از «مجلس» <a href="/fa/dashboard/ class="text info">اردوزبان</a> ها تا «ماتم» <a href="/fa/dashboard/ class="text info">هندوها</a> بر عزای <a href="/fa/dashboard/ حسین(ع)" class="text info">امام حسین(ع)</a> / «بندی از ترکیب بند محتشم هستیم ما»
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست بررسی «مرثیه های شبه قاره» همزمان با ایام عزاداری ماه محرم، با حضور جمعی از شاعران و پژوهشگران فارسی زبان از کشورهای مختلف به صورت مجازی برگزار شد.
سیدنقی عابدی، پژوهشگر هندوستانی، در ابتدای این مراسم به سابقه مرثیه سرایی در شبه قاره اشاره کرد و گفت: مراثی از فارسی وارد شبه قاره شد و تحت تأثیر آن به کار خود ادامه داد. از اولین کتابی که راجع به مراثی امام حسین(ع) نوشته شده است، حدود ۵۰۰ سال می گذرد. اشرف بیابانی، شاعر، در کتاب «نوسرهار» که جزو اولین آثاری است که در رثای امام حسین(ع) سروده شده، هزار و ۸۰۰ بیت در این اثر به شهدای کربلا تقدیم کرده است.
وی ادامه داد: بعد از مراثی دکنی، مراثی قدیم و مراثی کلاسیک عرضه شدند که در آن شاعرانی چون انیس، دبیر، دلگیر و … فعالیت کردند. حدود شش تا هفت هزار اثر در حوزه مرثیه در شبه قاره موجود است.
این پژوهشگر به تأثیر ترکیب بند عاشورایی محتشم کاشانی بر مراثی شبه قاره اشاره و اضافه کرد: مرثیه محتشم کاشانی در هند شهرت بسیار دارد: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است/ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است …». وقتی که این مرثیه به شبه قاره و هند رسید، خدای سخن میرتقی میر بود. او نیز به استقبال این مرثیه رفت و سروده ای را در همین رابطه و با در نظر گرفتن بیت به بیت ترکیب بند محتشم، سرود و به اهل بیت(ع) تقدیم کرد.
عابدی افزود: روضه خوانی بر مصائب اهل بیت(ع) در اردو، «مجلس» نامیده می شود. هم این مراسم و هم عزاداری هایی که در هند برای امام حسین(ع) برگزار می شود، با شعر آغاز می شود. به این معنی که ابتدا سلام خوانده می شود، و پس از آن مرثیه و روضه خوانی است که براساس روایات صورت می گیرد. ادامه مراسم هم عزاداری یا «ماتم» است که پس از آن علمی برپا می شود.
وی با بیان اینکه تأثیر اندیشه و سروده های فارسی زبان ها در مراثی اردوزبان ها واضح و روشن است، یادآور شد: مسلمان، غیر مسلمان، هندو و سیک بر عزای امام حسین(ع) مراثی سروده اند. یکی از شاعران نامدار در این حوزه که سروده هایی در رثای امام حسین(ع) دارد، علامه اقبال لاهوری است که سرود:
تیر و سنان و خنجر و شمشیرم آرزوست
با من میا که مسلک شبیرم آرزوست
از بهر آشیانه خس اندوزیم نگر
باز این نگر که شعلهٔ در گیرم آرزوست
گفتند لب ببند و ز اسرار ما مگو
گفتم که خیر نعرهٔ تکبیرم آرزوست …
علیرضا قزوه، شاعر و وابسته فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی در دهلی نو، نیز در ادامه این نشست مجازی به «گوبی نات»، از شاعران و سیاستمداران هندوستان به عنوان ارادتمندان به خاندان رسول خدا(ص) اشاره کرد و گفت: گوبی نات که گوپی نات هم درج کرده اند، از لکنوهای هندو هستند و ارادت خاصی به امام حسین(ع) دارند.
