چگونگی شهادت دادستان کل انقلاب / فقدان <a href="/fa/dashboard/ الله قدوسی" class="text info">آیت الله قدوسی</a> <span class="text danger">۳۸ ساله</span> شد

خشم ضد انقلاب از آیت الله قدوسی دادستان کل انقلاب ادامه داشت؛ چون او توانسته بود نیروی انقلابی برای اداره کشور تربیت کند. بعد از آن که دشمنان انقلاب اسلامی نتوانستند حریف منطق او شوند، دست به ترور او زدند.
به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، آیت الله شیخ علی قدوسی در سال ۱۳۰۶ در نهاوند به دنیا آمد. پدرش آیت الله ملأ احمد قدوسی در نزد بزرگان حوزه علمیه نجف حضرات آیات عظام ملاکاظم خراسانی، میرزا حبیب الله دشتی و میرزا محمد حسن شیرازی به مقام اجتهاد رسیده بود.
آیت الله حاج ملا احمد قدوسی، پدر شهید آیت الله علی قدوسی
علی قدوسی هجدهمین فرزند ملاعلی بود که از دوران کودکی در مکتب پدر تلمذ کرد. او در زمانی پای در مدارس جدید گذاشت که خانواده سنتی تمایلی برای ورود فرزندان خود در مدارس جدید و به سبک اروپایی نداشتند. او در ۱۵ سالگی در مدارس جدید ادامه تحصیل داد و به تشویق پدر راهی قم شد و به تحصیلات حوزوی روی آورد. پس از اتمام سطح، از درس خارج آیت الله بروجردی و حضرت امام بهره برد و فلسفه را از علامه طباطبایی فراگرفت.
آیت الله قدوسی در دوران کودکی
آیت الله قدوسی در فراگیری رموز فلسفه فردی حاذق بود؛ به گونه ای که مورد توجه خاص استاد قرار گرفت و علامه طباطبایی، ایشان را به دامادی خود پذیرفت.
آیت الله علی قدوسی در کنار پدر همسرش علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در یک محفل خانوادگی
قدوسی در سن ۲۴ سالگی سال۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ش وارد فعالیت سیاسی شد و با آیت الله کاشانی و فداییان اسلام در جریان ملی شدن صنعت نفت همکاری کرد و از حامیان نواب صفوی به شمار می آمد. قدوسی جوان در همان سال ها آموزش های نظامی کسب کرد و در محل تولد خود در برابر فعالیت حزب توده جبهه گیری کرد.
اعتراض امام خمینی (ره) به کاپیتولاسیون در ۴ آبان ۱۳۴۳ که منجر به دستگیری وی در ۱۳ آبان و تبعید به ترکیه شد، جامعه مدرسین به تبعید امام به شدت اعتراض کرد و اعلامیه های شدید اللحنی را منتشر کرد.
پس از این، او عضو گروهی از مدرسین حوزه شد. اعضای این جمعیت «یازده نفر» شامل حضرات آیات حسینعلی منتظری، احمد آذری قمی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابراهیم امینی، سیدعلی خامنه ای، سیدمحمد خامنه ای، مهدی حائری تهرانی، قدوسی، محمدتقی مصباح یزدی و علی مشکینی می شدند.
این مجموعه برای مبارزه با رژیم شاه، اصلاح نظام آموزشی حوزه و ایجاد تحرک در شخصیت های مبارز، فعالیت می کرد. در فروردین ۱۳۴۵ ش، اساسنامه گروه به دست ساواک افتاد و اعضای آن تحت تعقیب قرار گرفتند. قدوسی هم که مسئولیت اطلاعات و اخبار این سازمان را عهده دار بود، دستگیر و همراه آیت الله ربانی شیرازی در زندان قزل قلعه محبوس شد.
قدوسی در مرداد همان سال از زندان آزاد شد و همراه آیت الله سیدمحمد بهشتی به کارهای فرهنگی و فعالیت هایی در راستای اصلاح نظام آموزشی حوزه روی آورد که یکی از فصول درخشان شهید قدوسی، تأسیس مدرسه حقانی بود. تأسیس این مدرسه صرفا یک حرکت صرفا فرهنگی، علمی و تربیتی نبود. در نهایت حرکت سیاسی دقیق و حساب شده بود که بعد از قیام ۱۵ خرداد و تبعید امام به وقوع پیوست. ثمره آن در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی خود را نشان داد.
