این روزها شاهد حضور گسترده کسب وکارهای مختلف اینترنتی هستیم که هر کدام در زمینه های مختلف به کاربران خود خدمات می دهند. سفارش غذا، خدمات منزل، تعمیر خودرو و منزل، خرید و فروش انواع کالاها و … همگی بخشی از مواردی است که به لطف اینترنت، کاربران زیادی را به خود جلب کرده است.

به گزارش ایسنا، بنابر اعلام چنگال، اما نکته جالب تر حضور سریع رقباست؛ در هر حوزه و زمینه ابتدا شاهد حضور یک یا دو برند هستیم و پس از مدت اندکی رقبای دیگر آن برندها اعلام حضور می کنند. همین عامل باعث ایجاد رقابت شده است؛ هر کسب وکاری تلاش می کند با پیشنهادهای مختلف بازاریابی، مخاطبان بیشتری را به سمت خود بکشاند. اما آیا شرکت ها با رفتارهای رقابتی صحیح به سوی مخاطب روی می آورند و بازار سالمی را رقم می زنند یا خیر؟

در ادامه به بررسی یکی از جذاب ترین و پرمخاطب ترین آن ها، یعنی حوزه سفارش آنلاین غذا می پردازیم و رفتارهای رقابتی آنها را بررسی می کنیم.

بازیگران فعلی این حوزه چه کسانی هستند؟

در سال های اخیر چند استارت آپ وارد حوزه سفارش آنلاین غذا شدند. غذا که یکی از جذابیت ها و حتی تفریح های این روزهای ایرانیان شده است، با حضور این استارت آپ ها وارد حیات جدیدی شد. اسنپ فود، ریحون، چنگال، دلینو و چیلیوری، از جمله شرکت هایی هستند که در این حوزه فعالیت می کنند. قدمت این شرکت ها زیاد نیست و با فاصله زمانی کوتاهی از یکدیگر فعالیت خود را آغاز کردند.

افراد می توانند با هر سلیقه و ذائقه ای غذای مورد علاقه شان را پیدا کنند، با رستوران نیز مستقیم در ارتباط نباشند، در زمان خود صرفه جویی کنند و انتخاب های بسیار زیادی برای سفارش غذا داشته باشند. نگرانی جای پارک که معمولا در کلان شهرهایی مانند تهران دغدغه ی بزرگی است که با این نوع سفارش رفع خواهد شد. علاوه بر این تخفیف های زیاد و رقابتی این استارت آپ ها جذابیت و فضای هیجان انگیزی را برای مخاطبان ایجاد کرده است. ویژگی مهم دیگری که در اپلیکیشن این شرکت ها وجود دارد این است که کاربران بعد از سفارش غذا می توانند به صورت آنلاین سفارش خود را لحظه به لحظه پیگیری و زمان رسیدن غذا را مشاهده کنند.

رقابت یا انحصار؟

حضور ترکیبی از بازیگران مختلف در این عرصه قاعدتا باید منجر به بازار رقابتی شود. اما با بررسی بازار متوجه نوعی از انحصارطلبی هستیم که می تواند فعالیت تعدادی از عوامل مهم بازار را تحت الشعاع قرار دهد: «قراردادهای انحصاری با رستوران ها و فست فودها».

موضوع به وجود آمده در بازار برای رستوران دارها، پیشنهاد قراردادهای انحصاری به آنهاست و این انحصار یا مونوپولی بازار، به این معناست که آن برند سهم بزرگی از بازار مصرف را در اختیار خواهد گرفت. اما آیا این انحصار به رابطه کاری مطمئن و پرسودی برای طرفین منجر می شود یا خیر؟

از دور خارج کردن رقبا

تعریف قراردادهای انحصاری، گزینه های انتخابی اندکی پیش روی رقبای برند انحصارگر می گذارد و جلوی حضور و فعالیت رستوران های مختلف را می گیرد و این به معنی ایجاد کنترل روی بازار است. در این حالت انحصارگر می تواند بازی های کنترلی مختلفی در بازار در مقایسه با رقبا پیاده کند. کنترل بازار (عرضه و تقاضا)، کنترل قیمت، ایجاد موانع برای رقبا، کنترل تنوع، تصاحب منابع و … از جمله مواردی ست که قراردادهای انحصاری ایجاد می کند.

