پیشکسوت عکاس خبری اصفهان گفت: یک خبرنگار باید رسالت خبری خود را انجام دهد، کار خبر و عکاس خبری، بسیار شریف است و لازم است کسی که وارد این عرصه می شود، بدون حاشیه هم پایبند به نظام و هم پایبند به مسؤولیت خود در حوزه خبر باشد.

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، چهره آرام و صبور و نگاه محجوبش را مردم نصف جهان به خوبی می شناسند، عکاسی که در دوران دفاع مقدس، ۲۵ آبان ۱۳۶۱ و ۲۶ مرداد ۱۳۶۶ را مانند آلبومی قطور با دوربین خود به ثبت رسانده است.

عکاس جوان دیروز و استاد امروز جوانان که در سال های پرفراز و نشیب انقلاب و در دوران دفاع مقدس و ایام پس از آن، در بسیاری از مواقع جان خود را برای به ثبت رساندن یک لحظه از وقایع به خطر انداخته است تا مرور خاطرات دیروز برای امروزیان آسان تر شود.

بزرگ مردی که دلش کمی از اهل زمانه گرفته است اما با عشق و علاقه به کارش ادامه می دهد و ایمان دارد که این خطرها و کم لطفی ها با یاری خدا و شهدا ختم به خیر شده است.

مهدی جانی پور، پیشکسوت عرصه عکاسی خبری مهمان دفتر خبرگزاری فارس شد که در همین فرصت با او پیرامون مسائل و موضوعات مختلف صمیمانه به گفت وگو پرداختیم.

فارس: از کی به حرفه عکاسی علاقه مند شدید؟

جانی پور: متولد ۱۲ تیر سال ۱۳۳۶ در یک خانواده متوسط اصفهانی به لحاظ مالی هستم، دوران ابتدایی را در دبستان صحت گذراندم و پس از آن، در دوران دبیرستان در رشته های مختلف ورزشی فعالیت داشتم، برادرم یک دوربین قدیمی داشت و با توجه به ظرفیت هایی که خانه های آن زمان به لحاظ بزرگی و فضای سبز داشت، با دوربین او شروع به عکاسی کردم، یکی از عکس های ماندگار آن روزگار، مربوط به زمانی است که آب زاینده رود تا دریچه های بالایی سی وسه پل آمده بود.

سال ۵۰ یک دوربین لوبیتل ۲ تهیه کردم و کار عکاسی را ابتدا در حوزه ورزش به طوری جدی شروع کردم، یعنی در مسابقات ورزشی داخل شهر و خارج از شهر شرکت کرده از آن ها عکس می گرفتم، دبیر سرویس ورزشی یک خبر روی عکس می زد و آن را برای روزنامه ها ارسال می کرد، بعد از مدتی با خواندن هفته نامه ها و روزنامه ها یاد گرفتم که چطور یک خبر تهیه کنم.

۵۰ سال فعالیت رسانه ای بدون حاشیه و باعزت داشته ام

آن زمان در یک هفته نامه ورزشی و یک روزنامه که مطالب آن مربوط به همه حوزه ها، از جمله ورزشی بود کار می کردم، بعد از مدتی خبرنگار مجله دنیای ورزش شدم و این روند ورزشی تا سال ۸۰ ادامه پیدا کرد، سپس با هفته نامه ها و روزنامه های اصفهان در حوزه های دیگر شروع به فعالیت کردم و چندی بعد وارد خبرگزاری های مختلف همچون مهر و ایمنا شدم و خدا رو شاکرم که از شروع فعالیتم تا به امروز، یعنی از سال ۵۰، باعزت، احترام، سربلندی و البته بدون حاشیه بوده است.

فارس: از مهم ترین و تأثیرگذارترین عکس های خودتان بگویید.

جانی پور: در چند سالی که کار عکاسی خبری انجام داده ام، از جمله کارهایی که دیده شد، می توان به نخستین باری که رودخانه زاینده رود دیگر آب نداشت اشاره کرد، در همان روزها همه اصحاب رسانه را برای بازدید به سد زاینده رود رفتند و من با سختی فراوان به پشت سد برای عکاسی از ارتفاع آب رفتم و این تصویر نشان داد که آب سد، حدود ۱۴ متر پایین رفته است، این تصویر در استان اصفهان بازخورد بسیاری داشت و البته مقدمه ای برای صرفه جویی مردم در مصرف آب شد.

