چرا خدا زن و مرد را لباس یکدیگر معرفی می کند؟ / شکل سخت روزه داری در صدر اسلام
آیه ۱۸۷ سوره مبارکه بقره به سختی و محدودیت های روزه داری در صدر اسلام اشاره و چرایی آزاد شدن خوردن و آشامیدن و آمیزش در شب های ماه رمضان پرداخته است.
خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: آیه ۱۸۷ سوره مبارکه بقره به سختی و محدودیت های روزه داری در صدر اسلام اشاره و چرایی آزاد شدن خوردن و آشامیدن و آمیزش در شب های ماه رمضان پرداخته است.
بانگاهی به این آیه در می یابیم مسلمانان صدر اسلام چگونه درماه مبارک رمضان با مشقت روزه داری می کردند ان هم در گرمای سرزمین حجاز.
همچنین خداوند در این آیه زن و مرد را لباس یکدیگر معرفی می کند که می توانند از انحطاط و از رفتن به دنبال فسق و فجور و اشاعه آن مانع یکدیگر شوند.
به این آیه توجه کنید:
أحل لکم لیلة الصیام الرفث إلی نسآئکم هن لباس لکم و أنتم لباس لهن علم الله أنکم کنتم تختانون أنفسکم فتاب علیکم وعفا عنکم فالآن بشروهن وابتغوا ما کتب الله لکم و کلوا واشربوا حتی یتبین لکم الخیط الأبیض من الخیط الأسود من الفجر ثم أتموا الصیام إلی الیل ولا تبشروهن و أنتم عکفون فی المسجد تلک حدود الله فلا تقربوها کذلک یبین الله ءایته للناس لعلهم یتقون
ترجمه
در شب های روزه (ماه رمضان)، آمیزش با همسرانتان برای شما حلال شد، آنها برای شما (همچون) لباسند و شما برای آنها (همچون) لباس. خداوند می دانست که شما به خود خیانت می کردید (و آمیزش را که ممنوع بود، بعضا انجام می دادید) پس توبه شما را پذیرفت و از شما درگذشت. اکنون (می توانید) با آنها همبستر شوید و آنچه را خداوند بر شما مقرر فرموده، طلب کنید و بخورید و بیاشامید تا رشته سفید از رشته سیاه (شب) برای شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب به اتمام رسانید و در حالی که معتکف در مساجد هستید، با زنان آمیزش نکنید. این حدود و احکام الهی است پس (به قصد تجاوز و گناه) به آن نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیات خود را برای مردم، روشن می سازد، باشد که پرهیزگار گردند.
در آغاز اسلام، در شب و روز ماه رمضان، آمیزش با همسر ممنوع بود و همچنین در ساعت معینی از شب می توانستند افطار کنند و اگر خوابش می گرفت بعد از بیداری حق غذا خوردن نداشت. برخی مسلمانان علیرغم ممنوع بودن آمیزش جنسی این کار را انجام می دادند، ولی برخی دیگر با وجود زحمت و سختی، از خوردن در شب بعد از بیداری خودداری می کردند. یکی از یاران پیامبر به نام مطعمبن جبیر هنگام افطار به علت دیر حاضر شدن غذا خوابش برد، وقتی بیدار شد گفت: من دیگر حق غذا خوردن ندارم و فردا را بدون غذا روزه گرفت و برای کندن خندق اطراف مدینه حاضر شد. در بین کار به علت شدت ضعف از حال رفت و بیهوش شد. پیامبر صلی الله علیه وآله بسیار متأثر شد و این آیه نازل گردید که غذا خوردن تا طلوع فجر آزاد است و آمیزش با همسران در شبهای ماه رمضان مانع ندارد. خداوند متعال می داند که شما به خویشتن خیانت می کردید و قدرت صبر و خودداری نداشته و ندارید، به همین دلیل تکلیف را بر شما آسان و گذشته شما را عفو کرد.
در تفسیر نمونه درباره این آیه آمده است:
جمعی از جوانان مسلمان که قدرت کنترل خویشتن را نداشتند شبهای ماه رمضان با همسران خود مباشرت می نمودند. در این هنگام آیه نازل شد و به مسلمانان اجازه داد که در تمام طول شب می توانند غذا بخورند و با همسران خود مباشرت جنسی داشته باشند.
