به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، مرکز مطالعات «سوفان» مستقر در نیویورک در تحلیلی تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران و مواضع کشورهای دیگر را بررسی کرده است.

در ابتدای این تحلیل، به اقدام ضد ایرانی اخیر «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در ارائه شکایتی رسمی از ایران به رئیس اندونزیایی شورای امنیت اشاره شده است. در این شکایت آمریکا مدعی شده ایران تعهداتش ذیل توافق هسته ای چند جانبه سال ۲۰۱۵ را نقض کرده است.

بنابر این گزارش، طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، شکایت از سوی یک «مشارکت کننده» در برجام می تواند سازوکار بازگشت همه تحریم های سازمان ملل که قبل از توافق علیه ایران برقرار بود را بازگرداند. در نتیجه این شکایت، تحریم ها در بازه زمانی ۳۰ روزه در صورت عدم ارائه قطعنامه ادامه معافیت تحریمی ایران از سوی سازمان ملل، بازخواهد گشت. در صورت ارائه این قطعنامه هم ایالات متحده می تواند آن را وتو کند.

بنابر این مطلب، پامپئو برای توجیه اقدام آمریکا، علاوه بر شکایت، گزارشی حقوقی را هم از سوی وزارت خارجه آمریکا به رئیس شورای امنیت داد که در آن ادعا شده وضعیت مشارکت آمریکا در این توافق به طور قانونی بعد از خروج یکجانبه واشنگتن از برجام در ماه مه سال ۲۰۱۸، پایان نیافته است.

این اقدام آمریکا چند روز بعد از آن انجام شد که شورای امنیت سازمان ملل با رای اکثریت پیش نویس قطعنامه واشنگتن برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران را رد کرد. این تحریم ها بعد از برجام باقی مانده، اما طبق قطعنامه ۲۲۳۱ مقرر شد که ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ منقضی شود. دولت ترامپ تهدید کرده بود در صورتی که شورای امنیت از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران سر باز بزند، تحریم های سازمان ملل علیه ایران را از طریق مکانیسم ماشه بازمی گرداند.

به نوشته این مرکز، واکنش بین المللی به فعال کردن این سازوکار منفی بوده و سه کشور طرف برجام و همچنین «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به طور جداگانه در بیانیه هایی موضع آمریکا را مبنی بر داشتن حق بازگرداندن تحریم ها رد کردند. طبق بیانیه این سه کشور، آمریکا با خروج از برجام دیگر عضوی از آن نیست و آن ها نمی توانند از اقدام آمریکا که در تضاد با تلاش های آن ها برای حفظ برجام است، حمایت کنند.

سوفان نوشت: چنین عکسل العملی، مشابه مواضع چین و روسیه، نشان می دهد اعلام آمریکا مبنی بازگشت تحریم ها به چالش کشیده خواهد شد و تقریبا هیچ کشوری آن ها را اجرایی نخواهد کرد. حالا سوال اصلی این است که آیا واکنش ایران خروج از برجام خواهد بود؟ برخی معتقدند تلاش دولت ترامپ برای فعال سازی سازوکار بازگشت تحریم ها با این انتظار است که ایران از برجام خارج شود و این توافق به طور کامل فرو بپاشد و در چنین شرایطی حتی اگر «جو بایدن» معاون رئیس جمهور سابق آمریکا هم از حزب دموکرات وارد کاخ سفید شود، احیای توافق دشوار خواهد بود.

در ادامه این گزارش آمده است: اما واکنش فوری ایران سکوت بوده و مقامات این کشور بدون تردید می بینند که انزوای آمریکا در این مسئله برای آن ها سودمند است و در واقع هم تحریم های اضافی اعمال نخواهد شد و هم امکان بازگشت آمریکا به برجام بسته به نتیجه انتخابات ماه نوامبر وجود دارد. بنابراین سوال بعدی این است که دولت ترامپ در واکنش به رد گسترده ادعایش درباره بازگشت تحریم ها بخصوص اگر وی در دور دوم رئیس جمهور شود، چه خواهد بود؟

سوفان در جواب می نویسد: بررسی تاریخی نشان می دهد آمریکا همواره تمایلی به تحریم متحدان اروپایی خود نداشته و گرچه کشورهای اروپایی به وضوح اعلام کرده اند که اقدام آمریکا در بازگرداندن تحریم ها را به رسمیت نمی شناسند، احتمالا کشورهای اروپایی از سیاست دیرینه اتحادیه اروپا پیروی کرده و از فروش تسلیحات و فناوری نظامی به ایران خوددرای کنند. اما در طرف دیگر، روسیه و چین متحد آمریکا نیستند و مایلند به ایران سلاح بفروشند و در عین حال این دو کشور قدرت های بزرگی هستند که آمریکا قدرت اعمال فشار بر آن ها را ندارد.

انتهای پیام/م