به گزارش مشرق، این ولادت بزرگ و این حقیقت عظیم متعلق به یک ملت و یک زمان خاص نیست، بلکه متعلق به بشریت است.

شب نیمه شعبان، شب بسیار مبارکی است. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است که از امام محمدباقر علیه السلام در مورد فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از لیلة القدر افضل شب ها است.

به گزارش مشرق، شب نیمه شعبان که طبق روایت ها، بعد از لیلة القدر افضل شب ها است و در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا می فرماید، اعمالی مانند غسل توصیه شده است که باعث تخفیف گناهان می شود.

همچنین احیاء این شب به نماز، دعاء و استغفار بسیار ثواب دارد، چنانکه امام زین العابدین(ع) نیز این اعمال را انجام می دادند و در روایت ها آمده که هرکه این شب را احیا دارد، دل او نمیرد در روزی که دل ها بمیرند.

این شب، شب بسیار مبارکی است و برای این شب چند عمل است:

اول: غسل است که طبق روایتی از امام صادق(ع) سبب تخفیف گناهان است.

دوم: احیای این شب است، به نماز و دعا و استغفار. در روایتی که حضرت امیرمؤمنان(ع) از رسول خدا(ص) نقل می کند آمده است: «هنگامی که شب نیمه شعبان فرا می رسد آن را به عبادت به سر برید و روزش را روزه بدارید، زیرا از اول تا آخر این شب، از جانب خداوند ندا می آید: آیا استغفار کننده ای هست که از گناهان خویش آمرزش طلبد، تا گناهان او را بیامرزم؟ آیا کسی هست که طلب روزی کند و من روزی او را وسعت بخشم؟ ».

همچنین در روایتی آمده است که جبرئیل به رسول خدا(ص) گفت: هر کس این شب را به تسبیح و تکبیر و دعا و نماز و استغفار و … احیا بدارد، خداوند گناهانش را می آمرزد و جایگاه و منزل او بهشت خواهد بود … ای محمد! این شب را احیا بدار، و به امتت فرمان ده آن را احیا دارند. جبرئیل پس از بیان فضایل دیگری برای این شب، در پایان گفت: محروم واقعی کسی است که از خیر و برکت این شب محروم باشد! از امام زین العابدین(ع) نیز احیای این شب نقل شده است. همچنین در روایتی از رسول خدا(ص) نقل شده است که هر کس این شب را احیا بدارد، در آن روز که قلب ها می میرد، قلبش نخواهد مرد.

سوم: زیارت امام حسین(ع) در این شب از افضل اعمال است، و باعث آمرزش گناهان است.

چهارم: خواندن این دعاست که جناب «سید بن طاووس» و «شیخ طوسی» آن را نقل کرده اند و به منزله زیارت امام زمان(علیه السلام) است:

اللهم بحق لیلتنا هذه ومولودها وحجتک، وموعودها التی قرنت الی فضلها فضلا،

خدایا به حق این شبی که ما در آنیم و به حق آن کس که در آن به دنیا آمده و حجتت و موعود آن که همراه کردی به فضیلت این شب فضیلت دیگری

فتمت کلمتک صدقا وعدلا لا مبدل لکلماتک، ولا معقب لایاتک،

و بدین سبب تمام شد کلمه تو براستی و عدالت تغییر دهنده ای برای کلمات تو نیست و پس زننده ای برای آیات تو نیست

نورک المتالق، وضیآؤک المشرق، والعلم النور فی طخیآء الدیجور، الغائب المستور،

آن نور درخشانت و آن روشنی فروزانت و آن نشانه نورانی در شب تاریک ظلمانی آن پنهان غایب از انظار

جل مولده، وکرم محتده، والملائکة شهده، والله ناصره ومؤیده اذا آن میعاده، والملائکة امداده،

که ولادتش بزرگ و کریم الاصل بود و فرشتگان گواهان اویند و خدا یاور و کمک کار اوست در آن هنگام که وعده اش برسد و فرشتگان مددکارش باشند

سیف الله الذی لا ینبو، ونوره الذی لا یخبو، وذوالحلم الذی لا یصبوا،

آن شمشیر برنده خدا که کند نشود و نور او که خاموش نگردد و بردباری که کار بی رویه انجام ندهد

مدار الدهر، ونوامیس العصر، وولاة الامر، والمنزل علیهم ما یتنزل فی لیلة القدر،

چرخ روزگار بخاطر او گردش کند و او و پدران معصومش نوامیس هر عصر و والیان امر خدایند در شب قدر آنچه نازل شود بر ایشان نازل گردد