راز حلال شدن مباشرت در شبهای ماه مبارک رمضان آن بود که خداوند می دانست اگر مباح نمی شد برخی که سیره مستمر آنان عصیان و خیانت بود، خویشتن دار نبوده و همچنان به حرام می افتادند و با ارتکاب گناه به خود خیانت می کردند.
خداوند با پذیرش توبه آنان و توبه نهایی خود، گناه و خیانت گذشته آنان را بخشید و برای آینده نیز کار را بر آنان سهل کرد.
علامه طباطبایی در المیزان ذیل عبارت «هن لباس لکم وأنتم لباس لهن» می فرماید:
ظاهر از کلمه لباس همان معنای معروفش است یعنی جامه ای که بدن آدمی را می پوشاند و این دو جمله از قبیل استعاره است، برای اینکه هر یک از زن و شوهر طرف دیگر خود را از رفتن به دنبال فسق و فجور و اشاعه دادن آن در بین افراد جلوگیری می کند.
پس در حقیقت مرد لباس و ساتر زن است و زن ساتر مرد است و این خود استعاره ای است لطیف که با انضمام جمله: (احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسایکم …) لطافت بیشتری به خود می گیرد، چون انسان با لباس عورت خود را از دیگران می پوشاند و اما خود لباس از نظر دیگران پوشیده نیست. همسر نیز همینطور است یعنی هر یک دیگری را از «رفث» به غیر می پوشاند، ولی «رفث» خودش به او دیگر پوشیده نیست، چون لباسی است متصل به خودش و چسبیده به بدنش.
در تفسیر نور آمده: در تشبیه همسر به لباس، نکات و لطایف بسیاری نهفته است:
* لباس باید در طرح و رنگ و جنس مناسب انسان باشد، همسر نیز باید کفو انسان و متناسب با فکر و فرهنگ و شخصیت انسان باشد.
* لباس مایه زینت و آرامش است، همسر و فرزند نیز مایه زینت و آرامش خانواده اند.
* لباس عیوب انسان را می پوشاند، هریک از زن و مرد نیز باید عیوب و نارسایی های یکدیگر را بپوشانند.
* لباس انسان را از سرما و گرما حفظ می کند، وجود همسر نیز کانون خانواده را گرم و زندگی را از سردی می رهاند.
* دوری از لباس، مایه رسوایی است، دوری از ازدواج و همسر نیز سبب انحراف و رسوایی انسان می گردد.
* در هوای سرد لباس ضخیم و در هوای گرم لباس نازک استفاده می شود، هر یک از دو همسر نیز باید اخلاق و رفتار خود را متناسب با نیاز روحی طرف مقابل تنظیم کند؛ اگر مرد عصبانی است، زن با لطافت با او برخورد کند و اگر زن خسته است، مرد با او مدارا کند.
* انسان باید لباس خود را از آلودگی حفظ کند، هر یک از دو همسر نیز باید دیگری را از آلوده شدن به گناه حفظ کند.
اعتکاف، به معنای بریدن از دنیا و پناهنده شدن به خداست. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله با گرفتاری ها و مشکلاتی که داشتند، گاهی در مسجد برای چند روز معتکف می شدند و بدین وسیله روح خود را صفا و آرامش بیشتر می دادند. از آنجا که در غیر حال اعتکاف نیز آمیزش در مسجد ممنوع است. به نظر می رسد مراد از کلمه «عاکفون» همان سکونت در مسجد باشد، نه اعتکاف به معنای عبادت مخصوص.
پیام ها
تخفیف و آسان گیری در احکام، از ویژگی های دین اسلام است. «احل لکم»
رعایت ادب در سخن، از ویژگی های قرآن است. «رفث» به معنای سخن گفتن درباره مسائل زناشویی است که در آیه به کنایه از آمیزش آمده است.
