یادی از داریوش اسدزاده و بازی هایش در خانه سبز و قلاده های طلا- اخبار رادیو و تلویزیون - اخبار فرهنگی تسنیم
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شهریورماه ۱۳۹۸ بود که داریوش اسدزاده همچون جمشید مشایخی، عزت الله انتظامی و چندی بعد محمدعلی کشاورز، جزو پیشکسوتان و بزرگان سینما، تئاتر و تلویزیون، با صحنه روزگار خداحافظی کرد. مرد خوش خنده و خوش برخوردی که هر بار از او می خواستیم کلامی درباره سینما و تلویزیون بگوید، پول را عامل مسمومیت فضای سینما عنوان می کرد و می گفت:
«در سینما وجود یک سناریو بکر و جدید کیمیا شده است. پول، فضای سینما را مسموم کرده به طوری که می بینی یک بازیگر در یک فصل در ۳ یا ۴ فیلم در ژانرهای مختلف حضور دارد. یک فیلم در کمترین زمان به مرحله تدوین می رسد. تلویزیون هم باید در بهره گیری از سناریوهای قوی و جدید پیشتازی کند و الا با کاهش مخاطب روبرو خواهد شد.»
تحلیل های قابل تأمل داریوش اسدزاده حقیقت دارند. چه در سینما که پای پول های کثیف به برخی از آثار وارد شد و نگاه تجاری و سرمایه داری دست از سر فضای سینما برنمی دارد. از طرفی کاهش مخاطب تلویزیون و جدی نگرفتن سناریوهای قوی و نویسندگان کاربلد هم جزو ضعف های دیگری است که رفته رفته بیشتر خودشان را نشان می دهند.
بازخوانی نوستالژی ها با پدربزرگ تلویزیون
امروز زادروز داریوش اسدزاده یا به قولی پدربزرگ تلویزیون است. او را در روزهایی که وارد ۹۸ سالگی شده بود بیشتر به این نام می شناختند. یاد کارهایی مثل «خانه سبز» می افتادند و او پدربزرگ این خانه بود بیشتر به نام پدربزرگ صدایش می زدند. اسدزاده ۲۰ ساله بود که وارد عرصه بازیگری شد. او در سال ۱۳۹۱ مدرک درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ وارشاد دریافت کرد. اسدزاده همچنین مدرک دکتری هنری و معماری در رشته هنر حرفه ای (ادبیات هنر) را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. در کنار «خانه سبز»، «سمندون» و «همه فرزندان من» از دیگر کارهای نوستالژی این بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون بود.
یکی از نکات جالب دیگر، تأسف داریوش اسدزاده از وضعیت سریال های تلویزیونی و فیلم های سینمایی بود که یک بار در بازخوانی سریال های نوستالژی تلویزیون با او همکلام شدیم چنین گفت: «وضعیت سریال ها و فیلم هایمان را که می بینیم، متأسف می شویم؛ البته می گوییم که خیلی خوب شده، اما دروغ می گوییم. نمی خواهیم قبول کنیم کارها خوب پیش نمی رود؛ البته فیلم های خوبی هم داریم. در سال، ۱۰۰ فیلم ساخته می شود اما وقتی شما آن ها را نگاه می کنی ۶ - ۷ فیلم قابل نمره دادن است.»
چرا اسدزاده تعدد شبکه ها را نمی پسندید؟
اسدزاده درباره تعدد شبکه های تلویزیونی هم نقطه نظر جالبی ارائه کرد که هنوز بازخوانی آن خالی از لطف نیست: «تعدد شبکه ها را نمی پسندم، کار قشنگی نیست. مردم را گم می کند، گیج می کند، ۲۵ تا شبکه است! برای چه، چرا؟ مگر مردم چه می خواهند، نمی دانم به هر حال عقیده و سیاست است. من وارد سیاست نمی شوم. اما به نظر من کار قشنگی نیست.»
یادمان نمی رود روز یکشنبه سوم شهریورماه سال ۱۳۹۸ وکیلش خبر داد که استاد در سن ۹۶ سالگی در منزلش به دیار باقی شتافت. حالا در زادروزش، بیژن بیرنگ تهیه کننده سریال «خانه سبز» که مدت ها است در تلویزیون و دنیای تصویر نه برنامه ای دارد و نه سریالی، از داریوش اسدزاده یادی کرده است. البته درباره روزهایی که دیگر کاری نمی سازد هم نکاتی را یادآور شده که قابل تأمل اند.
بیرنگ در سال های قبل، مسعود رسام کارگردان «خانه سبز» که سال ها با هم همکار بودند را از دست داد. بعدها حمیده خیرآبادی و چندی بعد هم خسرو شکیبایی و سال گذشته هم داریوش اسدزاده. این ها همه جزو خانواده ای بودند که «خانه سبز» را تشکیل می داد. هنوز هم خیلی ها این سریال و دغدغه هایش را می پسندند اما از آن سبک ساخت فقط شکل و شمایل آپارتمانی ساختن و به کلیشه افتادن باقی مانده است.