واصحاب الحشر والنشر، تراجمة وحیه، وولاة امره ونهیه،

و آنهایند صاحبان حشر و نشر و مفسران وحی خدا و سرپرستان امر و نهی او

اللهم فصل علی خاتمهم وقآئمهم، المستور عن عوالمهم، وادرک بنا أیامه، وظهوره وقیامه،

خدایا پس درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان که در پس پرده است از عوالم آنها و ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان

واجعلنا من انصاره، واقرن ثارنا بثاره، واکتبنا فی اعوانه وخلصآئه،

و از جمله یارانش قرارمان ده و خونخواهی ما را به خونخواهی او مقرون گردان و نام ما را در زمره یاران و مخصوصانش ثبت فرما

واحینا فی دولته ناعمین، وبصحبته غانمین، وبحقه قآئمین، ومن السوء سالمین، یا ارحم الراحمین،

و ما را در دولتش شادکام و متنعم و به هم نشینیش بهره مند و به گرفتن حقش پا بر جا بدار و از بدی ها بر کنارمان کن ای مهربانترین مهربانان

والحمدلله رب العالمین، وصلی الله علی سیدنا محمد خاتم النبیین والمرسلین، وعلی اهل بیته الصادقین، وعترته الناطقین،

و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است و درودهای او بر آقای ما محمد خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد

والعن جمیع الظالمین، واحکم بیننا وبینهم یا احکم الحاکمین.

و از رحمت خود دور ساز تمام ستمکاران را و میان ما و ایشان داوری کن ای محکمترین حکم کنندگان.

پنجم: «شیخ طوسی» از اسماعیل بن فضل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق(ع) این دعا را به من تعلیم داد تا آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:

اللهم انت الحی القیوم، العلی العظیم، الخالق الرازق، المحیی الممیت،

خدایا تویی زنده پاینده والای بزرگ آفریننده و روزی دهنده زنده کننده و میراننده

البدیء البدیع، لک الجلال ولک الفضل، ولک الحمد ولک المن،

آغاز کننده و پدید آرنده، برای توست بزرگی و فضیلت و از آن توست ستایش و نعمت

ولک الجود ولک الکرم، ولک الامر ولک المجد ولک الشکر،

و از آن توست جود و بزرگواری و از توست فرمان و شوکت و خاص تو است سپاسگزاری

وحدک لا شریک لک، یا واحد یا احد، یا صمد یا من لم یلد ولم یولد، ولم یکن له کفوا احد،

که یگانه ای و شریکی برایت نیست ای یگانه ای یکتا ای بی نیاز ای که فرزندی ندارد و فرزند کسی نباشد و نیست برایش همتایی هیچ کس

صل علی محمد وآل محمد، واغفر لی وارحمنی، واکفنی ما اهمنی،

درود فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز مرا و به من رحم کن و کفایت کن از من آنچه فکر مرا به خود مشغول کرده

واقض دینی، ووسع علی فی رزقی، فانک فی هذه اللیلة کل امر حکیم تفرق،

و قرضم را ادا کن و در روزیم گشایش ده زیرا که تو در این شب هر کار محکمی را از هم جدا کنی

ومن تشآء من خلقک ترزق، فارزقنی وانت خیر الرازقین،

و هر یک از مخلوقات خود را بخواهی روزی دهی پس روزیم ده که تو بهترین روزی دهندگانی

فانک قلت وانت خیر القآئلین الناطقین: واسئلوا الله من فضله. فمن فضلک اسئل،

زیرا تو خود گفتی و تو بهترین گویندگان و ناطقان هستی که فرمودی «از خدا بخواهید از فضل او» پس من از فضل تو می خواهم

و ایاک قصدت، وابن نبیک اعتمدت، ولک رجوت، فارحمنی یا ارحم الراحمین.

و تو را قصد کردم و به فرزند پیمبرت اعتماد کردم و از تو امیدوارم پس به من رحمت کن ای مهربانترین مهربانان.

ششم: این دعا را بخواند که حضرت رسول(ص) در این شب می خواندند:

اللهم اقسم لنا من خشیتک ما یحول بیننا وبین معصیتک،

خدایا بهره ما کن از ترس خود بدان اندازه که حائل شود میان ما و نافرمانیت

ومن طاعتک ما تبلغنا به رضوانک، ومن الیقین ما یهون علینا به مصیبات الدنیا،

و از اطاعت خویش بدان مقدار که ما را به خشنودی و رضوان تو برساند و از یقین بدان حد که بوسیله آن ناگواری های دنیا بر ما آسان گردد

اللهم امتعنا باسماعنا وابصارنا وقوتنا ما احییتنا، واجعله الوارث منا،

خدایا ما را به گوش هایمان و دیده هامان و نیرویمان تا زنده ایم بهره مند ساز و آن را وارث ما گردان

واجعل ثارنا علی من ظلمنا، وانصرنا علی من عادانا، ولا تجعل مصیبتنا فی دیننا،

و خون ما را به گردن کسی انداز که بر ما ستم کرده و یاری ده ما را بر کسی که با ما دشمنی کند و مصیبت ما را در دینمان قرار مده

ولا تجعل الدنیا اکبر همنا، ولا مبلغ علمنا، ولا تسلط علینا من لا یرحمنا، برحمتک یا ارحم الراحمین.

