در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛

حجت الاسلام والمسلمین بهاری، کارشناس مذهبی گفت: غش در معامله نوعی فریب دادن است. غش، به گول زدن و فریب دادن طلاقی می شود.

دیدگاه اسلام درباره غش چیست؟

حجت السلام والمسلمین بهاری گفت: غش در معامله پنهان کردن عیب جنس برای فروش است. غش در معامله شرعا حرام است. غش در معامله بیان چیزی خلاف واقعیت در مورد کالای مورد معامله است. «غش در معامله» حرام است و باعث بطلان معامله می شود. منظور از «غش در معامله» عبارت است از: فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مانند فروختن شیری که مخلوط به آب است.

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «کسی که با مسلمانان غش در معامله کند یا به آنان ضرر بزند یا تقلب و حیله نماید از ما نیست. خداوند، برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند».

وی افزود: البته غش در معامله، مصادیق دیگری نیز می تواند داشته باشد؛ مانند:

۱- خوب جلوه دادن ظاهر کالایی که واقعا چنین نیست، مانند آب زدن به سبزی کهنه که تازه جلوه کند.

۲- پنهان کردن چیزی که مورد معامله نیست در کالای مورد معامله، مانند مخلوط کردن آب با شیر.

۳- جنس را به صورت جنس دیگر وانمود کردن، مانند روکش کردن طلا بدون اطلاع مشتری.

۴- مخفی داشتن عیب جنس، در صورتی که مشتری به فروشنده اعتماد داشته باشد که از او مخفی نمی دارد.

غش در قرآن و روایات:

این کارشناس مذهبی ادامه داد: هر چند که در قرآن از واژه غش استفاده نشده، ولی در همین آیات قرآنی کلیاتی وجود دارد که امامان (ع) به عنوان راسخون در علم تأویل کتاب الهی، از آن احکامی را درباره غش استنباط کرده اند. از امام صادق (ع) روایت است که: «نهی النبی (ص) أن یشاب اللبن بالماء للبیع»؛ «پیامبر (ص) از آمیختن شیر با آب، برای فروش نهی فرمود».

قال النبی (ص): «من غش مسلما فی شراء أو بیع فلیس منا و یحشر یوم القیامه مع الیهود لأنهم أغش الخلق للمسلمین.»

نبی اکرم (ص) فرمودند: «کسی که به مسلمانی در خرید یا فروش خیانت نماید و تقلب کند، از ما نیست و در قیامت با یهودیان محشور میگردد؛ زیرا یهودی ها نسبت به مسلمانان خائن ترین خلقند.»

حجت الاسلام والمسلمین بهاری تصریح کرد: غش در معامله به هر شکلی حرام است، مگر آنکه خریدار از آن آگاه باشد و یا در صورت سکوت فروشنده، جنس را به قیمت پایین بفروشد؛ به گونه ای که خریدار زیان نبیند. فروختن کالا در مکانی تاریک که عیب کالا پنهان می ماند، به جهت امکان ابتلا به غش، کراهت دارد.

وی بیان کرد: درهم ها و دینار هایی که در آن غش شده (و تقلبی) است هرگاه بین عموم مردم - ولو اینکه مغشوش بودن آن را بدانند – رایج باشد، مصرف کردن و خرج کردن و معامله با آن ها جایز است، و گرنه جایز نیست مگر بعد از ظاهر نمودن حال آن ها؛ و احتیاط (مستحب) آن است که شکسته شوند اگرچه برای غش (و فریب) درست نشده باشند.

غش و فریب در ازدواج و نکاح:

این کارشناس مذهبی مطرح کرد: فریب در نکاح همان عنوان تدلیس را دارد. به این معنا که طرفین یا شخص ثالث برای کسب رضایت دیگری به ازدواج صفت یا عنوانی را بیان کند که شامل آن نباشد مانند اینکه مرد خود را شاغل در وزارت اطلاعات یا یک جراح مشهور معرفی نماید یا عیب و نقص خود را پنهان نماید بیماری ها پوستی روانی مثل جنون که اگر آن عیب یا نقص موجود بود، طرف مقابل حاضر به ازدواج با او نمی شد؛ فریب رخ داده است. موارد تدلیس محدود نمی باشد و هرگاه وصفی به طور صریح بیان شود یا اصلا بیان نشود، اما عقد متبانیا بر آن وصف استوار بوده باشد تدلیس اتفاق افتاده است.