خزائن رحمت الهی، بواسطه حضرت فاطمه (س) شامل محبین می شود

مهر | دین و اندیشه | سه شنبه، ۳۰ آذر ۱۴۰۰ - ۱۱:۵۳

دعای معصوم(ع) مستجاب حتمی است و هیچ قیدی، برای اجابت آن مسئلت، ایجاد مانع نمی کند. درنتیجه، لطف معصوم، برمحبین ایشان به این شکل جلوه می کند، تا خزائن رحمت، به روی آنها گشوده شود.

خبرگزاری مهر- گروه دین و آئین: در ایام منسوب به حضرت صدیقه طاهره و فاطمیه اول هستیم.
الگو گرفتن از زندگی ائمه علیهم السلام جزو موارد مورد تاکید در معارف اسلامی و در جهت ساختن سبک زندگی مناسب برای مؤمنان است، در زندگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها باید دقیق شد، با نگاهی نو آن زندگی را شناخت و به معنای واقعی کلمه آن را الگو قرار داد.
یکی از ابعاد زندگانی این بانوی بزرگوار نیایش های عاشقانه آن حضرت با خداوند تبارک و تعالی است.
دعاهایی است که منسوب به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بوده و راه گشا برای کسب معرفت و رسیدن به کمال محسوب می شود.
دعا نزدیک ترین و مؤثرترین رابطه انسان با خداست.
دعا در فرهنگ اسلامی از مهم ترین عبادات است؛ تا آنجا که خداوند در قرآن مجید پس از امر به دعا و وعده استجابت «وقال ربکم ادعونی أستجب لکم» می افزاید: کسانی که در برابر این رابطه نزدیک خلق و خالق تکبر می ورزند به زودی با ذلت وارد دوزخ می شوند: «ان الذین یستکبرون عن عبادتی سیدخلون جهنم داخرین».
و در جایی دیگر از قرآن مجید می خوانیم: «قل ما یعبؤا بکم ربی لولادعاؤکم»؛ (بگو: پروردگارم برای شما ارزشی قائل نیست اگر دعای شما نباشد).
در اهمیت فوق العاده دعا در فرهنگ اسلامی همان بس که دعا زیباترین رابطه خلق با خالق است و باعث طراوت روح انسان و نور امید بر آن می شود.
دعا انسان را به اصلاح خویشتن و تهذیب اخلاق دعوت می کند.
دعا نزدیک ترین و مؤثرترین رابطه انسان با خداست.
به هنگام دعا، انسان با تمام وجودش خدا را مخاطب ساخته و از فضل و رحمتش طلب می کند و با خضوع و تذلل او را می خواند و خواسته های خود را بی پرده به عرض او می رساند.
گفتنی است به هنگام دعا تمام حجاب ها میان خداوند و بندگان برداشته می شود و انسان، مستقیما او را مخاطب قرار داده و تمام نیازهای خود را با او در میان می گذارد.
اضافه بر این، شکی نیست که دعا نقش بسیار مؤثری در تربیت نفوس انسانی و سوق آنها به مراتب کمال دارد که بسیاری از آن غافل اند.
با این که خداوند به انسان بسیار نزدیک است «ونحن أقرب الیه من حبل الورید» ولی بسیار می شود که انسان با غفلت و بی توجهی از او فاصله می گیرد و دور می شود.
دعا می تواند این دوری را تبدیل به نزدیکی کند و این فاصله را از میان بردارد چرا که انسان به هنگام دعا، قرب و نزدیکی خود را به خدا کاملا احساس می کند.
دعا همچون باران بهاری است که سرزمین دل ها را سیراب می کند و شکوفه های ایمان و اخلاص و عشق و عبودیت را بر شاخسار روح انسان ظاهر می سازد.
دعا نسیم روح بخش قدسی است که همچون دم مسیحا عظم رمیم را به اذن الله حیات می بخشد.
دعا دریای مواجی است که گوهرهای فضائل اخلاقی را در درون وجود انسان پرورش می دهد.
هر نفسی که با دعا همراه است ممد حیات است و مفرح ذات و هر دلی که با نور دعا قرین است با تقوای الهی همنشین است.
دعا کننده، وصول به مقاصد شخصی یا نوعی خود را از خدا می طلبد و خداوند تربیت و پرورش روحانی او را از طریق دعا می خواهد.
