به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج ، رود بشار از جنوب شرق یاسوج و از مناطق اردکان سرچشمه می گیرد و در ادامه مسیر و پس از عبور تاز مرز شهر یاسوج با الحاق رودخانه های مهریان، سرآبتاوه و چیتاب به آن مسیر خود را به طول بیش از ۱۸۰ کیلومتر ادامه می دهد و در ادامه مسیر خود از روستاها و شهرهای مختلف حاشیه دنا از جمله پاتاوه عبور می کند.

این رود افسانه ای در ادامه با الحاق به رود ماربر در منتهی الیه شمالی کوه دنا به نام رود خرسان شناخته می شود و با عبور از مناطق مختلف بویراحمد سفلی و پس از آن به رود کارون می پیوندد.

از سالیان دور تاکنون و از زمانی که تکنولوژی خاصی برای بهره بردای از رود بشار وجود نداشت این رودخانه با برداشت های سنتی منشا خدماتی برای همسایگان خود در استان کهگیلویه و بویراحمد بوده است.

این در حالی است که سیلاب های متعددی که در فصل های زمستان و بهار به وقوع می پیوست، طبیعت روی دیگر خود را هم نشان می داد و گاها اثرات مخربی بر کشاورزی، خانه و کاشنه اهالی بویراحمد و دنا می گذاشت.

در سال های اخیر اما با افزایش جمعیت استان و توسعه کشاورزی و باغدای در بویراحمد و دنا، حجم آب رود بشار جوابگوی نیاز آبی ساکنان خود نبود و عملا زمین های حاصلخیز این خطه بایر و بی استفاده ماندند و تنها چیزی که نصیب اهالی این مناطق شده آه و افسوس بوده است و دنا نشینان به عنوان اولین ساکنان حوزه آبریز کارون بزرگ تنها آه و افسوس نصیبشان شده است.

ساخت چندین و چند سد روی رودخانه کارون و خرسان که تعداد آنها به هشت سد نیز می رسد گواه این مدعاست که تدبیر خاصی برای تقسیم بندی و بهره مطلوب از حوزه آبریز کارون وجود نداشته است.

با شرایط به جود آمده و در حالی که در سال های اخیر انتقادات جدی نسبت به روند ساخت سدها وجود داشته است، مردمان بویراحمد و دنا نسبت به اجحاف بزرگی که نسبت به آنها شده گله مند هستند و شرایط به وجود آمده نشان می دهد باید برای برون رفت بویراحمد و دنا از محرومیت های آب و عدم استفاده از آنها از حجم بالای آبی که از مناطق آنها روانه می شود و جز تخریب و ویرانی سودی برای آنها ندارد، فکر اساسی شود.

سهم ناچیز بویراحمد و دنا از کارون

سهم ناچیز مردمان بویراحمد و دنا از حوزه آبریز کارون بزرگ در حالی دردناکتر و تاسف بار تر است که برخی افراد بدون در نظر گرفتن عمق موضوع نسبت به ساخت سد تنگ سرخ در بالا دست یاسوج بی هیچ کار کارشناسی و منافع و ضرورت هایی که این سد برای کشاورزی، صنعت و شرب بویراحمد و دنا دارد، قلم فرسایی می کنند.

اینک باید به انتظار نشست و دید نمایندگان، متولیان امر و مسئولان کشوری چه تدبیری برای برون رفت کهگیلویه و بویراحمد از وضغیت کنونی و چه تصمیمی برای احداث سد و بهره مندی مردمان این دیار از حوزه آبریز کارون بزرگ دارند.

خروجی آب از استان کهگیلویه و بویراحمد به سمت کارون بیش از ۳ میلیارد مترمکعب بوده که تنها ۲۸۰ میلیون مجوز حق آبه گرفته شده که از این میزان بیش از ۱۲۵ میلیارد متر مکعب مربوط به سد در دست ساخت تنگ سرخ بوده که ۷۲ میلیون متر مکعب آب شرب شهر شیراز را تامین می کند.

نیاز آب صنعت شامل موارد مختلفی همچون صنایع مرتبط با سازمان صنایع و معادن و شهرک های صنعتی بر اساس سند توسعه استان در بویراحمد و مارگون ۴۹٫۵۲ و دنا ۵٫۹ است.