یکی دیگر از تصاویری که خیلی سروصدا کرد، تصویری از کاشی های مسجد سید بود که به دلیل سهل انگاری های مردم و مسؤولان در حال تخریب بود، به طور مثال بنرهای تبلیغاتی را با میخ به کاشی ها زده شده بود، از همین رو یک روز به مسجد سید رفتم و عکس های متعددی گرفتم و یک گزارش تصویری از این سهل انگاری با تیتر «اینجا خانه خدا است» تهیه کردم.

عکس ها او از ۲۵ آبان، خاطر آن روز را رنده نگه داشته است

فارس: مهم ترین تجربه های عکاسی شما مربوط به دوران جنگ است، شاخص ترین تصاویری که در آن زمان به تصویر کشیدید چه بود؟

جانی پور: در دوران جنگ همراه با دوربین، بعد از آموزش های نظامی، به عنوان رزمنده در جبهه حضور پیدا کردم و پس از ۳ ماه دچار مجروحیت شدم و بعد از درمان در عملیات شکست حصر آبادان حضور پیدا کردم، تا اینکه عملیات محرم و آن حادثه بزرگ پیش آمد و ما به عنوان عکاس، حدود ۳ روز حتی در سردخانه هم وجود ما برای عکاسی از صورت شهدا لازم بود تا این گونه اشتباهی برای تحویل شهدا پیش نیاید.

دو بار میدان امام (ره) مملو از جمعیت شد

پس از آن که غسل و کفن شهدا تمام شد آنان را برای وداع خانواده و مردم به مساجد محله ها آوردند و پس آن، برای تشییع و تدفین به میدان امام (ره) بردند که در طول آن سال ها، این دومین باری بود که میدان امام (ره) مملو از جمعیت شده بود.

نماز شهدا به امامت آیت الله اشرفی اصفهانی خوانده شد، آن زمان مثل الآن عکس برداری از جمعیت حاضر مرسوم نبود اما با این حال یک عکس از وجود دارد که جمعیت مردم از خیابان حافظ و چهارراه شکرشکن تا میدان امام (ره) را نشان می دهد.

هنگام تدفین شهدا، درب های گلستان شهدا را بسته بودند و غیر از فامیل درجه یک، اجازه ورود به کسی نمی دادند که من برای ثبت آن لحظات از تیر برق بالا رفتم و مشغول عکاسی بودم که یک نفر سنگ می زد و می گفت؛ بیا پایین، بالای سرم را که نگاه کردم دیدم فقط یک وجب با سیم ها فاصله دارم.

البته غیر از این ها و پس از جنگ هم تصاویر دیگری گرفته شد، مثل ورود آزادگان در سال ۶۹ و همچنین تشییع شهدای غواص و شهدای مدافع حرم و البته شهید حججی.

فارس: به نظر شما به عنوان یک عکاس خبری با نزدیک به نیم قرن تجربه، علت مشکلات فعلی جامعه ما چه چیزی است؟

جانی پور: برای جوانان این مملکت هر چه کار فرهنگی انجام شود، کم است، جوانان این دوره، بااستعداد هستند، آیا تا به حال فکر کرده ایم که چرا آمریکا با ما بد است؟ تحلیل من این است که آن ها می خواهند در منطقه و اطراف ایران از کشور سوریه گرفته تا عربستان، کویت، قطر، افغانستان و … همه فقیر و تحت نفوذ او باشند، ولی از زمانی که انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسیده و حتی از روزی که تحریم های اقتصادی اعمال شد، رهبر انقلاب فرمودند خودکفایی.

کار فرهنگی گسترده و اصولی لازم است

این یعنی جوانان ما باید بیدار و هوشیار باشند، وقتی جوانان ما توانسته اند انرژی هسته ای را راه اندازی کنند، سپاه توانسته موشکی را راه بیاندازد و اختراعات هر روزه ای که در کشور به دست جوانان همین مملکت صورت می گیرد و امروز به همت آن ها هر آنچه درگذشته از کشورهای خارجی وارد می کردیم به مرغوب ترین شکل ممکن در کشور تولید می کنید ما را موظف می کند تا در کنار باقی مسائل، کار فرهنگی به خصوص در حوزه جوانان را گسترده تر و اصولی تر انجام دهیم.

