بنابر اسناد تاریخی موجود، قدمت فعالیت وزارت خارجه قرقیزستان به مرز ۷۵ سال رسیده و زمان تأسیس رسمی آن به تاریخ ۱۷ مارس ۱۹۴۴ برمی گردد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک، بنابر اسناد تاریخی موجود، سن وزارت خارجه قرقیزستان به مرز ۷۵ سالگی رسیده و زمان تأسیس رسمی آن به تاریخ ۱۷ مارس ۱۹۴۴ برمی گردد.

براساس بیانیه ای که سفارت جمهوری قرقیزستان در تهران در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در بیشکک قرار داد، آمده است: حدود ۷۵ سال از زمان تأسیس نهاد دیپلماتیک این جمهوری گذشته و هم اکنون با تلاش نهادهای تهران و بیشکک، روند توسعه روابط ۲ کشور صعودی می باشد.

در این بیانیه آمده است: به طور دقیق می توان گفت تاریخ تشکیل وزارت امور خارجه جمهوری قرقیزستان با وضعیت بین المللی در طی دوران وقایع انقلاب های گسترده در نیمه اول قرن گذشته و جنگ جهانی دوم (۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵)، مرتبط است.

اگر مقاطع اصلی تاریخ مردم قرقیزستان را مورد بررسی قرار دهیم، تاریخ روابط خارجی جامعه این کشور به چندین قرن قبل می رسد.

با توجه به اسناد تاریخی، مردم قرقیزستان در قرن هشتم، دهم و قرن هفدهم میلادی دولت مستقل خود را داشته و روابط دیپلماتیک گسترده ای با دیگر ملت ها از جمله با مغولستان، چین و روسیه داشته اند.

تاریخ طولانی مردم قرقیزستان با محرومیت شدید و مبارزه دائمی برای آزادی و استقلال شناخته می شود به طوریکه می توان بازتاب این مبارزات دشوار را در حماسه قهرمانانه «ماناس» مشاهده کرد.

این در حالی بود که در نیمه دوم قرن نوزدهم الحاق آسیای مرکزی از جمله قرقیزستان به امپراتوری تزار روسیه تکمیل شد.

با این وجود، تا سال ۱۹۲۴ شرایط سیاسی برای ایجاد ساختار و تعیین حدود ملی این جمهوری ایجاد شد.

در آن زمان تصمیم بر آن بود جمهوری شوروی سوسیالیستی ترکمنستان و جمهوری شوروی سوسیالیستی مستقل تاجیکستان به عنوان بخشی از جمهوری شوروی سوسیالیست ازبکستان شکل گیرد و منطقه خودمختار «کاراچی» قرقیزستان از جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی جدا شود.

در سال ۱۹۲۵ ابتدا نام منطقه خودمختار کاراچی قرقیزستان به جمهوری خودمختار قرقیزستان تغییر یافت و در سال ۱۹۲۶ این منطقه رسما به جمهوری شوروی سوسیالیستی خودمختار قرقیزستان تبدیل شد و تا سال ۱۹۳۶ بخشی از اتحاد جماهیر فدراتیو سوسیالیستی روسیه باقی ماند.

در تاریخ ۵ دسامبر ۱۹۳۶ قرقیزستان به عنوان یکی از قدرتمندترین مناطق در اتحاد جماهیر شوروی مطرح شد بطوریکه این جمهوری تمام مراحل شکل گیری دولت ملی را گذرانده بود.

در آن تاریخ، جمهوری قرقیزستان به عنوان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی، استقلال نسبی خود را به دست آورد و توسعه اقتصاد، فرهنگ و ارتقاء رفاه اجتماعی را تآمین می کرد.

در طول جنگ جهانی دوم پیشنهادی از سوی کمیسیون تحت نظر وزارت امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی در خصوص گسترش حقوق جمهوری های اتحاد شوروی در زمینه فعالیت سیاست خارجی در جلسه شورای عالی اتحاد جماهیر شوروی مطرح شد.

بنابراین می توان تصریح کرد که زمان رسمی تشکیل وزارت امور خارجه جمهوری قرقیزستان تاریخ ۱۷ مارس ۱۹۴۴ است.

با این حال، در اوایل قرن نوزدهم «آتاک بای» فرمانروای قرقیزها نماینده خود را همراه با یک پیام رسمی به «سنت پترزبورگ» نزد «کاترین دوم» امپراتوری تزار روسیه فرستاد که نشان از فعالیت دیپلماتیک قرقیزها در قرون گذشته بوده است.

در تاریخ ۳۱ جولای ۱۹۴۴ به دستور شورای عالی جمهوری شوروی سوسیالیستی قرقیزستان «قاضی دیکامبایف» به عنوان کمیسر ارشد امور خارجه جمهوری شوروی سوسیالیستی قرقیزستان انتخاب شد.

دیکامبایف قبل از آن به عنوان کمیسر ارشد کنترل دولتی اتحاد جماهیر شوروی مشغول به فعالیت بود. از این رو می توان وی را به عنوان اولین رئیس نهاد امور خارجه قرقیزستان معاصر شناخت.

در تاریخ ۹ سپتامبر ۱۹۴۴ کمیسیون کارکنان امور خارجه اتحاد شوروی (که تحت نظر شورای کمیساریای قوای اتحاد شوروی فعالیت داشت) ساختار کارکنان امور خارجه جمهوری قرقیزستان را در ۳۵ بخش تعیین کرد و این مسئله در ۲۳ سپتامبر همان سال در کمیساریای خلق امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی به تصویب رسید.