روایت هایی درباره بازیگر کهنسال سینما و تلویزیون
بیژن بیرنگ درباره مرحوم اسدزاده و حال و روز خودش ترجیح داد نوشته کوتاهی را در اختیار خبرنگار خبرگزاری تسنیم، قرار دهد. او نوشت: "هرچه سعی کردم نتوانستم چیزی بگویم. چرا که حالم این روزها اصلا خوب نیست. خیلی عصبانی و ناامیدم از همه چیز این زندگی. از سال ۱۳۸۰ که کنارم گذاشتند سعی کردم خوب باشم. سعی کردم ادامه بدهم و به خودم بگویم من برای خودم نیستم و باید منتظر فرصت ها باشم که دوباره برای مردم باشم. برای مردمی که هر روز می خواهند، لطف دارند و می پرسند چرا کار نمی کنم.
من در این سال ها سکوت کردم و باز می کنم. من دیگر برای این زمان نیستم چیزهایی که این زمان می خواهد من نمی توانم و چیزهایی که من خواستم و می خواهم در این زمان و شرایط اجازه نمی دهد. آقای اسدزاده هم بخشی از زمان گذشته بود مثل من، رسام و خیلی های دیگر. خدا رحمتشان کند مرد نازنینی بود. ما امید داشتیم که آن همدلی های خانوادگی و عشق در ساختن سریال های خوب مثل «خانه سبز» تکرار شوند اما آن ها نوستالژی شدند و دیگر خبری نشد.
هنوز آن قصه ها را داریم اما من دیگر نمی توانم بنویسم. البته تقاضایی هم نیست و خیلی خسته ام."
حضور داریوش اسدزاده در دو اثر «قلاده های طلا» و «یتیم خانه ایران» قابل توجه است. چرا که برخی از هنرمندان «قلاده های طلا» هنوز هم از سوی بسیاری سرزنش می شوند و با واکنش های متعددی همراه بود. همان طور که داریوش اسدزاده خودش اشاره کرده بود: «عده زیادی تماس می گرفتند که چرا در «قلاده های طلا» بازی کردی، من گفتم کاری به سیاست ندارم و تلاش می کنم نقشم را خوب بازی کنم.»
یا درباره «یتیم خانه ایران» هم گفت: «فیلم خوبی است و کارگردان سعی داشت قسمتی از تاریخ تلخ ایران که مربوط به آثار جنگ جهانی اول است را به تصویر بکشد. تصویری که در آن بسیاری از ایرانیان دچار فقر و قحطی می شوند و تعداد زیادی فوت می کنند.»
روایت های ابوالقاسم طالبی کارگردان این دو اثر هم جالب است که درباره حضور داریوش اسدزاده در «قلاده های طلا» و «یتیم خانه ایران» به خبرنگار تسنیم می گوید: آقای اسدزاده وقتی سر صحنه بود گویا جوان ترین فرد گروه است. پر از انرژی، سرشار از صداقت و اخلاق حرفه ای. ایشان در فیلم «یتیم خانه ایران» خودشان گفتند برای اولین بار است یک نقش پیرمرد «درب و داغان» را بازی می کنم. منظورشان این کاراکتر در حال مردن است.
وی افزود: داریوش اسدزاده به من می گفت در همه کارها یک آدمی بودم که صاف و محکم راه می رفت. البته درست هم می گفت تا آخرین لحظه این سرحالی و طراوت را می دیدیم. ایشان در جریان کار «یتیم خانه ایران» ۹۴ ساله بودند و عین یک سرو راه می رفتند. واقعا انسان از این هنرمند پیشکسوت انرژی می گرفت.
کارگردان فیلم سینمایی «یتیم خانه ایران» تأکید کرد: حقیقتا خجالت می کشیدیم در مقابل ایشان حرفی از درد و خستگی بزنیم. کسی کمردرد هم می گرفت به ایشان چیزی در این باره نمی گفتیم. چون به واقع هیچ وقت از دردش حرف نمی زد؛ خدایش بیامرزد.
اسدزاده در طول حیاتش در ۵۸ سریال و تله فیلم بازی کرده است که از آن جمله می توان به سمندون، خانه سبز، آژانس دوستی، روزگار جوانی، هوش سیاه، دردسرهای عظیم و چرخ فلک اشاره کرد. او در کنار بازی های درخشان نمایش های تئاتر، سینما و تلویزیون که شاید برای مردم ایران، نام آشناترین کارهای داریوش اسدزاده، پدربزرگی «خانه سبز» بوده است.
