حضور خداوند در آدمی و دعوت به توحید در آیه <span class="text danger">بیست</span> و <span class="text danger">چهار</span> سوره <a href="/fa/dashboard/ ir/انفال" class="text info">انفال</a> کتاب <a href="/fa/dashboard/ ir/قرآن" class="text info">قرآن</a>

آیه 24 سوره انفال

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ ۖ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

ای اهل ایمان! هنگامی که خدا و پیامبرش شما را به حقایقی که به شما [حیات معنوی و] زندگی [واقعی] می بخشد، دعوت می کنند اجابت کنید، و بدانید که خدا میان آدمی و دلش حایل و مانع می شود [تا حق را باطل و باطل را حق مپندارد] و مسلماً همه شما به سوی او گردآوری خواهید شد.

[8–24] (مشاهده آیه در سوره)

<<23 | آیه 24 سوره انفال | 25>>
---|---|---

|

سوره : | سوره انفال (8)
جزء : | 9
نزول : | مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

محتویات

۱ ترجمه های فارسی

۲ ترجمه های انگلیسی(English translations)

۳ معانی کلمات آیه

۴ نزول

۵ تفسیر آیه

۶ پانویس

۷ منابع

۸ آرشیو عکس و تصویر

ترجمه های فارسی

الهی قمشه ای

انصاریان

فولادوند

آیتی

مکارم شیرازی

ای اهل ایمان، چون خدا و رسول شما را به آنچه مایه حیات ابدی شماست (یعنی ایمان) دعوت کنند اجابت کنید و بدانید که خدا در میان شخص و قلب او حایل می شود (و از اسرار درونی همه آگاه است) و همه به سوی او محشور خواهید شد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Qarai

Shakir

Pickthall

yusufali

O you who have faith! Answer Allah and the Apostle when he summons you to that which will give you life. Know that Allah intervenes between a man and his heart and that toward Him you will be mustered.

معانی کلمات آیه

استجيبوا: اجابت و استجابت ، هر دو به معنى قبول و اطاعت است.

يحييكم: حى: زنده. احياء: زنده كردن. منظور از آن در آيه ، حيات ايمانى است.

يحول: حول: تغير و انفصال. «يحول»: فاصله قرار مى‏دهد و حائل ايجاد مى‏كند.

تحشرون: حشر: جمع كردن .«تحشرون»: جمع كرده مى‏شويد.[۱]

نزول

محمد بن یعقوب كلینى بعد از هشت واسطه از ابوالربیع الشامى روایت كند كه گفته است از امام صادق علیه السلام درباره این آیة سؤال كردم، فرمود: درباره ولایت امام على علیه السلام نازل شده است.[۲]

از امام محمدباقر علیه السلام نیز روایت و نقل گردیده كه این آیه درباره ولایت على بن ابى طالب نازل گردیده است[۳] چنان كه ابوالجارود نیز آن را از امام پنجم روایت و نقل نموده است[۴].[۵]

تفسیر آیه

تفسیر نور

اثنی عشری

روان جاوید

اطیب البیان

برگزیده تفسیر نمونه

سایر تفاسیر

تفسیر نور (محسن قرائتی)

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ «24»

اى كسانى كه ايمان آورده ايد! هرگاه خدا و رسول شما را به چيزى كه حيات بخش شماست دعوت مى كنند، بپذيريد و بدانيد خداوند، ميان انسان و دل او حايل مى شود و به سوى او محشور مى شويد.

نکته ها

حيات، اقسام مختلفى دارد:

1. حيات گياهى. «أَنَّ اللَّهَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» «1» خداوند زمين را زنده مى كند.

2. حيات حيوانى. «لَمُحْيِ الْمَوْتى » «2» خداوند مردگان را زنده مى كند.

3. حيات فكرى. «مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ» «3» آن كه مرده بود و زنده اش كرديم.

4. حيات ابدى. «قَدَّمْتُ لِحَياتِي» «4» كاش براى زندگيم چيزى از پيش فرستاده بودم.

