رفوگری فرش؛ هنری در حال فراموشی

۲۰ مهر ۱۴۰۰ / ۱۵:۱۲

رفوگری یا هنر مرمت فرش به روش هایی گفته می شود که معایب یا خرابی های فرش را اصلاح می کند. رفوگری یکی از هنرهای اصیل و دیرینه در کشورمان است که همپای هنر فرش بافی به وجود آمده و حرفه ای است که جان دوباره به فرش می دهد. ارزش هنر رفوگری وقتی بیشتر معلوم می شود که فرش گرانبهایی در معرض آسیب قرار گرفته و نیاز به مرمت داشته باشد. با توجه به این که فرش نوعی منسوج کاربردی است و به مرور زمان و در نتیجه پوسیدگی یا بید زدگی یا رطوبت و آتش سوزی و پارگی و یا کثرت استفاده آسیب پذیر است به دلیل اینکه انجام این کار باید بر روی فرش های آسیب دیده صورت پذیرد، نیاز به تخصص و مهارت زیادی است. از این رو، باید به دست افراد خبره این کار انجام گیرد.

امروزه با ماشینی شدن و تنوع و راحتی و ارزانی استفاده از این نوع فرش ها، این هنر نیز در حال فراموشی است. در دوره های مختلف تاریخی ایران، در اشعار، افسانه ها و داستان ها، واژه های رفوگر و پینه دوز به کار رفته اند؛ به عنوان نمونه، مولوی در سدۀ ۷ ق/ ۱۳ م در یکی از اشعار خود آورده است که پینه دوز یا پاره دوز تکه هایی از جنس خود لباس را بر محل پاره شدۀ لباس قرار می داد. همچنین در قرن ۶ ق/ ۱۲ م خاقانی در بیتی آورده است که رفوگری مستلزم چشم بینا ست و نمی تواند به امان و امید انجام پذیرد. این گزارش نگاهی به آخرین بازماندگان فعال در هنر رفوگری در بازار قزوین داشته است.

عکس : شایان معاضد - ایسنا