وی ادامه داد: گوبی نات در زمان استعمار انگلستان مبارزه کرد و یک پایش را از دست داد. او وزیر توسعه دولت جواهر لعل نهرو بود. گوبی نات همان کسی است که وقتی درگذشت، تنها ۱۹ روپیه از او باقی مانده بود، وزیر بود اما از خرید خانه و … امتناع می کرد و همواره می گفت من به مولا علی(ع) اقتدا می کنم. شیوه زندگی او می تواند درسی باشد برای مسئولان ما که در خانه های چند میلیاردی زندگی می کنند. او سعی داشت که مانند امام علی(ع) زندگی کند. گوبی نات پدر دهرمندرنات است که چند سال پیش به محضر مقام معظم رهبری مشرف شد و ابیاتی از پدرش را در آن مراسم خواند.
بخشی از این مراسم به شعرخوانی شاعران در رثای اباعبدالله الحسین(ع) اختصاص داشت. در این مراسم سروده هایی از شاعران هندوستان و ایران به محضر مقدس حضرت سیدالشهدا(ع) تقدیم شد که در ادامه می خوانید:
سرویش تریپاتی از هند
هندو ی هندیم و محبوب عجم هستیم ما
در حرم هستیم و در بیت الصنم هستیم ما
غرق شد هستی من در شیر قند پارسی
مست «بوی مولیان» هر صبحدم هستیم ما
در نگاهم یار من بیند جهان عشق را
باده نوشان قدیم جام جم هستیم ما
از برای خواهش کشتن جنون ما مپرس
زیر تیغش با شهیدان هم قسم هستیم ما
کلک ما کی از خیال ابروی جانان جداست
بندی از ترکیب بند محتشم هستیم ما
هوش این سرمست کم از عاشق فرزانه نیست
گرچه هندوییم زیر این علم هستیم ما
***
علی اصغر الحیدری از هند
در عزاخانه ی دل رنگ شهادت دارم
زندگی نذر نظر های ولایت دارم
بهر پابوسی من خیل ملایک آمد
چون شنیدند که من قصد زیارت دارم
جانب کرب و بلا می روم از شوق وصال
عشق می بارد و من شوق ارادت دارم
کوفه ی دل که پر از مهر جهان فانی است
من در این کوفه دلی، حس حقارت دارم
هندو و گبر و مسیحی سوی تو آمده اند
از مسلمانیم امروز خجالت دارم
تشنه باید به سوی کرب و بلا راهی شد
من به این تشنگی عمری است که عادت دارم
***
سارا جلوداریان
در دل تاریک شب ها، باز می پیچد دعایت
می تراود ذکر حق، از سینه دردآشنایت
هیچ نوری نیست، نوری نیست … اما تا می آیی
ناگهان خورشید، سربر می کشد از جای پایت
نقطه عطف تمام عابدان، معنا گرفته-
در قنوت دست هایت، در شکوه ربنایت
کربلا یعنی همان جایی که بیمارش تو باشی
می رسد از خیمه ها و از نیستان ها نوایت
خلق در خواب خوش اند و زاهدان غرق تظاهر!
کی خبر دارد کسی از سجده های بی ریایت؟
این جهان، در بار شام است و پر از بی حرمتی ها
می شود آیا دوباره گل کند زنگ صدایت؟
می شود آیا دوباره گل کند در این زمانه
پا به پای زینب کبری، طنین خطبه هایت؟
من « فرزدق » نیستم اما دلم می خواست آقا
شعرهایم را فقط یک بار می خواندم برایت
تا تو را دارم ، چه غم دارم عزیز آسمانی!
ای خوشا بی بال و بی پر، پرکشیدن در هوایت …
***
احسان الله شکراللهی
به شوق بوسه نشاندن به خاک پای حسین
قلم گرفتم و قصدم غزل برای حسین
غزل؟ نه! کوزه کوچک چه جای اقیانوس!