مروری بر زندگی داریوش اسدزاده
براساس این گزارش، داریوش اسدزاده (زاده ۱ آذر ۱۳۰۲، کرمانشاه – درگذشته ۳ شهریور ۱۳۹۸، تهران) هنرپیشه تئاتر، فیلم و سریال ایرانی بود. اصالتا اهل تهران بود اما بخاطر شغل نظامی پدر در کرمانشاه زاده شد. او دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر جمهوری اسلامی ایران بود. ایشان در ۲۰ سالگی وارد زمینه بازیگری شد و در مقام بازیگر، نویسنده و کارگردان در تئاتر نصر (تئاتر تهران) فعالیت کرد.
در دهه ۱۳۴۰ و دهه ۱۳۵۰ در بیش از پنجاه فیلم سینمایی ایفای نقش کرد. در سال ۱۳۵۵ ایران را ترک کرد و در سال ۱۳۶۵ پس از ۱۰ سال زندگی در ایالات متحده آمریکا به ایران بازگشت و در دو سریال سمندون و خانه سبز شرکت داشت. از دیگر آثار او می توان به بازی در فیلم کوتاه دایره، اثر محمد شیروانی و برگزیده منتقدان بین المللی جشنواره کن در ۱۹۹۹، اشاره کرد. فعالیت او در دهه ۱۳۹۰ متمرکز بر نوشتن کتاب هایی دربارهٔ تاریخ نمایش در ایران و تاریخ تهران بود. او ۳ شهریور ۱۳۹۸ در سن ۹۶ سالگی درگذشت.
دوره ابتدایی را در «دبستان ترقی» و دبیرستان را در دارالفنون به پایان برد. سپس وارد دانشکده بازرگانی و دارایی شد. او در کودکی به همراه پدرش به دیدن تئاتر می رفت. هر هفته درسش را به خوبی می خواند تا پدرش برای تشویق، او را به دیدن تئاتر ببرد. بعدها که بزرگتر شد عاشق هنر شد. پدرش که خود او را با هنر نمایش آشنا کرده بود، به شدت با کار هنری مخالف بود و از او می خواست تا آموزش نظامی ببیند و صاحب مقام و منصب شود.
اسدزاده در جوانی ویولن می نواخت و طبع شعر هم داشت، اما به دلیل مخالفت شدید پدر مجبور شد موسیقی را رها کند. او پس از پایان دوره دبیرستان، این بار به دور از چشم پدر، وارد نخستین دوره هنرستان هنرپیشگی شد و هم زمان برای خاطر جمعی پدرش به دانشگاه نیز رفت.هنرستان هنرپیشگی که زیرنظر سید علی نصر اداره می شد نخستین مدرسه حرفه ای تئاتر در ایران بود و از بطن آن تئاتر تهران (نصر) گشایش یافت. مدتی نگذشت که برای بازی در نمایشنامه های رادیویی که توسط فضل الله بایگان اجرا می شد، به رادیو ایران رفت.
در آن زمان شمار کمی از مردم در خانه های خود رادیو داشتند. از این رو پدر اسدزاده خبر بازیگری پسرش را در آن نمایش ها، نه از رادیو که از زبان آشنایان شنید و او را به جرم «مطرب شدن» به خانه راه نداد تا آنکه بعد از یک ماه، با وساطت اقوام، به خانه برگشت. پدر با آنکه از راهی که پسرش انتخاب کرده بود راضی نبود، اما رفته رفته با آن کنار آمد. در سال ۱۳۲۳ (خورشیدی) به استخدام وزارت دارایی درآمد و در آنجا نیز از گوشه و کنایه های همکارانش که او را مطرب می خواندند، در امان نبود.
او از سال ۱۳۲۱ کار در تئاتر را با بازیگری، کارگردانی و نویسندگی در تئاتر تهران (نصر) و دهقان (لاله زار) آغاز کرد. نخستین بازی حرفه ای او بر صحنه تئاتر در سال ۱۳۲۱، در نمایشی به نام «لیلی و مجنون کمدی» به نویسندگی و کارگردانی معزدیوان فکری بود. «تئاتر تهران» نخستین جایی بود که اسدزاده در آن بازی کرد. این تئاتر نخستین مکان ثابت و دائمی بود که در ایران برای تئاتر کلاسیک ساخته شده بود و این استاد بزرگوار در همه سال ها مدیریت این تئاتر را هم برعهده داشت و از تأثیر گذاران آن دوران طلایی تئاتر به شمار می رفت که سه رکن اساسی تئاتر یعنی نویسندگی (ترجمه) کارگردانی و بازیگری را گاه همزمان و گاهی در یک رشته نمایشی را به صحنه می برد.[۱]
پس از آن در سال ۱۳۲۸، کار در سینما را با فیلم همسر مزاحم آغاز کرد. او همچنین در سال ۱۳۳۵، از طرف اداره کل هنرهای زیبای ایران برای بزرگترین جشنواره بین المللی تئاتر به پاریس فرانسه فرستاده شد و به مدت سه ماه به پژوهش و مطالعه پرداخت. پس از بازگشت به ایران، از طرف رادیوی ایران دعوت به کار شد. از آنجایی که او به تئاتر علاقه زیادی داشت، به نویسندگی و کارگردانی نمایشنامه هایی چون: ازدواج فوری، سه زندانی، هنرپیشه، پرواز دخترها، میشل استروگف و مسیو ژوزف و… که شمار آن ها به ۲۰ نمایشنامه می رسد و ایفای نقش در ۲۰۰ نمایش پرداخت.