و دنیا را بزرگترین اندوه ما قرار مده و نیز آخرین حد دانش ما قرارش مده و مسلط مکن بر ما کسی را که بر ما رحم نکند به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

هفتم: صلوات هر روز ماه شعبان (که در وقت ظهر خوانده می شود) را بخواند.

هشتم: دعای کمیل را که حضرت علی(ع) در این شب آن را به کمیل تعلیم داد، بخواند.

نهم: در این شب صد مرتبه بگوید: سبحان الله و صد مرتبه بگوید: الحمد لله و صد مرتبه بگوید: الله اکبر و صد مرتبه بگوید: لا إله إلا الله که طبق روایتی از امام باقر(ع) هرکس چنین کند، خداوند گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت های دنیوی و اخروی او را برآورده سازد.

دهم: مرحوم «شیخ طوسی» از «ابویحیی» روایتی را نقل می کند که می گوید: به مولایم امام صادق(ع) عرض کردم: بهترین دعا، در این شب کدام است؟ فرمود: وقتی که نماز عشا را بجا آوردی، دو رکعت نماز بگزار و در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «قل یا ایها الکافرون» و در رکعت دوم، سوره «حمد» و سوره «توحید» را بخوان، پس از نماز، ۳۳ مرتبه بگو: سبحان الله ۳۳ مرتبه الحمد لله و ۳۴ مرتبه الله اکبر. آنگاه بگو:

یا من الیه ملجأ العباد فی المهمات، والیه یفزع الخلق فی الملمات،

ای که به سوی اوست پناه بندگان در کارهای اندوه خیز و به سوی او پناه برند خلایق در پیش آمدهای ناگوار

یا عالم الجهر والخفیات، ویا من لا تخفی علیه خواطر الاوهام وتصرف الخطرات،

ای دانای آشکار و نهان و ای که بر او پنهان نماند اندیشه هایی که در دلها افتد و تصرف کردن آن خاطرات

یا رب الخلایق والبریات، یا من بیده ملکوت الارضین والسموات،

ای پروردگار خلایق و آفریدگان ای که ملکوت زمین ها و آسمان ها بدست اوست

انت الله لا اله الا انت، امت الیک بلا اله الا انت،

تویی خدایی که معبودی جز تو نیست بسویت توسل جویم به کلمه «لا اله الا انت»

فبلا اله الا انت، اجعلنی فی هذه اللیلة ممن نظرت الیه فرحمته، وسمعت دعآئه فاجبته،

پس ای خدایی که معبودی جز تو نیست بگردان مرا در این شب از کسانی که بسویش نگریسته و مورد رحم خویش قرارش داده و دعایش شنیده و اجابت کرده

وعلمت استقالته فاقلته، وتجاوزت عن سالف خطیئته، وعظیم جریرته،

و پشیمانیش را دانسته پس او را پذیرفته ای و از خطاهای گذشته اش و گناه بزرگش در گذشته ای

فقد استجرت بک من ذنوبی، ولجات الیک فی ستر عیوبی،

پس من از گناهانم به تو پناهنده شده و به تو ملتجی گشته ام در این که عیوبم را بپوشانی

اللهم فجد علی بکرمک وفضلک، واحطط خطایای بحلمک وعفوک، وتغمدنی فی هذه اللیلة بسابغ کرامتک،

خدایا پس جود کن بر من به کرم خود و فضلت و بریز خطاهای مرا به بردباری و گذشت خویش و فراگیر مرا در این شب به فراوان کرمت

واجعلنی فیها من اولیآئک الذین اجتبیتهم لطاعتک، واخترتهم لعبادتک، وجعلتهم خالصتک وصفوتک،

و بگردان مرا در این شب از آن دوستانت که آنان را برای طاعت خویش برگزیده و برای پرستشت انتخاب فرمودی و ایشان را جزء خاصان درگاه و برگزیدگانت قراردادی

اللهم اجعلنی ممن سعد جده، وتوفر من الخیرات حظه،

خدایا بدار مرا از آن کسانی که کوششش به جایی رسیده و از نیکی ها بهره فراوان نصیبش گشته