چگونه اش بنشانم در استوای حسین؟
«نه من برآن گل عارض غزل سرایم و بس»
قصیده قصد نمایم پی ولای حسین
قصیده نیز تکافو نمی کند، حتی …
به مثنوی نتوان گفت کبریای حسین
تمام حرف دلم کی به شعر می گنجید؟
مدد گرفته ام اول من از خدای حسین
سپس ز حافظ شیرین سخن مدد جستم
برای سیر به حال خوش و هوای حسین
پس از خدا و بجز حافظ، عشق شد یاور
مگر شود سخنم درخور رثای حسین
زبعد حضرت یزدان، سوای حافظ وعشق
کمک گرفته ام از مخزن سخای حسین
«خدای رامددی ای دلیل راه که من»
قدم نهاده ام این سو به اتکای حسین
تمام همت من جمع شد به شوق و امید
به هر طریق شوم تا سخن سرای حسین
مفاعلن فعلاتن، مفاعلن فعلات
به بحر مجتث مخبون بکف حنای حسین
غزل قصیده ای آمد، تمام خیس از اشک
اشاره ای است ولیکن ز ماجرای حسین
«بکن معامله ای وین دل شکسته بخر»
که بهتر است ز هر فرش بوریای حسین
«صبا بلطف بگو آن غزال رعنا را»
که سر بکوه منه جز پی لقای حسین
شکرفروش چه میداند از حلاوت عشق
شکر مجوی ز نی، جو ز نینوای حسین
«به خلق و لطف توان کرد صید اهل نظر»
ببین به سیرت و سیمای پارسای حسین
«سهی قدان سیه چشم ماه سیما»را
ببین چه اوج گرفتند از اقتدای حسین
«سرود زهره به رقص آورد مسیحا را»
اگر زند ز غلامی دم از وفای حسین
«گشاد کار من اندر کرشمه های که بست؟
خدا، «به صورت و ابروی دلگشای حسین
«مرا و سرو چمن را به خاک راه نشاند»
زمانه با قصب نرگس قبای حسین
«ز کار ما ودل غنچه صد گره بگشود»
نسیم گل ز پی حرمت و هوای حسین
«رواق منظر چشم من آشیانه»اوست
بگو صبا به سلیمان بادپای حسین
«تو خود وصال دگر بودی ای نسیم وصال»
به شاخ دل بنشین خوش، ایا صبای حسین
«دلت به وصل گل ای بلبل صبا خوش باد»
شنو ز مأذنه گلبانگ آشنای حسین
«خیال روی تو در هرطریق همره ماست»
که گنبد فلکی پرشد از صدای حسین
«به رغم مدعیانی که منع عشق کنند»
هزار مرتبه ایمان به ربنای حسین
«تو را ز کنگره ی عرش می زنند صفیر»
اگر دمی بزنی گام در رضای حسین
«سروش عالم غیبم چه مژده ها دادست»
به قطره اشکی و شوقی پی ثنای حسین
«نصیحتی کنمت یادگیر و در عمل آر»
برای شاه شدن، شو گدا، گدای حسین
«غم جهان مخور و پند من مبر از یاد»
چو کاه جاذبه ای جو، به کهربای حسین
«رضا به داده بده وز جبین گره بگشای»
برو مقایسه کن غصه با قضای حسین
«چو بر من و تو در اختیار نگشاده است»
به درد چاره مجو جز در شفای حسین
«مجو درستی عهد از جهان سست نهاد»
از ابتدا بنگر تا به منتهای حسین
«به دردو صاف تو را حکم نیست دم درکش»
ببین به زخم عزیزان و اقربای حسین
«غلام همت آنم که زیر چرخ کبود»
گذشت از همه هستی، چنان که پای حسین
سؤال کرد ز مردان مرد و غیر از حر
نداشت پاسخ مردانه این صلای حسین
«شکفته شدگل حمرا و گشت بلبل مست»
علی اصغر و یک تیر و وای وای حسین
چو نیستی است سرانجام هرکمال که هست
علی اکبر و میدان، سپس عزای حسین
ازین مصیبت عظما شکست قامت سرو
که بود شبه رسول الله و عصای حسین
«سمن به دست صبا خاک در دهان انداخت»
چو دید قامت خم گشته و دوتای حسین
«چو لاف عشق زدی سر بباز چابک و چست»
چنان که قاسم و عباس در وفای حسین
«نشان عهدو وفا نیست در تبسم گل»
ببین چه کرد فلک با قد رسای حسین
«مجوی عیش خوش از دور باژگون سپهر»
ببین چه ساخت ز سرو سپهرسای حسین
«ز فرق تا قدمش هرکجا که می نگرم»
شد ست چشمه خون، گویم از کجای حسین؟
بیا به مجمع طفلان نور سربزنیم
