به گزارش مشرق، همدان یا به گویش محلی همدان یکی از کلان شهرهای ایران در منطقهٔ غربی و کوهستانی ایران و مرکز شهرستان و استان همدان است. این شهر در دامنهٔ کوه الوند و در بلندای ۱٬۷۴۱ متری از سطح دریا واقع شده است و از شهرهای سردسیر ایران به شمار می آید. همدان قدیمی ترین شهر ایران و از کهن ترین شهرهای جهان است. در سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی در مصوبه ای همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کرد. این شهر اولین پایتخت نخستین حکومت شاهنشاهی ایران، مادها بوده است. با این حال قدیمی ترین آثار یافت شده از محوطهٔ باستانی هگمتانه و نیز کتیبه های گنج نامه مربوط به دوران هخامنشیان هستند. همچنین این شهر در روزگار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، آل بویه و سلجوقیان نیز یکی از پایتخت های کشور بوده است. هم اکنون استان همدان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و توریستی کشور شناخته می شود. آرامگاه بوعلی سینا نماد شهر همدان و همچنین یکی از نمادهای پیشینهٔ ایران در فرهنگ جهان و دانش و علم به شمار می رود.

امام زاده حسین یکی از آثار ممتاز معماری شهر همدان است که گنبد آجری زیبایی دارد . مطابق با شواهد موجود بنای این امام زاده حداقل مربوط به دوران صفویه است . البته در طول زمان در این بنا تغییراتی ایجاد شده است . امام زاده حسین ، از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) است . نمایی زیبا از بازار بزرگ همدان . این بازار تاریخی از مکانهای دیدنی همدان است و در محدوده ی خیابان های باباطاهر ، خیابان اکباتان و خیابان شهدا قرار دارد و عمده ی بناهای آن مربوط به دوره ی قاجاریه است . بازار سنتی همدان مسقف است و در بخش هایی از آن پوشش گنبدی شکل وجود دارد . به دلیل وجود اصناف مختلف در این بازار ، دارای معماری ویژه ای است . حمام حاج آقا تراب یکی از بناهای تاریخی شهرستان نهاوند است . این حمام در سال ۱۲۳۰ و در زمان ناصرالدین شاه قاجار بنا نهاده شده است که در سال ۱۳۵۵ باشماره ۱۴۹۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید . حمام حاج آقا تراب دارای مجسمه هایی از افراد قدیمی حمام است . سد و دریاچه ی اکباتان همدان در ۱۱ کیلومتری شرق همدان قرار گرفته است. این دریاچه ی زیبا به دلیل دارا بودن فضای سبز و امکانات تفریحی وگردشگری مسافران بسیاری را به سوی خود جذب نموده است. از جمله تفریحاتی که در این دریاچه وجود دارد ورزش های آبی همانند قایقرانی و اسکی روی آب است. همچنین برای آسایش و رفاه مسافران و گردشگران ، امکاناتی چون رستوران و مهمانسرا در این منطقه ی تفریحی ساخته شده است. نمای زیبا از سد اکباتان همدان انواع صنایع دستی مهم همدان : نقاشی روی سفال و سرامیک :نقاشی روی بدنه ی لعابی، نقاشی زیر لعابی، نقاشی های رنگ و روغن، نقاشی آب طلا روش هایی هستند که به وسیله ی آنها، نقوش سنتی و مدرن بر روی سطوح سفالی و سرامیک پیاده می شوند. نقاشی روی سفال و سرامیک در شهرهای لالجین و همدان رواج دارد. سفال و سرامیک : یکی از شناخته شده ترین هنرهای همدان سفال ها و سرامیک های تولیدی شهر لالجین است که شهرت جهانی دارد. قدمت سفالگری در این منطقه چیزی در حدود ۷۰۰ سال تخمین زده می شود و و وجود اساتید و هنرمندان برجسته و تنوع طرح ها اثباتی بر این قدمت می باشد. انواع ظروف مصرفی ، ظروف تزئینی و آثار هنری ، انواع تندیس ، تولیدات سرامیک لعابدار ، نقاشی شده و بدون نقاشی ، خام پخت با نقاشی های زیر لعابی ، تلفیق سفال با چرم ، چوب ، پارچه ، گل و خرمهره از جمله تولیداتی هستند که در لالجین به دست هنرمندان درست می شوند. غار علیصدر بزرگترین غار آبی دنیاست. چرا اسمش علیصدر است؟ اهالی روستا از این غار بعنوان مخزن و «سد» در زمان های گذشته استفاده میشد و در شناسنامه اهالی اسم غار علی سد است و از این رو نام آن از سال ۱۳۵۰ علیصدر گذاشته شد. غار علیصدر که قدمت سنگ های آن به دوران ژوراسیک برمی گردد دارای ۲۱۰۰ متر ارتفاع از سطح دریاست. محوطه غار دالان های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد. از مجموعه رشته آبها، دریاچه بزرگی در داخل غار بوجود آمده و از این رو رفتن به میانه غار تنها با قایق امکانپذیر است از همین رو هم هست که غار علیصدر یکی از منحصربه فردترین هاست. آدرس: علیصدر در ۷۵ کیلومتری شمال غربی همدان گنجنامه سنگ نوشته هایی بر روی کوه الوند است که از دوره داریوش و خشایار شاه به جا مانده و از آن رو که مردم تصور میکردند راز گنجی نهان را در این کتیبه ها نوشته اند به آن گنجنامه می گویند. کتیبه های باستانی گنجنامه آبشار گنجنامه ی همدان در کنار کتیبه های باستانی گنجنامه قرار دارد . یکی از زیباترین جاذبه های توریستی استان همدان است . نمای زیبا از آبشار گنجنامه ی همدان . آکواریوم زیرزمینی گنجنامه نیز در مجموعه ی توریستی گنجنامه قرار دارد . این مجموعه مانند غاری زیر زمینی است که درون دیوار هایش انواع ماهی های مختلفی دارد . آکواریوم زیرزمینی گنجنامه آرامگاه ابو علی سینا برج آن، الهام گرفته از برج گنبد قابوس، باغچه ها متاثر از باغ های ایرانی، آب نماهای الهام گرفته از حوض خانه های سنتی و نمائی با روکاری سنگ های حجیم و خارا که با سنگ گرانیت کوه الوند آراسته شده، یکی از قشنگترین آرامگاه ها را پیش رویمان قرار می دهد. آرامگاه بوعلی سینا یادگار دوره قاجار است. تالار جنوبی آرامگاه محل نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیاء کشف شده مربوط به هزاره های قبل از میلاد و دوران اسلامی است و تالار شمالی به نگهداری ۸۰۰۰ جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی اختصاص دارد. یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان آرامگاه باباطاهر عریان است. شاعر و عارف اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم. در کاشی کاری معرق و تزئینات ظریف محوطه داخلی آرامگاه و۲۴ دوبیتی حک شده روی ۲۴ قطعه سنگ محوطه داخلی مزار، جلوه خاصی به این مجموعه بخشیده. در کنار این آرامگاه، موزه صنایع دستی استان همدان قرار گرفته که نباید دیدنش را از دست داد. ساعت بازدید: ۹ صبح تا ۸ شب آدرس: میدان باباطاهر موزه تاریخ طبیعی همدان یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان است و در انتهای خیابان چهار باغ همدان قرار گرفته است. این موزه که در داخل دانشکده ی کشاورزی قرار دارد مجموعه ای کم نظیر از انواع گونه های حیوانی ، گیاهی و طبیعی مربوط به اقلیم ایران و جهان را بوجود آورده است. همچنین در این موزه نمونه های زنده ، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه های مختلف جانداران نگهداری می شود. نمایی زیبا از موزه تاریخ طبیعی همدان . هگمتانه، اولین پایتخت ایران با قدمتی ۳ هزار ساله است. این شهر ، نخستین پایتخت ایران بوده و همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی دنیاست که همچنان زنده و مهم مانده است. هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته و گفته هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیاره ها بوده اند. در حفاری های باستان شناسی سال های اخیر در تپه هگمتانه مشخص شد که محل کاخ های باشکوه این ناحیه ی باستانی، در تپه هگمتانه کنونی واقع بوده. نکته قابل توجه این شهر باستانی، شبکه ی منظم و پیشرفته ی آب رسانی آن بوده است. منطقه ی تاریخی هگمتانه