در بازدیدی که هنرمندان آمریکایی از تئاترهای ایران داشتند، هنر او (کارگردانی، نویسندگی، و بازیگری) در دید آن ها بی همتا آمد و در سال ۱۳۴۶، به دعوت یک شرکت فیلم سازی آمریکایی در شهر مینیاپولیس، رهسپار ایالات متحده آمریکا شد و در فیلم در آمریکا اتفاق افتاد به ایفای نقش پرداخت و علاوه بر آن در نوشتن فیلم نامه فیلم با جواد قائم مقامی (کارگردان فیلم) مشارکت کرد. این فیلم در در همان سال ها در ایران به اکران عمومی درآمد.
او که از همان آغاز با جدیت کار هنری را در پیش گرفته بود، همزمان به عنوان کارمند وزارت دارایی نیز کار می کرد. نهایتا در سال ۱۳۴۸، با توجه به حجم بالای فعالیت هایی که در وادی نمایش به او پیشنهاد می شد و با وجود آنکه پست بالایی در وزارت دارایی داشت، تقاضای بازنشستگی داد و پس از آن به کار هنری که به آن علاقه داشت پرداخت.
او در سال ۱۳۵۱ به عضویت هیئت مدیرهٔ سندیکای سینمای ایران درآمد. در سال ۱۳۵۵، برای مطالعه و پژوهش در امور تئاتر، به همراه خانواده اش به آمریکا رهسپار شد. در سال ۱۳۶۵ به ایران بازگشت و بار دیگر در زمینه بازیگری در تئاتر و سینما به ایفای نقش پرداخت. او در سال های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ به ریاست انجمن بازیگران ایران منصوب شد و همچنین به مدت پنج دوره، عضویت داوران خانه سینمای ایران را بر عهده داشت.
نگارش در زمینه تاریخ تئاتر، از جمله فعالیت های مورد علاقه او بوده که می توان به کتاب های تماشاخانه تهران، سیری در تاریخ تئاتر ایران و برگ های خواندنی: گزینشی از رویدادهای تاریخی اشاره کرد. کتاب دیگری که در دست نگارش دارد، تاریخ تئاتر ایران از لاله زار تا شانزلیزه نام دارد. او همچنین جوایز و تقدیرنامه های فراوانی را از دولت مردان، استادان و صاحب نظران دریافت کرده است.
اسدزاده در سال ۱۳۷۷، در فیلم کوتاه دایره ساخته محمد شیروانی بازی کرد که این فیلم منتخب منتقدان بین المللی جشنواره کن در سال ۱۹۹۹ میلادی شد. در سال ۱۳۹۵ ابراهیم شفیعی، فیلم مستند «زندگی و دیگر هیچ» را، درباره زندگی داریوش اسدزاده و در تقدیر از هفتاد سال فعالیت او در سینما، ساخت.
وی در سال ۱۳۹۱ از رئیس جمهور وقت ایران، نشان درجه یک فرهنگ و هنر دریافت کرد. او در دوران زندگی در آمریکا، پژوهش هایی در دانشگاه انجام داد و دوره هایی را طی کرد که مدرک معادل آن از سوی دانشگاه تهران به عنوان دکترا در رشته «ادبیات هنر» ارزیابی شده است.
اسدزاده در آبان ماه سال۱۳۹۷ بر اثر احساس درد در ناحیه قفسه سینه در بیمارستان بستری شد و مدت بعد به دلیل سرطان مثانه تحت عمل سیستوسکوپی قرار گرفت و پس از یک روز استراحت روانه خانه شد. او بار دیگر در تیرماه سال ۱۳۹۸ با مراجعه به پزشک و پس از چکاپ های لازم با توصیه پزشکان در بیمارستان بستری شد و پس از چند روز ۱۴ روز به منزل رفت.
او که در دوران کهنسالی بارها می گفت آرزو دارد یک قرن را سپری کند سرانجام در ۳ شهریورماه سال ۱۳۹۸ در منزل و در سن ۹۶ سالگی درگذشت. پیکر او در ۵ شهریورماه سال ۱۳۹۸ از مقابل خانه هنرمندان ایران تشییع و در کنار مزار غلامحسین نقشینه به خاک سپرده شد.