بر همین اساس حجت الاسلام والمسلمین محمود معرفت پژوهشگر مسائل دینی، از رهگذر شرح و دعاهای ایام هفته حضرت زهرا سلام الله علیها، زوایای پنهانی که در این ادعیه نورانی نهفته است را مطرح و مطالب آن تقدیم مخاطبان می شود.
آنچه در ادامه می خوانید بخش چهارم این سلسله مطالب است:
حضرت فاطمة (س) فی دعاء یوم السبت: اللهم افتح لنا خزائن رحمتک، وهب لنا اللهم رحمة لا تعذبنا بعدها فی الدنیا والآخرة، وارزقنا من فضلک الواسع رزقا حلالا طیبا، ولا تحوجنا ولا تفقرنا إلی أحد سواک، وزدنا لک شکرا، وإلیک فقرا وفاقة، وبک عمن سواک غنی وتعففا.اللهم وسع علینا فی الدنیا، اللهم إنا نعوذ بک أن تزوی وجهک عنا فی حال ونحن نرغب إلیک فیه، اللهم صل علی محمد وآل محمد، وأعطنا ما تحب واجعله لنا قوة فیما تحب، یا أرحم الراحمین.
الحمد لله رب العالمین و صل الله علی سیدنا محمد و آله الطاهرین
اللهم افتح لنا خزائن رحمتک
یکی از نکته هایی که در تمام ادعیۀ مأثوره و صادر شده ازناحیۀ اهل عصمت علیهم السلام، قابل دقت و توجه است، این موضوع است که تمام این درخواست ها، زیر مجموعه یک عنوان و شأنی است که اولیاء الهی، به آن ممتاز هستند.
همه افراد آشنا با معارف اسلامی می دانند که اولیاء الهی، به اذن الله دارای شأنی هستند، که آن شأن، عنوان افاضه دارد.
افاضه، به معنای فیض رسانی است.
اولیاء الهی و اهل بیت علیهم السلام، به اذن الهی، دارای شأن افاضه می باشند.
موضوع افاضه از جانب این بزرگواران در موارد گوناگون، قابل ارائه است.
یعنی با اقسام گوناگون و راه های مختلف افاضه انجام می گیرد.
یکی از آن راه های افاضه، اولا آشنا کردن با نوع تکلم و مناجات با خدای متعال است.
عموما انسان ها می توانند با خدای خود مناجات داشته باشند.
لکن، به دلیل اینکه، افق وجودی اولیاء الهی، خیلی اعلی است، ایشان، از آن افق و درآن افق، سخنانی را به حق تعالی عرضه می کنند؛ که در مقام تأمل، عمق و ژرفای آن مطالب، احساس خواهد شد.
نکته دوم این است که اولیا الهی، کاری را در مناجات انجام می دهند، که در آن اشتراک مابین خود و محبین خود، برقرار می کنند.
به یک جمله ای در همین راستا مطرح می شود.
گاهی، معصوم علیه السلام، برای شخص خود، دعا می کند.
ولی غالبا دعاها، تجمیعی است، یعنی جمعی را در نظر می گیرند.
ما باید با توجه به قرائن بدست بیاوریم، که: آیا این تجمیع عصمتی است و یا تجمیع عصمتی و غیر عصمتی است؟
منظور از این تقسیم بندی این است که تجمیع عصمتی، فقط مربوط به چهارده معصوم علیهم السلام است.
به این معنا که پیغمبرعلیه وآله السلام، یا یکی از اولیا دین علیهم السلام، دعایی می کنند و درخواستی را از درگاه الهی انجام می دهند که آن دعاء و درخواست مربوط به جمع اهل بیت علیهم السلام است.
اما گاهی، معصوم علیه السلام، دعای خود را در حال تجمیع، ارائه می دهند، اما منظور ایشان هم خودشان، و هم محبین ایشان است.
زیرا محبین، غیرمعصوم هستند.
دو بخش قبلی، مثال ها و مطالبی دارد، که آنها را به عهدۀ زمان می گذاریم، و فرصتی که در آن فرصت، ارائه کنیم.
اما در بخش سوم، یعنی تجمیع عصمتی و غیر عصمتی:
مسئلت این درخواست ها از درگاه الهی، نوعی افاضه است.
