هر از چندگاهی تعدادی از سینماگران بیانیه ای منتشر می کنند و در آن به اتفاقات سیاسی_اجتماعی ورود می کنند. بیانیه ای که معمولا ساز و کار مشخصی برای ورود سینماگران به آن وجود ندارد!

به گزارش خبرنگار سینمایی فارس، هر از چندگاهی تعدادی از سینماگران بیانیه ای منتشر می کنند و در آن به اتفاقات سیاسی_اجتماعی ورود می کنند. این بار بازداشت یک متهم امنیتی بهانه این ماجرا بود.

شروع جریان

شروع جدی بیانیه بازی برخی از سینماگران را باید از دهه۷۰ و تحولات سیاسی آن دوره بدانیم. سپس در انتخابات مختلف تعدادی از سینماگران -خصوصا یکی از فیلمسازان زن- به عنوان لیدر تنظیم بیانیه و جمع آوری امضا از هنرمندان در این زمینه پررنگ تر شدند. عده ای این کار را امری طبیعی و برخی آن را ورود سیاست زدگی به هنر می دانستند. حوادث سال۸۸ را باید اوج این جریان دانست. البته این بیانیه ها صرفا منحصر به یک سمت ماجرا نبود و دودستگی جامعه به فضا هم رسوخ کرد.

زمستان تلخ

دی ماه سال گذشته با جنایت آمریکایی ها روزهای تلخی برای ایران رقم خورد. دولت ایالات متحده آمریکا سردار محبوب کشورمان حاج قاسم سلیمانی را به شهادت رساندند. این اقدام تروریستی باعث ایجاد موجی توامان از احساسات و خشم در جامعه شد. احساسات بی نظیر مردم به حاج قاسم که باشکوه ترین تشییع جنازه کشورمان -و شاید فراتر از آن- را رقم زد و خشمی که با هدف انتقام از دولت آمریکا بود. متاسفانه حادثه تلخ هواپیمای اکراینی پیش آمد و همین باعث شد تا طبق معمول همان سینماگران همیشگی برای بهم زدن آرامش جامعه وارد شوند. باز هم همان خانم فیلمساز پیش قدم شد و فراخوان راهپیمایی داد. هرچند که نهایتا آن را منتفی اعلام کرد اما تهران برای چند ساعت و در چند نقطه شاهد تجمع و اغتشاش بود.

پاسکاری با بی بی سی فارسی

چند وقتی بود که از بیانیه بازی خبری نبود تا اینکه دوشب پیش بازهم شاهد اتفاقی جدید بودیم. در موردی عجیب وب سایت بی بی سی فارسی خبری با عنوان بیانیه ۵۰۰نفر از اهالی فرهنگ و هنر منتشر کرد. در این خبر ادعا شده بود آن ها خواهان آزادی شارمین میمندی نژاد موسس جمعیت امام علی هستند که چندی پیش توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود. البته این اتفاق ابعاد مختلفی داشت. اول این که ظاهرا مثل همیشه امضا کنندگان بیانیه به اطلاعات پرونده فرد مذکور دسترسی داشته اند(!) و اتهامات او را بی جا می دانند.

مورد بعدی مربوط به اسامی آن ۵۰۰نفر ادعایی بود. در خبر بی بی سی تنها اسامی چندنفر اعلام شده بود. به این ترتیب در عمل راهی برای تایید ادعای امضا توسط ۵۰۰نفر وجود نداشت. و اما نکته بعد مربوط به محل انتشار این بیانیه بود. هر مطلعی -با هردیدگاه سیاسی- به خوبی می داند که بی بی سی یکی از رسانه های اصلی جبهه مقابل ایران برای اعمال تحریم ها بوده است. حالا چطور می شود که هنرمندان در چنین رسانه ای بیانیه شان را منتشر می کنند؟ آیا ارتباطی بین بانیان بیانیه با سیاست گذاران بی بی سی است؟ بانیان بیانیه پاسخ می دهند؟

انفعال ارشاد

چرخه اقتصادی سینمای ایران در حالت عادی از برخی بنگاه های خصوصی اقتصادی در تهران مهجورتر است. یعنی این هنر در کشورمان تا تبدیل شدن به صنعت راهی طولانی دارد. اهل فن به خوبی می دانند که بیشتر تولیدات سینمای ایران به طور مستقیم یا غیرمستقیم با بودجه و تسهیلات دولتی ساخته می شود. نکته جالب ترش این است که اتفاقا بسیاری از همین تولیدات حتی قادر به تامین سرمایه اولیه خود هم نیستند. در این بین سهم اقتصادی غالب عوامل سینمای ایران بسیار ناچیز است و بخش عمده به تعداد محدودی می رسد؛ کسانی که اتفاقا همیشه جزو ما راضی ترین ها هستند.

ارشاد در این معادله چه نقشی دارد؟ اول اینکه به نظر می رسد در بیانیه بازی ها بسیاری از امضاکنندگان یا از روی تعارف در عمل انجام شده قرار می گیرند و یا از جزئیات بیانیه باخبر نیستند. به دفعات -ازجمله در مورد اخیر- پیش آمده فردی که بیانیه را امضا کرده بعدا گفته از جزئیات خبر نداشته و الان با متن بیانیه موافق نیست. هرچند که این بهانه توجیه درستی نیست اما نشان می دهد باید در این زمینه اطلاع رسانی شود. یعنی ارشاد در این زمینه آگاه سازی کند که فرد تبعات حقوقی احتمالی امضایش را بداند. اما وظیفه دیگر ارشاد این است که تکلیف اش را با امضاکنندگان بیانیه های خاص روشن کند. البته که هر شهروند ایرانی حق دارد درباره موضوعات مختلف اظهارنظر کند اما ازهرکس اندازه شرایط و جایگاهش توقع وجود دارد. وقتی فلان بازیگر یا کارگردان شهرت و ثروتش را مدیون بودجه های بیت المال است اوضاعش با دیگران متفاوت است.

نمی شود امروز بیانیه بدهیم و فردا در پروژه های حاکمیتی حضور پیدا کنیم. حداقل توقع از ارشاد این است که این دسته از هنرمندان را از دایره ارتزاق تولیدات حاکمیتی خارج کند. حتما این هنرمندان خودشان توان ادامه فعالیت حرفه ای را خواهند داشت. لااقل با این اقدام، اعتراضات این سینماگران هم صادقانه تر به نظر خواهد رسید.

انتهای پیام/