کجاست خیمه ی طفلان؟ به کربلای حسین
«بنال بلبل بیدل که جای فریاد است»
از آتشی که فروسوخت خیمه های حسین
«چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست»
به خواب دیده رقیه چه؟ لای لای حسین
چگونه خنجر کین حنجر امام برید
که بوسه گاه نبی بود حلق و نای حسین
حسین منی آن مهربان چه معنی داشت
حسین مصطفوی بود مصطفای حسین
چو «با شکستگی ارزد به صدهزار درست»
خوشا دلی که شود نرم از بکای حسین
برای آن که گشاید تو را هرآن مشکل
بده تو دست به دست گرهگشای حسین
میان خلق تو یکتایی و یک استثناست
کسی بجوید اگر در زمانه تای حسین
فقط شبیه تو زینب! که با بیان رساش
خبر رساند به آفاق و ماسوای حسین
هنوز از پس این قرن ها بگوش رسد
به سرفرازی و آزادگی ندای حسین
تمام سروقدان حماسه در تاریخ
فدای سرو سرافراز و دلربای حسین
فسوس بر دل هرکس ز داغ او خون نیست
خوشا کسی که ضمیرش شد آشنای حسین
«شدم ز دست تو شیدای کوه و دشت و هنوز»
نیافتم به دل آرامشی ورای حسین
«علاج ضعف دل ما به لب حوالت کن»
شفاست ذکر مهنا و جان فزای حسین
بلی«خلاصه ی جان خاک آستانه ی اوست»
چنانکه صیقل روحست خود صفای حسین
«من آن نی ام که دهم نقددل به هر شوخی»
از ابتدا شده ام مست و مبتلای حسین
«در خزانه به مهر وی و نشانه ی اوست»
خصوص بسته ی آن زلف مشکسای حسین
«سرود مجلست اکنون فلک به رقص آرد»
به مجمع شهدا ساز غمزدای حسین
«بیار باده که در بارگاه استغنا»
نداشت ساقی غم می به اشتهای حسین
مرابه بندگی خواجه جهان انداخت
غزل قصیده ناقابلم برای حسین
چه غبطه می خوری ای اهل ذوق بر شاعر
تو نیز تکیه کن اکنون به متکای حسین
در انتهای سخن لال می شود احسان
که بغض کرده گلویش از ابتلای حسین
انتهای پیام/
سیدنقی عابدی، پژوهشگر هندوستانی، در ابتدای این مراسم به سابقه مرثیه سرایی در شبه قاره اشاره کرد و گفت: مراثی از فارسی وارد شبه قاره شد و تحت تأثیر آن به کار خود ادامه داد. از اولین کتابی که راجع به مراثی امام حسین(ع) نوشته شده است، حدود ۵۰۰ سال می گذرد. اشرف بیابانی، شاعر، در کتاب «نوسرهار» که جزو اولین آثاری است که در رثای امام حسین(ع) سروده شده، هزار و ۸۰۰ بیت در این اثر به شهدای کربلا تقدیم کرده است.
وی ادامه داد: بعد از مراثی دکنی، مراثی قدیم و مراثی کلاسیک عرضه شدند که در آن شاعرانی چون انیس، دبیر، دلگیر و … فعالیت کردند. حدود شش تا هفت هزار اثر در حوزه مرثیه در شبه قاره موجود است.
این پژوهشگر به تأثیر ترکیب بند عاشورایی محتشم کاشانی بر مراثی شبه قاره اشاره و اضافه کرد: مرثیه محتشم کاشانی در هند شهرت بسیار دارد: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است/ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است …». وقتی که این مرثیه به شبه قاره و هند رسید، خدای سخن میرتقی میر بود. او نیز به استقبال این مرثیه رفت و سروده ای را در همین رابطه و با در نظر گرفتن بیت به بیت ترکیب بند محتشم، سرود و به اهل بیت(ع) تقدیم کرد.
عابدی افزود: روضه خوانی بر مصائب اهل بیت(ع) در اردو، «مجلس» نامیده می شود. هم این مراسم و هم عزاداری هایی که در هند برای امام حسین(ع) برگزار می شود، با شعر آغاز می شود. به این معنی که ابتدا سلام خوانده می شود، و پس از آن مرثیه و روضه خوانی است که براساس روایات صورت می گیرد. ادامه مراسم هم عزاداری یا «ماتم» است که پس از آن علمی برپا می شود.
