جزئیات برنامه ارائه شده «یوسف نوری» به مجلس / تقویت مدارس دولتی در مناطق کم برخوردار- اخبار فرهنگیان و مدارس - اخبار اجتماعی تسنیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، برنامه ارائه شده یوسف نوری وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش به مجلس شورای اسلامی، منتشر شده است.
این برنامه شامل آسیب شناسی و تحلیل وضع موجود در ۴ محور
اهم رویکردها و راهبردهای عملیاتی: ۵ محور
برنامه ها و اقدامات اساسی در سه بخش؛ کوتاه مدت (۱۱ محور)، میان مدت (۵ محور) و موضوعات مرتبط با آینده نظام آموزش و پرورش (برنامه ها و اقدامات بلند مدت) است.
ویژگی های این برنامه پیشنهادی بدین شرح است:
۱- مبتنی بر ویژگی های الهام بخش و اسناد فرادست
۲- مستند به متن و مصوبات ذیل سند تحول بنیادین(اهداف عملیاتی، راهکارها و برنامه های زیرنظام ها و …)
۳- نگارش مفاهیم و کلیدواژه ها براساس مفاهیم و کلیدواژه های سند تحول بنیادین
۴- دسته بندی برنامه ها و اقدامات(کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت)
۵- ارجاع راهبردها به راهبردهای کلان سند تحول
۶- گروه بندی مباحث در ۵ محور (مرتبط شده با زیر نظام های سند تحول)
• محور حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین
• محور یاددهی-یادگیری و ارتقاء کیفیت تربیتی با تأکید بر عدالت آموزشی
• محور بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش
• محور ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی آموزش و پرورش
• محور منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر
۷- ارائه تصویری جامع نگر از آسیب ها، مسائل، چالش ها و فرصت ها و متعاقب آن ارائه برنامه ها و اقدامات
۸- تدوین براساس منطق برنامه ریزی راهبردی و رویکرد عملیاتی و جامع با بهره گیری از ظرفیت و توان کارشناسی درون دستگاه
در ادامه مشروح این برنامه را مشاهده می کنید:
آسیب شناسی و تحلیل وضع موجود
الف) مسائل و چالش های حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین (زیر نظام های شش گانه)
- عدم توجه کافی به امر حاکمیتی بودن آموزش عمومی و عدالت تربیتی (آموزشی و پرورشی) به استناد اصول ۳، ۳۰ و ۴۳ قانون اساسی
- نگاه هزینه ای به آموزش و پرورش به جای نگاه سرمایه ای و مولد
- تقویت جایگاه آموزش و پرورش در مراجع تصمیم ساز و سیاست گذار کشور
- تعیین نقش و وظایف دستگاه ها و نهادها در اجرای سند تحول بنیادین از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی
- نیاز به بازنگری و ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به استناد بخش سوم فصل هشتم سند تحول بنیادین مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی
- اشاعه و فرهنگ سازی اغنایی سند تحول در میان ذی نفعان با بهره گیری حداکثری از روش های موثر
- فراهم کردن استلزامات لازم قانونی در برنامه های توسعه (برنامه هفتم) و قانون بودجه سنواتی به منظور تحقق کیفی مأموریت ها و برنامه های آموزش و پرورش در راستای تحقق سند تحول بنیادین
- عدم تحقق برنامه های اعلامی در خصوص منزلت و جایگاه شایسته فرهنگیان
- عدم استقرار چرخه مدیریت بهره وری و کم توجهی به ارتقای شاخص های آن
- گسست بین تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی و آموزش عالی و عدم هماهنگی بین خروجی مورد انتظار آموزش و پرورش با نظام سنجش آموزش کشور (کنکور)، برنامه آموزش عالی و حوزه های فنی و حرفه ای و مهارتی مورد نیاز جامعه
- ناپایداری مدیریت ها، سیاست گذاری ها و برنامه ها در آموزش و پرورش
- تمرکزگرایی آموزشی و پرورشی و کم توجهی به اقتضائات بومی، منطقه ای و اقلیمی
- عدم اجرای کامل قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش و آئین نامه اجرایی آن
- اصلاح قانون اهداف و وظایف آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی
- غلبه بخشی نگری سازمانی و وزارتخانه ای و بی توجهی به نقش آفرینی ارکان و نهادهای مؤثر در سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرا
ب) مسائل و چالش های یاددهی - یادگیری و ارتقاء کیفیتتربیتی(آموزشی و پرورش) با تأکید بر عدالت آموزشی (زیر نظام های برنامه درسی ملی، پژوهش و ارزشیابی، فضا، تجهیزات و فناوری)
- کاهش نرخ پوشش تحصیلی به ویژه در مناطق کمتر برخوردار (مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- تربیت و ارزشیابی تحصیلی تک ساحتی
- عدم توفیق در حفظ و ارتقای نشانگرها و استانداردهای مصوب شورای عالی آموزش و پرورش به ویژه در مناطق کمتر برخوردار (مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- لزوم ایجاد ظرفیت پذیرش تفاوت های فردی، کشف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاسخگویی به نیازها، علائق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی
- عدم تناسب شایستگی های مطلوب در فارغ التحصیلان آموزش و پرورش با اهداف ساحت های تربیتی سند تحول بنیادین
- عدم توجه به اندیشه ورزی، درک معنا و نبود برنامه درسی یکپارچه در تدوین موضوعات برنامه درسی ملی
- برنامه ریزی درسی کاملا متمرکز و عدم توجه کافی به مشارکت موثر ارکان و عوامل سهیم در تمام سطوح
- نیاز به تقویت رشته علوم انسانی، هنر و فنی و حرفه ای
- گسترش آسیب های اجتماعی و تربیتی در بین دانش آموزان با توجه به افزایش استفاده از فضای مجازی
- ضعف دسترسی به آموزش رایگان و با کیفیت از جمله در خدمات آموزش مجازی
- عدم توجه کافی به استانداردهای فضای تربیتی در تأمین فضاهای آموزشی و پرورشی و تنوع بخشی به محیط های تربیتی و یادگیری با تأکید بر مناطق کمتر برخوردار(مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- نیاز به تغییر ماهیتی مدارس به مدارسی با هویت مدرسه صالح مبتنی بر مفاد مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- نیاز به تغییر از نگاه ابزاری به فناوری ها به استفاده هوشمندانه از علوم و فناوری های نو متناسب با نظام معیار اسلامی
- نیاز به تغییر از نگاه تفکیکی به فضای فیزیکی مدارس به نگاه فرآیندی به تربیت و ساخت مجتمع های تربیتی
- کم توجهی به معماری اسلامی ایرانی در ساخت مراکز آموزشی
ج) مسائل و چالش های بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش (زیر نظام های راهبری و مدیریت و برنامه درسی ملی)
- عدم تناسب ساختار نظام آموزش و پرورش با رویکرد مدرسه محوری مبتنی بر سند تحول بنیادین
- کم توجهی به جایگاه مدرسه در تراز مدرسه صالح و چشم انداز مدرسه در افق ۱۴۰۴ سند تحول بنیادین مبتنی بر آیین نامه اجرایی مدرسه
- همسوسازی حداکثری عملکرد مدارس غیر دولتی و آموزشگاه های علمی آزاد و … با اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- عدم برخورداری از فناوری آموزشی در سطح معیار؛ با توجه به طیف منابع و رسانه های یادگیری (شبکه ملی اطلاعات و ارتباطات).
