به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، براساس آمار ایستگاه های باران سنجی وزارت نیرو میزان بارش در کشور از ابتدای سال آبی جاری تا انتهای فروردین ماه امسال ۱۲۶ میلی متر بوده که نسبت به متوسط دوره بلندمدت ۳۸ درصد و در مقایسه با سال قبل ۵۴ درصد کاهش دارد. در استان گلستان مجموع بارش ها در این بازه زمانی ۲۴۴ میلی متر بوده که در مقایسه با میانگین بلندمدت ( ۳۵۹ میلی متر) ۳۲ درصد کاهش را نشان می دهد.

در شرایطی که گفته می شود یکی از خشک ترین سال ها در نیم قرن گذشته را تجربه خواهیم کرد، رعایت الگوی مصرف در سایر بخش ها از جمله کشاورزی که بزرگترین مصرف کننده آب به شمار می رود، موضوعی جدی و ضروری است. آمارها گویای این است که بعد از سال ۶۲-۶۱ که بارش ۷ ماهه سال آبی ۲۳۳٫۵ میلی متر بوده امسال با ۲۴۴ میلی متر، خشک ترین سال را در ۴۶ سال گذشته در استان گلستان است.

در حالی گلستان یکی از کم بارش ترین سال ها را پیش رو دارد که از اوایل دهه ۶۰ تا کنون تعداد چاه های آب تقریبا ۵ تا ۶ برابر، حجم بهره برداری تا ۳ برابر و جمعیت استان تقریبا ۲ برابر شده است. بنابراین امسال با مشکلات حادتری از نظر کم آبی مواجه خواهیم بود. وجود حدود ۳۵ هزار حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق در نوار باریکی از جنوب استان، نقشه استان را شبیه لانه زنبور کرده است. جالب است بدانیم که از این تعداد فقط حدود ۷۰۰ حلقه چاه برای تأمین آب شرب استفاده می شود و بقیه چاه های مجاز و غیرمجاز در بخش کشاورزی است.

با روشن شدن چاه های آب کشاورزی در استان گلستان، سطح چاه های آب شرب پایین می افتد و دبی آنها کاهش پیدا می کند. در یک بازه زمانی ۱۰ روزه در اواخر فروردین و اردیبهشت امسال که کمی هوا گرمتر شده بود دبی چاه های آب شرب گرگان ۸ درصد کمتر شد.

از سوی دیگر اغلب شهرها و بخشی از روستاهای استان به علت اتکا به منابع آب زیرزمینی در فصول گرم سال با تنش های آبی مواجه هستند. این علاوه بر ۷۴ روستایی است که دسترسی به آب شرب لوله کشی و بهداشتی ندارند. کم آبی در فصل های بهار و تابستان سبب کمبود آب در بیش از ۱۵۰ روستای استان می شود.

حالا هم آب منطقه ای استان گلستان اعلام کرده بیش از ۷۰ درصد مخازن سدهای استان خالی است و در چنین شرایطی نه فقط با بحران کم آبی بلکه با فاجعه ای به نام کمبود آب مواجه خواهیم بود.

آن طور که مسئولان این شرکت اعلام کرده اند در فروردین ماه پارسال حدود ۱۹۰ میلیون متر مکعب آب پشت سدهای استان ذخیره شده بود ولی در سال جاری ۷۰درصد از ظرفیت سدهای ما خالی است و با کاهش شدید منابع آبی رو به رو هستیم.

این را بگذاریم در کنار برداشت های بی رویه و بعضا غیرمجاز آب از منابع زیرزمینی که سبب شده بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب ذخیره آبخوان های استان کاهش پیدا کند.

براساس آمار آب منطقه ای استان بیش از ۹۰ درصد منابع آب زیرزمینی استان برای مصارف شرب، کشاورزی، صنعت و غیره استحصال می شود این در حالی است که طبق استانداردهای جهانی هر منطقه ای که ۴۰ درصد منابع آب زیرزمینی خود را مصرف کند با تنش آبی شدید و بیشتر از آن با بحران کم آبی مواجه خواهد شد.

از طرفی دیگر نگرانی از تخریب سفره های آب زیرزمینی هم وجود دارد، خالی شدن سفره ها سبب فرونشست زمین شده که در دشت گرگان، آثار این پدیده مخرب و به شدت تهدیدکننده مشاهده می شود.

در چنین شرایطی مهم ترین کار مدیریت مصرف منابع آبی است، کشاورزی در گلستان حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد آب استحصالی از منابع زیرزمینی را استفاده می کند. همزمانی فصل گرم سال، کاهش بارش ها و منابع آبی و البته کشت محصولات پرآبی مانند شالی، بحران خشکسالی را در گلستان تشدید می کند.

پرکردن چاه های غیرمجاز، برخورد با برداشت های بی رویه از منابع زیرزمینی، ممنوعیت کشت محصولاتی مانند شالی، نصب کنتورهای هوشمند و حجمی بر روی چاه های آب و البته مدیریت مصرف در بخش شرب می تواند به صورت موقت کمی از پیامدهای بحران کم آبی بکاهد.

انتهای پیام/۵۸۲/س