امام خمینی یک جمله طلایی دارند، ایشان می گویند آن قدر نق نزنید که انقلاب برای ما چه کرده است، بلکه باید بگوییم ما برای انقلاب چه کرده ایم؟

ارشاد، نهادی رها شده است

فارس: وضعیت و سطح فعلی خبرگزاری ها و رسانه های اصفهان را از جهت کار حرفه ای چطور ارزیابی می کنید و منشأ مشکلات را چه می دانید؟

جانی پور: قبلا که در حوزه ورزش کار می کردم یادم هست که حراست تربیت بدنی سالی یک بار از خبرنگار و عکاس ورزشی تعهدنامه ای مبنی بر لزوم کار درست و اصولی می گرفت، بدان معنا که انتقاد بکنید ولی انتقادی اصولی، ارشاد هم همه کاری می کرد، در مواقع مختلف جلساتی می گذاشتند و تعهداتی می گرفتند، اما امروز می بینیم که خیلی از موضوعات در حال پاک شدن هستند، مثلا ارشاد که کلا رها شده است.

الآن قانون منظمی در حوزه مطبوعات وجود ندارد و در اصلاح، هرکی به هرکی شده، در یک نشریه حرفه ای باید خبرنگار سیاسی، شهری، فرهنگی و … در طول سال ثابت باشد تا بتواند عملکرد سازمان و ارگان مربوطه را به صورت سالانه بررسی و ارزیابی کند، اما می بینیم که بعضی از همین نشریات اصفهان، در یک جلسه مثل استانداری، هر دفعه یک خبرنگار را می فرستند.

رسانه های اصفهان با هم تعامل خوبی ندارند

امروز، دوستی و مهربانی اصحاب رسانه کمرنگ شده است و در اصفهان تعامل خوبی با یکدیگر ندارند و حتی سردبیرها هر ۶ ماه یک بار هم دورهمی ندارند تا سر مباحث مختلف با هم گفت وگو کنند، البته سرمنشأ این اختلافات بر می گردد به همان نهاد متولی یعنی اداره ارشاد که خود را کنار کشیده وظایفش را فراموش کرده است.

در کنار این ها می بینیم، یک نشریه ۱۶ صفحه ای چاپ می شود که از این تعداد صفحات ۱۲ صفحه آن آگهی و تبلیغات است و گاها برخی از اخبارش هم کپی است و یا تعدادی روزنامه در اصفهان وجود دارد که عکاس ثابت ندارند که باید گفت، روزنامه ای که عکاس ثابت ندارد اصلا به درد نمی خورد.

فارس: وضعیت و آینده شغلی عکاسان خبری را چطور می بینید؟

جانی پور: تا وقتی که عکس و دوربین دیجیتال نبود، تعداد عکاس و خبرنگار هم کم بود، اما الآن شرایط تغییر کرده، از سالی که دانشگاه علمی کاربردی رشته های مختلف عکاسی خبری، خبرنگاری و.. را تشکیل داد، تصورمان این بود که این عرصه به سمت تخصصی شدن پیش می رود اما الآن می گوییم اگر، به فرض سالی ۲۰۰ خبرنگار و عکاس خبری از دانشگاه فارغ التحصیل شوند کجا مشغول کار خواهند شد؟ شما می بینید که از چندین روزنامه ای که در اصفهان فعال هستند، فقط یک یا دو روزنامه عکاس دارند! یک روزنامه نیاز هست که عکاس و خبرنگار حرفه ای داشته باشد.

در این چند سال اخیر، تقریبا بعد از آن که آقای گلشنی از دنیا رفت، و یا آقای ابطحی حضور نداشت، مطبوعات کم رنگ و بو شده است، و از طرفی هم عکاسان در یک فضای رقابتی قرار گرفتند و این یعنی اخلاق و البته کار تخصصی کم رنگ شده است.

فارس: کمی از سختی ها و مشکلات عکاسی خبری بگویید.

