال شده توسط آمریکا بر گرجستان» تلقی می شود.

تعمیق روابط اقتصادی

حزب «رویای گرجستان» پس از به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۲، علاقه اقتصادی به همکاری با چین نشان داد.

تحت حاکمیت «رویای گرجستان»، گرجستان اولین کشور در منطقه قفقاز بود که در سال ۲۰۱۷ توافقنامه تجارت آزاد با چین را امضا کرد و این سند در سال ۲۰۱۸ لازم الاجرا شد. این امر به افزایش قابل توجه ثبت شرکت های چینی در گرجستان بین سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ کمک کرد. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۴، ۱۸۹۳ شرکت چینی در گرجستان ثبت شد.

تنها در سال ۲۰۲۴، ۲۹۱ شرکت جدید چینی در گرجستان ثبت شد. تحت دولت های قبلی از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۲، تنها ۴۵۱ شرکت تأسیس شده توسط شهروندان چینی در گرجستان ثبت شده بود.

در سال های ۲۰۱۳ و ۲۰۲۴، چین تقریبا ۶۵۵ میلیون دلار در گرجستان سرمایه گذاری کرد که پنج برابر میزان سرمایه گذاری تحت دولت قبلی گرجستان (۲۰۰۳-۲۰۱۲) است که تنها ۱۳۲ میلیون دلار سرمایه گذاری شده بود.

تحت حاکمیت «رویای گرجستان»، گردش کالا بین دو کشور تقریبا سه برابر شده است. در سال ۲۰۱۲، کل گردش کالا ۶۴۰ میلیون دلار بود که شامل ۲۶ میلیون دلار صادرات و ۶۱۴ میلیون دلار واردات می شد.

تا سال ۲۰۲۴، این رقم به ۱٫۹۱۶ میلیارد دلار افزایش یافت که شامل ۳۰۳ میلیون دلار صادرات و ۱٫۶۱۳ میلیارد دلار واردات بود. از سال ۲۰۲۴، گرجستان شاهد افزایش متوسطی در علاقه شهروندان چینی به بازار املاک و مستغلات این کشور بوده است.

به ویژه، همانطور که کارشناسان محلی املاک توضیح می دهند، در میان خارجی ها، علاقه اصلی به املاک گرجستان از سوی روس ها و بلاروس ها است و علاقه فزاینده ای از سوی سرمایه گذاران چینی ظاهر شده است.

بر اساس گزارش اداره ملی گردشگری گرجستان، در سال ۲۰۲۴ تعداد بی سابقه ۸۸ هزار ۵۶۳ بازدیدکننده از چین در گرجستان ثبت شد. در سال ۲۰۱۲، تعداد بازدیدکنندگان ۱۲ برابر کمتر (۷,۶۳۳) بود. افزایش شدید بازدیدکنندگان از چین عمدتا به دلیل لغو رژیم روادید برای شهروندان چینی و همچنین تشدید ترافیک هوایی مستقیم بین دو کشور از سال ۲۰۲۳ است.

سازمان های مشترک و پروژه های زیربنایی

روابط گرجستان و چین با تأسیس سازمان های مشترک جدید تقویت شده است. انجمن همکاری منطقه ای گرجستان-چین (GCRC) در ژانویه در تفلیس تأسیس شد.

هدف GCRC ایجاد مشارکت های جدید بین سازمان های تجاری گرجستان و چین است. پیش از این، انجمن دوستی گرجستان-چین و مرکز توسعه اقتصادی و فرهنگی گرجستان-چین نیز تأسیس شده بودند.

به درخواست دولت «رویای گرجستان»، شرکت های چینی پروژه های زیربنایی عمده ای به ارزش صدها میلیون دلار آمریکا اجرا کرده اند. در سال ۲۰۲۰، «ماریوش ماشکویچ» سفیر لهستان در گرجستان، این سوال را مطرح کرد که چرا گرجستان با توجه به اینکه بودجه اصلی پروژه های زیربنایی خود را از کشورهای اتحادیه اروپا دریافت می کند، شرکت های چینی را برای ساخت جاده ها و تونل ها دعوت می کند.

چندین شرکت بزرگ دولتی چینی در حال حاضر به طور فعال در گرجستان فعالیت می کنند. این شرکت ها در حال ساخت جاده ها و تونل هایی با اهمیت استراتژیک برای گرجستان، از جمله تنها بزرگراهی که شرق و غرب گرجستان را به هم متصل می کند، هستند. به عنوان مثال، در تابستان ۲۰۲۴، تونل ۱۸۰۰ متری ریکوتی که توسط شرکت های چینی ساخته شده بود، افتتاح شد.