انتهای پیام/
«در سینما وجود یک سناریو بکر و جدید کیمیا شده است. پول، فضای سینما را مسموم کرده به طوری که می بینی یک بازیگر در یک فصل در ۳ یا ۴ فیلم در ژانرهای مختلف حضور دارد. یک فیلم در کمترین زمان به مرحله تدوین می رسد. تلویزیون هم باید در بهره گیری از سناریوهای قوی و جدید پیشتازی کند و الا با کاهش مخاطب روبرو خواهد شد.»
تحلیل های قابل تأمل داریوش اسدزاده حقیقت دارند. چه در سینما که پای پول های کثیف به برخی از آثار وارد شد و نگاه تجاری و سرمایه داری دست از سر فضای سینما برنمی دارد. از طرفی کاهش مخاطب تلویزیون و جدی نگرفتن سناریوهای قوی و نویسندگان کاربلد هم جزو ضعف های دیگری است که رفته رفته بیشتر خودشان را نشان می دهند.
بازخوانی نوستالژی ها با پدربزرگ تلویزیون
امروز زادروز داریوش اسدزاده یا به قولی پدربزرگ تلویزیون است. او را در روزهایی که وارد ۹۸ سالگی شده بود بیشتر به این نام می شناختند. یاد کارهایی مثل «خانه سبز» می افتادند و او پدربزرگ این خانه بود بیشتر به نام پدربزرگ صدایش می زدند. اسدزاده ۲۰ ساله بود که وارد عرصه بازیگری شد. او در سال ۱۳۹۱ مدرک درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ وارشاد دریافت کرد. اسدزاده همچنین مدرک دکتری هنری و معماری در رشته هنر حرفه ای (ادبیات هنر) را از دانشگاه تهران دریافت کرده است. در کنار «خانه سبز»، «سمندون» و «همه فرزندان من» از دیگر کارهای نوستالژی این بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون بود.
یکی از نکات جالب دیگر، تأسف داریوش اسدزاده از وضعیت سریال های تلویزیونی و فیلم های سینمایی بود که یک بار در بازخوانی سریال های نوستالژی تلویزیون با او همکلام شدیم چنین گفت: «وضعیت سریال ها و فیلم هایمان را که می بینیم، متأسف می شویم؛ البته می گوییم که خیلی خوب شده، اما دروغ می گوییم. نمی خواهیم قبول کنیم کارها خوب پیش نمی رود؛ البته فیلم های خوبی هم داریم. در سال، ۱۰۰ فیلم ساخته می شود اما وقتی شما آن ها را نگاه می کنی ۶ - ۷ فیلم قابل نمره دادن است.»
چرا اسدزاده تعدد شبکه ها را نمی پسندید؟
اسدزاده درباره تعدد شبکه های تلویزیونی هم نقطه نظر جالبی ارائه کرد که هنوز بازخوانی آن خالی از لطف نیست: «تعدد شبکه ها را نمی پسندم، کار قشنگی نیست. مردم را گم می کند، گیج می کند، ۲۵ تا شبکه است! برای چه، چرا؟ مگر مردم چه می خواهند، نمی دانم به هر حال عقیده و سیاست است. من وارد سیاست نمی شوم. اما به نظر من کار قشنگی نیست.»
یادمان نمی رود روز یکشنبه سوم شهریورماه سال ۱۳۹۸ وکیلش خبر داد که استاد در سن ۹۶ سالگی در منزلش به دیار باقی شتافت. حالا در زادروزش، بیژن بیرنگ تهیه کننده سریال «خانه سبز» که مدت ها است در تلویزیون و دنیای تصویر نه برنامه ای دارد و نه سریالی، از داریوش اسدزاده یادی کرده است. البته درباره روزهایی که دیگر کاری نمی سازد هم نکاتی را یادآور شده که قابل تأمل اند.
بیرنگ در سال های قبل، مسعود رسام کارگردان «خانه سبز» که سال ها با هم همکار بودند را از دست داد. بعدها حمیده خیرآبادی و چندی بعد هم خسرو شکیبایی و سال گذشته هم داریوش اسدزاده. این ها همه جزو خانواده ای بودند که «خانه سبز» را تشکیل می داد. هنوز هم خیلی ها این سریال و دغدغه هایش را می پسندند اما از آن سبک ساخت فقط شکل و شمایل آپارتمانی ساختن و به کلیشه افتادن باقی مانده است.