هدف از تأسیس مدرسه حقانی، تربیت طلاب فاضل و متدین بود که در هر پستی از پست های روحانیت (گویندگی، نویسندگی، استادی، مرجعیت و امام جماعت) بتوانند انجام وظیفه کنند. خلاصه این که در نظر بود، فارغ التحصیل مدرسه حقانی از جهات علمی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی به درد جامعه امروز بخورد و برای امروز ساخته شود، نه برای زمان قاجاریه.
علی معلی، از دانش آموختگان مدرسه حقانی می گوید: پایه گذاران مدرسه حقانی به جهات زیر در فکر کادرسازی بودند: «نخست این که این کادر، قدرت داشته باشد، مطالعه کند اسلام را به عنوان مبنای حکومت دینی که در آن زمان عنوان حکومت اسلامی یک عنوان مهجور و غریبی بود، معرفی کند. دوم، کادر بسازند برای مبارزه در راه رسیدن به حکومت دینی؛ سوم، اگر احیانا حکومت دینی به پیروزی رسید، افرادی برای مدیریت حکومت دینی تربیت کنند.»
البته آیت الله سیدمحمد بهشتی، آیت الله علی مشکینی، آیت الله مهدی حائری تهرانی و حسین حقانی نخستین اعضای هیئت مدیره مدرسه حقانی بودند که در ابتدا محمد مجتهد شبستری را به عنوان مدیر مدرسه انتخاب کردند. پس از وی محمد علی شیخ زاده تا سال ۱۳۴۵ عهده دار این مسئولیت بود و بعد از آن به پیشنهاد آیت الله بهشتی، آیت الله علی قدوسی روی کار آمد و تا زمان شهادتش یعنی شهریور ماه سال ۱۳۶۰ به صورت تمام وقت عهده دار مدیریت مدرسه حقانی بود.
آیت الله قدوسی در کنار مسئولیت هایی که در امور مملکت داری به عهده گرفته بود تا لحظه شهادت همچنان مدیر مدرسه به حساب می آمد.
شهید آیت الله علی قدوسی در یک کنفرانس خبری در دوران تصدی دادستانی انقلاب
دوره مدیریت آیت الله قدوسی طلایی ترین دوران فعالیت مدرسه حقانی بود. آیت الله بهشتی و آیت الله قدوسی با همکاری و همفکری هم توانستند برای نخستین بار تشکیلات سازمان یافته و جامع و منظمی را در مدرسه و متعاقب آن حوزه علمیه به وجود آورند که از نظر علمی آموزشی و هم از نظر تربیتی سرآمد بود.
به باور بسیاری مبارزان انقلابی دوران پهلوی، تاسیس و آغاز به کار مدرسه حقانی فقط یک حرکت فرهنگی، علمی و تربیتی در راستای تقویت حوزه های علمیه و متاثر از نهضت اسلامی امام خمینی (ره) نبود، بلکه یک حرکت عمیق و حساب شده سیاسی بود که گسترش آن می توانست پشتوانه عظیم و قابل توجهی از نیروهای انسانی را برای تامین نیازهای انقلاب بزرگ اسلامی فراهم کند.
این تجربه موفق باعث شد که قدوسی به فکر حوزه علمیه بانوان به سیاق مدرسه حقانی بیفتد. در سال ۱۳۵۲ «مکتب توحید» را آقای قدوسی تاسیس کرد. مکتب توحید در طول سال های پیش از انقلاب با آموزش اسلامی به زنان توانست نیروهایی را تربیت کند که در بسیج زنان برای تحقق انقلاب نقش داشتند. بعد از انقلاب این مرکز تبدیل به حوزه علمیه خواهران شد.
نهضت امام به پیروزی رسید و آیت الله قدوسی یکی از اعضای فعال کمیته استقبال در آستانه ورود امام بود. بعد از انقلاب به عضویت در شورای عالی قضایی و دادستانی کل انقلاب درآمد. او آیین نامه دادگاه های انقلاب را نوشت و برخی از نیروهای معتقد به انقلاب را وارد سیستم قضایی کرد. او همچنین برای تغییرات در وزارت فرهنگ طرح هایی ارائه کرد.
خشم ضد انقلاب از آیت الله قدوسی دادستان کل انقلاب ادامه داشت. او توانست نیروی انقلابی برای اداره کشور تربیت کند. بعد از آنکه دشمنان انقلاب اسلامی نتوانستند حریف منطق او شوند، دست به ترور او زدند.