وی با بیان اینکه تأثیر اندیشه و سروده های فارسی زبان ها در مراثی اردوزبان ها واضح و روشن است، یادآور شد: مسلمان، غیر مسلمان، هندو و سیک بر عزای امام حسین(ع) مراثی سروده اند. یکی از شاعران نامدار در این حوزه که سروده هایی در رثای امام حسین(ع) دارد، علامه اقبال لاهوری است که سرود:
تیر و سنان و خنجر و شمشیرم آرزوست
با من میا که مسلک شبیرم آرزوست
از بهر آشیانه خس اندوزیم نگر
باز این نگر که شعلهٔ در گیرم آرزوست
گفتند لب ببند و ز اسرار ما مگو
گفتم که خیر نعرهٔ تکبیرم آرزوست …
علیرضا قزوه، شاعر و وابسته فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی در دهلی نو، نیز در ادامه این نشست مجازی به «گوبی نات»، از شاعران و سیاستمداران هندوستان به عنوان ارادتمندان به خاندان رسول خدا(ص) اشاره کرد و گفت: گوبی نات که گوپی نات هم درج کرده اند، از لکنوهای هندو هستند و ارادت خاصی به امام حسین(ع) دارند.
وی ادامه داد: گوبی نات در زمان استعمار انگلستان مبارزه کرد و یک پایش را از دست داد. او وزیر توسعه دولت جواهر لعل نهرو بود. گوبی نات همان کسی است که وقتی درگذشت، تنها ۱۹ روپیه از او باقی مانده بود، وزیر بود اما از خرید خانه و … امتناع می کرد و همواره می گفت من به مولا علی(ع) اقتدا می کنم. شیوه زندگی او می تواند درسی باشد برای مسئولان ما که در خانه های چند میلیاردی زندگی می کنند. او سعی داشت که مانند امام علی(ع) زندگی کند. گوبی نات پدر دهرمندرنات است که چند سال پیش به محضر مقام معظم رهبری مشرف شد و ابیاتی از پدرش را در آن مراسم خواند.
بخشی از این مراسم به شعرخوانی شاعران در رثای اباعبدالله الحسین(ع) اختصاص داشت. در این مراسم سروده هایی از شاعران هندوستان و ایران به محضر مقدس حضرت سیدالشهدا(ع) تقدیم شد که در ادامه می خوانید:
سرویش تریپاتی از هند
هندو ی هندیم و محبوب عجم هستیم ما
در حرم هستیم و در بیت الصنم هستیم ما
غرق شد هستی من در شیر قند پارسی
مست «بوی مولیان» هر صبحدم هستیم ما
در نگاهم یار من بیند جهان عشق را
باده نوشان قدیم جام جم هستیم ما
از برای خواهش کشتن جنون ما مپرس
زیر تیغش با شهیدان هم قسم هستیم ما
کلک ما کی از خیال ابروی جانان جداست
بندی از ترکیب بند محتشم هستیم ما
هوش این سرمست کم از عاشق فرزانه نیست
گرچه هندوییم زیر این علم هستیم ما
***
علی اصغر الحیدری از هند
در عزاخانه ی دل رنگ شهادت دارم
زندگی نذر نظر های ولایت دارم
بهر پابوسی من خیل ملایک آمد
چون شنیدند که من قصد زیارت دارم
جانب کرب و بلا می روم از شوق وصال
عشق می بارد و من شوق ارادت دارم
کوفه ی دل که پر از مهر جهان فانی است
من در این کوفه دلی، حس حقارت دارم
هندو و گبر و مسیحی سوی تو آمده اند
از مسلمانیم امروز خجالت دارم
تشنه باید به سوی کرب و بلا راهی شد
من به این تشنگی عمری است که عادت دارم
***
سارا جلوداریان
در دل تاریک شب ها، باز می پیچد دعایت
می تراود ذکر حق، از سینه دردآشنایت
هیچ نوری نیست، نوری نیست … اما تا می آیی
ناگهان خورشید، سربر می کشد از جای پایت
نقطه عطف تمام عابدان، معنا گرفته-
در قنوت دست هایت، در شکوه ربنایت
کربلا یعنی همان جایی که بیمارش تو باشی
می رسد از خیمه ها و از نیستان ها نوایت
خلق در خواب خوش اند و زاهدان غرق تظاهر!
