سزای مسئولی که با نالایقی منصبی را بر عهده می گیرد

به گزارش مشرق، مسئولیت ها، امانت هایی در دستان صاحبان منسب است که افراد در وهله اول باید شایستگی های لازم را داشته باشند. به این صورت که هم واجد علم کافی نسبت به شغل مدنظر باشند و هم به محیطی که در آن فعالیت می کنند، اشراف کامل داشته باشند و در ورای آن ها، دارای تعهد و وجدان کاری باشند؛ افرادی که دارای تعهد اخلاقی و وجدان کاری هستند، هیچ گاه به خود اجازۀ قبول مناصبی نمی دهند که از عهدۀ انجام آنها خارج است و یا توانایی انجام امور را ندارند بلکه مسیر را برای روی کار آمدن شایسته ترین افراد هموار می کنند.
رسول خدا صلی الله علیه و آله در مذمت فردی که مسئولیتی را بدون داشتن شایستگی لازم می پذیرد، فرمود «من تولی عملا و هو یعلم أنه لیس له بأهل، فلیتبوء مقعده من النار» یعنی هر که ریاست و مسئولیتی را بپذیرد و بداند که اهلیت آن را ندارد، در قبر و قیامت جایگاه او پر از آتش خواهد شد. (تاریخ إلاسلام، ج ۱۰۱۱۲۰، ص ۲۸۵) این از آن جهت است به طور طبیعی فردی که بدون داشتن شایستگی لازم مسئولیتی را بر عهده می گیرد، آن محدوده از دایرۀ مدیریتی وی با چالش های اساسی مواجه می شود و به مرور زمان چرخ پیشرفت جامعه را با اختلال مواجه می کند و این خود، بزرگ ترین خیانت به یک ملت است و جبران این خیانت چون در دایرۀ تضییع حق الناس قرار می گیرد، تقریبا محال است و فرد دچار عقوبت اخروی و چه بسا عقوبت دنیوی شود. رسول خدا صلی الله علیه و آله در روایتی دیگر فرمود «من تقدم علی قوم من المسلمین و هو یری أن فیهم من هو افضل منه فقد خان الله و رسوله و المسلمین» یعنی هرکه جلودار - مسئول- عده ای از مسلمانان شود، در حالی که می داند در بین مسلمین فردی بهتر از او وجود دارد، پس خائن به خدا، رسولش و مسلمانان خواهد بود.»
بیشتر بخوانید: واکنش امام حسین به پیشنهاد مذاکره و بیعت با یزید در شب عاشورا
سزای فردی که به مناصب حکومتی و غیر حکومتی به دیدۀ طمع و طعمه نگاه می کند و بدتر از آن، در پوشش تقدس و با ریاکاری خود را در جایگاه مسئول قرار می دهد، کمتر از آتش هم نیست؛ چرا که چه بسیار مردمی که به دنبال نالایقی ها و وعده های پوچ وی، با چالش های اساسی مواجه شدند.
نکتۀ آخر اینکه هر مسئولی، در هر نهاد و سازمانی بر اساس «اصل انتخابات» و بر اساس رأی بر سر کار می آید. لذا کسانی که افراد نالایق را بر سر کار می آورند، در واقع خود باید پاسخگوی انتخاب خویش باشند. ناتوانی در شناخت شایسته ترین افراد و به کار گرفتن آن ها، سبب بر سر کار آمدن افرادی می شود که نمی توانند حق اداره امور را ادا کنند و به این ترتیب جامعه با چالش های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مواجه می شود. بر این اساس، اگر آرای افراد مبتنی بر شاخصه های دینی نباشد و در عوض، آغشته به گرایش های سیاسی باشد، آنها نیز سهمی در خیانت به ملت و نظام خواهند داشت.
رسول خدا صلی الله علیه و آله در مذمت فردی که مسئولیتی را بدون داشتن شایستگی لازم می پذیرد، فرمود «من تولی عملا و هو یعلم أنه لیس له بأهل، فلیتبوء مقعده من النار» یعنی هر که ریاست و مسئولیتی را بپذیرد و بداند که اهلیت آن را ندارد، در قبر و قیامت جایگاه او پر از آتش خواهد شد. (تاریخ إلاسلام، ج ۱۰۱۱۲۰، ص ۲۸۵) این از آن جهت است به طور طبیعی فردی که بدون داشتن شایستگی لازم مسئولیتی را بر عهده می گیرد، آن محدوده از دایرۀ مدیریتی وی با چالش های اساسی مواجه می شود و به مرور زمان چرخ پیشرفت جامعه را با اختلال مواجه می کند و این خود، بزرگ ترین خیانت به یک ملت است و جبران این خیانت چون در دایرۀ تضییع حق الناس قرار می گیرد، تقریبا محال است و فرد دچار عقوبت اخروی و چه بسا عقوبت دنیوی شود. رسول خدا صلی الله علیه و آله در روایتی دیگر فرمود «من تقدم علی قوم من المسلمین و هو یری أن فیهم من هو افضل منه فقد خان الله و رسوله و المسلمین» یعنی هرکه جلودار - مسئول- عده ای از مسلمانان شود، در حالی که می داند در بین مسلمین فردی بهتر از او وجود دارد، پس خائن به خدا، رسولش و مسلمانان خواهد بود.»
بیشتر بخوانید: واکنش امام حسین به پیشنهاد مذاکره و بیعت با یزید در شب عاشورا
سزای فردی که به مناصب حکومتی و غیر حکومتی به دیدۀ طمع و طعمه نگاه می کند و بدتر از آن، در پوشش تقدس و با ریاکاری خود را در جایگاه مسئول قرار می دهد، کمتر از آتش هم نیست؛ چرا که چه بسیار مردمی که به دنبال نالایقی ها و وعده های پوچ وی، با چالش های اساسی مواجه شدند.
نکتۀ آخر اینکه هر مسئولی، در هر نهاد و سازمانی بر اساس «اصل انتخابات» و بر اساس رأی بر سر کار می آید. لذا کسانی که افراد نالایق را بر سر کار می آورند، در واقع خود باید پاسخگوی انتخاب خویش باشند. ناتوانی در شناخت شایسته ترین افراد و به کار گرفتن آن ها، سبب بر سر کار آمدن افرادی می شود که نمی توانند حق اداره امور را ادا کنند و به این ترتیب جامعه با چالش های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مواجه می شود. بر این اساس، اگر آرای افراد مبتنی بر شاخصه های دینی نباشد و در عوض، آغشته به گرایش های سیاسی باشد، آنها نیز سهمی در خیانت به ملت و نظام خواهند داشت.
پرسش و پاسخ در
سزای مسئولی که با نالایقی منصبی را بر عهده می گیرد
گفتگو با هوش مصنوعی