به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رابطه عربستان سعودی و لبنان سابقه طولانی دارد؛ البته نه از طریق نمایندگی دیپلماتیک میان دو کشور بلکه از طریق مداخله یکجانبه ریاض در لبنان و ضربه ای که به ساختار اقتصادی و اجتماعی و سیاسی این کشور وارد کرده است.

بعد از تثبیت قدرت حزب الله در مقابله با پروژه آمریکایی- صهیونیستی نفوذ عربستان در عرصه لبنان با حمایت از «رفیق حریری» نخست وزیر فقید این کشور و همچنین با نظارت ریاض بر توافق «طائف» بعد از جنگ داخلی لبنان به مرور زمان بیشتر شد تا اینکه به حمایت ریاض از گروه های تروریستی و تامین بودجه مالی جنگ هایی که در منطقه ضد مقاومت به راه افتاد، رسید. این نوع اقدامات عربستان ضد لبنان تا دوره «سعد حریری» نخست وزیر پیشین این کشور ادامه داشت و نقش مهمی در تعمیق بحران مالی و اقتصادی لبنان ایفا کرد.

در حال حاضر نیز هدف عربستان در لبنان کاملا مشخص است: متهم کردن حزب الله به فروپاشی اوضاع لبنان و همچنین مقابله با نفوذ محور مقاومت در منطقه.

در این گزارش به اختصار به بررسی سیاست ها و عملکرد عربستان در لبنان و میزان مداخله ریاض در امور داخلی این کشور در سطوح مختلف می پردازیم:

سیاستهای عربستان در لبنان در دوره نخست وزیری رفیق حریری

رفیق حریری یکی از تاجران ثروتمند عرب محسوب می شد که پیش از دوره نخست وزیری از احترام و جایگاه بالایی در میان خاندان آل سعود برخوردار بود و در سال ۱۹۷۸ تابعیت عربستان را کسب کرد. جایگاه وی بعد از رسیدن به منصب نخست وزیری لبنان در سال ۱۹۹۲ در نزد سعودی ها بالاتر رفت و بسیاری معتقدند که رفیق حریری یک شخصیت سعودی بود و تابعیت لبنانی نداشت.

در آن زمان پروژه عربستان در لبنان کاملا روشن بود: اینکه مسلمانان اهل سنت بر این کشور حاکم شوند و همچنین طی یک قرارداد صلح با رژیم صهیونیستی فلسطینیها از اراضی اشغالی اخراج شده و در لبنان ساکن گردند. تسلط عربستان بر تصمیمات لبنان در دوره رفیق حریری و سیاست های مالی اشتباه وی که کاملا تحت نظر عربستان بود منجر به ایجاد شرایطی شد که اکنون نتایج آن را در بحران مالی و اقتصادی لبنان به وضوح می توان دید. در واقع هدف از همه این سیاستهای سازماندهی شده ریاض، تسلیم کردن لبنانی ها در برابر پروژه سازش با دشمن صهیونیستی بود.

تحریک برای جنگ داخلی در لبنان

عربستان سعودی برای تضمین تداوم جنگ داخلی لبنان که ۱۵ سال طول کشید از شبه نظامیان وابسته به «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی حمایت مالی و برای آنها سلاح فراهم کرد.

تلاش برای ترور سید محمد حسین فضل الله

تاثیر نقش عربستان در لبنان در طول جنگ داخلی این کشور افزایش یافت و بعد از تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان این نقش توطئه گرانه ریاض بیشتر شد که نمونه آن را می توان در تلاش برای ترور سید «محمد حسین فضل الله» در ۸ مارس ۱۹۸۵ دید.

در روز هشت مارس ۱۹۸۵ نزدیک ساعت چهار و ۴۰ دقیقه بعد از ظهر مجموعه ای از مزدوران صهیونیستی یک خودروی بمب گذاری شده را در منطقه «بئر العبد» منفجر کردند. آنها با این انفجار تلاش داشتند مرحوم علامه سید محمد حسین فضل الله را ترور کنند. انفجار مذکور ۸۰ شهید بر جای گذاشت که بیش از ۴۰ نفر از آنها زن و کودک بودند.