- عدم توجه به ظرفیت مشارکت مدارس در تصمیم سازی برای نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
- عدم تعامل اثربخش مدارس در مسائل جامعه در مقیاس محلی، منطقه ای و ملی با حضور فعال در حیات اجتماعی (مساجد و دیگر نهادها، مراکز مذهبی و کانون های محلی نظیر فرهنگسرا، کتابخانه های عمومی و …)
- کم توجهی به دانش آموزان مدارس مناطق کمتر برخوردار (روستاها، حاشیه شهرها، عشایر کوچ نشین، مناطق دو زبانه و …)
- عدم یکپارچه سازی سامانه های اطلاعاتی، آماری، مالی، اداری و … مدارس
- کم توجهی به بهبود ساختار و فرآیندهای انواع مختلف مدارس به ویژه مدارس شاهد و ایثارگران و توسعه مدارس هیئت امنایی
- کم توجهی به توسعه و ارتقای فعالیت های تربیت بدنی، ورزش و سلامت دانش آموزان
د)مسائل و چالش های ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی (زیر نظام تربیت معلم و تأمین منابع انسانی)
- نبود نظام اثربخش وکارآمد مدیریت منابع انسانی
- چالش های مربوط به ساماندهی کمی و کیفی و توزیع عادلانه نیروی انسانی، از جمله کسری و مازاد توأمان، عدم تناسب جذب و ورودی منابع انسانی با میزان نیروی آموزشی، پرورشی و اداری مورد نیاز
- ضعف فرآیند انتخاب افراد اصلح و تربیت معلمان توانمند
- فقدان نظام سنجش صلاحیت های عمومی، تخصصی و حرفه ای، تعیین ملاک های ارزیابی و ارتقای مرتبه (نظام رتبه بندی) علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آنان براساس نظام معیار اسلامی
- عدم توجه به تحول و نوآوری در نظام تربیت معلم و آموزش فرهنگیان کشور به منظور تقویت شایستگی های اعتقادی، اخلاقی و حرفه ای مدیران و معلمان و تحکیم نقش الگویی آنان و فراهم آوردن سازوکارهای اجرایی برای مشارکت فعال و مؤثر ایشان در برنامه های تربیتی و فعالیت های پرورشی مدارس و واگذاری مسئولیت کلان تربیتی مدرسه به مدیران مدارس
- نبود سازوکارهای لازم برای تربیت و نگهداشت مدیران و راهبران آموزشی و پرورشی و تلاش برای افزایش ثبات مدیریت در مجموعه نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
ه) مسائل و چالش های منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر (زیر نظام تأمین و تخصیص منابع مالی)
- نگاه به نظام تربیت رسمی عمومی به مثابه دستگاهی مصرفی به جای نگاه سرمایه ای
- عدم توجه به اصل کفایت در تأمین منابع مالی
- کم توجهی به جمعیت لازم التعلیم در تأمین و تخصیص منابع مالی
- عدم توجه کافی به تنوع بخشی در تأمین منابع مالی
- کم توجهی به اصل عدالت در تخصیص منابع به ویژه در مناطق کمتر برخوردار(مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- کم توجهی به اصل کارآیی در هزینه کرد (مصرف) منابع
- تأمین، توزیع و مصرف منابع با رویکرد عرضه مدار و نهاده محور خدمات آموزشی و پرورشی
- نظارت بر هزینه توسط ذیحسابی به جای حسابرسی بعد از هزینه کرد
- بهینه نبودن نظام پرداخت ها، مبتنی بر شایستگی ها و بر اساس رویکرد رقابتی و ساماندهی مناسب خدمات و امکانات رفاهی و رفع مشکلات مادی و معیشتی آنان
- کسری مزمن و پایدار بودجه و عدم استقرارکامل نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
- وجود تبعیض در نظام پرداخت فرهنگیان و عدم توجه به خط فقر
- تصویب برخی از قوانین در طول سال اجرای بودجه سنواتی و عدم پیش بینی و تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای اجرای آن مانند قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران
مزیت ها و قوت های امیدبخش
- علیرغم مسائل و چالش های ذکر شده می توان با اتکا به مزیت ها و نقاط قوت امیدبخش ذیل از چالش های یاد شده عبور کرد. اهم نقاط قوت عبارتند از:
- حمایت مقام معظم رهبری مدظله العالی، رئیس جمهور محترم از اهمیت و جایگاه حاکمیتی آموزش و پرورش و دغدغه مندی نسبت به تحقق تحول بنیادین آموزشی و پرورشی
- حمایت و مطالبه گری نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای نظارتی نسبت به اجرا و تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- برخورداری آموزش و پرورش از اسناد بالادستی راهبردی مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ایرانی
- تقاضا و مطالبه خانواده ها نسبت به دریافت خدمات آموزشی و پرورشی مطلوب
- حضور و ظهور رو به فزونی نیروهای فرهنگی متعهد، متخصص، با انگیزه، تحول خواه
- وجود جمعیت قابل توجه فرهنگیان کشور به عنوان سرمایه ی انسانی با ترکیب توأمان نیروهای دغدغه مند جوان و خبرگان باتجربه
- گستردگی و فراگیری زیرساخت های فیزیکی و مجازی آموزشی، پرورشی و اداری آموزش و پرورش در کل کشور
- تمایل و علاقه مندی بسیاری از سازمان های مردم نهاد، خیرین، اولیاء، بخش عمومی و خصوصی و … جهت مشارکت و ایفای نقش در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی کشور
اهم رویکردها و راهبردهای عملیاتی
الف) محور حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین
- تلاش در جهت ایجاد وفاق ملی و جلب مشارکت حداکثری کلیه عوامل سهیم و موثر به منظور ارتقای کیفیت نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی برای پرورش نسل تراز جمهوری اسلامی ایران (مرتبط با راهبرد کلان ۵ و ۸ سند تحول)
- تمرکز هماهنگ، متوازن و همه جانبه جهت تحقق اسناد فرادستی حوزه آموزش و پرورش به ویژه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه زیرنظام های شش گانه(مرتبط با راهبرد کلان ۲و۳ سند تحول)
- برنامه محوری با اتکا به رویکرد علمی و پژوهشی در تصمیم گیری ها (مرتبط با راهبرد کلان ۱۲ و۱۳ سند تحول)
ب) محور یاددهی - یادگیری و ارتقاء کیفیت تربیتی(آموزشی و پرورش) با تأکید بر عدالت آموزشی
- ارتقای حاکمیتی بودن آموزش و پرورش در تراز نظام جمهوری اسلامی ایران(مرتبط با راهبرد کلان ۱ سند تحول)
- ارتقای عدالت تربیتی در دو بعد کمی و کیفی در چارچوب اصل ۳ و ۳۰ قانون اساسی (مرتبط با راهبرد کلان ۴ سند تحول)
- ارتقاء شاخص های کلیدی حوزه آموزش و پرورش در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی در چهارچوب نظام معیار اسلامی (مرتبط با راهبرد کلان ۱۴ سند تحول)
- بهره مندسازی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی (مرتبط با راهبرد کلان ۷ سند تحول)
- ارتقای کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی به ویژه تقویت کیفی مدارس دولتی در مناطق کمتر برخوردار (مرتبط با راهبرد کلان ۲ سند تحول)
- خروج از نظام برنامه درسی تک ساحتی و حرکت با رویکرد تربیت مبتنی بر ساحت های شش گانه تربیت با تقویت آموزش های مهارتی و کاربردی جهت تأمین منابع انسانی مورد نیاز بازار کار با رعایت ملاحظات آمایش سرزمینی با تأکید بر مناطق کمتر برخوردار، مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها (مرتبط با راهبرد کلان ۱ و۲ سند تحول)
ج) محور بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش
- مدرسه محوری و استقرار مؤلفه های «مدرسه صالح» (مرتبط با راهبرد کلان ۱ و۲ سند تحول)
