رسیدن به تمدن نوین اسلامی، هدف تمام علوم دانشگاهی و حوزوی

سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در مراسم بزرگداشت سالروز وحدت حوزه و دانشگاه در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، بیان کرد: در خصوص وحدت حوزه و دانشگاه سال ها است که مطالبی مطرح و قدم های خوبی هم برداشته شده اما کافی نبوده است.
رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشگاه و حوزه هر دو لازم و ملزوم هم هستند، گفت: رهبر معظم انقلاب وقتی از وحدت حوزه و دانشگاه صحبت می کنند، می گویند که وحدت به معنای یکی شدن ساختارهای حوزه و دانشگاه نیست بلکه منظور این است که حوزه و دانشگاه به یک هدف مشترک دست پیدا کنند. با وجود قدم های برداشته شده، اما همچنان توفیق چندانی در این زمینه نداشته ایم.
مقیمی موانع وحدت حوزه و دانشگاه را به سه حوزه موانع ساختاری، رفتاری و زمینه ای، تقسیم و بیان کرد: بحث نظامات آموزشی و ساختار آموزشی متفاوت در حوزه و دانشگاه، اولین تفاوت و مانع در رسیدن به یک زبان مشترک است. نوع روابطی که بین استاد و شاگرد در حوزه برقرار می شود نه مبتنی بر نمره و حضور و غیاب، بلکه مبتنی بر یادگیری و محتوای علمی است و حق انتخابی که شاگرد در نظام حوزوی دارد، کمتر در دانشگاه مشاهده می شود. ساختار نظام آموزشی در حوزه با نظام دانشگاهی متفاوت است و این باعث می شود که برای استفاده از تجربیات متقابل، موانعی وجود داشته باشد.
مقیمی توضیح داد: البته این یک تصور است که حوزه و دانشگاه دارای هدف های متفاوت هستند، به این معنا که قلمدادی که از علوم دانشگاهی می شود این است که علوم دانشگاهی به جنبه های مادی زندگی بشر سر و سامان می دهد و علوم حوزوی به تعالی بخشی انسان و جنبه های معنوی و قرب الهی می پردازد. شاید این نوع تصور باعث شده است که فاصله بین حوزه و دانشگاه روز به روز بیشتر شود.
رئیس دانشگاه تهران مانعی دیگر در وحدت حوزه و دانشگاه را ناشی از تقسیم بندی نامناسب علوم دانست و گفت: اینکه در تقسیم بندی علوم بر اساس هدف، علوم دانشگاهی را مبتنی بر هدف مادی و علوم حوزوی را مبتنی بر اهداف الهی و معنوی بدانیم و یا تقسیم بندی علوم دینی و علوم غیردینی را مبنا قرار دهیم، این نوع نگاه به ویژه برای وحدت بخشی حوزه و دانشگاه مضر است.
وی توضیح داد: وقتی علوم را به مادی و معنوی، علوم دینی و غیردینی تقسیم بندی می کنیم، گویی می پذیریم که یک مرزی بدون وجوه مشترک بین علوم دانشگاهی و حوزوی وجود دارد.
رئیس دانشگاه تهران، معیار تعیین کننده در اهمیت علوم را نقش آن علم در «تمدن سازی» دانست و بیان کرد: هدف همه علوم در نهایت این است که در جهت جامعه پردازی، ما را به تمدن نوین اسلامی برساند. تمدن هم لایه های مختلفی دارد، یکی لایه های زیرین و زیربنایی و اعتقادی است که قاعدتا علوم حوزوی باید بیشتر به آن بپردازند و یک سری هم مظاهر مادی است که رشته های مهندسی و علوم طبیعی و غیره بیشتر به آن توجه دارند. بنابراین ما باید رویکرد متفاوتی را به علوم دانشگاهی و ماهیت علوم دانشگاهی داشته باشیم و برای ارزش گذاری علوم، میزان اثرگذاری و نقش دستاوردهای آن علم را در شکل گیری و تقویت تمدن نوین اسلامی در نظر بگیریم.
رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشگاه و حوزه هر دو لازم و ملزوم هم هستند، گفت: رهبر معظم انقلاب وقتی از وحدت حوزه و دانشگاه صحبت می کنند، می گویند که وحدت به معنای یکی شدن ساختارهای حوزه و دانشگاه نیست بلکه منظور این است که حوزه و دانشگاه به یک هدف مشترک دست پیدا کنند. با وجود قدم های برداشته شده، اما همچنان توفیق چندانی در این زمینه نداشته ایم.
مقیمی موانع وحدت حوزه و دانشگاه را به سه حوزه موانع ساختاری، رفتاری و زمینه ای، تقسیم و بیان کرد: بحث نظامات آموزشی و ساختار آموزشی متفاوت در حوزه و دانشگاه، اولین تفاوت و مانع در رسیدن به یک زبان مشترک است. نوع روابطی که بین استاد و شاگرد در حوزه برقرار می شود نه مبتنی بر نمره و حضور و غیاب، بلکه مبتنی بر یادگیری و محتوای علمی است و حق انتخابی که شاگرد در نظام حوزوی دارد، کمتر در دانشگاه مشاهده می شود. ساختار نظام آموزشی در حوزه با نظام دانشگاهی متفاوت است و این باعث می شود که برای استفاده از تجربیات متقابل، موانعی وجود داشته باشد.
مقیمی توضیح داد: البته این یک تصور است که حوزه و دانشگاه دارای هدف های متفاوت هستند، به این معنا که قلمدادی که از علوم دانشگاهی می شود این است که علوم دانشگاهی به جنبه های مادی زندگی بشر سر و سامان می دهد و علوم حوزوی به تعالی بخشی انسان و جنبه های معنوی و قرب الهی می پردازد. شاید این نوع تصور باعث شده است که فاصله بین حوزه و دانشگاه روز به روز بیشتر شود.
رئیس دانشگاه تهران مانعی دیگر در وحدت حوزه و دانشگاه را ناشی از تقسیم بندی نامناسب علوم دانست و گفت: اینکه در تقسیم بندی علوم بر اساس هدف، علوم دانشگاهی را مبتنی بر هدف مادی و علوم حوزوی را مبتنی بر اهداف الهی و معنوی بدانیم و یا تقسیم بندی علوم دینی و علوم غیردینی را مبنا قرار دهیم، این نوع نگاه به ویژه برای وحدت بخشی حوزه و دانشگاه مضر است.
وی توضیح داد: وقتی علوم را به مادی و معنوی، علوم دینی و غیردینی تقسیم بندی می کنیم، گویی می پذیریم که یک مرزی بدون وجوه مشترک بین علوم دانشگاهی و حوزوی وجود دارد.
رئیس دانشگاه تهران، معیار تعیین کننده در اهمیت علوم را نقش آن علم در «تمدن سازی» دانست و بیان کرد: هدف همه علوم در نهایت این است که در جهت جامعه پردازی، ما را به تمدن نوین اسلامی برساند. تمدن هم لایه های مختلفی دارد، یکی لایه های زیرین و زیربنایی و اعتقادی است که قاعدتا علوم حوزوی باید بیشتر به آن بپردازند و یک سری هم مظاهر مادی است که رشته های مهندسی و علوم طبیعی و غیره بیشتر به آن توجه دارند. بنابراین ما باید رویکرد متفاوتی را به علوم دانشگاهی و ماهیت علوم دانشگاهی داشته باشیم و برای ارزش گذاری علوم، میزان اثرگذاری و نقش دستاوردهای آن علم را در شکل گیری و تقویت تمدن نوین اسلامی در نظر بگیریم.
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «رسیدن به تمدن نوین اسلامی، هدف تمام علوم دانشگاهی و حوزوی» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.