در ساعت ۸:۴۰ روز شنبه ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ انفجار مهیبی در زیر دفتر قدوسی رخ داد. به نحوی که دیوار پشت سر او جدا شده و او را از اتاقش در طبقه دوم به کف حیاط دادستانی پرت کرد. قدوسی که به شدت مجروح شده بود ابتدا به بیمارستان ۵۰۱ ارتش و سپس به بیمارستان شهدا انتقال یافته و تحت عمل جراحی قرار گرفت، اما تلاش ها ناکام ماند و وی در نهایت به دلیل خونریزی شدید مغزی به شهادت رسید. پیکر او پس از تشییع در تهران به قم منتقل و در حرم حضرت معصومه (س) دفن شد.
در پی این واقعه امام خمینی پیام تسلیتی صادر کرد. در این پیام آمده بود: «با کمال تأسف و تأثر حجت الاسلام شهید قدوسی به دوستان شهید خود پیوست. شهیدی عزیز که سالیان دراز در خدمت اسلام بود؛ و اخیرا مجاهدات او در راه انقلاب بر همگان روشن است. اینجانب سالیان طولانی از نزدیک با او سابقه داشتم، و آن بزرگوار را به تقوا و حسن عمل و استقامت و مقاومت و تعهد در راه هدف می شناختم. شهادت بر او مبارک و وفود الی الله و خروج از ظلمات به سوی نور بر او ارزانی باد. راهی است که باید پیمود و سفری است که باید رفت. چه بهتر که در حال خدمت به اسلام و ملت شریف اسلامی شربت شهادت نوشیدن و با سرافرازی به لقاءالله رسیدن. و این همان است که اولیای معظم حق تعالی آرزوی آن را می کردند و از خدای بزرگ در مناجات خود طلب می کردند».
عامل این انفجار محمود فخارزاده کرمانی، نفوذی سازمان مجاهدین خلق بود که در دادستانی کل انقلاب نفوذ کرده بود و تحرکات آیت الله قدوسی و دیگر نیروهای دادستانی کل انقلاب را زیر نظر داشت. از آنجایی که دفتر او درست زیر دفتر آیت الله قدوسی در طبقه پایین قرار داشت، در شهریورماه سال ۶۰ با کارگذاشتن بمبی در سقف دفتر خود، آیت الله قدوسی را به شهادت رساند و سپس از ایران گریخت.
انتهای پیام/
به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، آیت الله شیخ علی قدوسی در سال ۱۳۰۶ در نهاوند به دنیا آمد. پدرش آیت الله ملأ احمد قدوسی در نزد بزرگان حوزه علمیه نجف حضرات آیات عظام ملاکاظم خراسانی، میرزا حبیب الله دشتی و میرزا محمد حسن شیرازی به مقام اجتهاد رسیده بود.
آیت الله حاج ملا احمد قدوسی، پدر شهید آیت الله علی قدوسی
علی قدوسی هجدهمین فرزند ملاعلی بود که از دوران کودکی در مکتب پدر تلمذ کرد. او در زمانی پای در مدارس جدید گذاشت که خانواده سنتی تمایلی برای ورود فرزندان خود در مدارس جدید و به سبک اروپایی نداشتند. او در ۱۵ سالگی در مدارس جدید ادامه تحصیل داد و به تشویق پدر راهی قم شد و به تحصیلات حوزوی روی آورد. پس از اتمام سطح، از درس خارج آیت الله بروجردی و حضرت امام بهره برد و فلسفه را از علامه طباطبایی فراگرفت.
آیت الله قدوسی در دوران کودکی
آیت الله قدوسی در فراگیری رموز فلسفه فردی حاذق بود؛ به گونه ای که مورد توجه خاص استاد قرار گرفت و علامه طباطبایی، ایشان را به دامادی خود پذیرفت.
آیت الله علی قدوسی در کنار پدر همسرش علامه سیدمحمدحسین طباطبایی در یک محفل خانوادگی
قدوسی در سن ۲۴ سالگی سال۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ش وارد فعالیت سیاسی شد و با آیت الله کاشانی و فداییان اسلام در جریان ملی شدن صنعت نفت همکاری کرد و از حامیان نواب صفوی به شمار می آمد. قدوسی جوان در همان سال ها آموزش های نظامی کسب کرد و در محل تولد خود در برابر فعالیت حزب توده جبهه گیری کرد.