- جوان گرایی و چرخش نخبگانی در وزارت آموزش و پرورش در عین بهره گیری از مجربان و خبرگان (مرتبط با راهبرد کلان ۱۲ سند تحول)
- ایجاد و استقرار سازوکارهای لازم به منظور افزایش کیفیت عملکرد مدارس و آموزشگاه های علمی آزاد
د) محور ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی
- ایجاد انگیزه، افزایش دانش، شایستگی و صلاحیت های حرفه ای به منظور انجام مأموریت های محوله دستگاه(مرتبط با راهبرد کلان ۱۳ سند تحول)
- توسعه خلاقیت، نوآوری، نظریه پردازی و مستندسازی تجربیات علمی-تربیتی معلمان مبتنی برتقویت فرهنگ پژوهش و ارزشیابی(مرتبط با راهبرد کلان ۶ و ۱۵ سند تحول)
- ارتقاء شأن و جایگاه اجتماعی و علمی «فرهنگیان» (مرتبط با راهبرد کلان ۱۰ و ۱۱ سند تحول)
- اتخاذ رویکرد آینده نگری و آینده پژوهی در پایش منابع انسانی مورد نیاز (مرتبط با راهبرد کلان ۳ سند تحول)
ه) محور منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر
- ارتقای نظام تأمین، تخصیص منابع مالی به منظور افزایش بهره وری دستگاه(مرتبط با راهبرد کلان ۹ سند تحول)
- مشارکت جویی و مشارکت پذیری از نهادهای فرا دستگاهی و ارکان سهیم و موثر نظام تعلیم و تربیت (با توجه به نقش خانواده) (مرتبط با راهبرد کلان ۵ سند تحول)
برنامه ها و اقدامات اساسی
برنامه های اولویت دار (کوتاه مدت)
۱- تدوین برنامه اجرایی و عملیاتی سند تحول بنیادین و زیر نظام های شش گانه و تعیین نقش ها و شاخص های کلیدی و تمهید استلزامات و منابع لازم با ملاحظه رویکردهای حاکم بر بازنگری آن
۲- پیگیری و اجرای کامل رتبه بندی فرهنگیان
۳- برنامه ریزی جهت حضور و اجرای مطلوب برنامه های آموزشی و پرورشی دانش آموزان در مدارس متناسب با تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا با رعایت ملاحظات بهداشت فردی و محیطی دانش آموزان و مدارس
تسریع در استقرار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و آماده سازی آن برای انجام مأموریت های محوله
۴- تقویت انگیزه و مشارکت پذیری و ساماندهی منابع انسانی کارشناسی و مدیریتی مبتنی بر الگوی شایستگی های تخصصی، حرفه ای و انقلابی
۵- استفاده حداکثری از ظرفیت قانون بودجه جهت تأمین منابع مالی به حد کفایت و پرداخت تعهدات مالی
۶- پیگیری تصویب اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان به استناد بند «ک» تبصره ۱۲ بودجه ۱۴۰۰
۷- تلاش برای افزایش تخصیص ردیف های بودجه غیرپرسنلی جهت توسعه عدالت تربیتی و افزایش کیفیت بخشی به خدمات آموزشی و پرورشی
۸- اتخاذ تدابیر لازم جهت پوشش تحصیلی جمعیت لازم التعلیم به منظور انسداد مبادی بیسوادی، جذب بازماندگان از تحصیل و جلوگیری از ترک تحصیل دانش آموزان به ویژه در مناطق کمتر برخوردار
۹- پیگیری تعیین وضعیت استخدامی نیروهای بلاتکلیف و تمهید مقدمات جهت تدوین و تصویب برنامه جامع منابع انسانی
۱۰.بررسی و تحلیل و ارائه راهکار به منظور کاهش افت تحصیلی دانش آموزان ناشی از همه گیری کرونا در کشور
۱۱- تسریع در استقرار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و آماده سازی آن برای انجام مأموریت های محوله
برنامه ها و اقدامات میان مدت
الف) اقدامات ناظر به محور حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین
- بازنگری و ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و تدوین شاخص ها و نشانگرهای (استانداردهای) اجرایی آن
- تدوین و پیگیری جهت اصلاح و تصویب لوایح قانونی مورد نیاز به عنوان ضمانت اجرایی و پشتوانه حقوقی اجرای سند تحول بنیادین به ویژه قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش مصوب مجلس شورای اسلامی
- تهیه نگاشت نهایی سند همکاری دستگاه ها و نهادهای ذی ربط در کمک به اجرای سند تحول بنیادین از طریق شورای انقلاب فرهنگی
- تمهید و تأمین استلزامات زیرساختی، ساختاری، فرآیندی، انسانی، مالی، محتوایی و … اجرای سند تحول بنیادین از طریق نهادهای بالادستی و شورای انقلاب فرهنگی
- بازطراحی شوراهای استانی و منطقه ای آموزش و پرورش با اصلاح قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استان ها، شهرستان ها و مناطق کشور برای تقویت قاعده گذاری، حمایت و نظارت محلی و نقش آفرینی فعال خانواده ها و فرهنگیان
- بررسی نظام ارتباطی شورای عالی آموزش و پرورش با سایر نهادهای تصمیم گیر ذی ربط به ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی و ارائه پیشنهاد به منظور بهبود آن
- مدیریت و رفع تعارض منافع در بخش های مختلف وزارت آموزش و پرورش
ب) اقدامات ناظر به محور یاددهی - یادگیری و ارتقاء کیفیت تربیتی(آموزشی و پرورش) با تأکید بر عدالت آموزشی
- استقرار و اجرای کامل برنامه درسی ملی در مدارس براساس اسناد تحولی به منظور تحقق تربیت تمام ساحتی
- متناسب سازی حجم و محتوای کتب درسی و ساعات و روزهای آموزشی با توانمندی ها و ویژگی های دانش آموزان، بهره گیری از روش های روزآمد، فعال، خلاق و بهره گیری از تجهیزات و فناوری های نوین آموزشی و پرورشی در راستای اهداف
- بازطراحی مرکز سنجش آموزش وزارت آموزش و پرورش برای پیاده سازی نظام ملی سنجش و ارزشیابی و پایش همه جانبه خدمات آموزشی و پرورشی دانش آموزان، معلمان و نهادهای تربیتی براساس استانداردها و شاخص های بومی
- طراحی و پیاده سازی نظام جامع توسعه آموزش های مهارتی(کاردانش، فنی و حرفه ای) با رویکرد حل مشکلات و رفع نیازهای واقعی و اقتضائات کشور با توجه به آمایش سرزمین (نیاز بازار کار و مزیت نسبی استان)
- اولویت بخشی به آموزش دوره های پیش از دبستان و ابتدایی به عنوان دوره های پایه در عملیاتی کردن برنامه های تحولی وزارت آموزش و پرورش
- اصلاح نظام جبران خدمات به منظور ارتقای کیفیت و افزایش کارآیی و بهره وری و انگیزه معلمان در ارائه خدمات آموزشی و پرورشی
- بهسازی و بازسازی مدارس فرسوده و غیراستاندارد با تأکید بر مجتمع سازی
- طراحی الگوی استفاده بهینه از فضاهای آموزشی و پرورشی، تجهیزات و فناوری روزآمد با تأکید بر مناطق کمتر برخوردار
- مدیریت تراکم دانش آموزی در کلاس با رعایت استانداردهای مصوب شورای عالی آموزش و پرورش به منظور افزایش کیفیت خدمات تربیتی (آموزشی و پرورشی)
- طراحی و اجرای بسته های عدالت آموزشی- پرورشی برای جامعه هدف نظیر مناطق روستایی، محروم و مرزی و حاشیه شهرها به ویژه با بهسازی الگوی توزیع اعتبارات به منظور تحقق عدالت تربیتی و ارتقای کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی
- جلب و ساماندهی خدمات داوطلبانه ی مردمی و جهادی برای ایجاد فرصت دسترسی متعادل به خدمات با کیفیت آموزشی و پرورشی دانش آموزان
- تقویت زیرساخت استفاده از بستر مجازی به عنوان جبران و مکمل آموزش و پرورش حضوری
- توسعه شبکه یادگیری- یاددهی به ویژه شبکه شاد به منظور توسعه ی فرصت های آموزشی و پرورشی برای کودکان و نوجوانان و اولیاء با بهره گیری از ظرفیت های موجود