کی خبر دارد کسی از سجده های بی ریایت؟
این جهان، در بار شام است و پر از بی حرمتی ها
می شود آیا دوباره گل کند زنگ صدایت؟
می شود آیا دوباره گل کند در این زمانه
پا به پای زینب کبری، طنین خطبه هایت؟
من « فرزدق » نیستم اما دلم می خواست آقا
شعرهایم را فقط یک بار می خواندم برایت
تا تو را دارم ، چه غم دارم عزیز آسمانی!
ای خوشا بی بال و بی پر، پرکشیدن در هوایت …
***
احسان الله شکراللهی
به شوق بوسه نشاندن به خاک پای حسین
قلم گرفتم و قصدم غزل برای حسین
غزل؟ نه! کوزه کوچک چه جای اقیانوس!
چگونه اش بنشانم در استوای حسین؟
«نه من برآن گل عارض غزل سرایم و بس»
قصیده قصد نمایم پی ولای حسین
قصیده نیز تکافو نمی کند، حتی …
به مثنوی نتوان گفت کبریای حسین
تمام حرف دلم کی به شعر می گنجید؟
مدد گرفته ام اول من از خدای حسین
سپس ز حافظ شیرین سخن مدد جستم
برای سیر به حال خوش و هوای حسین
پس از خدا و بجز حافظ، عشق شد یاور
مگر شود سخنم درخور رثای حسین
زبعد حضرت یزدان، سوای حافظ وعشق
کمک گرفته ام از مخزن سخای حسین
«خدای رامددی ای دلیل راه که من»
قدم نهاده ام این سو به اتکای حسین
تمام همت من جمع شد به شوق و امید
به هر طریق شوم تا سخن سرای حسین
مفاعلن فعلاتن، مفاعلن فعلات
به بحر مجتث مخبون بکف حنای حسین
غزل قصیده ای آمد، تمام خیس از اشک
اشاره ای است ولیکن ز ماجرای حسین
«بکن معامله ای وین دل شکسته بخر»
که بهتر است ز هر فرش بوریای حسین
«صبا بلطف بگو آن غزال رعنا را»
که سر بکوه منه جز پی لقای حسین
شکرفروش چه میداند از حلاوت عشق
شکر مجوی ز نی، جو ز نینوای حسین
«به خلق و لطف توان کرد صید اهل نظر»
ببین به سیرت و سیمای پارسای حسین
«سهی قدان سیه چشم ماه سیما»را
ببین چه اوج گرفتند از اقتدای حسین
«سرود زهره به رقص آورد مسیحا را»
اگر زند ز غلامی دم از وفای حسین
«گشاد کار من اندر کرشمه های که بست؟
خدا، «به صورت و ابروی دلگشای حسین
«مرا و سرو چمن را به خاک راه نشاند»
زمانه با قصب نرگس قبای حسین
«ز کار ما ودل غنچه صد گره بگشود»
نسیم گل ز پی حرمت و هوای حسین
«رواق منظر چشم من آشیانه»اوست
بگو صبا به سلیمان بادپای حسین
«تو خود وصال دگر بودی ای نسیم وصال»
به شاخ دل بنشین خوش، ایا صبای حسین
«دلت به وصل گل ای بلبل صبا خوش باد»
شنو ز مأذنه گلبانگ آشنای حسین
«خیال روی تو در هرطریق همره ماست»
که گنبد فلکی پرشد از صدای حسین
«به رغم مدعیانی که منع عشق کنند»
هزار مرتبه ایمان به ربنای حسین
«تو را ز کنگره ی عرش می زنند صفیر»
اگر دمی بزنی گام در رضای حسین
«سروش عالم غیبم چه مژده ها دادست»
به قطره اشکی و شوقی پی ثنای حسین
«نصیحتی کنمت یادگیر و در عمل آر»
برای شاه شدن، شو گدا، گدای حسین
«غم جهان مخور و پند من مبر از یاد»
چو کاه جاذبه ای جو، به کهربای حسین
«رضا به داده بده وز جبین گره بگشای»
برو مقایسه کن غصه با قضای حسین
«چو بر من و تو در اختیار نگشاده است»
به درد چاره مجو جز در شفای حسین
