باشگاه خبرنگاران جوان - وزارت بهداشت اعلام کرد، با توجه به شرایط ویژه کشور و ضرورت ارائه خدمات مؤثر و ایمن به مادران باردار در دوران بحران، معاونت های بهداشت و درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه ای خطاب به رؤسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی سراسر کشور، بر لزوم اجرای تمهیدات فوری و ویژه برای حفظ سلامت مادران و نوزادان تأکید کردند.

در این ابلاغیه، با تقدیر از تلاش های کادر بهداشت و درمان در مواجهه با شرایط کنونی کشور، از رؤسای دانشگاه ها و دانشکده ها درخواست شده است با توجه به احتمال بروز اختلال در خدمات رسانی در بخش های غیردولتی، اقدامات لازم برای استمرار مراقبت های دوران بارداری در مراکز بهداشتی و درمانی صورت گیرد و اطلاع رسانی مؤثر به مردم در این زمینه انجام پذیرد.

همچنین پیش بینی مراکز پشتیبان در صورت آسیب احتمالی مراکز اصلی، اطلاع رسانی درباره زمان و مکان ارائه خدمات، معرفی سامانه ۴۰۳۰ برای مشاوره سلامت مادران و افزایش ظرفیت مراکز درمانی در مناطق مسافرپذیر از جمله مواردی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

در این بخشنامه ضمن تقدیر و تشکر از عملکرد همکاران حوزه سلامت در شرایط کنونی کشور، خواهشمند است جهت حفظ و تأمین سلامت مادران و نوزادان در این ایام، موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد:

۱- با توجه به احتمال محدودیت دسترسی به خدمات مامایی در بخش های غیردولتی، تدابیر لازم جهت استمرار دسترسی مادران باردار به مراقبت های دوران بارداری در مراکز بهداشتی و درمانی صورت گیرد و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.

۲- پیش بینی لازم در خصوص مراکز بهداشتی و درمانی پشتیبان صورت گیرد تا در صورت آسیب دیدگی احتمالی یک مرکز، سریعا با مرکز پشتیبان جایگزین شده و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.

۳- زمان و مکان ارائه خدمات توسط مراکز جامع خدمات سلامت به جمعیت تحت پوشش اطلاع رسانی گردد.

۴- وجود سامانه ۴۰۳۰ از طریق رسانه های جمعی و فضا های مجازی به مادران باردار اطلاع رسانی شود. لازم است تا توصیه گردد که این سامانه فقط جهت اخذ مشاوره سلامت مادران است و از تماس برای اخذ انواع مشاوره های دیگر خودداری نمایند و این خط را اشغال نکنند.

۵- نظر به عزیمت هموطنان به شهر های مختلف تدابیر لازم برای افزایش ظرفیت پذیرش مراکز بهداشتی و درمانی مربوطه و ارائه خدمات به مادران باردار سفرکرده به این مناطق فراهم گردد و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.

۶- جهت پیگیری هرچه بهتر موارد نیازمند اعزام و ارجاع، لیست کارشناسان مسئول سلامت مادران در حوزه های ستادی دانشگاه/ دانشکده ها با نامه رسمی به مشاورین پاسخگو در سامانه ۴۰۳۰ اعلام گردد.

۷- تسریع در تعیین تکلیف مادر باردار و ترخیص ایشان و ویزیت حضوری در اولین فرصت و ارائه خدمات اورژانسی به ایشان بدون تاخیر انجام گیرد.

۸- تمهیدات لازم جهت دسترسی سریع تر مادران باردار به خدمات پاراکلینیکی از جمله سونوگرافی و آزمایش های ضروری صورت گرفته و تمرکز بر انجام خدمات حیاتی مورد تاکید قرار گیرد.

۹- با توجه به عوارض مادری و نوزادی سزارین، حتی الامکان از انجام سزارین های غیرضروری پرهیز شده و استاندارد های کشوری سزارین رعایت شود.