هر کجا خواستید راهی را ببندید، یک راه مشروع را باز بگذارید. چون خداوند در روز رمضان، آمیزش را ممنوع می کند، لذا در شب آنرا مجاز می شمرد. «احل لکم لیلة الصیام الرفث»
عبادت روز و لذت مشروع شب، نشانه جامعیت دین است. در یک آیه هم احکام روزه و هم مسائل زناشویی آمده است. «احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسائکم»
اسلام به نیازهای طبیعی توجه کامل دارد. «الرفث الی نسائکم»
نیاز زن و مرد به یکدیگر، دو طرفه است و هریک برای پوشش نیازهای طبیعی خود به دیگری نیازمند است. «هن لباس لکم و انتم لباس لهن»
خداوند از جزئیات کارهای انسان آگاه است. «علم الله انکم»
انسان، جایزالخطا وغریزه جنسی در او قوی است. «کنتم تختانون انفسکم»
ترک فرمان خدا، خیانت و ظلمی است به خود ما. «تختانون انفسکم»
در آمیزش و فرزند خواهی، برای خداوند تکلیف معین نکنید که پسر باشد یا دختر. «و ابتغوا ما کتب الله لکم»
حتی آمیزش جنسی باید هدفدار باشد. «وابتغوا ما کتب الله لکم»
معیار احکام اسلامی، معیارهای عمومی، طبیعی و ساده است. پیدا شدن سپیده صبح یا تاریکی شب را، هرکس در هر کجا باشد می تواند بفهمد. «یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود»
نقش زمان بندی را در عبادات فراموش نکنیم. «اتموا الصیام الی اللیل»
اعتکاف، سکونت در مسجد است، مشروط به روزه گرفتن. «عاکفون فی المساجد»
پیشگیری از گناه لازم است. قرآن می فرماید: به گناه نزدیک نشوید. چون نزدیک شدن به گناه همان و افتادن در آن همان. «فلا تقربوها»
تقوی، فلسفه احکام الهی است. روزه برای تقواست، آمیزش جنسی مشروع نیز برای تقواست. «لعلهم یتقون»
عمل به دستورات الهی، بستر رشد و تقوا است. «لعلهم یتقون»
منابع: تفاسیر نور، نمونه و المیزان
انتهای پیام/
خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: آیه ۱۸۷ سوره مبارکه بقره به سختی و محدودیت های روزه داری در صدر اسلام اشاره و چرایی آزاد شدن خوردن و آشامیدن و آمیزش در شب های ماه رمضان پرداخته است.
بانگاهی به این آیه در می یابیم مسلمانان صدر اسلام چگونه درماه مبارک رمضان با مشقت روزه داری می کردند ان هم در گرمای سرزمین حجاز.
همچنین خداوند در این آیه زن و مرد را لباس یکدیگر معرفی می کند که می توانند از انحطاط و از رفتن به دنبال فسق و فجور و اشاعه آن مانع یکدیگر شوند.
به این آیه توجه کنید:
أحل لکم لیلة الصیام الرفث إلی نسآئکم هن لباس لکم و أنتم لباس لهن علم الله أنکم کنتم تختانون أنفسکم فتاب علیکم وعفا عنکم فالآن بشروهن وابتغوا ما کتب الله لکم و کلوا واشربوا حتی یتبین لکم الخیط الأبیض من الخیط الأسود من الفجر ثم أتموا الصیام إلی الیل ولا تبشروهن و أنتم عکفون فی المسجد تلک حدود الله فلا تقربوها کذلک یبین الله ءایته للناس لعلهم یتقون
ترجمه
در شب های روزه (ماه رمضان)، آمیزش با همسرانتان برای شما حلال شد، آنها برای شما (همچون) لباسند و شما برای آنها (همچون) لباس. خداوند می دانست که شما به خود خیانت می کردید (و آمیزش را که ممنوع بود، بعضا انجام می دادید) پس توبه شما را پذیرفت و از شما درگذشت. اکنون (می توانید) با آنها همبستر شوید و آنچه را خداوند بر شما مقرر فرموده، طلب کنید و بخورید و بیاشامید تا رشته سفید از رشته سیاه (شب) برای شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب به اتمام رسانید و در حالی که معتکف در مساجد هستید، با زنان آمیزش نکنید. این حدود و احکام الهی است پس (به قصد تجاوز و گناه) به آن نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیات خود را برای مردم، روشن می سازد، باشد که پرهیزگار گردند.