«مجو درستی عهد از جهان سست نهاد»
از ابتدا بنگر تا به منتهای حسین
«به دردو صاف تو را حکم نیست دم درکش»
ببین به زخم عزیزان و اقربای حسین
«غلام همت آنم که زیر چرخ کبود»
گذشت از همه هستی، چنان که پای حسین
سؤال کرد ز مردان مرد و غیر از حر
نداشت پاسخ مردانه این صلای حسین
«شکفته شدگل حمرا و گشت بلبل مست»
علی اصغر و یک تیر و وای وای حسین
چو نیستی است سرانجام هرکمال که هست
علی اکبر و میدان، سپس عزای حسین
ازین مصیبت عظما شکست قامت سرو
که بود شبه رسول الله و عصای حسین
«سمن به دست صبا خاک در دهان انداخت»
چو دید قامت خم گشته و دوتای حسین
«چو لاف عشق زدی سر بباز چابک و چست»
چنان که قاسم و عباس در وفای حسین
«نشان عهدو وفا نیست در تبسم گل»
ببین چه کرد فلک با قد رسای حسین
«مجوی عیش خوش از دور باژگون سپهر»
ببین چه ساخت ز سرو سپهرسای حسین
«ز فرق تا قدمش هرکجا که می نگرم»
شد ست چشمه خون، گویم از کجای حسین؟
بیا به مجمع طفلان نور سربزنیم
کجاست خیمه ی طفلان؟ به کربلای حسین
«بنال بلبل بیدل که جای فریاد است»
از آتشی که فروسوخت خیمه های حسین
«چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست»
به خواب دیده رقیه چه؟ لای لای حسین
چگونه خنجر کین حنجر امام برید
که بوسه گاه نبی بود حلق و نای حسین
حسین منی آن مهربان چه معنی داشت
حسین مصطفوی بود مصطفای حسین
چو «با شکستگی ارزد به صدهزار درست»
خوشا دلی که شود نرم از بکای حسین
برای آن که گشاید تو را هرآن مشکل
بده تو دست به دست گرهگشای حسین
میان خلق تو یکتایی و یک استثناست
کسی بجوید اگر در زمانه تای حسین
فقط شبیه تو زینب! که با بیان رساش
خبر رساند به آفاق و ماسوای حسین
هنوز از پس این قرن ها بگوش رسد
به سرفرازی و آزادگی ندای حسین
تمام سروقدان حماسه در تاریخ
فدای سرو سرافراز و دلربای حسین
فسوس بر دل هرکس ز داغ او خون نیست
خوشا کسی که ضمیرش شد آشنای حسین
«شدم ز دست تو شیدای کوه و دشت و هنوز»
نیافتم به دل آرامشی ورای حسین
«علاج ضعف دل ما به لب حوالت کن»
شفاست ذکر مهنا و جان فزای حسین
بلی«خلاصه ی جان خاک آستانه ی اوست»
چنانکه صیقل روحست خود صفای حسین
«من آن نی ام که دهم نقددل به هر شوخی»
از ابتدا شده ام مست و مبتلای حسین
«در خزانه به مهر وی و نشانه ی اوست»
خصوص بسته ی آن زلف مشکسای حسین
«سرود مجلست اکنون فلک به رقص آرد»
به مجمع شهدا ساز غمزدای حسین
«بیار باده که در بارگاه استغنا»
نداشت ساقی غم می به اشتهای حسین
مرابه بندگی خواجه جهان انداخت
غزل قصیده ناقابلم برای حسین
چه غبطه می خوری ای اهل ذوق بر شاعر
تو نیز تکیه کن اکنون به متکای حسین
در انتهای سخن لال می شود احسان
که بغض کرده گلویش از ابتلای حسین
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «از «مجلس» اردوزبان ها تا «ماتم» هندوها بر عزای امام حسین(ع) / «بندی از ترکیب بند محتشم هستیم ما»» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.