«باب ودورد» نویسنده متخصص در زمینه جنگهای آمریکا در کتاب خود تحت عنوان «حجاب» به نقل از «ویلیام کیسی» مدیر وقت مرکز «سی آی ای» در بیروت از راهکارهای تأمین مالی طرح ترور مرحوم علامه فضل الله پرده برداشت. کیسی در این زمینه گفت که که این طرح بعد از نشستی بین وی و «بندر بن سلطان بن عبدالعزیز» سفیر وقت عربستان سعودی در آمریکا در یکی از قهوه خانه های واشنگتن به اجرا گذاشته شد. در این نشست علامه فضل الله به عنوان یک عنصر نامطلوب برای سیاست های آمریکا شناخته شد و حاضران تصمیم گرفتند از دست وی خلاص شوند.

به این ترتیب بندر بن سلطان چکی به مبلغ سه میلیون دلار به سرویس های جاسوسی آمریکا داد تا به عنوان تأمین مالی عملیات ترور علامه فضل الله هزینه شود.

مداخله در امور داخلی لبنان از دروازه توافق طائف

قرارداد طائف به عنوان سند توافق ملی لبنان شناخته می شود که اولین مرجع برای مردم این کشور در راستای صلح داخلی بعد از جنگ داخلی ۱۵ ساله لبنان است. این توافق در شهر طائف عربستان در ۲۲ اکتبر ۱۹۸۹ به امضا سید. بر اساس این توافق مقام ریاست جمهوری در لبنان از قیمومیت بر کشور و تصمیمات دولت کنار رفته و تشخیص صلاحیت نخست وزیر به نمایندگان پارلمان سپرده شد.

همچنین طبق توافق طائف، این نخست وزیر است که رایزنی های پارلمانی را با هدف تشکیل دولت انجام می دهد و به این ترتیب با حمایت عربستان اختیارات نخست وزیر در لبنان که از جامعه اهل سنت و تحت حمایت ریاض است، افزایش پیدا کرده و به موازات آن اختیارات رئیس جمهور کاهش یافت.

ابزارهای عربستان در لبنان

واقعیت آن است که اگر حمایت های عربستان نبود رفیق حریری نمی توانست به مدت طولانی قدرت را در لبنان در اختیار بگیرد. درواقع با همین حمایت ها بود که وی توانست در سال ۱۹۹۲ بزرگترین فراکسیون پارلمانی که بر همه تصمیمات و قوانین کشور سیطره داشت را تشکیل دهد. از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ رفیق حریری یک سیاست اقتصادی در لبنان تحت نظارت سعودی ها پیش گرفت که موجب شد در این دوره بدهی عمومی لبنان ۱۵٫۷ میلیارد دلار افزایش پیدا کند. بعد از آن از اکتبر ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ بانک جهانی و صندوق بین المللی پول وارد عرصه لبنان شده و در سایه سیاستهای اشتباه و کورکورانه دولت وقت لبنان این کشور کاملا ورشکسته شد.

اما درباره مسئله اسکان فلسطینی ها در لبنان، «میشل عون» رئیس جمهوری این کشور در سال ۲۰۰۸ در یک مصاحبه تلویزیونی از یک سند بسیار محرمانه پرده برداشت که مربوط به سخنان ویژه و محرمانه رفیق حریری در ۱۷ ژانویه ۲۰۰۰ بود که در حضور برخی شخصیت های لبنانی در منزل رفیق حریری بیان شده بود. بر اساس این سند، رفیق حریری گفته بود که هیچ امکانی برای فرار از اسکان فلسطینی ها در لبنان وجود ندارد و مصلحت لبنان این است که با اسکان دادن به فلسطینیان همه بدهی خود را پاک کند.

