به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، از جمله مهم ترین راهبردهای پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار علیهم السلام ارائه تصویری از آینده جامعه بشری به شیعیان شان بود؛ تصویری که از آن با عنوان مهدویت یاد می کنیم که شامل آخرالزمان و عصر ظهور می شود. این از آن روست که حجم زیادی از آیات قرآن به این امر اختصاص دارد؛ همچنان که در طبقه بندی موضوعی آیات قرآن تاکنون بیش از ۱۲۰۰ آیه مرتبط با موضوع مهدویت یافت شده در حالی که حجم آیات فقهی حدود ۵۰۰ آیه است. این دست آیات با عنوان «آیات المهدی(عج)» شناخته می شوند. بنابراین طبیعی است که پیامبر(ص) و اهل بیت وحی بیشترین تبیین را نسبت به مهدویت به شیعیان خویش ارائه داده باشند به گونه ای که در بین احادیث موضوعی، روایات مربوط به مهدویت، آخرالزمان و ظهور بیشترین حجم را به خود اختصاص داده است.

مجید فروزانمهر دکترای مطالعات نهج البلاغه در گفت وگو با تسنیم با اشاره به اینکه بر اساس آیات قرآن انسان باید رفتار و حالات مناسبی در دوران غیبت داشته باشد تا از صراط مستقیم منحرف نشود، گفت: درباره این موضوع اهل بیت (ع) وظیفه و رفتارهای مناسب در فضای غیبت را به مردم تعلیم می دادند تا توانایی گذر از این دوران سخت را در خود نهادینه کنند. در ادبیات دینی از این فضا عموما با عنوان «ملاحم و فتن» یاد شده است که عموما اشاره به سختی ها و فتنه های آخر الزمان دارد؛ این مسئله را در سیره امیرالمؤمنین علیه السلام به وفور مشاهده می کنیم.

اهل بیت (ع) وظیفه و رفتارهای مناسب در فضای غیبت را به مردم تعلیم می دادند تا توانایی گذر از این دوران سخت را در خود نهادینه کنند. در ادبیات دینی از این فضا عموما با عنوان «ملاحم و فتن» یاد شده است.

وی با اشاره به اینکه در آموزه های قرآن و عترت (ع)، آرمان مهدوی با عنوان کلی «تحقق حق و عدالت» بیان شده است، گفت: از مصادیق عینی آن می توان به مواردی مانند «عبودیت بدون هیچ گونه شرکی، فراگیر شدن دین حق، امکان بهره گیری از عالی ترین درجات دین، خلافت مستضعفان در زمین، امامت و وراثت مستضعفان، تبدیل شدن خوف به امنیت، وراثت زمین به عباد صالح، اقامۀ عدل و قسط در زمین» اشاره کرد.

فروزانمهر یکی از مهم ترین موضوعات مهدوی در بیانات اهل عترت را گسترش عدل در عصر ظهور معرفی کرد و گفت: در بیان امیرالمؤمنین علیه السلام امام عصر (عج) به گونه ای قسط و عدل را در زمین فراگیر می کند که دیگر نیازمندی باقی نخواهد ماند تا صدقه و زکات بر او تعلق گیرد. ایشان در این باره می فرماید: «آگاه باشید که در فردا، فردایی خواهد آمد و ندانید با خود چه خواهد آورد، فرمانروایی که نه از این قوم است، کارگزاران را به سبب اعمال ناپسندشان باز خواست خواهد کرد و زمین برای او گنجینه هایش راچون پاره های جگرش بیرون ریزد و کلیدهای خود را تسلیم او کند و او به شما نشان خواهد داد که عدل و دادگری در سیرت چگونه است و کتاب خدا و سنت او راکه مرده است، زنده کند؛ ألا و فی غد و سیأتی غد بما لا تعرفون یأخذ الوالی من غیرها عمالها علی مساوئ أعمالها و تخرج له الأرض أفالیذ کبدها و تلقی إلیه سلما مقالیدها فیریکم کیف عدل السیرة و یحیی میت الکتاب و السنة.»