جانی پور: عکاسی، سختی های خاص خود را دارد، مثلا در یک سفر رئیس جمهور به استان، باید از صبح با او همراه شویم و از این شهرستان به آن شهرستان برویم تا عکس هایی با مشقت گرفته شود و این سختی در گذشته که تعداد خبرنگاران کم بود، بیشتر به چشم می آمد چراکه در شهرستان ها خبرنگار وجود نداشت و اصولا خبرنگارهای استان همراه می شدند و یا فضا تا چند سال اخیر به صورت آنلاین نبود که تصاویر همان موقع ارسال شوند.

در حوزه ورزشی هم عکاسی سخت است، به خصوص مسابقاتی که بین ذوب آهن و سپاهان با پرسپولیس و استقلال برگزار می شود سختی های خاص خودش دارد، خبرنگار و یا عکاس حاضر در استادیوم، ساعت ها باید وقت بگذارد و علاوه بر آن هم سنگ خورده، هم آشغال روی سرش ریخته شود.

فارس: آیا برنامه ای بوده که دوست داشته باشید دوربین به دست نداشتید و مانند مردم از برنامه استفاده می کردید؟

جانی پور: چند سال پیش آقای حداد عادل در کتاب خانه مرکزی، تاریخچه اصفهان را از حدود ۴۰۰ سال پیش تا به امروز تعریف می کرد که بعد از گرفتن چند عکس، نشستم و از برنامه لذت بردم اما جاهایی هم بوده که با خودم می گفتم ای کاش اصلا حضور نداشتم.

فارس: تا به حال سوژه ای اشک شما را درآورده است؟

جانی پور: بله، قبل از عید یک سفر با استاندار داشتم به سمت شرق اصفهان، به منزل یکی از شهدا مدافع وطن که در سیستان به شهادت رسیدند، به یکی از روستاها رفتیم، ورودی ده کمی آسفالت داشت اما بعد خاکی شد و مقداری هم برف آمده بود، کوچه پس کوچه های گلی را رد کردیم و از خانه های قدیمی که کمی شکل مخروبه به خود گرفته بود رد شدیم تا به منزل شهید رسیدیم، اینجا بود که واقعا اشکم جاری شد و با خود می گفتم ببین چه کسانی شهید می شوند.

روایت دردناک فرزند شهید

افرادی که شاید اصلا به ذهن انسان خطور نمی کرد چنین کاری انجام دهند و از همه دردناک تر، انتظار بچه خردسالی بود که می گفت بابام گفته برمی گردم تا برای مدرسه ات کتاب و دفتر بخرم.

فارس: همکاری و هم افزایی عکاسان خبری اصفهان چگونه است؟

جانی پور: من که به نوعی دوران خبری و عکاسی ام را پشت سر گذاشته ام، اما امروز افرادی بر سرکار آمده اند که اذیت می کنند و خنجر از پشت می زنند و حتی یکی به ما گفتند که شما سه چهار نفر، یعنی من و آقایان سید عبداله هاشمی، اصغر شیرازی، عباس فلاح چرا بازنشست نمی شوید و الآن می بینم که این سه بزرگوار دیگر حضور ندارند، خود من سال ۸۱ تومور مغزی گرفتم و یک سال اصلا در فضای عکاسی و خبر حضور نداشتم و بعد یک سال دوباره همین حرف را زند و گفتم من یک سال نبودم، اما چه طوق طلایی بر گردن شما انداختند؟

الآن هم یا در مطبوعات ما باندبازی می شود و یا یکدیگر را تخریب می کنند، ما باید بدانیم که هرکداممان یک وظیفه بر دوش داریم که باید آن را به درستی انجام دهیم و اگر به این موضوع ایمان بیاوریم، دیگر حضور ده تا عکاس در خبرگزاری و روزنامه و مطبوعات برایمان نگران کننده نیست.