- تجمیع و به کارگیری همه امکانات موجود و شرایط الزام برای شناسایی و هدایت استعدادها برای تقویت و فراگیرسازی اجرای طرح شهاب در همه مدارس با اولویت مناطق محروم، روستایی، حاشیه شهرها، عشایری، مناطق دو زبانه و …
- جهت دهی و توسعه آموزش های مهارتی(کار دانش، فنی و حرفه ای) با رویکرد حل مشکلات و رفع نیازهای واقعی و اقتضائات کشور با توجه به آمایش سرزمین (نیاز بازار کار و مزیت نسبی استان)
ج) اقدامات ناظر به محور بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش
- چابک نمودن ستاد وزارتخانه و واحدهای تابعه با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات و هوشمندسازی و الکترونیک سازی فرآیندها و خدمات به منظور خدمت رسانی بهتر به ذی نفعان (مدارس، فرهنگیان، خانواده ها و …)
- تقویت زیرساخت ها و ابزارهای تنظیم گری و نظارتی وزارت آموزش و پرورش
- ساماندهی و یکپارچه سازی سامانه های اطلاعاتی، آماری، اداری و مالی آموزش و پرورش
- برنامه ریزی و تمهید مقدمات برای پوشش کامل دوره آموزشی عمومی با کیفیت در مدارس کشور
- تقویت مدارس مناطق محروم، روستاها، حاشیه شهرها، عشایر کوچ نشین و همچنین مناطق دو زبانه با نیازهای ویژه، به منظور ایجاد فرصت های آموزشی و پرورشی متنوع و با کیفیت
- باز طراحی و بهبود ساختار و فرآیندهای انواع مختلف مدارس به ویژه مدارس شاهد و ایثارگران و توسعه مدارس هیئت امنایی
- توسعه و ارتقای فعالیت های تربیت بدنی، ورزش و سلامت دانش آموزان در مدارس
- افزایش اختیارات صف و تمرکز بر نقش محوری مدرسه با تأکید بر استفاده از ظرفیت های آئین نامه اجرایی جدید مدارس به نحوی که عملیات اصلی توسط مدیریت مدرسه و در کلاس درس صورت پذیرد و مناطق، ادارات کل و حوزه های ستادی نقش راهبری، پشتیبانی و نظارت و ارزیابی را به عهده داشته باشند
د) اقدامات ناظر به محور ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی
- رتبه بندی معلمان در چارچوب اسناد تحولی آموزش و پرورش و ارتقای نقش ویژه آموزشی و پرورشی ایشان با تدوین و اجرای قوانین و مقررات لازم برای جهت دهی به توانمندی و انگیزه ی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش به ویژه معلمان به عنوان نیروی فکری و فرهنگی جامعه
- تقویت کمی و کیفی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برای مدیریت واحد تربیت معلم با تمرکز بر دوره های تربیت مربیان و معلمان چندساحتی از طریق تسهیل جذب اعضای هیئت علمی با صلاحیت و تأمین فضای فیزیکی و منابع مورد نیاز
- اعمال استانداردهای مصوب شورای عالی آموزش و پرروش در خصوص نسبت دانش آموز به منابع انسانی (نیروهای آموزشی، اداری و پشتیبانی)
- تأمین و ساماندهی منابع انسانی آموزش و پرورش با اعمال متوازن سازی جغرافیایی، جنسیتی، رشته تحصیلی، دوره تحصیلی و …
- اصلاح قانون مربوط به نظام بازنشستگی، تعهد خدمت، جذب و نگهداشت فرهنگیان
- منظم سازی پرداخت های حق التدریس و پاداش پایان خدمت و … با تعامل موثر با سازمان برنامه و بودجه کشور
- پیگیری تعیین تکلیف نهایی وضعیت نیروهای غیررسمی و پیمانی وزارت آموزش و پرورش
- ارتقای فرآیند جذب نیروهای توانمند و دارای صلاحیت علمی، حرفه ای و اخلاقی با تاکید بر نقش دانشگاه فرهنگیان و شهدرجایی
- بازنگری و اصلاح ترکیب منابع انسانی (اداری، آموزشی و پشتیبانی) متناسب با مأموریت ها و وظایف با استفاده از فناوری های روزآمد
ه) اقدامات ناظر به محور منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با تأکید بر توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر
- تلاش برای افزایش سهم اعتبارات وزارت آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت و تولید ناخالص داخلی با ارائه مستندات و گزارش های علمی- کارشناسی با رویکرد کفایت منابع
- بازطراحی صندوق ذخیره فرهنگیان و اساسنامه آن برای تقویت بنیه مالی فرهنگیان شاغل و بازنشسته و رفع مشکلات معیشتی آن ها و ارتقای شفافیت و رفع تعارض منافع و تعیین وضعیت حقوقی آن با اجرای بند ک ماده ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰
- بازنگری، اصلاح و طراحی الگوی استفاده بهینه از سرمایه های در اختیار وزارتخانه به ویژه با رویکرد آموزشی و پرورشی
- احیای ظرفیت های درآمدی پیش بینی شده در قانون و استفاده بهینه و کارآمد از درآمدهای اختصاصی موجود
- تنوع سازی در تأمین منابع مالی آموزش و پرورش با مشارکت عوامل سهیم و موثر
- طراحی الگوی تخصیص منابع مالی با رویکرد کارآیی و اثربخشی آموزش و پرورش
- بازتوزیع منابع انسانی و مالی با بهره گیری از فناورهای روزآمد براساس بازنگری و اصلاح جداول ساعات درسی هفتگی دوره های تحصیلی و مواد درسی متناسب با مأموریت ها، اهداف، راهبردها و وظایف نوین نظام آموزش و پرورش
- بهره گیری مضاعف از ظرفیت اقتصاد غیردولتی (وقف، نذر، خیریه و خدمات و کمک های داوطلبانه)، در امور مدرسه سازی و مدرسه داری
- توسعه مدارس هیئت امنایی با رویکرد توسعه مشارکت اجتماعی مردم ذیل اصل ۳۰ قانون اساسی
- افزایش سهم اعتبارات هزینه ای غیر پرسنلی به منظور اجرای برنامه های ارتقای کیفیت بخشی در آموزش و پرورش
موضوعات مرتبط با آینده نظام آموزش و پرورش (برنامه ها و اقدامات بلند مدت)
- بازسازی و ایجاد تحول بنیادین در شیوه های یادگیری و ارزشیابی در مدارس در ساحت های شش گانه تربیت، براساس تجربیات بدست آمده در وضعیت پاندومی کرونا (تبدیل یک تهدید به فرصت)
- اصلاح و انسجام بخشیدن همه جانبه و کامل به ساختارها و فرآیندها مبتنی بر اسناد فرادستی (توسعه مشارکت، عدم تمرکز، افزایش بهره وری و تأمین کفایت مالی و …)
- بازنگری، اصلاح و استقرار نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
- بازنگری، اصلاح و طراحی الگوی تحصیل و توزیع کارآمد درآمدهای اختصاصی
- بازنگری و اصلاح فرآیندهای جامع سازماندهی و ساماندهی منابع انسانی آموزش و پرورش (جذب، نگهداشت و ارتقاء، تبدیل وضعیت و …)
- بازنگری و اصلاح نظام سنجش و پایش کیفیت آموزشی با هدف ایجاد هماهنگی بین آموزش و پرورش و آموزش عالی و کاهش مرزهای میان نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی
- تعامل فعال و اثرگذار با کشورهای دیگر به ویژه کشورهای منطقه و جهان اسلام در حوزه تعلیم و تربیت
- ایجاد جامعه شکوفا و مولد علم و فناوری در سایه تربیت نسل مطلوب
- نهادینه کردن دانش در جامعه با نگرش اسلامی به علم و تسریع در فرآیندهای اسلامی شدن نهادهای آموزشی
- اشاعه فرهنگ تصمیم سازی، تصمیم گیری و برنامه محوری مبتنی بر مطالعات، یافته های پژوهشی و آینده پژوهی
- استقرار نظام جامع تضمین کیفیت و ارزشیابی
فایل کامل این برنامه را می توانید از اینجا مشاهده کنید.
انتهای پیام/
این برنامه شامل آسیب شناسی و تحلیل وضع موجود در ۴ محور
اهم رویکردها و راهبردهای عملیاتی: ۵ محور
برنامه ها و اقدامات اساسی در سه بخش؛ کوتاه مدت (۱۱ محور)، میان مدت (۵ محور) و موضوعات مرتبط با آینده نظام آموزش و پرورش (برنامه ها و اقدامات بلند مدت) است.