اعتراض امام خمینی (ره) به کاپیتولاسیون در ۴ آبان ۱۳۴۳ که منجر به دستگیری وی در ۱۳ آبان و تبعید به ترکیه شد، جامعه مدرسین به تبعید امام به شدت اعتراض کرد و اعلامیه های شدید اللحنی را منتشر کرد.
پس از این، او عضو گروهی از مدرسین حوزه شد. اعضای این جمعیت «یازده نفر» شامل حضرات آیات حسینعلی منتظری، احمد آذری قمی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابراهیم امینی، سیدعلی خامنه ای، سیدمحمد خامنه ای، مهدی حائری تهرانی، قدوسی، محمدتقی مصباح یزدی و علی مشکینی می شدند.
این مجموعه برای مبارزه با رژیم شاه، اصلاح نظام آموزشی حوزه و ایجاد تحرک در شخصیت های مبارز، فعالیت می کرد. در فروردین ۱۳۴۵ ش، اساسنامه گروه به دست ساواک افتاد و اعضای آن تحت تعقیب قرار گرفتند. قدوسی هم که مسئولیت اطلاعات و اخبار این سازمان را عهده دار بود، دستگیر و همراه آیت الله ربانی شیرازی در زندان قزل قلعه محبوس شد.
قدوسی در مرداد همان سال از زندان آزاد شد و همراه آیت الله سیدمحمد بهشتی به کارهای فرهنگی و فعالیت هایی در راستای اصلاح نظام آموزشی حوزه روی آورد که یکی از فصول درخشان شهید قدوسی، تأسیس مدرسه حقانی بود. تأسیس این مدرسه صرفا یک حرکت صرفا فرهنگی، علمی و تربیتی نبود. در نهایت حرکت سیاسی دقیق و حساب شده بود که بعد از قیام ۱۵ خرداد و تبعید امام به وقوع پیوست. ثمره آن در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی خود را نشان داد.
هدف از تأسیس مدرسه حقانی، تربیت طلاب فاضل و متدین بود که در هر پستی از پست های روحانیت (گویندگی، نویسندگی، استادی، مرجعیت و امام جماعت) بتوانند انجام وظیفه کنند. خلاصه این که در نظر بود، فارغ التحصیل مدرسه حقانی از جهات علمی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی به درد جامعه امروز بخورد و برای امروز ساخته شود، نه برای زمان قاجاریه.
علی معلی، از دانش آموختگان مدرسه حقانی می گوید: پایه گذاران مدرسه حقانی به جهات زیر در فکر کادرسازی بودند: «نخست این که این کادر، قدرت داشته باشد، مطالعه کند اسلام را به عنوان مبنای حکومت دینی که در آن زمان عنوان حکومت اسلامی یک عنوان مهجور و غریبی بود، معرفی کند. دوم، کادر بسازند برای مبارزه در راه رسیدن به حکومت دینی؛ سوم، اگر احیانا حکومت دینی به پیروزی رسید، افرادی برای مدیریت حکومت دینی تربیت کنند.»
البته آیت الله سیدمحمد بهشتی، آیت الله علی مشکینی، آیت الله مهدی حائری تهرانی و حسین حقانی نخستین اعضای هیئت مدیره مدرسه حقانی بودند که در ابتدا محمد مجتهد شبستری را به عنوان مدیر مدرسه انتخاب کردند. پس از وی محمد علی شیخ زاده تا سال ۱۳۴۵ عهده دار این مسئولیت بود و بعد از آن به پیشنهاد آیت الله بهشتی، آیت الله علی قدوسی روی کار آمد و تا زمان شهادتش یعنی شهریور ماه سال ۱۳۶۰ به صورت تمام وقت عهده دار مدیریت مدرسه حقانی بود.
آیت الله قدوسی در کنار مسئولیت هایی که در امور مملکت داری به عهده گرفته بود تا لحظه شهادت همچنان مدیر مدرسه به حساب می آمد.
شهید آیت الله علی قدوسی در یک کنفرانس خبری در دوران تصدی دادستانی انقلاب
دوره مدیریت آیت الله قدوسی طلایی ترین دوران فعالیت مدرسه حقانی بود. آیت الله بهشتی و آیت الله قدوسی با همکاری و همفکری هم توانستند برای نخستین بار تشکیلات سازمان یافته و جامع و منظمی را در مدرسه و متعاقب آن حوزه علمیه به وجود آورند که از نظر علمی آموزشی و هم از نظر تربیتی سرآمد بود.