در تاریخ ۶ سپتامبر ۱۹۵۱ با فرمان ریاست شورای عالی اتحاد شوروی سوسیالستی قرقیزستان، «شامشی تایانوف» معاون رئیس شورای وزیران در شورای امنیت قرقیزستان به عنوان وزیر امور خارجه این جمهوری منصوب شد.

با حکم شورای مذکور در تاریخ ۱۵ سپتامبر ۱۹۵۳ مسئولیت وزیر امور خارجه به «کولییرا کندوچالوا» معاون این شورا سپرده شد.

بنابراین می توان عنوان کرد که دوره تشکیل بخش سیاست خارجی در شورای امنیت قرقیزستان و سپس در جمهوری قرقیزستان به شکل نمادین به چند مرحله تقسیم می شود: مرحله اول: سال های ۱۹۴۴ - ۱۹۵۴، مرحله دوم: ۱۹۵۵ - ۱۹۷۰، مرحله سوم: ۱۹۷۱ - ۱۹۹۱ و از سال ۱۹۹۱ تاکنون (زمانی که در ۳۱ اوت ۱۹۹۱ مردم قرقیزستان به استقلال سیاسی دست یافتند).

این مسئله در حالی است که جمهوری اسلامی ایران یکی از اولین کشورهای در جهان بود که رسما حاکمیت و استقلال دولت قرقیزستان را در تاریخ ۲۱ دسامبر ۱۹۹۱ به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک بین ۲ کشور در ۱۰ ماه می ۱۹۹۲ آغاز گردید.

سفارت ایران در بیشکک در ۲۱ اکتبر ۱۹۹۳ و سفارت جمهوری قرقیزستان در تهران در ماه می سال ۱۹۹۶ تأسیس شدند.

بنابراین در ۱۰ ماه می سال ۲۰۱۹ روابط دیپلماتیک دوجانبه بین قرقیزستان و ایران بیست و هفت ساله خواهد شد.

لازم به یادآوری است که این بیست و هفت ساله مقطع بسیار مهم و تاریخی در روابط قرقیزستان و ایران به شمار می رود.

از زمان به دست آوردن حاکمیت و استقلال توسط دولت جمهوری قرقیزستان، دولت جمهوری اسلامی ایران از دولت تازه تأسیس این کشور حمایت کرده و در زمان های دشوار بارها کمک های بشردوستانه را به مردم این جمهوری ارائه داده است.

این در حالی است که قرقیزستان و ایران از روزگاران قدیم پیوندهای دوستی، روابط نزدیک تاریخی و فرهنگی خود را که پایه محکمی برای توسعه روابط معاصر ۲ کشور است، تقویت بخشیدند.

در سال ۲۰۰۲ رؤسای جمهور ۲ کشور در بیشکک اعلامیه روابط دوستانه بین جمهوری قرقیزستان و جمهوری اسلامی ایران را به امضا رساندند.

در تاریخ ۲۶ مارس ۱۹۹۶ به دستور رئیس جمهور قرقیزستان، «آسهینوف موکن آسینوویچ» به عنوان اولین سفیر جمهوری قرقیزستان در جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد که تا سال ۲۰۰۰ در این سمت خدمت نمود.

تجربه کاری، مهارت های سازمانی و تدابیر وی این امکان را بوجود آورد تا اولین هسته دیپلمات های قرقیزستان از افراد باتجربه و سازمان یافته شکل گرفته و یک ساختمان جدید برای سفارت قرقیزستان در تهران و ساختمانی برای کنسولگری این جمهوری در مشهد افتتاح گردد.

«میدت سادیرکولوف» سفیر بعدی قرقیزستان در ایران در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ بود که وی نیز نقش مهمی در توسعه مأموریت دیپلماتیک در تهران ایفا نمود (او ۱۰ سال پیش در تاریخ ۹ مارس ۲۰۰۹ فوت کرد).

پس از وی، «آوازبیک آتاخانوف» یکی از متخصصان زبان فارسی جایگزین شد و از دسامبر ۲۰۰۵ تا ژوئن ۲۰۰۷ به عنوان سفیر ایران در تهران فعالیت داشت.

«میدت خان شیریم کولوف» رئیس سابق پارلمان قرقیزستان سفیر چهارم این جمهوری در تهران بود که از سال ۲۰۱۳-۲۰۰۷ در این سمت خدمت نمود و سهم قابل توجهی در توسعه روابط قرقیزستان و ایران داشت.

«آسان بیک عثمان علیف» معاون سابق وزیر امور خارجه جمهوری قرقیزستان سفیر بعدی این کشور در ایران بود (سال های ۲۰۱۶-۲۰۱۴).

«آوازبیک عبدالرزاق اف» از دیپلمات های باتجربه این کشور از دسامبر ۲۰۱۶ تاکنون سفیرفوق العاده و تام الاختیار جمهوری قرقیزستان در تهران است که علاوه بر زبان فارسی، به زبان انگلیسی نیز تسلط دارد.

در مدت فعالیت وی، اقدامات دیپلماتیک سفارت به روز رسانی شده و همکاری دوجانبه قرقیزستان و ایران در زمینه های سیاسی، تجاری، اقتصادی، فرهنگی و بشردوستانه با هدف تقویت همکاری های دوستانه بین جمهوری قرقیزستان و ایران در حال گسترش است.

این در حالی است که تعاملات در حوزه گردشگری از جمله فرصت ها و پتانسیل های خوب برای تقویت روابط بین ۲ کشور است که پیوسته در حال توسعه می باشد.

انتهای پیام/ح