روایت هایی درباره بازیگر کهنسال سینما و تلویزیون
بیژن بیرنگ درباره مرحوم اسدزاده و حال و روز خودش ترجیح داد نوشته کوتاهی را در اختیار خبرنگار خبرگزاری تسنیم، قرار دهد. او نوشت: "هرچه سعی کردم نتوانستم چیزی بگویم. چرا که حالم این روزها اصلا خوب نیست. خیلی عصبانی و ناامیدم از همه چیز این زندگی. از سال ۱۳۸۰ که کنارم گذاشتند سعی کردم خوب باشم. سعی کردم ادامه بدهم و به خودم بگویم من برای خودم نیستم و باید منتظر فرصت ها باشم که دوباره برای مردم باشم. برای مردمی که هر روز می خواهند، لطف دارند و می پرسند چرا کار نمی کنم.
من در این سال ها سکوت کردم و باز می کنم. من دیگر برای این زمان نیستم چیزهایی که این زمان می خواهد من نمی توانم و چیزهایی که من خواستم و می خواهم در این زمان و شرایط اجازه نمی دهد. آقای اسدزاده هم بخشی از زمان گذشته بود مثل من، رسام و خیلی های دیگر. خدا رحمتشان کند مرد نازنینی بود. ما امید داشتیم که آن همدلی های خانوادگی و عشق در ساختن سریال های خوب مثل «خانه سبز» تکرار شوند اما آن ها نوستالژی شدند و دیگر خبری نشد.
هنوز آن قصه ها را داریم اما من دیگر نمی توانم بنویسم. البته تقاضایی هم نیست و خیلی خسته ام."
حضور داریوش اسدزاده در دو اثر «قلاده های طلا» و «یتیم خانه ایران» قابل توجه است. چرا که برخی از هنرمندان «قلاده های طلا» هنوز هم از سوی بسیاری سرزنش می شوند و با واکنش های متعددی همراه بود. همان طور که داریوش اسدزاده خودش اشاره کرده بود: «عده زیادی تماس می گرفتند که چرا در «قلاده های طلا» بازی کردی، من گفتم کاری به سیاست ندارم و تلاش می کنم نقشم را خوب بازی کنم.»
یا درباره «یتیم خانه ایران» هم گفت: «فیلم خوبی است و کارگردان سعی داشت قسمتی از تاریخ تلخ ایران که مربوط به آثار جنگ جهانی اول است را به تصویر بکشد. تصویری که در آن بسیاری از ایرانیان دچار فقر و قحطی می شوند و تعداد زیادی فوت می کنند.»
روایت های ابوالقاسم طالبی کارگردان این دو اثر هم جالب است که درباره حضور داریوش اسدزاده در «قلاده های طلا» و «یتیم خانه ایران» به خبرنگار تسنیم می گوید: آقای اسدزاده وقتی سر صحنه بود گویا جوان ترین فرد گروه است. پر از انرژی، سرشار از صداقت و اخلاق حرفه ای. ایشان در فیلم «یتیم خانه ایران» خودشان گفتند برای اولین بار است یک نقش پیرمرد «درب و داغان» را بازی می کنم. منظورشان این کاراکتر در حال مردن است.
وی افزود: داریوش اسدزاده به من می گفت در همه کارها یک آدمی بودم که صاف و محکم راه می رفت. البته درست هم می گفت تا آخرین لحظه این سرحالی و طراوت را می دیدیم. ایشان در جریان کار «یتیم خانه ایران» ۹۴ ساله بودند و عین یک سرو راه می رفتند. واقعا انسان از این هنرمند پیشکسوت انرژی می گرفت.
کارگردان فیلم سینمایی «یتیم خانه ایران» تأکید کرد: حقیقتا خجالت می کشیدیم در مقابل ایشان حرفی از درد و خستگی بزنیم. کسی کمردرد هم می گرفت به ایشان چیزی در این باره نمی گفتیم. چون به واقع هیچ وقت از دردش حرف نمی زد؛ خدایش بیامرزد.
اسدزاده در طول حیاتش در ۵۸ سریال و تله فیلم بازی کرده است که از آن جمله می توان به سمندون، خانه سبز، آژانس دوستی، روزگار جوانی، هوش سیاه، دردسرهای عظیم و چرخ فلک اشاره کرد. او در کنار بازی های درخشان نمایش های تئاتر، سینما و تلویزیون که شاید برای مردم ایران، نام آشناترین کارهای داریوش اسدزاده، پدربزرگی «خانه سبز» بوده است.
مروری بر زندگی داریوش اسدزاده
براساس این گزارش، داریوش اسدزاده (زاده ۱ آذر ۱۳۰۲، کرمانشاه – درگذشته ۳ شهریور ۱۳۹۸، تهران) هنرپیشه تئاتر، فیلم و سریال ایرانی بود. اصالتا اهل تهران بود اما بخاطر شغل نظامی پدر در کرمانشاه زاده شد. او دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر جمهوری اسلامی ایران بود. ایشان در ۲۰ سالگی وارد زمینه بازیگری شد و در مقام بازیگر، نویسنده و کارگردان در تئاتر نصر (تئاتر تهران) فعالیت کرد.