همچنین برند انحصارگر پس از مدتی با افزایش سهم بازار و جذب مخاطبان مختلف، می تواند قوانین مختلفی در ارتباط با رستوران ها تعریف کند و آنها را نیز تحت سلطه قرار دهد.

مزایا و معایب انحصار:

رستوران دارها قبل از بستن قرارداد انحصاری باید به یک سوال مهم پاسخ دهند: «در ازای بستن قرارداد انحصاری چه چیزی را به دست آورده و چه چیزهایی را از دست خواهند داد؟»در مورد اینکه بستن قرارداد انحصاری با یک شرکت چه مزیت هایی دارد می توان گفت که امور حسابداری و هماهنگی آسان تر انجام خواهد شد. اما بیاید نگاهی به معایب انحصار بیندازیم:

بالا بردن کمیسیون فروش

انحصارگر به دلیل اینکه سهم زیادی از بازار را تصاحب کرده است در نتیجه مشتریان زیادی نیز در اختیار دارد. برخی از رستوران ها فروش بالایی در برند انحصارگر دارند. به همین دلیل انحصارگر به راحتی می تواند کمیسیون فروش بالایی را تعیین کند و رستوران دار برای اینکه سهم فروش آنلاین خود را از دست ندهد به ناچار مجبور به پذیرش پرداخت حق کمیسیون بیشتری خواهد بود.

انحصار در بازاریابی برای رستوران

برند انحصارگر می تواند فقط روی رستوران های خاصی فعالیت های بازاریابی انجام دهد و نسبت مساوی برای سهم بازاریابی و تبلیغات رستوران ها در نظر نگیرد. به این ترتیب برخی از رستوران ها هرگز مشتری جذب نمی کنند و یا به میزان کمی سفارش غذا دریافت خواهند کرد.

انحصار در تغییرات منو

برند انحصارگر می تواند رستوران ها را به دلایل مختلفی، وادار به تغییر منوی غذایی کنند و این ممکن است روی هزینه ها و نیروی کار رستوران تأثیر منفی داشته باشد.

انحصار در مشتری و جذب آن به سمت رقیب

برند انحصارگر اطلاعات تمامی مشتریان رستوران ها را خواهد داشت و در تغییر رفتار مشتریان می تواند نقش به سزایی داشته باشد. به عنوان مثال اگر رستورانی نخواهد قرارداد انحصاری را ادامه دهد و یا شرایط اجباری را بپذیرد، انحصارگر می تواند به سادگی تمامی مشتریان آن رستوران را با تبلیغات مختلف به رستوران رقیب هدایت کند.

سهم بازار متفاوت

توجه داشته باشید که هر کدام از شرکت های فعال در این زمینه سهم بازار خاص خودشان را دارند. شیوه های بازاریابی و تبلیغات متفاوت این شرکت ها، طیف های متفاوتی از مشتریان سفارش آنلاین غذا را به خود جذب کرده است. بنابراین رستوران ها با محدود کردن خود به یک برند، ممکن است سهم قابل توجهی از مشتریان را از دست بدهد.

توصیه: عدم همکاری به صورت انحصاری

کارشناسان اقتصادی زیادی درباره مضرات بازارهای انحصاری سخن گفته اند. آنچه که یک فضای سالم و آزاد تجاری را می سازد، ایجاد فرصت های مختلف برای رقابت سالم کسب و کارهاست. همانطور که در بخش های پیشین توضیح داده شد، قراردادهای انحصاری می تواند منجر به رابطه های کاری یک طرفه و پرسود به نفع انحصارگر شوند. بنابراین اینگونه قراردادها نه تنها توصیه نمی شود بلکه به شدت به رستوران ها پیشنهاد می شود به هیچ وجه وارد این شرایط همکاری نشوند تا در افق آینده کاری شان بتوانند فضای بیشتری برای رقابت داشته باشند.

انتهای رپرتاژ خبری