تقویت معرفت جامعه نسبت به آینده مهدوی در سیره علوی جلوه داشت

با این توضیح می توان دریافت مسئله تقویت معرفت جامعه نسبت به آینده از آن جهت حائز اهمیت است که این امر در جهت گیری و عمل انسان اثرگذار است. توجه به آیندۀ خود و بشریت آن قدر اهمیت دارد که اگر مورد توجه قرار گیرد، سعادت فرد و جامعه را به دنبال دارد. از این روست که خداوند در قرآن بشریت را نسبت به آینده و نشئات پیش رو از جمله آخرالزمان و قیامت انذار و نسبت به نعمات آینده بشارت می دهد.

محمد نعمتی، کارشناس علوم قرآن و حدیث با تأکید بر اینکه امیرالمؤمنین علیه السلام به عنوان معلم عالم سعی خویش را در راستای تعلیم آموزه های مهدوی به کار گرفت، گفت: با توجه به سنت خداوندی مبنی بر ابتلائات و امتحانات الهی، نیاز است جامعه از ورای صحنه های پیش روی، روحیات اصحاب مهدی(ع) را درک کنند و اشتیاق دیار بعد از شدائد و فتنه ها یعنی عصر بعد از ظهور را جزو آمال خود قرار دهند؛ به عنوان نمونه امیرالمؤمنین (ع) اشتیاق خود را اینگونه ابراز می فرماید: «أولئک خلفاء الله فی أرضه و الدعاة إلی دینه، آه آه شوقا إلی رؤیتهم؛ آنانند در زمین خلفیه های خدا که(مردم را) به سوی دین او می خوانند، آه آه بسیار مشتاق و آرزومند دیدار آنان هستم.» با این نگاه که در حکومت امام مهدی (عج) بهره مندی و انتفاع از امام، دیگر مانند دوران غیبت نخواهد بود. لذا امیرالمؤمنین(ع) در دوران بیست و پنج سال سکوت و خانه نشینی عموما برای خواص شیعه و در دورۀ کمتر از پنج سال زمامداری شان برای همۀ جامعه در قالب خطبه ها که بعضا بسیار هم مفصل بوده تلاش کردند آینده ای روشن از پس فتنه ها به جامعه نشان دهند.

امیرالمؤمنین (ع) در دوران ۲۵ سال سکوت و خانه نشینی عموما برای خواص شیعه و در دورۀ کمتر از پنج سال زمامداری شان برای تمام جامعه در قالب خطبه ها تلاش کردند آینده ای روشن از پس فتنه ها ارائه بدهند.

وی افزود: ما دغدغه امیرالمؤمنین و تقلای ایشان نسبت به مهدویت و تعلیم آموزه های مهدوی را در جای جای بیانات حضرت در نهج البلاغه مشاهده می کنیم. ایشان در بیانی در توصیف آخرالزمان و راهکارهای عبور از فتنه های آخرالزمانی فرمود: «امروز به فرا رسیدن فردا چه نزدیک است؛ ای جامعه، این وقت زمان آمدن هر موعودی است، و نزدیک پدید آمدن آنچه نمی دانید. بدانید از ما آن کسی که فتنه های آینده را درک کند با چراغی روشن در آن حرکت کند، و به روش نیکان قدم بردارد، تا در آن فتنه ها بندی را بگشاید، و اسیری را آزاد کند، و جمع گمراهان را پراکنده و پراکندگی حق را جمع کند. او به دور از دیده مردم است، جویندگان نشانش را نبینند هر چند پیاپی نظر کنند. آن گاه در آن فتنه ها بصیرت قومی چون تیز شدن شمشیر به دست آهنگر تیز شود، دیده هایشان به نور قرآن جلا گیرد و حقیقت آیات در گوش هاشان طنین اندازد و شبانگاه از جام حکمت نوشند پس از آنکه در صبحگاهان آشامیده باشند؛ و ما أقرب الیوم من تباشیر غد یا قوم هذا إبان ورود کل موعود و [دنو] دنو من طلعة ما لا تعرفون ألا و إن من أدرکها منا یسری فیها بسراج منیر و یحذو فیها علی مثال الصالحین لیحل فیها ربقا و یعتق فیها رقا و یصدع شعبا و یشعب صدعا فی سترة عن الناس لا یبصر القائف أثره و لو تابع نظره ثم لیشحذن فیها قوم شحذ القین النصل تجلی بالتنزیل أبصارهم و یرمی بالتفسیر فی مسامعهم و یغبقون کأس الحکمة بعد الصبوح.»

انتهای پیام/