یعنی وجود مبارک معصوم علیه السلام، برای اینکه افاضه فیض محقق بشود، با ارائه یک مسئلت، یا مسائل دیگر در تجمیع عصمتی و غیر عصمتی، برای غیر معصوم یک درخواستی می کند، که این غیر معصوم، ناخواسته و ناآشنا مورد شمول اجابت آن درخواست واقع بشود.
عنایت کنید در جمله اول دعای روز شنبه حضرت فاطمه علیها السلام، این عبارت را مشاهده کردیم: اللهم افتح لنا خزائن رحمتک.
حضرت زهرا علیها السلام، در این دعا اگر تجمیع عصمتی را لحاظ کند، معنا این می شود که: خدایا، خزائن رحمت خود را بر ما چهارده معصوم علیهم السلام، بگشا.
اما اگر به این عنوان فکر کردیم که حضرت، تجمیع عصمتی و غیر عصمتی را در این مسئلت، در نظر گرفته اند، در این صورت: خزائن رحمت، بواسطه فاطمه زهرا علیها السلام، مستجاب می شود؛ و بر محبین غیر معصوم آن بزرگوار شامل می شود، درحالیکه این محبین از این درخواست و از این مسئلت، با خبر نبوده اند.
این شیوه که بدون اعلان و اخبار، به محبین، که من دعایی می کنم، و در آن دعا، شما را شریک می گردانم.
و با پذیرفتن این نکته، که دعای معصوم علیه السلام مستجاب حتمی است و هیچ قیدی، برای اجابت آن مسئلت، ایجاد مانع نمی کند.
درنتیجه، لطف معصوم علیه السلام، بر محبین ایشان به این شکل جلوه می کند، که ایشان در مقام تجمیع، یعنی با گفتن «نا» (ما)، درخواستی می کند، و همه معصوم و غیرمعصوم را در نظرمی گیرد، تا خزائن رحمت، به روی آنها گشوده شود.
در اینجا، ما باید این مرحله را در نظر بگیریم و از خدای متعال درخواست کنیم که خدایا، احساس مشاهده اجابت مسئلت معصوم علیه السلام را برای ما مشخص و ظاهر کن، تا ما بدانیم که دعای معصوم علیه السلام، بر ما شامل شده است.
ما اگر، در همین راستا، مسیر مطالعه خود را ادامه بدهیم، به حرف «لام» بر سر «نا» (لنا)، در این دعای شریف می رسیم: اللهم افتح لنا خزائن رحمتک.
«لام» آمده به اول حرف «نا»، چه نوع لامی است؟
در محضر ادبا، زمانیکه حروف عربی، درمتن قرار می گیرند، دارای معنا می شوند.
در ادبیات عرب، حرف «لام»، گاهی به معنای نفع است و گاهی به معنای ملک است.
یعنی، اگر بخواهیم «لام»، در افتح لنا را، به معنای نفع در نظر بگیریم، یعنی: بگشا به نفع ما خزائن رحمت را.
و اگر بخواهیم مفهوم ملکی را در نظر بگیریم، یعنی خدایا، ما را مالک خزائن رحمت خود، قرار بده.؛ و در خزینه را که گشودی، به ما اجازه مالکیت بده.
در این صورت، این فرد مشمول اجابت این دعا، در مقام مالکیت، می تواند از خزائن رحمت الله، مواردی را مالک بشود، و به برکت مالکیت، آنها را جا به جا استفاده کند.
لذا، اجابت این دعای فاطمه علیها السلام، یعنی اینکه غیر معصوم به برکت افاضۀ فیض وجود مبارک زهرای اطهر علیها السلام، به مقام مالکیت خزائن از رحمت الهی می رسد، که این مالکیت، او را درملک و ملکوت دارای شأن و مقام و موقعیت می کند.
و دارا شدن این موقعیت، همان است که خواجه شیراز، حافظ علیه الرحمه، در آن بیت خود فرمود: آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند آیا بود که گوشه چشمی به ما کنند.
پس، اگر «لام» را به مفهوم ملکی منظور بداریم، باورمند می شویم که: انسان، بواسطه قرار گرفتن، در این تجمع دعایی حضرت فاطمه علیها السلام، به آن مرتبت و مقام نائل خواهد شد که او بتواند در حیطۀ ملک برای نیازمندان، در زمینه مادی و معنوی، کارساز باشد.