در آغاز اسلام، در شب و روز ماه رمضان، آمیزش با همسر ممنوع بود و همچنین در ساعت معینی از شب می توانستند افطار کنند و اگر خوابش می گرفت بعد از بیداری حق غذا خوردن نداشت. برخی مسلمانان علیرغم ممنوع بودن آمیزش جنسی این کار را انجام می دادند، ولی برخی دیگر با وجود زحمت و سختی، از خوردن در شب بعد از بیداری خودداری می کردند. یکی از یاران پیامبر به نام مطعمبن جبیر هنگام افطار به علت دیر حاضر شدن غذا خوابش برد، وقتی بیدار شد گفت: من دیگر حق غذا خوردن ندارم و فردا را بدون غذا روزه گرفت و برای کندن خندق اطراف مدینه حاضر شد. در بین کار به علت شدت ضعف از حال رفت و بیهوش شد. پیامبر صلی الله علیه وآله بسیار متأثر شد و این آیه نازل گردید که غذا خوردن تا طلوع فجر آزاد است و آمیزش با همسران در شبهای ماه رمضان مانع ندارد. خداوند متعال می داند که شما به خویشتن خیانت می کردید و قدرت صبر و خودداری نداشته و ندارید، به همین دلیل تکلیف را بر شما آسان و گذشته شما را عفو کرد.
در تفسیر نمونه درباره این آیه آمده است:
جمعی از جوانان مسلمان که قدرت کنترل خویشتن را نداشتند شبهای ماه رمضان با همسران خود مباشرت می نمودند. در این هنگام آیه نازل شد و به مسلمانان اجازه داد که در تمام طول شب می توانند غذا بخورند و با همسران خود مباشرت جنسی داشته باشند.
راز حلال شدن مباشرت در شبهای ماه مبارک رمضان آن بود که خداوند می دانست اگر مباح نمی شد برخی که سیره مستمر آنان عصیان و خیانت بود، خویشتن دار نبوده و همچنان به حرام می افتادند و با ارتکاب گناه به خود خیانت می کردند.
خداوند با پذیرش توبه آنان و توبه نهایی خود، گناه و خیانت گذشته آنان را بخشید و برای آینده نیز کار را بر آنان سهل کرد.
علامه طباطبایی در المیزان ذیل عبارت «هن لباس لکم وأنتم لباس لهن» می فرماید:
ظاهر از کلمه لباس همان معنای معروفش است یعنی جامه ای که بدن آدمی را می پوشاند و این دو جمله از قبیل استعاره است، برای اینکه هر یک از زن و شوهر طرف دیگر خود را از رفتن به دنبال فسق و فجور و اشاعه دادن آن در بین افراد جلوگیری می کند.
پس در حقیقت مرد لباس و ساتر زن است و زن ساتر مرد است و این خود استعاره ای است لطیف که با انضمام جمله: (احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسایکم …) لطافت بیشتری به خود می گیرد، چون انسان با لباس عورت خود را از دیگران می پوشاند و اما خود لباس از نظر دیگران پوشیده نیست. همسر نیز همینطور است یعنی هر یک دیگری را از «رفث» به غیر می پوشاند، ولی «رفث» خودش به او دیگر پوشیده نیست، چون لباسی است متصل به خودش و چسبیده به بدنش.
در تفسیر نور آمده: در تشبیه همسر به لباس، نکات و لطایف بسیاری نهفته است:
* لباس باید در طرح و رنگ و جنس مناسب انسان باشد، همسر نیز باید کفو انسان و متناسب با فکر و فرهنگ و شخصیت انسان باشد.
* لباس مایه زینت و آرامش است، همسر و فرزند نیز مایه زینت و آرامش خانواده اند.
* لباس عیوب انسان را می پوشاند، هریک از زن و مرد نیز باید عیوب و نارسایی های یکدیگر را بپوشانند.