در دهه ۱۳۴۰ و دهه ۱۳۵۰ در بیش از پنجاه فیلم سینمایی ایفای نقش کرد. در سال ۱۳۵۵ ایران را ترک کرد و در سال ۱۳۶۵ پس از ۱۰ سال زندگی در ایالات متحده آمریکا به ایران بازگشت و در دو سریال سمندون و خانه سبز شرکت داشت. از دیگر آثار او می توان به بازی در فیلم کوتاه دایره، اثر محمد شیروانی و برگزیده منتقدان بین المللی جشنواره کن در ۱۹۹۹، اشاره کرد. فعالیت او در دهه ۱۳۹۰ متمرکز بر نوشتن کتاب هایی دربارهٔ تاریخ نمایش در ایران و تاریخ تهران بود. او ۳ شهریور ۱۳۹۸ در سن ۹۶ سالگی درگذشت.
دوره ابتدایی را در «دبستان ترقی» و دبیرستان را در دارالفنون به پایان برد. سپس وارد دانشکده بازرگانی و دارایی شد. او در کودکی به همراه پدرش به دیدن تئاتر می رفت. هر هفته درسش را به خوبی می خواند تا پدرش برای تشویق، او را به دیدن تئاتر ببرد. بعدها که بزرگتر شد عاشق هنر شد. پدرش که خود او را با هنر نمایش آشنا کرده بود، به شدت با کار هنری مخالف بود و از او می خواست تا آموزش نظامی ببیند و صاحب مقام و منصب شود.
اسدزاده در جوانی ویولن می نواخت و طبع شعر هم داشت، اما به دلیل مخالفت شدید پدر مجبور شد موسیقی را رها کند. او پس از پایان دوره دبیرستان، این بار به دور از چشم پدر، وارد نخستین دوره هنرستان هنرپیشگی شد و هم زمان برای خاطر جمعی پدرش به دانشگاه نیز رفت.هنرستان هنرپیشگی که زیرنظر سید علی نصر اداره می شد نخستین مدرسه حرفه ای تئاتر در ایران بود و از بطن آن تئاتر تهران (نصر) گشایش یافت. مدتی نگذشت که برای بازی در نمایشنامه های رادیویی که توسط فضل الله بایگان اجرا می شد، به رادیو ایران رفت.
در آن زمان شمار کمی از مردم در خانه های خود رادیو داشتند. از این رو پدر اسدزاده خبر بازیگری پسرش را در آن نمایش ها، نه از رادیو که از زبان آشنایان شنید و او را به جرم «مطرب شدن» به خانه راه نداد تا آنکه بعد از یک ماه، با وساطت اقوام، به خانه برگشت. پدر با آنکه از راهی که پسرش انتخاب کرده بود راضی نبود، اما رفته رفته با آن کنار آمد. در سال ۱۳۲۳ (خورشیدی) به استخدام وزارت دارایی درآمد و در آنجا نیز از گوشه و کنایه های همکارانش که او را مطرب می خواندند، در امان نبود.
او از سال ۱۳۲۱ کار در تئاتر را با بازیگری، کارگردانی و نویسندگی در تئاتر تهران (نصر) و دهقان (لاله زار) آغاز کرد. نخستین بازی حرفه ای او بر صحنه تئاتر در سال ۱۳۲۱، در نمایشی به نام «لیلی و مجنون کمدی» به نویسندگی و کارگردانی معزدیوان فکری بود. «تئاتر تهران» نخستین جایی بود که اسدزاده در آن بازی کرد. این تئاتر نخستین مکان ثابت و دائمی بود که در ایران برای تئاتر کلاسیک ساخته شده بود و این استاد بزرگوار در همه سال ها مدیریت این تئاتر را هم برعهده داشت و از تأثیر گذاران آن دوران طلایی تئاتر به شمار می رفت که سه رکن اساسی تئاتر یعنی نویسندگی (ترجمه) کارگردانی و بازیگری را گاه همزمان و گاهی در یک رشته نمایشی را به صحنه می برد.[۱]
پس از آن در سال ۱۳۲۸، کار در سینما را با فیلم همسر مزاحم آغاز کرد. او همچنین در سال ۱۳۳۵، از طرف اداره کل هنرهای زیبای ایران برای بزرگترین جشنواره بین المللی تئاتر به پاریس فرانسه فرستاده شد و به مدت سه ماه به پژوهش و مطالعه پرداخت. پس از بازگشت به ایران، از طرف رادیوی ایران دعوت به کار شد. از آنجایی که او به تئاتر علاقه زیادی داشت، به نویسندگی و کارگردانی نمایشنامه هایی چون: ازدواج فوری، سه زندانی، هنرپیشه، پرواز دخترها، میشل استروگف و مسیو ژوزف و… که شمار آن ها به ۲۰ نمایشنامه می رسد و ایفای نقش در ۲۰۰ نمایش پرداخت.