این اقدام چارچوب کلی دستور کار عربستان را تشکیل می دهد که منجر به تخریب زیرساختهای لبنان از سطح سیاسی و اقتصادی گرفته تا سطح اجتماعی و حتی محیط زیست شد.

ترور رفیق حریری در سال ۲۰۰۵ و پیامدهای آن

در سال ۲۰۰۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ۱۵۵۹ را برای تحت فشار قرار دادن سوریه به دلیل نقش آن در حمایت از مقاومت لبنان تصویب کرد و خواستار برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آزادانه در لبنان و عقب نشینی همه نیروهای خارجی از این کشور و حذف نیروهای مسلح از جمله حزب الله شد. مدتی بعد از آن یعنی در فوریه ۲۰۰۵ رفیق حریری ترور شد و جرقه کودتا علیه حضور سوریه در لبنان زده شد و تحت فشار فزاینده بین المللی، سوریه نیروهای خود را در آوریل ۲۰۰۵ از لبنان خارج کرد.

بعد از ترور رفیق حریری پسرش سعد، رهبری ائتلافی از احزاب ضدسوری به نام ۱۴ مارس را برعهده گرفت که تحت حمایت کشورهای غربی و عربستان سعودی قرار داشت. متحدان سوریه نیز در ائتلافی به نام جریان ۸ مارس گردهم آمدند و بعد از آن یک کارزار سیاسی بین دو جناح در لبنان آغاز شد که تاکنون نیز ادامه دارد.

حمایت عربستان از تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان در سال ۲۰۰۶

در طول جنگ جولای ۲۰۰۶ میان لبنان و رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی خرید سلاح از ایالات متحده را به ارزش ۲٫۶ میلیارد دلار افزایش داد. «طارق البشری» اندیشمند، قاضی و مورخ مصری درباره قراردادهای تسلیحاتی عربستان و آمریکا در طول جنگ جولای ۲۰۰۶ میان لبنان و رژیم صهیونیستی می گوید: در آن زمان به این نتیجه رسیدیم که دولت عربستان چند میلیارد دلار به کارخانه های اسلحه سازی آمریکا پول داده؛ در حالی که این کارخانه ها سلاح و مهمات در اختیار اسرائیل قرار می دهند تا مردم لبنان را قتل عام کند.

به این ترتیب رابطه عربستان سعودی و حزب الله در طول جنگ جولای ۲۰۰۶ متشنج تر از گذشته شد و عربستان عملیات ربایش ۲ نظامی صهیونیست توسط حزب الله را یک ماجراجویی محاسبه نشده توصیف کرد. در واقع عربستان در طول این جنگ از رژیم صهیونیستی حمایت می کرد و مواضع ریاض در راستای توجیه تجاوزات اسرائیل به لبنان بود. همچنین ماشین رسانه ای عربستان کاملا در خدمت صهیونیست ها قرار داشت. علاوه بر آن ریاض حامی اصلی پروژه خاورمیانه جدید بود که دولت وقت آمریکا از طریق «کاندولیزا رایس» وزیر خارجه اسبق این کشور در آن زمان اعلام کرده بود.

جنگ با مقاومت در ۷ مه ۲۰۰۸

بعد از پیروزی مقاومت در جنگ جولای ۲۰۰۶ ، «فواد سنیوره» نخست وزیر وقت لبنان در سال ۲۰۰۸ یک هجمه گسترده علیه شبکه ارتباطی حزب الله آغاز کرد و در تاریخ ۶ مه بیانیه دولت وقت لبنان صادر شد مبنی بر اینکه هیئت وزیران تصمیم گرفته شبکه ارتباطی ایجاد شده توسط حزب الله را غیرقانونی و در قالب تجاوز به حاکمیت دولت و مردم لبنان معرفی کند و بر این اساس همه ارگانها و شرکتها و شخصیتهای وابسته به این شبکه حزب الله باید تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند. این تصمیم موجب انفجار اوضاع لبنان در تاریخ ۷ مه ۲۰۰۸ شد که البته توطئه جریان ۱۴ مارس علیه مقاومت با تدابیر حزب الله خنثی شد.

