«خاتون چهارشنبه» شجاعت افراد را محک می زند و سمبلی زنانه است و بی شباهت به اسطوره آب نیست. در روایت هایی آمده که فلسفه خانه تکانی عید نوروز هم به بهانه خروج خاتون چهارشنبه از چاه و اهمیت خوش یمنی قدم اوست.

به گزارش ایسنا، افسانه ای قدیمی در میان مردم گیلان، دیلم، آذربایجان و میناب رایج است که بر این باور است که بانویی زیبا به نام «چهارشنبه خایین یا خاتون» در داخل چاه های آب زندگی می کند و از سرنوشت همه چیز و همه کس آگاه است. اگر کسی در نیمه شب چهارشنبه سوری به نیت باخبر شدن از سرگذشتش، سر و گردنش را وارد دهانه چاه کند و چندین بار نام چهارشنبه خاتون را بخواند، خاتون از او تقاضا می کند تا گیسویش را بگیرد و او را از چاه بیرون بکشد. اگر شخص جرات بکند و به خواسته او جامه عمل بپوشاند، آرزویش برآورده می شود، ولی اگر بترسد، خاتون از چاه درآمده، سیلی محکمی به او می زند و پنهان می شود. «خاتون چهارشنبه» شجاعت افراد را محک می زند و سمبلی زنانه است و بی شباهت به اسطوره آب نیست.

در روایت دیگری از این افسانه، باور بر این است که در یک چاه قدیمی، خاتونی زندگی می کند که چهارشنبه آخر سال بیرون می آید و به خانه ها سرکشی می کند. اگر خانه ها تمیز باشند، برای آن ها برکت می فرستد و اگر کثیف باشند، لعن می کند.

در ایران قدیم، زنان برای دیدار چهارشنبه خاتون و حاجت خواهی از او، در سپیده دم چهارشنبه آخر سال مدخل ، ورودی و در خانه ها، کوچه ها و گذرها را می رفتند، بدون این که به کسی بگویند. آن ها بر این باور بودند که خاتون با جامه سفید و کلامی دل نشین، به دیدار آن ها می آید. آن ها از آن جایی که بر این باور بودند که خاتون به خانه های کثیف و آلوده نمی آید و اهل خانه را از نعمت و برکت دیدار خود بی بهره می کند، برای پذیرایی از چهارشنبه خاتون، خانه ها را می رفتند و از آلودگی و پلیدی پاک می کردند و در چهار گوشه خانه اسفند می سوزاندند. از قضا، فلسفه خانه تکانی عید نوروز هم به بهانه خروج خاتون چهارشنبه از چاه و اهمیت خوش یمنی قدم اوست. زنان با کوکویی که از هفت گونه سبزی تشکیل شده و چندین نوع خوراکی دیگر که بر سر ایوان خانه و چاه ها می گذاشتند، از خاتون پذیرایی می کردند. بعضی از پژوهشگران این شخصیت افسانه ای و رسم و آیین خاتون چهارشنبه را بدیل و معادل «بابا نوئل» اروپایی می دانند.

انتهای پیام