در بازدیدی که هنرمندان آمریکایی از تئاترهای ایران داشتند، هنر او (کارگردانی، نویسندگی، و بازیگری) در دید آن ها بی همتا آمد و در سال ۱۳۴۶، به دعوت یک شرکت فیلم سازی آمریکایی در شهر مینیاپولیس، رهسپار ایالات متحده آمریکا شد و در فیلم در آمریکا اتفاق افتاد به ایفای نقش پرداخت و علاوه بر آن در نوشتن فیلم نامه فیلم با جواد قائم مقامی (کارگردان فیلم) مشارکت کرد. این فیلم در در همان سال ها در ایران به اکران عمومی درآمد.
او که از همان آغاز با جدیت کار هنری را در پیش گرفته بود، همزمان به عنوان کارمند وزارت دارایی نیز کار می کرد. نهایتا در سال ۱۳۴۸، با توجه به حجم بالای فعالیت هایی که در وادی نمایش به او پیشنهاد می شد و با وجود آنکه پست بالایی در وزارت دارایی داشت، تقاضای بازنشستگی داد و پس از آن به کار هنری که به آن علاقه داشت پرداخت.
او در سال ۱۳۵۱ به عضویت هیئت مدیرهٔ سندیکای سینمای ایران درآمد. در سال ۱۳۵۵، برای مطالعه و پژوهش در امور تئاتر، به همراه خانواده اش به آمریکا رهسپار شد. در سال ۱۳۶۵ به ایران بازگشت و بار دیگر در زمینه بازیگری در تئاتر و سینما به ایفای نقش پرداخت. او در سال های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ به ریاست انجمن بازیگران ایران منصوب شد و همچنین به مدت پنج دوره، عضویت داوران خانه سینمای ایران را بر عهده داشت.
نگارش در زمینه تاریخ تئاتر، از جمله فعالیت های مورد علاقه او بوده که می توان به کتاب های تماشاخانه تهران، سیری در تاریخ تئاتر ایران و برگ های خواندنی: گزینشی از رویدادهای تاریخی اشاره کرد. کتاب دیگری که در دست نگارش دارد، تاریخ تئاتر ایران از لاله زار تا شانزلیزه نام دارد. او همچنین جوایز و تقدیرنامه های فراوانی را از دولت مردان، استادان و صاحب نظران دریافت کرده است.
اسدزاده در سال ۱۳۷۷، در فیلم کوتاه دایره ساخته محمد شیروانی بازی کرد که این فیلم منتخب منتقدان بین المللی جشنواره کن در سال ۱۹۹۹ میلادی شد. در سال ۱۳۹۵ ابراهیم شفیعی، فیلم مستند «زندگی و دیگر هیچ» را، درباره زندگی داریوش اسدزاده و در تقدیر از هفتاد سال فعالیت او در سینما، ساخت.
وی در سال ۱۳۹۱ از رئیس جمهور وقت ایران، نشان درجه یک فرهنگ و هنر دریافت کرد. او در دوران زندگی در آمریکا، پژوهش هایی در دانشگاه انجام داد و دوره هایی را طی کرد که مدرک معادل آن از سوی دانشگاه تهران به عنوان دکترا در رشته «ادبیات هنر» ارزیابی شده است.
اسدزاده در آبان ماه سال۱۳۹۷ بر اثر احساس درد در ناحیه قفسه سینه در بیمارستان بستری شد و مدت بعد به دلیل سرطان مثانه تحت عمل سیستوسکوپی قرار گرفت و پس از یک روز استراحت روانه خانه شد. او بار دیگر در تیرماه سال ۱۳۹۸ با مراجعه به پزشک و پس از چکاپ های لازم با توصیه پزشکان در بیمارستان بستری شد و پس از چند روز ۱۴ روز به منزل رفت.
او که در دوران کهنسالی بارها می گفت آرزو دارد یک قرن را سپری کند سرانجام در ۳ شهریورماه سال ۱۳۹۸ در منزل و در سن ۹۶ سالگی درگذشت. پیکر او در ۵ شهریورماه سال ۱۳۹۸ از مقابل خانه هنرمندان ایران تشییع و در کنار مزار غلامحسین نقشینه به خاک سپرده شد.
انتهای پیام/
پرسش و پاسخ در
یادی از داریوش اسدزاده و بازی هایش در خانه سبز و قلاده های طلا- اخبار رادیو و تلویزیون - اخبار فرهنگی تسنیم
گفتگو با هوش مصنوعی