و اجعلنی ممن سلم فنعم، وفاز فغنم، واکفنی شر ما اسلفت،

و بگردانم از آنان که تندرست شده و متنعم و رستگار و بهره مند گشته و کفایت کن مرا از شر آنچه کرده ام

واعصمنی من الازدیاد فی معصیتک، وحبب الی طاعتک، وما یقربنی منک، ویزلفنی عندک،

و نگاهم دار از افزودن در نافرمانیت و دوست گردان نزد من فرمانبرداریت را و آنچه مرا به تو نزدیک و مقرب درگاهت گرداند

سیدی الیک یلجأ الهارب، ومنک یلتمس الطالب، وعلی کرمک یعول المستقیل التائب،

آقای من به سوی تو پناه آرد شخص گریز پای و از تو عاجزانه طلب کند جوینده و بر کرم تو تکیه کند شخص عذرخواه و توبه کننده

ادبت عبادک بالتکرم، وانت اکرم الاکرمین، وامرت بالعفو عبادک، وانت الغفور الرحیم،

ادب کردی بندگانت را به کرم ورزی به آنها و تو کریم ترین کریمانی و تو خود به بندگانت دستور گذشت دادی و خود آمرزنده و مهربانی

اللهم فلا تحرمنی ما رجوت من کرمک، ولا تؤیسنی من سابغ نعمک،

خدایا پس مرا از آنچه از کرمت امید دارم محرومم مکن و از نعمت های ریزانت مأیوسم مدار

ولا تخیبنی من جزیل قسمک فی هذه اللیلة لاهل طاعتک، واجعلنی فی جنة من شرار بریتک،

و از بهره های فراوانت که در این شب برای فرمانبردارانت مقرر داشته ای بی بهره ام مساز و مرا در پناهگاه محکمی از آزار مخلوقات شرورت قرار ده

رب ان لم اکن من اهل ذلک، فانت اهل الکرم والعفو والمغفرة، وجد علی بما انت اهله لا بما استحقه،

پروردگارا اگر من چنین شایستگی ندارم ولی تو شایسته کرم و گذشت و آمرزشی و فرو ریز بر من بدانچه تو شایسته آنی نه بدانچه من سزاوار آنم

فقد حسن ظنی بک، وتحقق رجآئی لک، وعلقت نفسی بکرمک، فانت ارحم الراحمین، واکرم الاکرمین،

زیرا براستی گمان من نیک است و امیدم درباره تو محکم شده و جانم به سر رشته کرم تو آویخته است پس تویی مهربانترین مهربانان و کریمترین کریمان

اللهم واخصصنی من کرمک بجزیل قسمک، واعوذ بعفوک من عقوبتک،

خدایا مرا مخصوص بدار از کرم خویش به بهره های فراوان و تقسیم های شایانت و از کیفر تو به عفوت پناه می برم

واغفر لی الذنب الذی یحبس علی الخلق، ویضیق علی الرزق،

و بیامرز برایم آن گناهی را که عادت بد (مانند دروغ) را بر من حبس کند و روزی را بر من تنگ سازد

حتی اقوم بصالح رضاک، وانعم بجزیل عطآئک، واسعد بسابغ نعمآئک،

تا من به خشنودی شایسته تو اقدام کنم و به عطای فراوانت متنعم گردم و به نعمتهای بسیارت خوشبخت شوم

فقد لذت بحرمک، وتعرضت لکرمک، واستعذت بعفوک من عقوبتک، وبحلمک من غضبک،

زیرا من به آستان تو پناه آوردم و به کرم تو آویختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس کیفرت و به بردباریت پناه جستم از خشمت

فجد بما سئلتک، وانل ما التمست منک، اسئلک بک لا بشیء هو اعظم منک.

پس به من عطا کن آنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم تو را به خودت سوگند دهم چون چیزی از تو بزرگتر نیست.

سپس به سجده می روی و ۲۰ مرتبه می گویی: یا رب و هفت مرتبه یا الله و هفت مرتبه لا حول ولا قوة الا بالله و ۱۰ مرتبه: ما شآء الله و ۱۰ مرتبه لا قوة الا بالله. آنگاه صلوات می فرستی بر پیغمبر و آل او(علیهم السلام) و از خدا حاجت خود را می طلبی. به خدا سوگند! اگر کسی با انجام این عمل، از خدا حاجت بطلبد، هرچند بسیار فراوان باشد خداوند آن را به کرم و فضل گسترده اش برآورده می سازد.

یازدهم: «شیخ طوسی» و «سید بن طاووس»، فرموده اند، در این شب این دعا را بخواند.