ویژگی های این برنامه پیشنهادی بدین شرح است:
۱- مبتنی بر ویژگی های الهام بخش و اسناد فرادست
۲- مستند به متن و مصوبات ذیل سند تحول بنیادین(اهداف عملیاتی، راهکارها و برنامه های زیرنظام ها و …)
۳- نگارش مفاهیم و کلیدواژه ها براساس مفاهیم و کلیدواژه های سند تحول بنیادین
۴- دسته بندی برنامه ها و اقدامات(کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت)
۵- ارجاع راهبردها به راهبردهای کلان سند تحول
۶- گروه بندی مباحث در ۵ محور (مرتبط شده با زیر نظام های سند تحول)
• محور حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین
• محور یاددهی-یادگیری و ارتقاء کیفیت تربیتی با تأکید بر عدالت آموزشی
• محور بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش
• محور ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی آموزش و پرورش
• محور منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر
۷- ارائه تصویری جامع نگر از آسیب ها، مسائل، چالش ها و فرصت ها و متعاقب آن ارائه برنامه ها و اقدامات
۸- تدوین براساس منطق برنامه ریزی راهبردی و رویکرد عملیاتی و جامع با بهره گیری از ظرفیت و توان کارشناسی درون دستگاه
در ادامه مشروح این برنامه را مشاهده می کنید:
آسیب شناسی و تحلیل وضع موجود
الف) مسائل و چالش های حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین (زیر نظام های شش گانه)
- عدم توجه کافی به امر حاکمیتی بودن آموزش عمومی و عدالت تربیتی (آموزشی و پرورشی) به استناد اصول ۳، ۳۰ و ۴۳ قانون اساسی
- نگاه هزینه ای به آموزش و پرورش به جای نگاه سرمایه ای و مولد
- تقویت جایگاه آموزش و پرورش در مراجع تصمیم ساز و سیاست گذار کشور
- تعیین نقش و وظایف دستگاه ها و نهادها در اجرای سند تحول بنیادین از طریق شورای عالی انقلاب فرهنگی
- نیاز به بازنگری و ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به استناد بخش سوم فصل هشتم سند تحول بنیادین مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی
- اشاعه و فرهنگ سازی اغنایی سند تحول در میان ذی نفعان با بهره گیری حداکثری از روش های موثر
- فراهم کردن استلزامات لازم قانونی در برنامه های توسعه (برنامه هفتم) و قانون بودجه سنواتی به منظور تحقق کیفی مأموریت ها و برنامه های آموزش و پرورش در راستای تحقق سند تحول بنیادین
- عدم تحقق برنامه های اعلامی در خصوص منزلت و جایگاه شایسته فرهنگیان
- عدم استقرار چرخه مدیریت بهره وری و کم توجهی به ارتقای شاخص های آن
- گسست بین تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی و آموزش عالی و عدم هماهنگی بین خروجی مورد انتظار آموزش و پرورش با نظام سنجش آموزش کشور (کنکور)، برنامه آموزش عالی و حوزه های فنی و حرفه ای و مهارتی مورد نیاز جامعه
- ناپایداری مدیریت ها، سیاست گذاری ها و برنامه ها در آموزش و پرورش
- تمرکزگرایی آموزشی و پرورشی و کم توجهی به اقتضائات بومی، منطقه ای و اقلیمی
- عدم اجرای کامل قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش و آئین نامه اجرایی آن
- اصلاح قانون اهداف و وظایف آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی
- غلبه بخشی نگری سازمانی و وزارتخانه ای و بی توجهی به نقش آفرینی ارکان و نهادهای مؤثر در سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرا
ب) مسائل و چالش های یاددهی - یادگیری و ارتقاء کیفیتتربیتی(آموزشی و پرورش) با تأکید بر عدالت آموزشی (زیر نظام های برنامه درسی ملی، پژوهش و ارزشیابی، فضا، تجهیزات و فناوری)
- کاهش نرخ پوشش تحصیلی به ویژه در مناطق کمتر برخوردار (مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- تربیت و ارزشیابی تحصیلی تک ساحتی
- عدم توفیق در حفظ و ارتقای نشانگرها و استانداردهای مصوب شورای عالی آموزش و پرورش به ویژه در مناطق کمتر برخوردار (مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- لزوم ایجاد ظرفیت پذیرش تفاوت های فردی، کشف و هدایت استعدادهای متنوع فطری و پاسخگویی به نیازها، علائق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح و چارچوب نظام معیار اسلامی
- عدم تناسب شایستگی های مطلوب در فارغ التحصیلان آموزش و پرورش با اهداف ساحت های تربیتی سند تحول بنیادین
- عدم توجه به اندیشه ورزی، درک معنا و نبود برنامه درسی یکپارچه در تدوین موضوعات برنامه درسی ملی
- برنامه ریزی درسی کاملا متمرکز و عدم توجه کافی به مشارکت موثر ارکان و عوامل سهیم در تمام سطوح
- نیاز به تقویت رشته علوم انسانی، هنر و فنی و حرفه ای
- گسترش آسیب های اجتماعی و تربیتی در بین دانش آموزان با توجه به افزایش استفاده از فضای مجازی
- ضعف دسترسی به آموزش رایگان و با کیفیت از جمله در خدمات آموزش مجازی
- عدم توجه کافی به استانداردهای فضای تربیتی در تأمین فضاهای آموزشی و پرورشی و تنوع بخشی به محیط های تربیتی و یادگیری با تأکید بر مناطق کمتر برخوردار(مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- نیاز به تغییر ماهیتی مدارس به مدارسی با هویت مدرسه صالح مبتنی بر مفاد مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- نیاز به تغییر از نگاه ابزاری به فناوری ها به استفاده هوشمندانه از علوم و فناوری های نو متناسب با نظام معیار اسلامی
- نیاز به تغییر از نگاه تفکیکی به فضای فیزیکی مدارس به نگاه فرآیندی به تربیت و ساخت مجتمع های تربیتی
- کم توجهی به معماری اسلامی ایرانی در ساخت مراکز آموزشی
ج) مسائل و چالش های بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش (زیر نظام های راهبری و مدیریت و برنامه درسی ملی)
- عدم تناسب ساختار نظام آموزش و پرورش با رویکرد مدرسه محوری مبتنی بر سند تحول بنیادین
- کم توجهی به جایگاه مدرسه در تراز مدرسه صالح و چشم انداز مدرسه در افق ۱۴۰۴ سند تحول بنیادین مبتنی بر آیین نامه اجرایی مدرسه
- همسوسازی حداکثری عملکرد مدارس غیر دولتی و آموزشگاه های علمی آزاد و … با اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- عدم برخورداری از فناوری آموزشی در سطح معیار؛ با توجه به طیف منابع و رسانه های یادگیری (شبکه ملی اطلاعات و ارتباطات).
