بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام

تکبر در سخنان امام سجاد و معصومین سلام الله علیهم

1. امام سجاد علیه السلام :
عَجَـبا لِلْمُتَکَـبِّرِ الْفَخـُورِ،الذّی کانَ بالاَْمْسِ نُطْفَةً ثُمّ هُوَغَدَا جیفَةٌ. ابوحمزه ثمالی گوید، امام چهارم علیه السلام فرمود: شـگـفتا از متـکبّر بـر خـویش بالنـده، آنکه دیروز نطفه «بدبو و بی ارزش» بوده و فـردا مرداری « گنـدیده » خواهـد بود. اصول کافی، ج 4، ص 20.
2. حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: کبر، بدترین آفت خرد است. غررالحکم، ص 448
3. حضرت امام باقر (علیه السّلام) فرموده اند: در دل هیچ انسانی کبر وارد نمی شود مگر آنکه عقلش به همان اندازه ناقص می شود، خواه کم باشد یا زیاد. معانی الاخبار،ص242
4. حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند: کبر عبارت از این است که آدمی، مردم را با دیده ی پستی و حقارت نگاه کند و حق را خوار و ناچیز بشمرد و آن را بر وفق واقع نبیند. سفینة البحار(کبر) ص460
5. حضرت امام علی بن ابی طالب به حضرت حسین(علیه السّلام) در ضمن وصایای خود فرموده اند: کسی که نسبت به مردم تکبر نماید ذلیل و خوار خواهد شد. تحف العقول،ص88
6. راوی حدیث م گوید: از حضرت امام صادق (علیه السّلام) کمترین مرتبه ی الحاد و کفر را پرسیدم امام در جواب فرمودند: کبر نازل ترین درجات کفر است. کافی،ج2،ص309

برداشت و راهبرد و رهنمود غفلت انسان متکبر در سخنی از امام سجاد سلام الله علیه

1. علت خودشیفتگی فرد متکبر غفلت فرد متکبر از خود و عدم شناخت خودش می باشد و باید انسان نسبت به خود که چگونه آفریده شده و چرا به این دنیا آمده و عاقبتش در این دنیا چیست آگاهی لازم و صحیح دینی داشته باشد.
2. انسان متکبر همان است که دیروز نطفه «بدبو و بی ارزش» بوده ( قبل از اینکه جنینش در شکم مادرش شکل گیرد و فـردا ( بعد از مرگ )، مرداری « گنـدیده » خواهـد بود. ( انسان بعد از اینکه روحش ازش جدا می شود ، کم کم یدنش دچار بوی مردگی می شود. )
3. اگر انسان بداند که چه بوده و به قدرت خداوند انسانی توانمند شده است و هدف خلقت عبادت و بندگی و اطاعت خداوند است و عاقبت که انسان از دنیا می رود پیش خدا می رود تا پاسخ دهد آنچنان که شایسته بوده است بندگی خداوند نموده است.
4. کبر، بدترین آفت خرد است.
5. در دل هیچ انسانی کبر وارد نمی شود مگر آنکه عقلش به همان اندازه ناقص می شود، خواه کم باشد یا زیاد.
6. عقل و خرد انسان با کبر ورزید ضایع می شود و تقلیل پیدا می نماید.
7. کبر عبارت از این است که آدمی، مردم را با دیده ی پستی و حقارت نگاه کند و حق را خوار و ناچیز بشمرد و آن را بر وفق واقع نبیند.
8. کسی که نسبت به مردم تکبر نماید ذلیل و خوار خواهد شد.
9. کبر نازل ترین درجات کفر است.
10. خودپسندی و کبر و وقتی انسان خود را برتر از دیگران بداند، و با دیده کوچکی و حقارت به دیگران نگاه کند، موجب می شود که از حقایق غافل شود و نتواند مسائل را به شایستگی ببیند، به همین دلیل موجب می شود که انسان دیر یا زود دچار مشکلات و انحرافات و خواری و ذلت شود.
11. معمولا انسانهائی که نسبت به مسائل مختلف شناخت و معرفت و دانائی متناسبی ندارند، به همین دلیل منجر به دچار بیماری و آفت خودبزرگی بینی و حقیر دیدن دیگران می شود.
12. متکبر حتی با حق مشکل پیدا می نماید و حق را خوار و ناچیز بشمرد و آن را بر وفق واقع نبیند.
13. کبر هم می تواند بر اثر کفر باشد و هم می تواند منجر به کفر باشد و باید در مورد عظمت خداوند و آفریدههای خداوند تفکر نمود و با رهنمودهای چهارده معصوم سلام الله علیهم آشنا شد و همچنین شناخت انسان و ویژگیهای انسان و فضائل و رذائل و اعتقادات اسلامی را ارتقاء بخشید.
14. راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:

1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.

2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.

گل افشان گل محمدی