اسناد باستان شناسی خبر از رد پای رومیان باستان در گیلان می دهد و توجه به این موضوع بسیار مهم، ما را به نتایجی می رساند که نمی تواند بی ارتباط با کهن دژ سکسار گیلان باشد.

به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، مرتض سخایی پژوهشگر مسائل تاریخی گیلان در گزارشی نوشت: «تاریخ گیلان نانویسا است» این جمله، پاسخی رهایی بخش، برای مسائل تاریخی چالش برانگیز در گیلان است.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید کهن دژ سکسار گیلان دارای ۶ کتیبه بوده که تنها بخش های کوچکی از دو کتیبه در موزه شهرستان رشت نگهداری می شود؛ اما چطور باید از سرنوشت چهار کتیبه دیگر کهن سکسار گیلان مطلع شد؟!

از سال ۱۲۰۱ هجری قمری که امیر هدایت الله خان فومنی کشته شد تا اوایل دهه هفتاد خورشیدی، کهن دژ سکسار گیلان به حال خود رها شده بود و معلوم نیست در طول حدود ربع قرنی که این دژ اسرارآمیز در انزوا و تنهایی به سر برده است، چه بلایی بر سر کتیبه های آن آمده و شاید در چهار کتیبه ای که در حال حاضر از وضعیتشان اطلاعی در دست نیست اطلاعات دقیقی از پیشینه و ساخت آن نوشته شده بود اما حیف که دیگر نیستند.

کمبود اطلاعات ما را به سمت پژوهش های تطبیقی سوق می دهد و در بررسی اسم سکسار درمی یابیم که این کهن دژ محلی برای اقامت و مورداستفاده سکاها بوده که تمدن اشکانیان وامدار آن هاست و با این نگره لازم است تا سراغ یافته های دیگر باستان شناسی در جهت قوام یافتن نگره اشکانی بودن قدمت کهن دژ سکسار برویم.

جالب است که اسناد باستان شناسی خبر از رد پای رومیان باستان در گیلان می دهد و توجه به این موضوع بسیار مهم، ما را به نتایجی می رساند که نمی تواند بی ارتباط با کهن دژ سکسار گیلان باشد.

می دانیم که پر چالش ترین مسئله برای اشکانیان، راندن سلوکیان و رومیان متجاوز از ایرانشهر باستان بوده است. با این نگره، پرسشی دیگر مطرح می شود:

آیا کهن دژ سکسار گیلان، کاربرد پادگانی را داشته که در آن سربازان اشکانی تعلیم دیده و برای جنگ با سلوکیان و رومیان اعزام می شدند؟!

ولی جهانی، باستان شناس و معاون میراث فرهنگی استان گیلان و سرپرست هیئت کاوش های باستان شناسی در محوطه باستانی لیار سنگ بن امش در دو مرحله این محوطه باستانی را مورد کاوش قرار داده است.

فصل اول کاوش در بهار و تابستان ۱۳۹۳ و فصل دوم در بهار و تابستان ۱۳۹۵ انجام شده که در این محوطه دو گور با قدمت اشکانی مورد شناسایی واقع شده و در یکی از این دو گور که به شماره ۹۵۵۰۲ نام گذاری شده است؛ یک انگشتر با نگینی از جنس سنگ شیری رنگ [احتمالا مرمر] یافت شده که روی نگین آن کلمه ROSA به خط لاتین حک شده است. (جهانی،۱۳۹۵، ص ۱۹)

جهانی در گزارش خود، خط نوشته شده روی نگین انگشتر مزبور را «یونانی» تشخیص داده و اشاره کرده که این انگشتر احتمالا کارکرد «مهر» داشته است.

با دانستن این موضوع و نگره اشکانی بودن کهن دژ سکسار گیلان، پرسش هایی که ممکن است در این رابطه از ذهن پژوهشگران بگذرد جوابی درخور پیدا می کنند.

ناگفته پیداست که تقابلات ۵۰۰ ساله اشکانیان با دنیای غرب، نمی تواند بدون تبعات فرهنگی باشد و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری فرهنگی در طول بیش از پنج سده تقابل فیزیکی، مسئله ای طبیعی است.

برای اطلاعات تکمیلی در مورد کاوش های باستان شناسی در محوطه لیار سنگ بن املش می توان به «جهانی، ولی.۱۳۹۵- گزارشی از کاوش های باستان شناسی در محوطه باستانی لیار سنگ بن املش واقع در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان» رجوع کرد.

انتهای پیام/خ