مقصود از حياتى كه با دعوت انبيا فراهم مى آيد، حيات حيوانى نيست، چون بدون دعوت انبيا نيز اين نوع حيات وجود دارد، بلكه مقصود حيات فكرى، عقلى ومعنوى، اخلاقى و اجتماعى و بالاخره حيات و زندگى در تمام زمينه ها مى باشد. البتّه ممكن است مراد از دعوت به حيات در اينجا (به دليل آن كه آيه در كنار آيات جنگ بدر آمده است)، دعوت به جهاد باشد.

حيات انسان، در ايمان و عمل صالح است و خداوند و انبيا هم مردم را به همان دعوت كرده اند. «دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ» اطاعت از فرامين آنان رمز رسيدن به زندگى پاك و طيّب است، چنانكه در جاى ديگر مى خوانيم: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً» «5» و طبق روايات شيعه وسنّى، يكى از مصاديق حيات طيّبه، پذيرش

«1». حديد، 17.

«2». فصّلت، 39.

«3». انعام، 122.

«4». فجر، 24.

«5». نحل، 97.

جلد 3 - صفحه 295

نداى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در مسأله ى ولايت علىّ بن أبى طالب عليهما السلام و اهل بيت اوست. «1»

حايل و فاصله شدن خدا ميان انسان و قلبش، نشان دهنده ى حاضر و ناظر بودن خداوند در همه جا و احاطه ى او بر تمام موجودات است و اين كه قدرت و توفيق از اوست. از رگ گردن به ما نزديك تر است، فعاليّت عقل و روح نيز به دست اوست و اگر لطف او نبود، هرگز انسان به حقّانيّت حقّ و بطلان باطل پى نمى برد.

از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه يكى از مصاديق حايل شددن خدا بين انسان و دل او، مسأله ى محو و اثبات است؛ محو كفر و اثبات ايمان، محو غفلت و شك و تثبيت تذكّر و يقين. «2» در جاى ديگر فرمودند: «خداوند نمى گذارد انسان، باطل را حقّ ببيند». «3» همچنين فرمودند: «گاهى انسان با گوش، چشم، زبان و دست خود به چيزى علاقه دارد، ولى اگر آن را انجام دهد، قلبش با آن همراه نيست و مى داند آنچه ميل به آن داشته حقّ نيست». «4» و ممكن است حائل شدن، كنايه از مرگ باشد.

پیام ها

1- شرط ايمان واقعى، اجابت كردن دعوت خدا و رسول است. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ»

2- دعوت خدا و رسول، داراى حقيقت و هويّتى واحد دارد. «دَعاكُمْ» و نفرمود:

«دعواكم»

3- حركت در مسير خدا و انبيا، حيات واقعى است و كناره گيرى از آن، مرگ انسانيّت است. «دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ» 4- تمام دستورات دينى و فرامين انبيا، حتّى فرمان جنگ و جهاد، مايه ى حيات فرد و جامعه مى باشد. «دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ»

5- كسى كه به حضور و احاطه خداوند ايمان داشته باشد، از دعوت پيامبران

«1». تفسير فرقان.

«2». تفسير فرقان.

«3». بحار، ج 5، ص 205.

«4». تفسير نورالثقلين.

جلد 3 - صفحه 296

سرپيچى نمى كند. اسْتَجِيبُوا ... يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ

6- تا فرصت داريم، حقّ را بپذيريم. (بنابراين كه حائل شدن خدا بين انسان و قلبش، كنايه از مرگ باشد). اسْتَجِيبُوا ... يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ

7- نه مؤمن مغرور شود ونه از كافر مأيوس گرديد، چون دلها به دست خداست و او مقلّب القلوب است. «يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ»

8- هر فكر و انديشه اى كه بر دل انسان بگذرد، خداوند بدان آگاه است. «يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ»

9- خداوند از هر چيزى به انسان نزديك تر است، حتّى از قلب او به خودش.

«يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ»

10- همه ى ما خواسته يا ناخواسته در قيامت محشور خواهيم شد، پس به رسولان الهى پاسخ مثبت دهيم. اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ ... إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