* لباس انسان را از سرما و گرما حفظ می کند، وجود همسر نیز کانون خانواده را گرم و زندگی را از سردی می رهاند.
* دوری از لباس، مایه رسوایی است، دوری از ازدواج و همسر نیز سبب انحراف و رسوایی انسان می گردد.
* در هوای سرد لباس ضخیم و در هوای گرم لباس نازک استفاده می شود، هر یک از دو همسر نیز باید اخلاق و رفتار خود را متناسب با نیاز روحی طرف مقابل تنظیم کند؛ اگر مرد عصبانی است، زن با لطافت با او برخورد کند و اگر زن خسته است، مرد با او مدارا کند.
* انسان باید لباس خود را از آلودگی حفظ کند، هر یک از دو همسر نیز باید دیگری را از آلوده شدن به گناه حفظ کند.
اعتکاف، به معنای بریدن از دنیا و پناهنده شدن به خداست. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله با گرفتاری ها و مشکلاتی که داشتند، گاهی در مسجد برای چند روز معتکف می شدند و بدین وسیله روح خود را صفا و آرامش بیشتر می دادند. از آنجا که در غیر حال اعتکاف نیز آمیزش در مسجد ممنوع است. به نظر می رسد مراد از کلمه «عاکفون» همان سکونت در مسجد باشد، نه اعتکاف به معنای عبادت مخصوص.
پیام ها
تخفیف و آسان گیری در احکام، از ویژگی های دین اسلام است. «احل لکم»
رعایت ادب در سخن، از ویژگی های قرآن است. «رفث» به معنای سخن گفتن درباره مسائل زناشویی است که در آیه به کنایه از آمیزش آمده است.
هر کجا خواستید راهی را ببندید، یک راه مشروع را باز بگذارید. چون خداوند در روز رمضان، آمیزش را ممنوع می کند، لذا در شب آنرا مجاز می شمرد. «احل لکم لیلة الصیام الرفث»
عبادت روز و لذت مشروع شب، نشانه جامعیت دین است. در یک آیه هم احکام روزه و هم مسائل زناشویی آمده است. «احل لکم لیلة الصیام الرفث الی نسائکم»
اسلام به نیازهای طبیعی توجه کامل دارد. «الرفث الی نسائکم»
نیاز زن و مرد به یکدیگر، دو طرفه است و هریک برای پوشش نیازهای طبیعی خود به دیگری نیازمند است. «هن لباس لکم و انتم لباس لهن»
خداوند از جزئیات کارهای انسان آگاه است. «علم الله انکم»
انسان، جایزالخطا وغریزه جنسی در او قوی است. «کنتم تختانون انفسکم»
ترک فرمان خدا، خیانت و ظلمی است به خود ما. «تختانون انفسکم»
در آمیزش و فرزند خواهی، برای خداوند تکلیف معین نکنید که پسر باشد یا دختر. «و ابتغوا ما کتب الله لکم»
حتی آمیزش جنسی باید هدفدار باشد. «وابتغوا ما کتب الله لکم»
معیار احکام اسلامی، معیارهای عمومی، طبیعی و ساده است. پیدا شدن سپیده صبح یا تاریکی شب را، هرکس در هر کجا باشد می تواند بفهمد. «یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود»
نقش زمان بندی را در عبادات فراموش نکنیم. «اتموا الصیام الی اللیل»
اعتکاف، سکونت در مسجد است، مشروط به روزه گرفتن. «عاکفون فی المساجد»
پیشگیری از گناه لازم است. قرآن می فرماید: به گناه نزدیک نشوید. چون نزدیک شدن به گناه همان و افتادن در آن همان. «فلا تقربوها»
تقوی، فلسفه احکام الهی است. روزه برای تقواست، آمیزش جنسی مشروع نیز برای تقواست. «لعلهم یتقون»
عمل به دستورات الهی، بستر رشد و تقوا است. «لعلهم یتقون»
منابع: تفاسیر نور، نمونه و المیزان
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «چرا خدا زن و مرد را لباس یکدیگر معرفی می کند؟ / شکل سخت روزه داری در صدر اسلام» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.