شهرستان های بویراحمد، دنا و مارگون با ۴۳۲ روستا دارای ۵۱ هزار و ۱۴۷ هکتار اراضی بوده که از این میزان ۵ هزار و ۷۰ هکتار زیر کشت شبکه ها و ۲۰ هزار و ۱۰۰ هکتار نیز سطح تحت پوشش طرح های توسعه منابع آب بوده که در واقع طبق سند توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد نیاز آبی بخش کشاورزی در این سه شهرستان ۳۶۸ است.

از مجموع ۵ هزار و ۷۰ هکتار تحت پوشش شبکه ها ۳ هزار و ۹۰۰ هکتار آن می تواند تحت پوشش طرح های سد تنگ سرخ(۲۵۰۰ هکتار) و سد سرگچینه(۱۴۰۰) هکتار قرار گیرد.

۹۲۳ پروانه برداشت از آب های سطحی با سطح زیر کشت ۹ هزار و ۴۰۶ هکتار در شهرستان های بویراحمد، دنا و مارگون صادر شده که نیاز آبی آن در این بخش ۱۰۹ میلیون متر مکعب است.

بررسی کارشناسانه خبرگزاری تسنیم نشان می دهد نیاز آبی کهگیلویه و بویراحمد تا افق ۱۴۱۵ در حوضه کارون بزرگ ۸۵۸٫۱۳ میلیون متر مکعب بوده که از این میزان ۷۶٫۵ شبکه های آبیاری و زهکشی، ۱۰۹ میلیون متر مکعب پروانه های بهره برداری آب های سطحی، ۵۴٫۶۱ میلیون متر مکعب شهرک های صنعتی و صنایع بزرگ و کوچک، ۴۰٫۸ میلیون متر مکعب آب شرب شهری، ۲۳٫۹ میلیون متر مکعب آب شرب روستایی، ۱۶۲ میلیون متر مکعب طرح های توسعه منابع آب، ۳۶۸ میلیون متر مکعب نیاز کشاورزی و ۲۳٫۳۳ میلیون متر مکعب نیاز آبزی پروری است.

وضعیت روان آب ها در سردسیر کهگیلویه و بویراحمد

مدیرعامل آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد می گوید: عمده ترین منابع آب سطحی کهگیلویه و بویراحمد رودخانه ها هستند بخشی از حجم آب های سطحی از دیگر استان ها وارد می شود و بخشی دیگر درون استان تولید می شود حجم آب های سطحی این استان با احتساب آب ورودی از دیگر استان ها ( ۲ هزار و ۷۱۲ میلیون متر مکعب)، هفت هزار و ۸۰۴ میلیون متر مکعب است.

رسول فرهادی افزود: این استان دارای ۱۲ رودخانه ازجمله بشار با طول ۱۳۹ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۵۷ متر مکعب بر ثانیه، ماربر با طول ۱۸ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۴۱ متر مکعب بر ثانیه، خرسان با ۸۶ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۰۵ متر مکعب بر ثانیه، کبگیان با ۴۷ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۶ متر مکعب بر ثانیه، رودخانه شاه غالب با ۴۵ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۲ متر مکعب بر ثانیه و رودخانه شیو با ۵۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۲۱ متر مکعب بر ثانیه است.

وی بیان کرد: همچنین زهره با ۱۲۷ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۶۰ متر مکعب بر ثانیه، خیرآباد با ۷۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۲۶ متر مکعب بر ثانیه، رودخانه شاه بهرام با ۶۵ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۴ متر مکعب بر ثانیه، مارون با ۸۸ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۶۱ متر مکعب بر ثانیه، رودخانه لوداب با ۶۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۷ متر مکعب بر ثانیه و رودخانه فارتق با ۵۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۱ متر مکعب بر ثانیه در این استان وجود دارد.

سهم ناچیز صنعت و کشاورزی از رود بشار

نماینده بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی می گوید: استان کهگیلویه و بویراحمد در حوضه آبریز کارون بزرگ با وسعتی برابر ۴۲۰۰ کیلومتر مربع بوده و براساس آمار ماخوذه در دوره آماری بلند مدت میزان آب خروجی از این استان در حوضه آبریز به میزان ۳۵۰۰ میلیون متر مکعب است.

