به گزارش خبرگزاری مهر، در برنامه ای پژوهشی با عنوان «محرم امسال» که به همت گروه فرهنگ و هنر دانشکده فرهنگ و ارتباطات و نیز اندیشکده راهبردی اربعین دانشگاه امام صادق (ع) طراحی و اجرا می شود، مراسم و اشعار اجرا شده توسط یازده مداح مطرح کشور در محرمی که گذشت مورد تحلیل هنری، ادبی، اجتماعی و فرهنگی قرار می گیرد.

سید مجید امامی مدیر اندیشکده راهبردی اربعین در این باره گفت: نقش آفرینی گسترده و عمیق هیئت های عزاداری و ذاکران اهل بیت در فضای فرهنگی و رسانه ای امروز کشور بر کسی پوشیده نیست. هیئت ها امروز به یکی از منابع اصلی و جریان ساز تولید محصولات رسانه ای و هنری و انتقال معنا و پیام در کشور و جهان اسلام تبدیل شده اند. تنوع و تکثر آثار، استمرار و تولید زنده و رویداد محورانه محتوا، مشارکت عمومی مردمی در فرایند تولید و توزیع آثار، و برخورداری از گستره وسیع مخاطب، و تأثیرگذاری عمیق عاطفی و اعتقادی از ویژگی های مهم این جریان فرهنگی است.

وی افزود: «شعر» از ارکان اصلی شکل دهنده محتوای هیئت ها است و بسیاری آن را ستون خیمه آئین های عزاداری تشیع به حساب می آورند. از سوی دیگر این آئین ها از مهمترین عرصه های ظهور و حضور شعر در زندگی مردم محسوب می شود و در چرخه استعدادیابی، آموزش، تمرین و تعالی بسیاری از شاعران نقشی بی بدیل ایفا می کند.

امامی ادامه داد: با وجود این جایگاه و اهمیت فرهنگی و رسانه ای، جای نگاه کارشناسانه به شعر و مداحی های عاشورایی و بررسی ابعاد مختلف آن در فضای فرهنگی و دانشگاهی کشور بسیار خالی است. مطالعات هرچند محدود مناسک و آئین های شیعی تاکنون از تقلیل گرایی روش شناختی و تحمیل ذهن گرایی نظریه پردازان جامعه شناسی دین رنج برده است و گفت وگو و فحص میدانی از واقعیت این پدیده مهم هنری زیبایی شناختی و معنوی (توأمان) یعنی مداحی و روضه خوانی، سابقه اندکی دارد. برخی پژوهش ها و آثار نیز از عملکرد یا محتوای برخی شاعران نوگرا برای تثبیت خرده نظریات مناسکی شأن استفاده کرده اند و تتبع بی طرفانه کمتر دیده شده است.

وی در ادامه با اشاره به ضرورت تدوین یک چارچوب نظری در حوزه پژوهش مناسک شیعی گفت: هرچند ما هنوز هم فاقد یک چارچوب نظری بومی و اسلامی برای مناسک پژوهی شیعی هستیم ولی مباحثه همدلانه و کارشناسی بر اساس محتوای زنده مناسک و هیئت امروز ایران، مقدمه ای برای پژوهش های بزرگ و الهام بخش بعدی است. این درحالی است که واقعیت اجتماعی جامعه ایران متأثر از کرونا و محدودسازی های احتیاطی اجتماعات، فشارهای اقتصادی و گذار فرهنگی و نسلی خاصی قرار دارد و بی شک تعامل بین پدیده هنری معنوی مداحی با این شرایط قابل تحلیل است.

امامی گفت: ما بر آنیم در این مجموعه نشست ها گام های نخست در رفع این خلأ را برداریم و به تحلیل روزآمد محتوای ادبی و معرفتی عرضه شده توسط چند تن از مادحان پر مخاطب و رسانه ای بپردازیم. بر همین اساس شعر و محتوای مداحی مراسم محرم اخیر آقایان محمود کریمی، مهدی سلحشور، سعید و محمد حسین حدادیان، محمدرضا و حسین طاهری، سید مجید بنی فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی، محمدرضا بذری، رضا نریمانی، محمد رضا پویانفر و حنیف طاهری در گفت وگوهایی تخصصی مورد بحث قرار می گیرد.

مدیر اندیشکده راهبردی اربعین گفت: این نشست ها با حضور دو کارشناس ادبی و نیز اجتماعی و با دبیری محمد مهدی سیار عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق در دوشنبه و چهارشنبه های هر هفته از ۱۴ مهرماه تا پنج هفته و به صورت برخط برگزار می شود.

برنامه اول از نشست های «محرم امسال» با حضور سید مجید امامی به عنوان تحلیلگر فرهنگی و اجتماعی و حامد اهور به عنوان منتقد ادبی به بررسی اشعار خوانده شده سید مجید بنی فاطمه در محرم امسال می پردازد.