روش های مداخله عربستان در لبنان در دوره سعد حریری

روش های مداخله عربستان سعودی در لبنان متفاوت بوده و حوزه های سیاسی و اقتصادی و امنیتی و قضایی این کشور را شامل می شود. روند تحریم های عربستان ضد لبنان نیز از یک دهه گذشته همچنان سیر صعودی داشت تا اینکه روابط بین ریاض و سعد حریری به شکل بی سابقه ای متشنج شد. بعد از ربوده شدن سعد حریری در ریاض در سال ۲۰۱۷ و بیانیه ای که تحت فشار سعودی ها ضد حزب الله صادر کرده و در خاک عربستان از منصب نخست وزیری لبنان استعفا داد، دشمنی عربستان با لبنان وارد فاز جدیدی شد.

بعد از آن اعتراضات اکتبر ۲۰۱۹، تحریم های آمریکا ضد لبنان و محدودیتهایی که بنا به «قانون سزار» در سال ۲۰۲۰ ضد لبنان تحمیل شد عرصه مناسبی برای عربستان جهت سوء استفاده از فضای متشنج لبنان بود. ریاض از مارس ۲۰۲۱ به بهانه توقیف یک محموله حاوی مواد مخدر در کامیون حامل میوه که از لبنان عبور کرده بود واردات سبزیجات و میوه از لبنان را ممنوع و شروع به اتهام زنی ضد حزب الله در این پرونده کرد.

قرار دادن حزب الله در لیست سازمانهای تروریستی

شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب در سال ۲۰۱۶ به دستور عربستان حزب الله را به عنوان یک گروه تروریستی معرفی کردند. از آن زمان عربستان کشورهای مختلف از جمله هم پیمانان خود را برای تحت فشار قرار دادن و محاصره حزب الله تحریک کرد. ریاض همچنین از طریق مهره های خود در داخل لبنان تلاش زیادی برای جلوگیری از ائتلاف گروه های لبنانی با حزب الله کرد.

گسترش تروریسم در لبنان

همزمان با تحولات میدانی در سوریه بعد از آغاز بحران این کشور در سال ۲۰۱۱ و جنگ جهانی تروریسم ضد آن که عربستان سعودی نقش مهمی در این جنگ ایفا می کرد ریاض به فکر فعالسازی یک جبهه جدید برای تروریستها در شمال لبنان افتاد که البته ایده اولیه این اقدام توسط یک موسسه نزدیک به رژیم صهیونیستی مطرح شد. این اقدام عربستان به گروه های سلفی داخلی و هزاران آواره سوری امکان داد تا وارد درگیری در لبنان شده و راه ورود تروریستها را به این کشور باز کنند.

از طرف دیگر در سال ۲۰۱۴ عناصر گروه تروریستی تکفیری داعش که تحت حمایت مستقیم عربستان قرار داشتند شروع به انجام عملیاتهایی در ضاحیه جنوبی بیروت کردند.

دامن زدن به بحران اقتصادی لبنان، تلاش برای نشر تفکر وهابیت در این کشور، مداخله در امور نظامی و ایجاد کمپین های رسانه ای ضد مقاومت از جمله دیگر اقدامات عربستان علیه لبنان در چند دهه گذشته است که اکنون با تحریم این کشور به بهانه انتشار اظهارات «جورج قرداحی» وزیر رسانه لبنان درباره جنگ یمن به اوج خود رسیده است. به طور کلی مشکل عربستان در لبنان حضور گروه های مقاومت و جنبشهای آزادیخواهانه از جمله حزب الله بوده و خواسته نهایی ریاض در منطقه تامین و تضمین امنیت رژیم صهیونیستی و خدمت به پروژه های آمریکا حتی به قیمت نابودی امت عربی -اسلامی است.

انتهای پیام/