- عدم توجه به ظرفیت مشارکت مدارس در تصمیم سازی برای نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
- عدم تعامل اثربخش مدارس در مسائل جامعه در مقیاس محلی، منطقه ای و ملی با حضور فعال در حیات اجتماعی (مساجد و دیگر نهادها، مراکز مذهبی و کانون های محلی نظیر فرهنگسرا، کتابخانه های عمومی و …)
- کم توجهی به دانش آموزان مدارس مناطق کمتر برخوردار (روستاها، حاشیه شهرها، عشایر کوچ نشین، مناطق دو زبانه و …)
- عدم یکپارچه سازی سامانه های اطلاعاتی، آماری، مالی، اداری و … مدارس
- کم توجهی به بهبود ساختار و فرآیندهای انواع مختلف مدارس به ویژه مدارس شاهد و ایثارگران و توسعه مدارس هیئت امنایی
- کم توجهی به توسعه و ارتقای فعالیت های تربیت بدنی، ورزش و سلامت دانش آموزان
د)مسائل و چالش های ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی (زیر نظام تربیت معلم و تأمین منابع انسانی)
- نبود نظام اثربخش وکارآمد مدیریت منابع انسانی
- چالش های مربوط به ساماندهی کمی و کیفی و توزیع عادلانه نیروی انسانی، از جمله کسری و مازاد توأمان، عدم تناسب جذب و ورودی منابع انسانی با میزان نیروی آموزشی، پرورشی و اداری مورد نیاز
- ضعف فرآیند انتخاب افراد اصلح و تربیت معلمان توانمند
- فقدان نظام سنجش صلاحیت های عمومی، تخصصی و حرفه ای، تعیین ملاک های ارزیابی و ارتقای مرتبه (نظام رتبه بندی) علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آنان براساس نظام معیار اسلامی
- عدم توجه به تحول و نوآوری در نظام تربیت معلم و آموزش فرهنگیان کشور به منظور تقویت شایستگی های اعتقادی، اخلاقی و حرفه ای مدیران و معلمان و تحکیم نقش الگویی آنان و فراهم آوردن سازوکارهای اجرایی برای مشارکت فعال و مؤثر ایشان در برنامه های تربیتی و فعالیت های پرورشی مدارس و واگذاری مسئولیت کلان تربیتی مدرسه به مدیران مدارس
- نبود سازوکارهای لازم برای تربیت و نگهداشت مدیران و راهبران آموزشی و پرورشی و تلاش برای افزایش ثبات مدیریت در مجموعه نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی
ه) مسائل و چالش های منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر (زیر نظام تأمین و تخصیص منابع مالی)
- نگاه به نظام تربیت رسمی عمومی به مثابه دستگاهی مصرفی به جای نگاه سرمایه ای
- عدم توجه به اصل کفایت در تأمین منابع مالی
- کم توجهی به جمعیت لازم التعلیم در تأمین و تخصیص منابع مالی
- عدم توجه کافی به تنوع بخشی در تأمین منابع مالی
- کم توجهی به اصل عدالت در تخصیص منابع به ویژه در مناطق کمتر برخوردار(مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها)
- کم توجهی به اصل کارآیی در هزینه کرد (مصرف) منابع
- تأمین، توزیع و مصرف منابع با رویکرد عرضه مدار و نهاده محور خدمات آموزشی و پرورشی
- نظارت بر هزینه توسط ذیحسابی به جای حسابرسی بعد از هزینه کرد
- بهینه نبودن نظام پرداخت ها، مبتنی بر شایستگی ها و بر اساس رویکرد رقابتی و ساماندهی مناسب خدمات و امکانات رفاهی و رفع مشکلات مادی و معیشتی آنان
- کسری مزمن و پایدار بودجه و عدم استقرارکامل نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
- وجود تبعیض در نظام پرداخت فرهنگیان و عدم توجه به خط فقر
- تصویب برخی از قوانین در طول سال اجرای بودجه سنواتی و عدم پیش بینی و تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای اجرای آن مانند قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران
مزیت ها و قوت های امیدبخش
- علیرغم مسائل و چالش های ذکر شده می توان با اتکا به مزیت ها و نقاط قوت امیدبخش ذیل از چالش های یاد شده عبور کرد. اهم نقاط قوت عبارتند از:
- حمایت مقام معظم رهبری مدظله العالی، رئیس جمهور محترم از اهمیت و جایگاه حاکمیتی آموزش و پرورش و دغدغه مندی نسبت به تحقق تحول بنیادین آموزشی و پرورشی
- حمایت و مطالبه گری نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای نظارتی نسبت به اجرا و تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
- برخورداری آموزش و پرورش از اسناد بالادستی راهبردی مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ایرانی
- تقاضا و مطالبه خانواده ها نسبت به دریافت خدمات آموزشی و پرورشی مطلوب
- حضور و ظهور رو به فزونی نیروهای فرهنگی متعهد، متخصص، با انگیزه، تحول خواه
- وجود جمعیت قابل توجه فرهنگیان کشور به عنوان سرمایه ی انسانی با ترکیب توأمان نیروهای دغدغه مند جوان و خبرگان باتجربه
- گستردگی و فراگیری زیرساخت های فیزیکی و مجازی آموزشی، پرورشی و اداری آموزش و پرورش در کل کشور
- تمایل و علاقه مندی بسیاری از سازمان های مردم نهاد، خیرین، اولیاء، بخش عمومی و خصوصی و … جهت مشارکت و ایفای نقش در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی کشور
اهم رویکردها و راهبردهای عملیاتی
الف) محور حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین
- تلاش در جهت ایجاد وفاق ملی و جلب مشارکت حداکثری کلیه عوامل سهیم و موثر به منظور ارتقای کیفیت نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی برای پرورش نسل تراز جمهوری اسلامی ایران (مرتبط با راهبرد کلان ۵ و ۸ سند تحول)
- تمرکز هماهنگ، متوازن و همه جانبه جهت تحقق اسناد فرادستی حوزه آموزش و پرورش به ویژه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه زیرنظام های شش گانه(مرتبط با راهبرد کلان ۲و۳ سند تحول)
- برنامه محوری با اتکا به رویکرد علمی و پژوهشی در تصمیم گیری ها (مرتبط با راهبرد کلان ۱۲ و۱۳ سند تحول)
ب) محور یاددهی - یادگیری و ارتقاء کیفیت تربیتی(آموزشی و پرورش) با تأکید بر عدالت آموزشی
- ارتقای حاکمیتی بودن آموزش و پرورش در تراز نظام جمهوری اسلامی ایران(مرتبط با راهبرد کلان ۱ سند تحول)
- ارتقای عدالت تربیتی در دو بعد کمی و کیفی در چارچوب اصل ۳ و ۳۰ قانون اساسی (مرتبط با راهبرد کلان ۴ سند تحول)
- ارتقاء شاخص های کلیدی حوزه آموزش و پرورش در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی در چهارچوب نظام معیار اسلامی (مرتبط با راهبرد کلان ۱۴ سند تحول)
- بهره مندسازی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی (مرتبط با راهبرد کلان ۷ سند تحول)
- ارتقای کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی به ویژه تقویت کیفی مدارس دولتی در مناطق کمتر برخوردار (مرتبط با راهبرد کلان ۲ سند تحول)
- خروج از نظام برنامه درسی تک ساحتی و حرکت با رویکرد تربیت مبتنی بر ساحت های شش گانه تربیت با تقویت آموزش های مهارتی و کاربردی جهت تأمین منابع انسانی مورد نیاز بازار کار با رعایت ملاحظات آمایش سرزمینی با تأکید بر مناطق کمتر برخوردار، مرزی، عشایری، روستایی و حاشیه شهرها (مرتبط با راهبرد کلان ۱ و۲ سند تحول)
ج) محور بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش
- مدرسه محوری و استقرار مؤلفه های «مدرسه صالح» (مرتبط با راهبرد کلان ۱ و۲ سند تحول)
- جوان گرایی و چرخش نخبگانی در وزارت آموزش و پرورش در عین بهره گیری از مجربان و خبرگان (مرتبط با راهبرد کلان ۱۲ سند تحول)
- ایجاد و استقرار سازوکارهای لازم به منظور افزایش کیفیت عملکرد مدارس و آموزشگاه های علمی آزاد
د) محور ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی
- ایجاد انگیزه، افزایش دانش، شایستگی و صلاحیت های حرفه ای به منظور انجام مأموریت های محوله دستگاه(مرتبط با راهبرد کلان ۱۳ سند تحول)
- توسعه خلاقیت، نوآوری، نظریه پردازی و مستندسازی تجربیات علمی-تربیتی معلمان مبتنی برتقویت فرهنگ پژوهش و ارزشیابی(مرتبط با راهبرد کلان ۶ و ۱۵ سند تحول)
- ارتقاء شأن و جایگاه اجتماعی و علمی «فرهنگیان» (مرتبط با راهبرد کلان ۱۰ و ۱۱ سند تحول)
- اتخاذ رویکرد آینده نگری و آینده پژوهی در پایش منابع انسانی مورد نیاز (مرتبط با راهبرد کلان ۳ سند تحول)
ه) محور منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر
- ارتقای نظام تأمین، تخصیص منابع مالی به منظور افزایش بهره وری دستگاه(مرتبط با راهبرد کلان ۹ سند تحول)
- مشارکت جویی و مشارکت پذیری از نهادهای فرا دستگاهی و ارکان سهیم و موثر نظام تعلیم و تربیت (با توجه به نقش خانواده) (مرتبط با راهبرد کلان ۵ سند تحول)
برنامه ها و اقدامات اساسی
برنامه های اولویت دار (کوتاه مدت)
۱- تدوین برنامه اجرایی و عملیاتی سند تحول بنیادین و زیر نظام های شش گانه و تعیین نقش ها و شاخص های کلیدی و تمهید استلزامات و منابع لازم با ملاحظه رویکردهای حاکم بر بازنگری آن
۲- پیگیری و اجرای کامل رتبه بندی فرهنگیان
۳- برنامه ریزی جهت حضور و اجرای مطلوب برنامه های آموزشی و پرورشی دانش آموزان در مدارس متناسب با تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا با رعایت ملاحظات بهداشت فردی و محیطی دانش آموزان و مدارس
تسریع در استقرار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و آماده سازی آن برای انجام مأموریت های محوله
۴- تقویت انگیزه و مشارکت پذیری و ساماندهی منابع انسانی کارشناسی و مدیریتی مبتنی بر الگوی شایستگی های تخصصی، حرفه ای و انقلابی
۵- استفاده حداکثری از ظرفیت قانون بودجه جهت تأمین منابع مالی به حد کفایت و پرداخت تعهدات مالی
۶- پیگیری تصویب اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان به استناد بند «ک» تبصره ۱۲ بودجه ۱۴۰۰
۷- تلاش برای افزایش تخصیص ردیف های بودجه غیرپرسنلی جهت توسعه عدالت تربیتی و افزایش کیفیت بخشی به خدمات آموزشی و پرورشی
۸- اتخاذ تدابیر لازم جهت پوشش تحصیلی جمعیت لازم التعلیم به منظور انسداد مبادی بیسوادی، جذب بازماندگان از تحصیل و جلوگیری از ترک تحصیل دانش آموزان به ویژه در مناطق کمتر برخوردار
۹- پیگیری تعیین وضعیت استخدامی نیروهای بلاتکلیف و تمهید مقدمات جهت تدوین و تصویب برنامه جامع منابع انسانی
۱۰.بررسی و تحلیل و ارائه راهکار به منظور کاهش افت تحصیلی دانش آموزان ناشی از همه گیری کرونا در کشور
۱۱- تسریع در استقرار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و آماده سازی آن برای انجام مأموریت های محوله
برنامه ها و اقدامات میان مدت
الف) اقدامات ناظر به محور حاکمیتی و کلان نظام آموزش و پرورش به ویژه در تحقق سند تحول بنیادین
- بازنگری و ترمیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و تدوین شاخص ها و نشانگرهای (استانداردهای) اجرایی آن
- تدوین و پیگیری جهت اصلاح و تصویب لوایح قانونی مورد نیاز به عنوان ضمانت اجرایی و پشتوانه حقوقی اجرای سند تحول بنیادین به ویژه قانون اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش مصوب مجلس شورای اسلامی
- تهیه نگاشت نهایی سند همکاری دستگاه ها و نهادهای ذی ربط در کمک به اجرای سند تحول بنیادین از طریق شورای انقلاب فرهنگی
- تمهید و تأمین استلزامات زیرساختی، ساختاری، فرآیندی، انسانی، مالی، محتوایی و … اجرای سند تحول بنیادین از طریق نهادهای بالادستی و شورای انقلاب فرهنگی
- بازطراحی شوراهای استانی و منطقه ای آموزش و پرورش با اصلاح قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش در استان ها، شهرستان ها و مناطق کشور برای تقویت قاعده گذاری، حمایت و نظارت محلی و نقش آفرینی فعال خانواده ها و فرهنگیان
- بررسی نظام ارتباطی شورای عالی آموزش و پرورش با سایر نهادهای تصمیم گیر ذی ربط به ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی و ارائه پیشنهاد به منظور بهبود آن
- مدیریت و رفع تعارض منافع در بخش های مختلف وزارت آموزش و پرورش
ب) اقدامات ناظر به محور یاددهی - یادگیری و ارتقاء کیفیت تربیتی(آموزشی و پرورش) با تأکید بر عدالت آموزشی
- استقرار و اجرای کامل برنامه درسی ملی در مدارس براساس اسناد تحولی به منظور تحقق تربیت تمام ساحتی
- متناسب سازی حجم و محتوای کتب درسی و ساعات و روزهای آموزشی با توانمندی ها و ویژگی های دانش آموزان، بهره گیری از روش های روزآمد، فعال، خلاق و بهره گیری از تجهیزات و فناوری های نوین آموزشی و پرورشی در راستای اهداف
- بازطراحی مرکز سنجش آموزش وزارت آموزش و پرورش برای پیاده سازی نظام ملی سنجش و ارزشیابی و پایش همه جانبه خدمات آموزشی و پرورشی دانش آموزان، معلمان و نهادهای تربیتی براساس استانداردها و شاخص های بومی
- طراحی و پیاده سازی نظام جامع توسعه آموزش های مهارتی(کاردانش، فنی و حرفه ای) با رویکرد حل مشکلات و رفع نیازهای واقعی و اقتضائات کشور با توجه به آمایش سرزمین (نیاز بازار کار و مزیت نسبی استان)
- اولویت بخشی به آموزش دوره های پیش از دبستان و ابتدایی به عنوان دوره های پایه در عملیاتی کردن برنامه های تحولی وزارت آموزش و پرورش
- اصلاح نظام جبران خدمات به منظور ارتقای کیفیت و افزایش کارآیی و بهره وری و انگیزه معلمان در ارائه خدمات آموزشی و پرورشی
- بهسازی و بازسازی مدارس فرسوده و غیراستاندارد با تأکید بر مجتمع سازی
- طراحی الگوی استفاده بهینه از فضاهای آموزشی و پرورشی، تجهیزات و فناوری روزآمد با تأکید بر مناطق کمتر برخوردار
- مدیریت تراکم دانش آموزی در کلاس با رعایت استانداردهای مصوب شورای عالی آموزش و پرورش به منظور افزایش کیفیت خدمات تربیتی (آموزشی و پرورشی)
- طراحی و اجرای بسته های عدالت آموزشی- پرورشی برای جامعه هدف نظیر مناطق روستایی، محروم و مرزی و حاشیه شهرها به ویژه با بهسازی الگوی توزیع اعتبارات به منظور تحقق عدالت تربیتی و ارتقای کیفیت خدمات آموزشی و پرورشی
- جلب و ساماندهی خدمات داوطلبانه ی مردمی و جهادی برای ایجاد فرصت دسترسی متعادل به خدمات با کیفیت آموزشی و پرورشی دانش آموزان
- تقویت زیرساخت استفاده از بستر مجازی به عنوان جبران و مکمل آموزش و پرورش حضوری
- توسعه شبکه یادگیری- یاددهی به ویژه شبکه شاد به منظور توسعه ی فرصت های آموزشی و پرورشی برای کودکان و نوجوانان و اولیاء با بهره گیری از ظرفیت های موجود
