بهرام صلواتی مدیر رصد خانه مهاجرت ایران در گفت وگو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: نرخ بازگشت متخصصان و فارغ التحصیلان ایرانی به داخل کشور از سال ۲۰۱۵ تا سال ۲۰۲۱ روند صعودی و قابل توجهی داشته است.

او افزود: به صورتی که بر اساس آمار اخذ شده از معاونت علمی- فناوری ریاست جمهوری، جمعیت متخصصان بازگشته به کشور از سال ۱۳۹۵ تا فروردین ۱۴۰۰ جمعا به ۱ ٬ ۹۸۹ نفر (به صورت تجمعی) رسیده است که این میزان از جمعیت متخصصان بازگشتی به کشور در دوران اخیر علی رغم تحولات اقتصادی چند سال گذشته در نوع خود کم نظیر است. افزایش جمعیت دانشجویان بین المللی در داخل کشور و همچنین نرخ بازگشت متخصصان ایرانی باعث ارتقاء شاخص خالص چرخش نخبگان ایرانی از تراز ۰/۳۹ - در سال ۲۰۱۰ به ۰/۲۴ - در سال ۲۰۱۸ شده است.

صلواتی تصریح کرد: ایران از میان ۱۵۰ کشور، ۸۷ امین کشور از نظر جذابیت برای مهاجرت افراد سایر کشور ها به ایران و ماندن اتباع خود در داخل است. رتبه ایران برای برای جذب استعداد ها از خارج و ماندن استعداد های خود در داخل کشور ۷۸ (از میان ۱۰۹ کشور) و برای جذب جوانان از خارج و ماندن جوانان خود در داخل کشور، جایگاه ۷۷ ام را در میان ۱۵۰ کشور داراست.

مدیر رصد خانه مهاجرت ایران تاکید کرد: کسب آمادگی برای جذب و بکارگیری دانشجویان بین المللی؛ در دو دهه اخیر تعداد دانشجویان بین المللی در جهان از ۱/۲ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ به حدود ۵/۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۸ رسیده و کشور های مختلف در یک رقابت جدی، برنامه های بلندپروازانه ای برای جذب دانشجویان بین المللی تدارک دیده اند.

صلواتی بیان کرد: در کشور ما نیز جمعیت دانشجویان خارجی از حدود ۵٫۵۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۹۰ به حدود ۴۴٫۳۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۹۹ رسیده است که نشان از درک اهمیت جذب دانشجویان بین المللی و حضور فعال در این بازار رقابتی است. با این وجود، نوعی خلاء راهبرد کلان ملی به عنوان یک مانع جدی در مسیر جذب دانشجویان بین المللی و استفاده حداکثری از منافع این بازار مشاهده می شود.

تحصیل بیش از ۵/۵ میلیون دانشجو در خارج از کشور در سال ۲۰۱۸

او گفت: در سال ۲۰۱۸ بیش از ۵/۵ میلیون دانشجو در خارج از کشور خود در مقاطع تحصیلی مختلف مشغول به تحصیل بوده اند و تخمین زده می شود که این رقم تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۱۰ میلیون نفر برسد. هرچند که همه گیری ویروس کرونا به عنوان یک شوک مقطعی جا به جایی دانشجویان بین المللی را با کندی همراه کرد و موجب افت در ثبت نام های بین المللی و به تبع آن وارد شدن زیان مالی به دانشگاه هایی شد که وابستگی زیادی به دانشجویان بینالمللی دارند. اما انتظار میرود که با عادی شدن اوضاع روند جا به جایی دانشجویان بین المللی به مدار صعودی خود بازگردد. البته این احتمال وجود دارد که در کنار آموزش حضوری جا به جایی دانشجویان بینالمللی با اشکال جدید و مختلفی از جمله آموزش آنلاین و جا به جایی مجازی ادامه پیدا کند و این تغییر به دوره صرفا همه گیری ویروس کرونا محدود نماند.

صلواتی تاکید کرد: در سال ۲۰۱۸ تعداد کل دانشجویان جهان در بخش آموزش عالی ۲۲۷ میلیون نفر بوده است که دانشجویان بینالمللی تنها ۲/۴ درصد از این جمعیت را شامل می شوند. تعداد دانشجویان بینالمللی طی بازه زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ با افزایشی ۲/۵ برابری همراه بوده است. در سال ۲۰۱۸ بیش از ۵/۵ میلیون دانشجو در خارج از کشور خود در مقاطع تحصیلی مختلف مشغول به تحصیل بوده اند.

مدیر رصد خانه مهاجرت ایران افزود: با توجه به اینکه مهمترین کشور های میزبان دانشجویان بینالمللی از جمله ایاالت متحده آمریکا، بریتانیا، کانادا در آمریکای شمالی و اروپای غربی قرار دارند، بنابراین منطقه آمریکای شمالی و اروپای غربی به صورت تاریخی محبوبترین مقصد دانشجویان بین المللی می باشند. در سال ۲۰۱۸ میلادی ۵۱ درصد از دانشجویان کشور های این منطقه را به عنوان مقصد تحصیلی خود انتخاب کردهاند. آسیای شرقی و اقیانوسیه مقصد پر طرفدار بعدی دانشجویان بین المللی است. در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۱ درصد دانشجویان کشور های این منطقه را به عنوان مقصد تحصیلی خود انتخاب نموده اند.

صلواتی بیان کرد: با توجه به اینکه مهم ترین کشور های دانشجوفرست جهان یعنی چین و هند در شرق آسیا قرار دارند، در نتیجه ۲۷ درصد از کل جمعیت دانشجویان بین المللی در جهان (حدود ۱/۵ میلیون نفر) از کشور های شرق آسیا و اقیانوسیه تأمین میشوند. اگرچه میزان دانشجوفرستی در همه مناطق با افزایش همراه بود است، اما این افزایش نسبت به سال ۲۰۱۰ در میان منطقه آسیای مرکزی (حدود ۱۰۰ درصد رشد) و کشور های عربی (۸۵ درصد رشد) بیشتر بوده است.

بیشتر بخوانید

انتهای پیام/