به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از جنبه های فضیلت پیامبر و اهل بیت وحی علیهم السلام، مربوط به جنبه خلقت نوری این انوار مقدس است؛ به این صورت که بر اساس روایات، اهل بیت وحی علیهم السلام با جنبه نوری و عرشی خویش از ازل بوده اند و تا ابد خواهند بود؛ هرچند انسان، ابدی است، اما خلقت ازلی (دیرباز و همیشگی) منحصر در این انوار الهی است. امیرالمؤمنین علیه السلام در روایتی مشهور به «معرفة بالنورانیة» بر این حقیقت اشاره کردند. متأسفانه عمده نگاه ها به معصومین علیهم السلام مبتنی بر نگرش تاریخی است، در حالی که نگاه تاریخی به زندگی و سیره این بزرگواران، تفکر انسان مؤمن نسبت به ائمه اطهار را محدود در تاریخ می کند؛ یعنی در این نوع نگاه، ائمه علیهم السلام وجود مقدسی اند که چند صباحی در دنیا بودند، سعی در هدایت مردم داشتند و در نهایت به دست دشمنان به شهادت رسیدند.

به عنوان نمونه در روایتی، رسول خدا صلی الله علیه و آله به کیفیت خلقت نوری خویش و ائمه علیهم السلام اشاره می کنند. در این روایت می خوانیم:

عباس (عموی پیامبر) سؤال کرد: ای رسول خدا، چگونه خداوند شما را آفرید؟ پیامبر فرمود: ای عمو، وقتی خداوند اراده کرد که ما را بیافریند، کلمه ای ادا کرد و نور را از آن کلمه به وجود آورد. سپس کلمه ای دیگر فرمود و روح را از آن کلمه آفرید. سپس نور و روح را درهم مخلوط کرد و مرا و علی و فاطمه و حسن و حسین را آفرید و ما تسبیح و تقدیس خداوند کردیم، در آن زمانی که هیچ تسبیح و تقدیسی وجود نداشت و آنگاه که خداوند اراده کرد موجودات را بیافریند، نور من را شکافت و خلق کرد از نور من عرش را. پس عرش الهی از نور من است و نور من از نور خدا و نور من برتر از عرش است. سپس شکافت نور برادرم علی را و خلق کرد از آن نور، فرشتگان را و فرشتگان از نور علی هستند و نور علی از نور خدا و علی برتر از فرشتگان است؛ فقال العباس فکیف کان بدأ خلقکم یا رسول الله فقال یا عم لما أراد الله أن یخلقنا تکلم کلمة خلق منها نورا ثم تکلم کلمة أخری فخلق منها روحا ثم مزج النور بالروح فخلقنی و خلق علیا و فاطمة و الحسن و الحسین فکنا نسبحه حین لا تسبیح و نقدسه حین لا تقدیس فلما أراد الله تعالی أن ینشئ الصنعة فتق نوری فخلق منه العرش فالعرش من نوری و نوری من نور الله و نوری أفضل من العرش ثم فتق نور أخی علی فخلق منه الملائکة فالملائکة من نور علی و نور علی من نور الله و علی أفضل من الملائکة

سپس نور دخترم فاطمه را گشود و از آن آسمان و زمین را آفرید و آسمانها و زمین از نور دخترم فاطمه اند و نور دخترم فاطمه از نور خدا و دخترم فاطمه برتر از آسمانها و زمین است؛سپس خداوند به ظلمات امر کرد که عبور کند بر دیده ها تا حجابی ایجاد شود، پس آسمان ها بر ملائک ظلمانی شد. ملائک در حالی که ضجه می زدند، تسبیح و تقدیس کرده، گفتند معبود ما و سید ما، از زمانی که ما را خلق کردی و این اشباح را شناختیم، مشکلی ندیدیم. پس به حق این اشباح، این ظلمت را از ما برطرف کن؛ پس خداوند از نور دخترم فاطمه قنادیلی خارج کرد و آن را معلق بر زیر عرش کرد، پس آسمان ها و زمین روشن (فأزهرت، مشتق از زهراء) شد، سپس به نور ایشان (آسمانها و زمین) اشراق یافت؛ پس به این دلیل زهراء نامیده شد. ملائکه گفتند: ای معبود و سرور ما، این نور تابان که آسمان ها و زمین به آن روشن است از کیست؟ خداوند به آنها وحی کرد: این نوری است که از نور جلالم اختراع کردم برای کنیزم فاطمه، دختر حبیبم و همسر ولیم و برادر نبیم و پدر حجت هایم بر بندگانم. شما را ای ملائکه من گواه می گیرم که ثواب تسبیح و تقدیستان را تا روز قیامت برای این زن و شیعۀ او و دوستداران او قرار دادم. ۱(تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، ص۱۴۴)

اما چند نکته از این حدیث نبوی حائز اهمیت است:

اول اینکه نباید به اهل بیت وحی نگرشی تاریخی و محدود داشت بلکه باید ایشان را انواری دانست که از ازل بوده اند و خوبان را در مسیر رشد یاری رسانده اند و اکنون تا قیامت نیز پاک طینتان را با نورشان از ظلمات دنیا به سوی نور هدایت می کنند و در واقع خداوند قافله سالاری اهل ایمان به سوی برترین موقعیت ها را از مجرای این بزرگواران انجام می دهد، لذا فرمود: «الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات إلی النور» (بقره۲۵۷) خداوند ولی و قافله سالار کسانی است که ایمان آوردند، آنها را از ظلمات به سوی نور بیرون می برد. دومین نکته درباره جایگاه ویژه حضرت زهرا سلام الله علیها در محدوده آسمان ها و زمین است؛ همان گونه که ظلمت آسمان ها به واسطه نور آن وجود مقدس برطرف شد و ملائک از این نور منتفع شدند، راه برای اهل ایمان جهت بهره از این نور آسمانی هموار است تا با تقید به یکسری ارزش های دینی، راه بهره از نور زهرایی را برای خود و محیطشان فراهم کنند.

---------------------------------

۱- ثم فتق نور ابنتی فاطمة فخلق منه السماوات و الأرض فالسماوات و الأرض من نور ابنتی فاطمة و نور ابنتی فاطمة من نور الله و ابنتی فاطمة أفضل من السماوات و الأرض … ثم أمر الله الظلمات أن تمر علی سحائب النظر فأظلمت السماوات علی الملائکة فضجت الملائکة بالتسبیح و التقدیس و قالت إلهنا و سیدنا منذ خلقتنا و عرفتنا هذه الأشباح لم نر بؤسا فبحق هذه الأشباح إلا ما کشفت عنا هذه الظلمة فأخرج الله من نور ابنتی فاطمة قنادیل فعلقها فی بطنان العرش فأزهرت السماوات و الأرض ثم أشرقت بنورها فلأجل ذلک سمیت الزهراء. فقالت الملائکة إلهنا و سیدنا لمن هذا النور الزاهر الذی قد أشرقت به السماوات و الأرض فأوحی الله إلیها هذا نور اخترعته من نور جلالی لأمتی فاطمة ابنة حبیبی و زوجة ولیی و أخی نبیی و أبی حججی علی عبادی أشهدکم ملائکتی أنی قد جعلت ثواب تسبیحکم و تقدیسکم لهذه المرأة و شیعتها و محبیها إلی یوم القیامة.

انتهای پیام/