صنایع دریایی گستره عظیمی دارند که هرچقدر در آن پیش میروی با عرصههای جدید و تخصصهای تازه روبهرو میشوی، ورود به حوزه این تخصصهای جدید و تازه به دانش و علم نیاز دارد که رفع این نیاز فقط و فقط از بستر دانشگاه و تحقیقات دانشگاهی برمیآید.

دانشگاه های دریایی ایران باوجود موقعیت مناسبی که دارند و در رشتههای فعلی پیشرفتهای چشمگیری کرده اند، اما هنوز در راستای ایجاد رشتههای جدید، میان رشتهای و تخصصی گامی برنداشته اند.

تا جایی که یک استاد حوزه دریا با بیان اینکه در بخش صنعتی بعضی از این رشتههای تخصصی از نیروی دریایی استفاده میشود هشدار داد که اگر آن ها هم بازنشسته شوند دیگر نیروی متخصص جایگزین نخواهیم داشت؛ بنابراین باید دانشگاههای دریایی به سمت تعریف و ایجاد رشتههای تخصصی و میان رشته ای گام بردارند.

عباس نوبختی در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه جدایی صنعت و دانشگاه مختص رشتههای دانشگاهی و صنایع دریایی نیست و در سطح کشور وجود دارد عنوان کرد: بنده همیشه از آن به عنوان یک مسئله آزاردهنده یاد میکنم زیرا هیچ گاه ارتباطی منطقی و ریشه دار بین این دو حوزه ایجاد نشده است البته این مسئله در حوزه دریا عمیق تر است زیرا مسائل دریایی خاص هستند.

وی با تأکید بر اینکه بخشی از این جدایی ناشی از کل سیستم آموزشی و صنعتی کشور است که هرکدام مسیر خود را در پیش گرفته اند و هیچ زمان صنعت به دانشگاه نیازی احساس نکرده و به صورت عمیق جایگاه دانشگاه را درک نکرده است تصریح کرد: صنعت ایران صنعتی مونتاژ بوده که تجار پایه گذار آن بوده اند. وقتی به سال های قبل از انقلاب مینگریم متوجه میشویم که تجار صنایع را وارد ایران کرده اند بنابراین زمانی که یک تاجر به دنبال صنعت میرود همه حلقههای آن را جمع نمیکند بلکه فقط به دنبال حلقههایی است که زودتر و سریعتر او را به سود بیشتری برساند، میرود.

این استاد حوزه دریا اضافه کرد: این طور است که صنعت به دانشگاه، هزینه کردن برای تحقیقات دانشگاهی و یا انتقال تکنولوژی نیازی نداشته است. درحالی که اگر به ترکیه نگاه کنیم درمی یابیم که صنعت آن ها از طریق مهندسان بنا نهاده شده است و هر شرکتی که تشکیل میشده است میبایست چند مهندس در هیئت مدیره خود می داشت و بدین طریق صنعت را با دانشگاه همراه کرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی تصریح کرد: همین موضوع موجب شده است که ما در بعضی امور موفق نباشیم به گونه ای که در بعضی حوزههای صنعتی ۱۷ تا ۱۸ بار یک مجوز را خریداری کردهایم مثلا جرثقیل سقفی، لیفتراک، کمپرسور، ماشین آلات راه سازی سنگین و … را خریده ایم زیرا زمانی که به ایران آمدند صنعت مونتاژ بودند بنابراین وقتی از ایران رفتند تکنولوژی ساخت آن ها به کشور منتقل نشده بود.

وضعیت ارتباط دانشگاه و صنعت به گونه ای نیست که بگوییم روی غلتک افتاده ایم

نوبختی اضافه کرد: در حوزه صنایع دریایی این بحث عمیقتر و سرمایه گذاری موردنیاز سنگین تر است. بایستی مسئولان و جامعه دریایی راهکاری را پیدا کنند. البته اکنون نسبت به چند سال پیش، وضعیت بهتر شده است. سال های قبل همه هم وغم ما این بود که به مسئولان نشان دهیم دریا اهمیت دارد اما اکنون به واسطه فعالیتهای انجمن مهندسی دریایی و فعالان دریایی مسئولان به این موضوع پی بردهاند و این موضوع در آن ها نهادینه شده است اما هنوز هم کافی نیست. هنوز وضعیت ارتباط دانشگاه و صنعت به گونه ای نیست که بگوییم روی غلتک افتاده ایم، بایستی دلسوزان دانشگاه و جامعه دریایی خودشان ضعف صنعت را جبران کنند.

این استاد حوزه دریا عنوان کرد: اگر صنعت به سراغ دانشگاه نمی آید دانشگاهیان بروند پروژه های دانشگاهی را متناسب با مشکلات صنعت طرح کنند. آرام آرام رابطه ایجاد می شود. وقتی صنعت باور کند که دانشگاه فقط به دنبال انعقاد قرارداد برای یک پروژه نیست تا پول آن را بگیرد بلکه با این پروژه های دانشجویی به دنبال رفع مشکلات صنعت است که حتی در مواردی هم رفع شده است، حاضر می شود آن پول را هم بدهد.

باید رشته های میان رشته ای در دانشگاه ها تعریف کنیم

نوبختی با اشاره به اینکه در دنیا رشته های دریایی گرایش های مختلف دارد تصریح کرد: فرض کنید ما مهندسی برق، مکانیک، سازه های دریایی و کشتی سازی داریم اما خود سازه دریایی به عنوان یک پلتفرم و آفشور تخصص های بی نهایتی دارد.