۱۰- بانک اطلاعاتی مادران نیازمند مراقبت ویژه توسط هر دانشگاه/دانشکده تهیه و پیگیری مستمر مادران با شرایط خاص و نیازمند مراقبت ویژه تا حصول نتیجه انجام گیرد.

۱۱- در مراکز دارای بار مراجعه بالا، حتی الامکان از افراد با تجربه جهت ارائه خدمات به مادران باردار استفاده شود.

۱۲- ارائه خدمات به مادران باردار در مراکز بهداشتی و درمانی، مطابق با دستورالعمل های کشوری مورد تاکید قرار گیرد.

۱۳- برنامه ریزی و نظارت لازم بر اجرای دستورالعمل مقیمی متخصصین زنان در بلوک زایمان انجام گیرد.

۱۴- فهرست متخصصین زنان و زایمان، بیهوشی و اطفال مقیم و آنکال دوم در بیمارستان ها و در بیمارستان هایی که کمتر از سه متخصص زنان و زایمان دارند، مشخص و در معرض دید باشد. حضور آنکال اول در صورت نیاز در کمتر از ۳۰ دقیقه ضروری است.

۱۵- فهرست تیم احیای نوزادان و بزرگسالان در بلوک زایمان و بخش های مرتبط مشخص و در معرض دید قرار گیرد.

۱۶- برنامه پاسخگویی اساتید معین گروه زنان (اسامی و شماره تماس) به بیمارستان ها و شبکه های بهداشتی اعلام گردد.

۱۷- افراد تیم چند تخصصی مادران نیازمند مراقبت ویژه در بیمارستان ها از قبل تعیین شده و برنامه کاری ایشان در معرض دید پرسنل بلوک زایمان قرار گیرد.

۱۸- دارو های اساسی مرتبط با سلامت مادران به خصوص دارو های کنترل و درمان خونریزی در بلوک های زایمان تامین گردد.

۱۹- کنترل اقلام فوریت های مامایی در اورژانس های کلیه مراکز درمانی شامل ست های اورژانسی (ست زایمان، ست سزارین، ست خونریزی و پره اکلامپسی، اسپکولوم، کاغذ نیترازین و …) و دارو های ضروری شامل اکسی توسین، میزوپروستول، سولفات منیزیوم، لابتالول، هیدرالازین، آمپول ترانسامیک اسید، و … منطبق با دستورالعمل های کشوری انجام شود.

۲۰- اقدامات درمانی مورد نیاز مادران بستری در بخش های مراقبت ویژه تحت پوشش آن دانشگاه/دانشکده با برگزاری جلسات (حضوری یا مجازی) تیم درمانی ایشان و مشاوره با پزشکان معالج مقیم بیمارستان مدیریت گردد.

۲۱- برای سهولت ارجاع و اعزام مادران باردار و نوزادان، هماهنگی بیمارستان های سطح یک و دو با بیمارستان های سطح سه مطابق با استاندارد اعزام انجام شده و معاونت درمان دانشگاه/دانشکده بر این امر نظارت داشته باشد.

۲۲- جهت تامین پایدار نیروی انسانی و استمرار ارائه خدمات به مادران باردار، مرخصی کارکنان بخش های بهداشتی و بیمارستانی مانند بلوک زایمان، پس از زایمان، نوزادان و مراقبت ویژه نوزادان در شرایط بحرانی مطابق دستورالعمل ستاد بحران دانشگاه / دانشکده اقدام شود.

۲۳- ارائه خدمات مشاوره ای مطابق با بسته خدمتی سلامت روان برای مادران باردار در مراکز تابعه مورد تاکید است و مقتضی است مشاورین پاسخگوی سامانه ۴۰۳۰ راهنمایی لازم در این خصوص را به مادران ارائه دهند.

۲۴- خدمات مراقبتی مادران باردار مراجعه کننده اعم از اورژانس و غیر اورژانس در درمانگاه های تخصصی مربوطه یا تریاژ مامائی انجام شود.

۲۵- ثبت اطلاعات زایمان و ثبت صدور گواهی ولادت در سامانه ملی باروری سالم انجام شود.