به باور بسیاری مبارزان انقلابی دوران پهلوی، تاسیس و آغاز به کار مدرسه حقانی فقط یک حرکت فرهنگی، علمی و تربیتی در راستای تقویت حوزه های علمیه و متاثر از نهضت اسلامی امام خمینی (ره) نبود، بلکه یک حرکت عمیق و حساب شده سیاسی بود که گسترش آن می توانست پشتوانه عظیم و قابل توجهی از نیروهای انسانی را برای تامین نیازهای انقلاب بزرگ اسلامی فراهم کند.
این تجربه موفق باعث شد که قدوسی به فکر حوزه علمیه بانوان به سیاق مدرسه حقانی بیفتد. در سال ۱۳۵۲ «مکتب توحید» را آقای قدوسی تاسیس کرد. مکتب توحید در طول سال های پیش از انقلاب با آموزش اسلامی به زنان توانست نیروهایی را تربیت کند که در بسیج زنان برای تحقق انقلاب نقش داشتند. بعد از انقلاب این مرکز تبدیل به حوزه علمیه خواهران شد.
نهضت امام به پیروزی رسید و آیت الله قدوسی یکی از اعضای فعال کمیته استقبال در آستانه ورود امام بود. بعد از انقلاب به عضویت در شورای عالی قضایی و دادستانی کل انقلاب درآمد. او آیین نامه دادگاه های انقلاب را نوشت و برخی از نیروهای معتقد به انقلاب را وارد سیستم قضایی کرد. او همچنین برای تغییرات در وزارت فرهنگ طرح هایی ارائه کرد.
خشم ضد انقلاب از آیت الله قدوسی دادستان کل انقلاب ادامه داشت. او توانست نیروی انقلابی برای اداره کشور تربیت کند. بعد از آنکه دشمنان انقلاب اسلامی نتوانستند حریف منطق او شوند، دست به ترور او زدند.
در ساعت ۸:۴۰ روز شنبه ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ انفجار مهیبی در زیر دفتر قدوسی رخ داد. به نحوی که دیوار پشت سر او جدا شده و او را از اتاقش در طبقه دوم به کف حیاط دادستانی پرت کرد. قدوسی که به شدت مجروح شده بود ابتدا به بیمارستان ۵۰۱ ارتش و سپس به بیمارستان شهدا انتقال یافته و تحت عمل جراحی قرار گرفت، اما تلاش ها ناکام ماند و وی در نهایت به دلیل خونریزی شدید مغزی به شهادت رسید. پیکر او پس از تشییع در تهران به قم منتقل و در حرم حضرت معصومه (س) دفن شد.
در پی این واقعه امام خمینی پیام تسلیتی صادر کرد. در این پیام آمده بود: «با کمال تأسف و تأثر حجت الاسلام شهید قدوسی به دوستان شهید خود پیوست. شهیدی عزیز که سالیان دراز در خدمت اسلام بود؛ و اخیرا مجاهدات او در راه انقلاب بر همگان روشن است. اینجانب سالیان طولانی از نزدیک با او سابقه داشتم، و آن بزرگوار را به تقوا و حسن عمل و استقامت و مقاومت و تعهد در راه هدف می شناختم. شهادت بر او مبارک و وفود الی الله و خروج از ظلمات به سوی نور بر او ارزانی باد. راهی است که باید پیمود و سفری است که باید رفت. چه بهتر که در حال خدمت به اسلام و ملت شریف اسلامی شربت شهادت نوشیدن و با سرافرازی به لقاءالله رسیدن. و این همان است که اولیای معظم حق تعالی آرزوی آن را می کردند و از خدای بزرگ در مناجات خود طلب می کردند».
عامل این انفجار محمود فخارزاده کرمانی، نفوذی سازمان مجاهدین خلق بود که در دادستانی کل انقلاب نفوذ کرده بود و تحرکات آیت الله قدوسی و دیگر نیروهای دادستانی کل انقلاب را زیر نظر داشت. از آنجایی که دفتر او درست زیر دفتر آیت الله قدوسی در طبقه پایین قرار داشت، در شهریورماه سال ۶۰ با کارگذاشتن بمبی در سقف دفتر خود، آیت الله قدوسی را به شهادت رساند و سپس از ایران گریخت.
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «چگونگی شهادت دادستان کل انقلاب / فقدان آیت الله قدوسی ۳۸ ساله شد» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.