مشارکت راهبردی و همسویی سیاسی

امضای مشارکت راهبردی بین چین و گرجستان در سال ۲۰۲۳ نشان دهنده چرخشی از همکاری عمدتا اقتصادی به سمت نزدیکی سیاسی گسترده تر بود. این امر همزمان با وخامت روابط با غرب رخ داد.

تفلیس با امضای یک مشارکت راهبردی با رقیب ژئوپلیتیکی آمریکا و اتحادیه اروپا، پیام سیاسی روشنی به غرب فرستاد که از این پس نه تنها با غرب بلکه با شرق نیز دوست خواهد بود.

متن توافقنامه مشارکت به طور ضمنی نشان دهنده دور شدن از ارزش های لیبرال و به رسمیت شناختن برتری درک شده سیستم سیاسی و اقتصادی چین است.

به ویژه، در این توافقنامه آمده است: «گرجستان معتقد است که مدرنیزاسیون چینی مسیر جدید و گزینه جدیدی را برای بشریت برای دستیابی به مدرنیزاسیون ارائه می دهد».

علاوه بر این، توافقنامه امکان سفر بدون ویزا و پروازهای مستقیم برای گرجی ها به چین را فراهم می کند.

نزدیکی به چین به «رویای گرجستان» فرصتی داده تا مشارکت راهبردی گرجستان با چین را با مشارکت راهبردی آن با آمریکا مقایسه کند. در سال ۲۰۲۴، «ایراکلی کوباخیدزه» نخست وزیر گرجستان، از آمریکا به دلیل عدم ارائه سفر بدون ویزا برای شهروندان گرجستان انتقاد کرد.

او همچنین از نبود پروازهای هوایی مستقیم از آمریکا به گرجستان انتقاد کرد.

روابط آموزشی و نتیجه گیری

روابط فرهنگی و آموزشی نیز یکی از حوزه های کلیدی همکاری بین گرجستان و چین بوده است. در ژوئیه ۲۰۲۳، «ایراکلی غاریباشویلی» نخست وزیر وقت گرجستان، هنگام بازدید از چین، یادداشت تفاهمی در حوزه آموزشی امضا کرد که بر اساس آن تصمیم گرفته شد آموزش زبان چینی به طور فعال در مدارس ابتدایی و متوسطه گرجستان معرفی شود.

در فوریه، «ژو چیان» سفیر چین در گرجستان، از وزارت آموزش گرجستان بازدید و با «الکساندر تسولادزه» وزیر آموزش گرجستان، در مورد «تقویت همکاری در زمینه آموزش و علم» گفتگو کرد.

ژو در دیدار با وزارت آموزش گرجستان، موضوع آموزش زبان چینی در مدارس دولتی گرجستان را نیز مورد بحث قرار داد. پس از این دیدار، وزارتخانه های آموزش هر دو کشور اعلام کردند که در حال حاضر بر روی پیش نویس توافقنامه ای در مورد به رسمیت شناختن متقابل مدارک و گواهی نامه های صادر شده در چین و گرجستان کار می کنند.

نفوذ چین در گرجستان تقریبا ۱۵ سال پیش تحت حاکمیت حزب طرفدار غرب «جنبش اتحاد ملی» به رهبری میخائیل ساکاشویلی آغاز شد. در سال ۲۰۱۰، اولین مؤسسه کنفوسیوس در یکی از دانشگاه های خصوصی محبوب این کشور، دانشگاه آزاد تفلیس، برای ترویج مطالعه زبان و فرهنگ چینی در میان گرجی ها تأسیس شد.

«رویای گرجستان» در سال های اولیه حکومت خود، روابط خود با چین را به شیوه ای متناقض درک می کرد. در سال ۲۰۱۵، «تئا تسولوکیانی» وزیر دادگستری وقت، با افتخار نتایج اصلاحات گسترده مهاجرتی خود را اعلام کرد که در نتیجه آن جریان بازدیدکنندگان، از جمله چین، در سال ۲۰۱۴ به شدت کاهش یافت.

او سپس با افتخار اعلام کرد که گرجستان در حرکت به سمت ادغام با اتحادیه اروپا به موفقیت هایی دست یافته است. با این حال، از آن زمان، «رویای گرجستان» کاملا با چین همسو شده و از غرب فاصله گرفته است. گرجستان اکنون واشنگتن و بروکسل را کنار می زند تا به شیوه ای که قدرت و ثبات را در داخل تضمین کند، در پکن به موفقیت دست یابد.

انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «چرخش راهبردی گرجستان به چین؛ از تجارت آزاد تا مشارکت راهبردی» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.