مهدی روشنفکر کل سطح اراضی قابل کشت استان در حوضه آبریز کارون را ۵۲ هزار هکتار عنوان کرد و افزود: نیاز آبی آن براساس استانداردهای موجود و الگوی کشت مصوب حدود ۴۲۲ میلیون متر مکعب است که علاوه بر این نیاز، تامین آب شرب و صنعت جمعیتی افزون بر ۳۵۰ هزار نفر نیز در گذشته برای افق سال ۱۴۱۵ به میزان ۱۲۰ میلیون متر مکعب درسال برآورد و به تایید وزارتخانه نیرو رسیده است.

روشنفکر خاطرنشان کرد: از آن جایی که انجام طرح های توسعه منابع آب، پروانه های صادره تعدیل شده توسط شرکت آب منطقه ای، شبکه های آبیاری و زهکشی موجود، آبزی پروری و برداشت های سنتی از انهار و چشمه ها مجموعا حجمی برابر ۴۷۷ میلیون مترمکعب بوده و متاسفانه براساس ابلاغیه شماره ۱۰۰/۳۱/۳۰۷۹۹/۹۴ مورخ ۲۳ شهریورماه ۹۴ آب قابل برنامه ریزی وزیر وقت نیرو سهم لحاظ شده در حوضه آبریز کارون بزرگ برای کل این استان حدود ۲۳۶ میلیون متر مکعب بوده است.

وی تاکید کرد: این میزان به هیچ عنوان پاسخگوی مصارف، نیازهای فعلی و آتی شهرستان های بویراحمد و دنا نبوده و براساس آمار، اسناد و سند توسعه استان در بخش های مختلف مصرف، حداقل نیاز آبی در این حوضه آبریز حدود ۷۰۲ میلیون متر مکعب در سال با احتساب نیازهای زیست محیطی و پایداری جریان رودخانه ای است.

روشنفکر تنها سد قابل بهره برداری در این حوضه سد شاه قاسم با حجم مخزن ۹ میلیون متر مکعب و تنها سد در دست اجرای این حوضه سد تنگ سرخ بشار با حجم ۱۲۵ میلیون متر مکعب با پیشرفت حدود ۳۵ درصد اعلام کرد و ادامه داد: اهداف مشترک تامین آب شرب بخشی از شهر شیراز و همچنین حدود ۱۲۰۰۰ هکتار شبکه آبیاری و زهکشی است.

سرنوشت نامعلوم پروژه های نیمه تمام آبیاری اراضی دیم

نماینده مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد خواستار بازنگری و افزایش سهم تخصیص آب این استان در حوضه آبریز کارون بزرگ شد و از وضعیت موجود به شدت ابراز نگرانی کرد.

روشنفکر گفت: شهرستان های بویراحمد، دنا و مارگون علیرغم دارا بودن حجم قابل توجهی از آورد سرشاخه های رودخانه های بزرگ از جمله کارون و مارون و پتانسیل بالای مطالعه و اجرای طرح های تامین منابع آب بلند مدت منطقه در زمینه شرب و صنعت و کشاورزی، متاسفانه تاکنون به دلیل کمبود اعتبارات طرح ها و همچنین عدم تعیین تکلیف تخصیص آب، مطالعات پروژه های انجام گرفته در این مناطق نیمه تمام رها شده و به سرانجام نرسیده است.

«معجزه آبخیزداری»| ۱۰ عرصه کشاورزی شهری در تأمین امنیت غذایی/ شهرها چگونه می توانند در جهش تولید بخش کشاورزی مؤثر باشند؟

روشنفکر با اشاره به اینکه برخی پروژه های پمپاژ و انتقال آب به اراضی دیم این شهرستان ها بیش از یک دهه نیمه تمام بوده و هنوز به جایی نرسیده است، ادامه داد: مسئولان برای تکمیل و بهره برداری از پروژه های احمدغریب -سمرون و بن زرد چاره اندیشی کنند.

وی خاطرنشان کرد: مطالعه اجرای پروژه آبرسانی به ۸۰۰ هکتار از اراضی دیم دلی اولاد علی مومن، ۳۵۰ هکتار از اراضی کریک، ۳۰۰ هکتار دروهان و ۴۰۰ هکتار از اراضی تمنک و ده برایی انجام شده که ضروری است برای اجرای این پروژه ها در کمترین زمان ممکن تدبیری اندیشیده شود.

انتهای پیام/۵۴۴/ی