به گزارش مشرق، گزیده ای از بیانات حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار اعضای پژوهشگاه تخصصی شهید سید محمدباقر صدر به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم (۱)

… مرحوم شهید صدر قطعا یک نابغه بود؛ این یک خصوصیتی است. خب، ما آدمهای بااستعداد در حوزه های علمیه کم نداشتیم؛ آدمهایی که فهم داشتند، سلیقه داشتند، پشتکار داشتند و کارهای بزرگی انجام دادند. علمای بزرگ ما مثل همین مراجع بزرگی که در این صدسال اخیر در ایران و عراق وجود داشتند همه مردمان بزرگی بودند. استعداد داشتند منتها نابغه یک خصوصیاتی دارد که در اغلب این افراد، انسان این نبوغ را احساس نمیکند. مرحوم آقای صدر (رضوان الله علیه) به نظر بنده قطعا نابغه بود؛ یعنی کاری که از عهده ی او برمی آمد، از عهده ی خیلی از فقها و علما و متفکرین حوزه های ما برنمی آید: فضای دید بسیار وسیع، فهم نیازهای دنیای اسلام، پاسخگویی سریع و آماده به خواسته ها -ایشان همین «البنک اللاربوی» را در جواب درخواست دولت پاکستان نوشت؛ آن طور که شنیدم آنها میخواستند یک کار این جوری درست کنند، ایشان بلافاصله این [کتاب ] را فراهم کرد و برای آنها فرستاد- … ایشان واقعا یک نابغه ای بود، مسائل را میفهمید، مسائل را حدس میزد.

ایشان در نجف ارتباط تام و تمامی با امام نداشتند؛ به طور معمول، یک ارتباط خیلی ضعیفی با بیت امام و با تشکیلات امام [داشتند]، ارتباطشان خیلی زیاد نبود؛ ولیکن بمجرد اینکه انقلاب شد و امام آمدند ایران، ایشان آن حرف معروف را زد که به شاگردان خودش گفت ذوب بشوید در امام خمینی همچنان که او در اسلام ذوب شده؛ این حرف ایشان معروف است. این خیلی شناخت لازم دارد، خیلی فهم اوضاع لازم دارد که بفهمد مسئله ی انقلاب چیست. ما کسانی را داریم که تا همین امروز که قریب چهل سال از انقلاب میگذرد، هنوز درست نفهمیده اند این انقلاب چه بود و چه شد و چه اتفاقی افتاد … این آدم، آن روز درک کرد انقلاب را و مسائل و مفاهیم انقلاب را. اینها نبوغ است؛ یعنی شناخت درست محیط را، پیرامون را، علم را، بیان را، کیفیت تبیین را، اثرگذاری را.

این نظریه پردازی که آقای اشکوری فرمودند، خیلی مسئله ی مهمی است؛ ایشان راست میگویند، حکومت و نظام اجتماعی، بدون نظریه امکان ندارد که باقی بماند؛ اولا به وجود بیاید، یا باقی بماند، یا رشد بکند. این آدم، آدم نظریه پرداز بود؛ این انسان، انسان برجسته ای بود. به نظر من شخصیت آقای صدر، حالا اگر نگوییم بی نظیر، حداقل یک شخصیت کم نظیر بود. خب، حالا ما کسانی با استعدادهای خوب الحمدلله در حوزه های علمیه داریم؛ در قم که ما میدانیم و می شناسیم افراد زیادی هستند؛ لکن آن نبوغ، یک چیز دیگری بود که در ایشان وجود داشت.

…. به هرحال به نظر من این کار یک حسنه است که شماها دارید دنبال میکنید(۲) و ان شاءالله که این حسنه ی شما مورد قبول الهی قرار میگیرد و برکت پیدا میکند و «کشجرة طیبة» ان شاءالله خواهد بود که «اصلها ثابت و فرعها فی السمآء تؤتی اکلها کل حین باذن ربها»(۳)؛ ان شاءالله در آینده رشد پیدا خواهد کرد.

… ان شاءالله خداوند درجات آن شهید عالی قدر را عالی کند؛ خداوند اجر داد به این مرد بزرگ که شهادت را نصیب او کرد؛ آن هم آن شهادت دشواری که ایشان مبتلا شد و دچار [ آن ] شد. و امیدواریم که ان شاءالله خدای متعال روزبه روز روح ایشان را به خودش نزدیک تر و مقرب تر کند و درجات ایشان را عالی تر کند و ان شاءالله با اجداد طاهرینشان محشور بشوند.

والسلام علیکم و رحمةالله



۱) در ابتدای این دیدار -که در چارچوب دیدارهای دسته جمعی برگزار شد- حجج اسلام والمسلمین محمدعلی تسخیری (نماینده ی مردم تهران در مجلس خبرگان)، سید نورالدین اشکوری (رئیس مؤسسه) و محسن اراکی (دبیر مجمع تقریب مذاهب اسلامی) گزارش هایی ارائه کردند.

۲) اشاره به پژوهشگاه تخصصی شهید سید محمدباقر صدر؛ این مؤسسه در سال ۱۳۷۹ با هدف جمع آوری و چاپ و ترجمه ی آثار شهید صدر و پژوهش درباره ی اندیشه و سیره ی ایشان و معرفی و ترویج شخصیت ایشان تشکیل شد.

۳) سوره ی ابراهیم، بخشی از آیات ۲۴ و ۲۵؛ « … مانند درختی پاک است که ریشه اش استوار و شاخه اش در آسمان است. میوه اش را هر دم به اذن پروردگارش میدهد …»