فارس: در بحث مشکلات صنفی عکاسان خبری صحبتی دارید؟

جانی پور: برای فردی که وارد مجموعه ای می شود، باید هزینه شود، و رسانه باید بتواند او را تأمین کند، امروز می بینم که فارغ التحصیلان دانشگاه ها، به امید استخدام وارد مجموعه ای می شوند اما در واقعیت چنین نیست و برخی رسانه ها هیچ تعهدی نسبت به نیرویی های خود ندارند، نه او را استخدام می کنند، نه قرار دارد می بینند و نه حتی بیمه اش می کند، به طوری که خود من با ۴۷ سال سابقه کار فقط ۱۵ سال سابقه بیمه دارم.

تغییر حوزه کاری عکاسان خبری به دلیل مشکلات اقتصادی

این موضوع باعث شده تمام کسانی که فارغ التحصیل شده اند، حوزه کاری خود را تغییر دهند، زمانی بود که تئاترهای ما منت می کشند و ما را رسما دعوت می کردند تا عکس بگیریم اما الآن می بینم که عکاس از یک تئاتر، شبی ۲۰۰ عکس می گیرد بدون اینکه هزینه ای دریافت کند.

فارس: نظرتان را در مورد این کلمات بگویید.

عکاسی: عشق و هنر و علاقه

دوربین: زندگی

دوربین آنالوگ: دنیای زندگی کردن با هنر عکاسی، این ماندگار است

فیلم سوخته: تأسف

دوربین دیجیتال: یک بارمصرف

لنز ۷۰-۲۰۰: شکار لحظه ها

عکاسان جوان: دلم می سوزد، چند سال دیگر جوان نخواهیم داشت

قیمت دوربین: سرسام آور

اصفهان: وطنم

دفاع مقدس: باکمی مکث …یاد ایام

شهرداری: کلید زیبایی شهر

شورای شهر: مسائل شهری

دکتر نوروزی: باکمی مکث …شهردار

دکتر جمالی نژاد: عشقم

معین: رئیس سابق شورا شهر

امینی: دوستان خوب

احمدی نژاد: ملاقه آن قدر زد ته دیگ که دیگ سوراخ شد

روحانی: رئیس جمهور ولی …. متأسفانه …

فارس: مشکلات و معضلات کلان کشور را از لنز دوربین خود به عنوان عکاس خبری چگونه می بینید؟

جانی پور: اگر بخواهم از اول انقلاب بگویم، که ای کاش دفتری داشتم و دوران انقلاب می نوشتم، باید بگویم که ما انقلاب خوبی را به پیروزی رساندیم ولی یک سری آدم ها کارشکنی کرده و می کنند و اگر این نامردی ها و منافقان نبودند و مردم اتحاد بیشتری داشتند، ظلم آمریکا و رژیم صهیونیستی برچیده شده بود.

اگر مدیریت در کشور درست شود، مشکلات حل خواهد شد

هیچ کسی جای خودش نیست، ما همه چیز در کشورمان داریم که اگر درست مدیریت می شد، الآن جوان بیکار و مجرد و دختر و پسری که ازدواج کنند و بچه نداشته باشند نداشتیم، اما ما فکر ده -بیست سال آینده خود نیستیم و فقط جلو پایمان را نگاه می کنیم.

فارس: در پایان اگر نکته ای را لازم می دانید مطرح کنید.

جانی پور: لازم می دانم که همه اهالی رسانه و به خصوص بچه های فارس، خسته نباشید و خدا قوت بگویم، چراکه واقعا اصحاب رسانه، خبرنگاران و عکاس های خبری نیازمند آن هستند تا کسی از آن ها تشکر کند و خدا قوت بگوید تا خستگی از تنشان بیرون برود.

انشاءالله خبرگزاری فارس که مدام آن را رصد می کنم و از دیدن گالری عکس هایش لذت می برم، روز به روز بهتر و پربار باشد و خبرهای خوب، از صلح و دوستی، رفاه، آسایش و ارزانی برای مردم منتشر کند.

یک خبرنگار باید رسالت خبری خود را انجام دهد، کار خبر و عکاس خبری، بسیار شریف است و لازم است کسی که وارد این عرصه می شود هم پایبند به نظام و هم پایبند به مسؤولیت خود در حوزه خبر باشد، یعنی بدون حاشیه و به دور از جنبه های سیاسی و البته برای رضای خدا و برای مردم کار کند.

انتهای پیام/۶۳۱۰۶/ص۳۰/م