وی در ادامه افزود: مثلا کسانی هستند که مدیریت عرشه سکو را به عهده دارند که ما این رشته را نداریم. افرادی هم که در این حوزه و یا حوزههای تخصصی دیگر کار می کنند یا از نیروی دریایی ارتش آمدهاند یا قدیمی هایی هستند که تجربههای خاصی دارند و اگر بازنشسته شوند با مشکلات جدیدی در این حوزه ها روبه رو میشویم.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی ابراز کرد: علاوه بر آن دانشگاه های ما هنوز به رشته های کارهای تخصصی ورود نکرده اند. باید آرام آرام رشته های میان رشته ای در دانشگاه ها تعریف کنیم. البته دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر گامهای مثبتی به سمت ایجاد رشته های جدید برداشته است.

این استاد حوزه دریا عنوان کرد: متأسفانه در حوزه کشتیسازی فقط چند رشته سازه کشتی، هیدرواستاتیک و هیدرودینامیک داریم اما رشتهای درباره سیستم موتورخانه، رانش و … نداریم و گاهی مجبور شدهایم در دانشگاه از نیروی دریایی استفاده کنیم. این ضعف دانشگاه را میرساند که باید با ایجاد رشتههای میان رشتهای زنجیره تخصص های دریایی را در دانشگاه کامل کنیم.

طرح جایگزینی شناورهای سنتی فرصتی جهت توسعه صنعت کشتی سازی است

نوبختی در خصوص سفارش ساخت کشتی به خارج از کشور گفت: شرکت هایی که از کشتی استفاده می کنند تجاری هستند و باید سود کنند و خواب سرمایه آن ها کم باشد؛ بنابراین ازنظر آن ها کاملا منطقی است که سفارش خارجی داشته باشند.

این استاد دریایی با بیان اینکه متأسفانه صنعت کشتی سازی ما به چابکی خارجیها نیست و نقدینگی ندارد تصریح کرد: برای نقدینگی هم باید دست به دامن بانک ها شود که برای این کار پاسخگو نیستند؛ بنابراین صنعت کشتیسازی ایران عقب است و انتظار دارد که دولت کمک و حمایت ویژه از او داشته باشد. مثلا مدتی این صحبت بود که ۵۰۰ میلیارد تومان به کارخانه های خودروسازی کمک کردید همان اندازه هم به کشتی سازی تزریق کنید.

وی اضافه کرد: بنابراین صنعت دریایی ما در ساخت کشتی های بزرگ رقابتی نیست و زمانی که رقابت نباشد منطق حکم می کند که سفارش ها به سمت خارج رود.

نوبختی با اشاره به اینکه بااین حال ما بازار بسیار بزرگ تر در داخل داریم که می توانیم روی آن کار کنیم اما غافل هستیم خاطرنشان کرد: مثلا سال ها است که بحث شده کشتی های سنتی را تعویض کنیم یا لنج ها را بازسازی کنیم اما هیچ اقدامی صورت نگرفته و در حد حرف باقی مانده است و برای اینکه بتوانیم از این موقعیت استفاده کنیم باید صنعت را رقابتی کنیم تا کسی که می خواهد برای راه اندازی یک حرفه سرمایه گذاری کند به سمت ساخت شناور جذب شود و این حرفه برای او صرفه اقتصادی داشته باشد.

وی در ادامه افزود: ما باید این صنعت را با راهکارهای ساده رقابتی و پرسود کنیم. الزاما این نیست که دولت طرح تحول صنایع دریایی بدهد اما بانک ها کمک نکنند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی ابراز کرد: زمانی که ما افراماکس و کشتی تحقیقاتی اقیانوس پیمای خلیج فارس را می سازیم به این معنی است که تکنولوژی ساخت را داریم اما ازآنجایی که دیر و گران می شود قابل رقابت نیست؛ باید عواملی همچون قوانین دست و پاگیر، گمرک، بانک و بیمه، قوانین واردات و صادرات و … را که باعث تأخیر میشود از بین بریم تا بتوانیم برای این صنعت رقابت ایجاد کنیم.

انجمن مهندسی دریایی باید پیشنهادهایی جهت بهره برداری از صنایع دریایی به دولت ارائه کند

این استاد حوزه دریا با بیان اینکه انجمن مهندسی دریایی ایران یک پلتفرمی است که میتوانیم به وسیله آن افکار و مسائل جامعه دریایی را به گوش مسئولان برسانیم خاطرنشان کرد: بنابراین تمام تلاش ما این است که بتوانیم فضای سالمی درون انجمن داشته باشیم. نباید راه را برای طیف دیگری ببندیم بلکه باید به صورت منطقی و عقلانی راه را باز گذاریم تا افراد جدید وارد انجمن شوند و فعالیت کنند. نباید بپنداریم که اگر عدهای هم راستا با ما نیستند نمیتوانند دلسوز انجمن باشد زیرا چه بسا که آن ها در پیشبرد اهداف انجمن موفقتر عمل کنند.

نوبختی در پایان با تأکید بر اینکه اکنون باوجود تحریم که بخش دریا را با محدود کردن کشتیرانی و کشتیسازی نشانه گرفته است، ما باید در انجمن بتوانیم همگی دست به دست هم دهیم و به صورت هماهنگ در اندیشه پیشرفت باشیم، تصریح کرد: زیرا مسئولان دولتی به دلیل مشکلات اقتصادی و مسائل جاری و روزمره کشور نمیتوانند آن طور که بایدوشاید به دریا بپردازند بنابراین ما در قالب انجمن باید بتوانیم پیشنهادهایی را برای بهره برداری بهتر از دریا و مزیت هایی که این حوزه برای اقتصاد مهیا کرده است برنامه ریزی کنیم و به دولت ارائه دهیم.



انتهای پیام