الهی تعرض لک فی هذا اللیل المتعرضون، وقصدک فیها القاصدون، وامل فضلک ومعروفک الطالبون، ولک فی هذا اللیل نفحات وجوآئز، وعطایا ومواهب، تمن بها علی من تشآء من عبادک، وتمنعها من لم تسبق له العنایة منک، وها انا ذا عبیدک الفقیر الیک، المؤمل فضلک ومعروفک، فان کنت یا مولای تفضلت فی هذه اللیلة علی احد من خلقک، وعدت علیه بعائدة من عطفک، فصل علی محمد وآل محمد، الطیبین الطاهرین، الخیرین الفاضلین، وجد علی بطولک ومعروفک یا رب العالمین، و صلی الله علی محمد خاتم النبیین وآله الطاهرین، وسلم تسلیما، ان الله حمید مجید، اللهم انی ادعوک کما امرت، فاستجب لی کما وعدت، انک لا تخلف المیعاد.

دوازدهم: بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع و بعد از دعاهای نماز وتر، دعاهایی را که مرحوم «شیخ طوسی» و «سید بن طاووس» نقل کرده اند را بخواند.

سیزدهم: سجده ها و دعاهایی که از رسول خدا(ص) روایت شده است را بخواند. از جمله، در روایتی که «ابان بن تغلب» از امام صادق(علیه السلام) نقل کرده است، چنین آمده: شب نیمه شعبان داخل شد و آن شب رسول خدا(ص) نزد یکی از همسران خود بود؛ وقتی که شب به نیمه رسید آن حضرت از بستر برای عبادت برخاست؛ همسرش در پی آن حضرت روان شد، در حالی که خود را به چادرش پیچیده بود و در جستجوی آن حضرت بود؛ ; ناگاه رسول خدا(ص) را در سجده یافت، که مثل جامه ای به زمین چسبیده بود. به حضرت نزدیک شد، شنید که آن حضرت در سجده خود می گوید:

سجد لک سوادی وخیالی، وآمن بک فؤادی، هذه یدای وماجنیته علی نفسی، یا عظیم ترجی لکل عظیم، اغفر لی العظیم، فانه لایغفر الذنب العظیم الا الرب العظیم

آنگاه سر خود را بلند کرد و سپس به سجده رفت و عرض کرد:

اعوذ بنور وجهک الذی اضائت له السموات والارضون، وانکشفت له الظلمات، وصلح علیه امر الاولین والاخرین، من فجأة نقمتک، ومن تحویل عافیتک، ومن زوال نعمتک، اللهم ارزقنی قلبا تقیا نقیا، ومن الشرک بریئا، لا کافرا ولا شقیا

آنگاه دو طرف روی خود را به خاک گذاشت و گفت:

عفرت وجهی فی التراب، وحق لی ان اسجد لک.

مالیدم به خاک رویم را و بر من سزاست که برایت سجده کنم.

چهاردهم: نماز جناب جعفر طیار را بجا آورد.

پانزدهم: نمازهای فراوانی برای شب نیمه شعبان وارد شده است که آنها را بجا آورد از جمله گروهی از افراد مورد وثوق و اعتماد از امام باقر و امام صادق(علیهما السلام) روایت کرده اند که فرمودند: وقتی که شب نیمه شعبان می شود، چهار رکعت نماز بجا آور (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت، حمد یک مرتبه و قل هو الله احد را صد مرتبه بخوان و پس از پایان چهار رکعت بگو:

اللهم انی الیک فقیر، ومن عذابک خائف مستجیر، اللهم لا تبدل اسمی، ولا تغیر جسمی، ولاتجهد بلائی، ولاتشمت بی اعدآئی، اعوذ بعفوک من عقابک، واعوذ برحمتک من عذابک، واعوذ برضاک من سخطک، واعوذبک منک، جل ثنآؤک، انت کما اثنیت علی نفسک، وفوق ما یقول القآئلون.

روز نیمه شعبان

روز ولادت باسعادت امام دوازدهم حضرت مهدی، حجة بن الحسن صاحب الزمان(عج) است. بسیار شایسته است که شیعیان، در شب و روز نیمه شعبان، با تشکیل محافل و مجالس، و برپایی سخنرانی ها، درباره عظمت این روز و وجود مقدس امام زمان(ع) و شرایط انتظار آن حضرت، و دعا برای تعجیل در ظهورش و دفع شبهات دشمنان و ناآگاهان، آن را گرامی بدارند؛ ولی در همه این موارد از کارهای نامناسب و خلاف شرع بپرهیزند و عبادت را با گناه آلوده نسازند.