خبرگزاری فارس؛ رونق تولید عامل مهم توسعه اقتصادی، ثروت آفرینی و اشتغال زایی در کشور است. با تولید ماشین آلات پرکاربرد در داخل کشور، شتاب توسعه صنعتی کشور بیشتر می شود. بیشترین تراز تجاری منفی در کشور و وجود بازارهای صادراتی در منطقه می تواند یک عامل مهم در محور قرار دادن صنعت ماشین سازی باشد. در بعضی از صنایع، به رغم اینکه تقاضای زیادی در بازار کشور و منطقه وجود دارد، اما مانع اصلی توسعه ظرفیت تولید و عدم پاسخگویی به نیازهای موجود، گران بودن تجهیزات خط تولید است که باید از چند تولیدکننده انحصاری در دنیا تامین شود. از طرفی شرکت های سازنده ماشین آلات صنعتی، نیازمند نیروی انسانی متخصص به ویژه در رشته های طراحی و مهندسی هستند. لذا با رونق این صنعت در کشور، فرصت های فراوانی برای اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی فراهم می شود. در همین راستا با بررسی قوانین موثر در صنعت ماشین سازی می توان برنامه ریزی بهتری را فراهم نمود.

*واردات کالای سرمایه ای، راهبرد غلطی که منجر به انتقال فناوری نمی شود

متاسفانه سالهای زیادی است که بسیاری از سیاست گذاران حوزه صنعت، واردات محصولات و کالاهای سرمایه ای همچون ماشین آلات صنعتی به کشور را یکی از مولفه های مهم رونق اقتصادی و تولید ذکر کرده اند به طوری که افزایش واردات این قبیل اقلام را به مثابه یک افتخار برای دوران مدیریتی خود ذکر کرده اند. اما این در حالی است که گره زدن پیشرفت صنعتی و انتقال فناوری در کنار واردات ماشین آلات به کشور که بعضا از سوی مسئولین، به عنوان علت واردات این اقلام ذکر میشود دقیق و صحیح نیست زیرا در بلند مدت نتیجه ای جز درگیر شدن کشور به صنعت مونتاژ و عقب ماندن از کورس فناوری نخواهد داشت. سالانه در حدود ۴ میلیارد دلار ماشین آلات و تجهیزات خطوط تولید به کشور وارد میشود که نزدیک به ۱۰ درصد کل واردات رسمی کشور را شامل میشود.

با توجه به آنکه ماشین سازی به عنوان یک صنعت مادر و زیربنای پیشرفت صنعتی یک کشور شناخته میشود و مسیر صنعتی شدن کشورهای پیشرفته از دستیابی به فناوری تولید ماشین آلات و ساخت آنها گذشته است، اتخاذ راهبردی صحیح در جهت تقویت این صنعت در ایران نیز حائز اهمیت است. رونق تولید با تسهیل در واردات ماشین آلات مشروط به آنکه هوشمندانه بوده و در راستای ارتقای نیازهای فناورانه و توسعه صنایع ماشین سازی کشور باشد و رقابت با ماشین آلات داخلی دارای امتیازات بیشتر نباشد، قابل قبول است. این در حالی است که برآوردهای اولیه از مطالعات صورت گرفته بر صنعت ماشین سازی در داخل کشور عکس این موضوع را نشان میدهد.

*تقویت صنعت ماشین سازی با حذف معافیت های گمرکی واردکنندگان

وجود معافیت گمرکی برای واردکنندگان ماشین آلاتی که مشابه داخلی ندارند، نه تنها موجب خروج سالانه حدود ۲۵۰ میلیون دلار ارز از کشور میشود بلکه با نابرابر کردن فضا برای تولیدکننده داخلی که به علت نبود اطلاعات جامع در زمینه توانمندیها و تولیدات داخلی و برخی فضاهای غیرشفاف و فسادزایی که در اعطای معافیتهای گمرکی وجود دارد باعث میشود صنعت ماشین سازی ما همواره در یک فضای کاملا غیر برابر با محصولات وارداتی قرار داشته باشد. منوط کردن خطوط تولید به واردات و عدم اعتماد به تولیدکننده داخلی در شرایطی که کشور هر روز با تحریم جدید و شرایط سخت تری مواجه میشود، میتواند فضا را برای کارخانه هایی که با این ماشین آلات درگیر هستند پرخطرتر کند و فرآیند تعمیر و نگهداری این ماشین آلات را پرهزینه و زمان بر کند که در نهایت منجر به تعطیلی خط تولید خواهد شد.

بدون تردید، جلوگیری از واردات ماشین آلات با استفاده از حمایتهای گمرکی به عللی که بیان شد میتواند نهضتی همچون نهضت قطعه سازی در زمینه تولید ماشین آلات نیز به راه بیاندازد. قطعا صنعت ماشین سازی درونزا، کارآمد و قدرتمند که نمایانگر سطح فناوری کل صنعت کشور است جز به وسیله بالابردن تعرفه ها و یا حداقل حذف حمایت های تشویقی برای واردات این محصولات محقق نمی شود. با وجود بازار ۱۱ میلیارد دلاری ماشین آلات در کشورهای منطقه ، میتوان با ایجاد اشتغال برای قشر عظیمی از فارغ التحصیلان آماده ورود به بازار کار، کشور را هرچه سریعتر در مسیر صنعتی شدن به پیش برد.

یادداشتی از علی جعفری کارشناس اقتصادی

انتهای پیام/