ایسنا/یزد محقق و پژوهشگر فرهنگ عامه یزد از «اردشیر خاضع» به عنوان یکی از مشاهیر نامی یزد یاد کرد که در سیراب کردن تشنگان زبان و ادبیات فارسی در هندوستان نقش موثری ایفا کرده است.

«حسین مسرت» در گفت وگو با خبرنگار ایسنا یکی از مشاهیر نامی یزد را روانشاد «اردشیر خاضع» از نیکمردان زرتشتی این استان خواند و گفت: او فرزند «خدارحم» و متخلص به «خاضع» بود که در سال ۱۲۸۰ هجری شمسی در قریه ی اله آباد رستاق یزد به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی به کار کشاورزی پرداخت و در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی بنا به دلایلی راهی هندوستان شد و در آن جا مشغول کار شد.

وی افزود: خاضع به واسطه ی عشقی که به کتاب و مطالعه داشت و چون خودش هم طبع شعری داشت، اقدام به تأسیس یک کتاب فروشی به نام خاضع در شهر بمبئی کرد و با همتی که داشت، چنان که دکتر «محمد دبیرسیاقی» هم در مقدمه ی تذکره ی سخنوران یزد آورده است؛ «کتاب های بسیاری را از ایران به آنجا می برد و تشنگان زبان و ادبیات فارسی که در هند، همیشه زیاد بودند و خوراک خوبی برای دانشگاه های هند به ویژه دانشگاه هایی که کرسی زبان فارسی داشتند، تأمین می کرد.من با چند نفر از استادان هندی که صحبت می کردم، می گفتند ما بیشتر وقت ها دست نیاز به سوی خاضع دراز می کردیم و او همیشه بهترین کتاب ها را سعی می کرد از ایران بیاورد.»

این پژوهشگر برجسته ی یزدی با بیان این که خاضع همت دیگری هم داشت، در این باره خاطرنشان کرد: دکتر «ذبیح الله صفا» در کتاب «حماسه سرایی در ایران» و جاهای دیگر از اهتمام خاضع به چاپ کتاب ها اشاره کرده است؛ مانند «سام نامۀ خواجوی کرمانی»، «تذکرۀ نتایج الافکار» قدرت الله گوپاموی هندی و کتاب های زیادی که مشخص است ناشرش کتاب فروشی خاضع است.

وی ادامه داد: این همتی که ایشان داشت و زبان فارسی و این قند فارسی را به هند برد، قابل ستایش است، ضمن این که خود وی هم موفق شد در طول حیاتش کتاب هایی همچون «تذکرۀ سخنوران یزد» که کتاب معروفی است و کسانی که با شرح حال شعرای یزد سر و کار دارند، با این کتاب آشنایی دارند.

وی در مورد کتاب «تذکرۀ سخنوران یزد» نیز اظهار کرد: با وجود کاستی هایی که این کتاب دارد، باز هم بهترین منبع است و حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر از شعرای یزد را معرفی می کنند. البته بعضی از این ها شاعر نیستند، ولی به هر حال او همت کرده است.

مسرت در پایان از دیگر کتاب های این فرهیخته ی یزدی به «دیوان خاضع» در دو جلد، «خاطرات اردشیر خاضع» و «تاریخچۀ اله آباد رستاق» که همه ی این ها را در هند چاپ کرده است، اشاره کرد و گفت: اردشیر خاضع در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی در بمبئی درگذشت و خوشبختانه بعد از وی، پسرش در بمبئی کار کتابفروشی را ادامه داد و بعد از او نیز نوه اش الان مدیر کتابفروشی است و خوشبختانه به همین طریق، این کتاب فروشی به حیات خودش در هند ادامه می دهد.

انتهای پیام