- تجمیع و به کارگیری همه امکانات موجود و شرایط الزام برای شناسایی و هدایت استعدادها برای تقویت و فراگیرسازی اجرای طرح شهاب در همه مدارس با اولویت مناطق محروم، روستایی، حاشیه شهرها، عشایری، مناطق دو زبانه و …
- جهت دهی و توسعه آموزش های مهارتی(کار دانش، فنی و حرفه ای) با رویکرد حل مشکلات و رفع نیازهای واقعی و اقتضائات کشور با توجه به آمایش سرزمین (نیاز بازار کار و مزیت نسبی استان)
ج) اقدامات ناظر به محور بهسازی سازمانی در راستای تقویت مدرسه محوری آموزش و پرورش
- چابک نمودن ستاد وزارتخانه و واحدهای تابعه با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات و هوشمندسازی و الکترونیک سازی فرآیندها و خدمات به منظور خدمت رسانی بهتر به ذی نفعان (مدارس، فرهنگیان، خانواده ها و …)
- تقویت زیرساخت ها و ابزارهای تنظیم گری و نظارتی وزارت آموزش و پرورش
- ساماندهی و یکپارچه سازی سامانه های اطلاعاتی، آماری، اداری و مالی آموزش و پرورش
- برنامه ریزی و تمهید مقدمات برای پوشش کامل دوره آموزشی عمومی با کیفیت در مدارس کشور
- تقویت مدارس مناطق محروم، روستاها، حاشیه شهرها، عشایر کوچ نشین و همچنین مناطق دو زبانه با نیازهای ویژه، به منظور ایجاد فرصت های آموزشی و پرورشی متنوع و با کیفیت
- باز طراحی و بهبود ساختار و فرآیندهای انواع مختلف مدارس به ویژه مدارس شاهد و ایثارگران و توسعه مدارس هیئت امنایی
- توسعه و ارتقای فعالیت های تربیت بدنی، ورزش و سلامت دانش آموزان در مدارس
- افزایش اختیارات صف و تمرکز بر نقش محوری مدرسه با تأکید بر استفاده از ظرفیت های آئین نامه اجرایی جدید مدارس به نحوی که عملیات اصلی توسط مدیریت مدرسه و در کلاس درس صورت پذیرد و مناطق، ادارات کل و حوزه های ستادی نقش راهبری، پشتیبانی و نظارت و ارزیابی را به عهده داشته باشند
د) اقدامات ناظر به محور ارتقای کمی و کیفی منابع انسانی
- رتبه بندی معلمان در چارچوب اسناد تحولی آموزش و پرورش و ارتقای نقش ویژه آموزشی و پرورشی ایشان با تدوین و اجرای قوانین و مقررات لازم برای جهت دهی به توانمندی و انگیزه ی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش به ویژه معلمان به عنوان نیروی فکری و فرهنگی جامعه
- تقویت کمی و کیفی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برای مدیریت واحد تربیت معلم با تمرکز بر دوره های تربیت مربیان و معلمان چندساحتی از طریق تسهیل جذب اعضای هیئت علمی با صلاحیت و تأمین فضای فیزیکی و منابع مورد نیاز
- اعمال استانداردهای مصوب شورای عالی آموزش و پرروش در خصوص نسبت دانش آموز به منابع انسانی (نیروهای آموزشی، اداری و پشتیبانی)
- تأمین و ساماندهی منابع انسانی آموزش و پرورش با اعمال متوازن سازی جغرافیایی، جنسیتی، رشته تحصیلی، دوره تحصیلی و …
- اصلاح قانون مربوط به نظام بازنشستگی، تعهد خدمت، جذب و نگهداشت فرهنگیان
- منظم سازی پرداخت های حق التدریس و پاداش پایان خدمت و … با تعامل موثر با سازمان برنامه و بودجه کشور
- پیگیری تعیین تکلیف نهایی وضعیت نیروهای غیررسمی و پیمانی وزارت آموزش و پرورش
- ارتقای فرآیند جذب نیروهای توانمند و دارای صلاحیت علمی، حرفه ای و اخلاقی با تاکید بر نقش دانشگاه فرهنگیان و شهدرجایی
- بازنگری و اصلاح ترکیب منابع انسانی (اداری، آموزشی و پشتیبانی) متناسب با مأموریت ها و وظایف با استفاده از فناوری های روزآمد
ه) اقدامات ناظر به محور منابع مالی و اقتصاد آموزش و پرورش با تأکید بر توسعه مشارکت عوامل سهیم و موثر
- تلاش برای افزایش سهم اعتبارات وزارت آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت و تولید ناخالص داخلی با ارائه مستندات و گزارش های علمی- کارشناسی با رویکرد کفایت منابع
- بازطراحی صندوق ذخیره فرهنگیان و اساسنامه آن برای تقویت بنیه مالی فرهنگیان شاغل و بازنشسته و رفع مشکلات معیشتی آن ها و ارتقای شفافیت و رفع تعارض منافع و تعیین وضعیت حقوقی آن با اجرای بند ک ماده ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰
- بازنگری، اصلاح و طراحی الگوی استفاده بهینه از سرمایه های در اختیار وزارتخانه به ویژه با رویکرد آموزشی و پرورشی
- احیای ظرفیت های درآمدی پیش بینی شده در قانون و استفاده بهینه و کارآمد از درآمدهای اختصاصی موجود
- تنوع سازی در تأمین منابع مالی آموزش و پرورش با مشارکت عوامل سهیم و موثر
- طراحی الگوی تخصیص منابع مالی با رویکرد کارآیی و اثربخشی آموزش و پرورش
- بازتوزیع منابع انسانی و مالی با بهره گیری از فناورهای روزآمد براساس بازنگری و اصلاح جداول ساعات درسی هفتگی دوره های تحصیلی و مواد درسی متناسب با مأموریت ها، اهداف، راهبردها و وظایف نوین نظام آموزش و پرورش
- بهره گیری مضاعف از ظرفیت اقتصاد غیردولتی (وقف، نذر، خیریه و خدمات و کمک های داوطلبانه)، در امور مدرسه سازی و مدرسه داری
- توسعه مدارس هیئت امنایی با رویکرد توسعه مشارکت اجتماعی مردم ذیل اصل ۳۰ قانون اساسی
- افزایش سهم اعتبارات هزینه ای غیر پرسنلی به منظور اجرای برنامه های ارتقای کیفیت بخشی در آموزش و پرورش
موضوعات مرتبط با آینده نظام آموزش و پرورش (برنامه ها و اقدامات بلند مدت)
- بازسازی و ایجاد تحول بنیادین در شیوه های یادگیری و ارزشیابی در مدارس در ساحت های شش گانه تربیت، براساس تجربیات بدست آمده در وضعیت پاندومی کرونا (تبدیل یک تهدید به فرصت)
- اصلاح و انسجام بخشیدن همه جانبه و کامل به ساختارها و فرآیندها مبتنی بر اسناد فرادستی (توسعه مشارکت، عدم تمرکز، افزایش بهره وری و تأمین کفایت مالی و …)
- بازنگری، اصلاح و استقرار نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد
- بازنگری، اصلاح و طراحی الگوی تحصیل و توزیع کارآمد درآمدهای اختصاصی
- بازنگری و اصلاح فرآیندهای جامع سازماندهی و ساماندهی منابع انسانی آموزش و پرورش (جذب، نگهداشت و ارتقاء، تبدیل وضعیت و …)
- بازنگری و اصلاح نظام سنجش و پایش کیفیت آموزشی با هدف ایجاد هماهنگی بین آموزش و پرورش و آموزش عالی و کاهش مرزهای میان نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی
- تعامل فعال و اثرگذار با کشورهای دیگر به ویژه کشورهای منطقه و جهان اسلام در حوزه تعلیم و تربیت
- ایجاد جامعه شکوفا و مولد علم و فناوری در سایه تربیت نسل مطلوب
- نهادینه کردن دانش در جامعه با نگرش اسلامی به علم و تسریع در فرآیندهای اسلامی شدن نهادهای آموزشی
- اشاعه فرهنگ تصمیم سازی، تصمیم گیری و برنامه محوری مبتنی بر مطالعات، یافته های پژوهشی و آینده پژوهی
- استقرار نظام جامع تضمین کیفیت و ارزشیابی
فایل کامل این برنامه را می توانید از اینجا مشاهده کنید.
انتهای پیام/
پرسش و پاسخ در
جزئیات برنامه ارائه شده «یوسف نوری» به مجلس / تقویت مدارس دولتی در مناطق کم برخوردار- اخبار فرهنگیان و مدارس - اخبار اجتماعی تسنیم
گفتگو با هوش مصنوعی