ماه رمضان؛ برنامه ای برای رشد انسان ها

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «دعیتم فیه الی ضیافة الله»(۱) خدا در ماه رمضان برای ما میهمانی برپا داشته است، در ماه مبارک رمضان مهمان خدا هستیم؛ مهماندار خداست. او در این ضیافت تمام نیازها و تمامی ابعاد زندگی ما را در نظر گرفته چون او بر هر چیز آگاه است و این کرامت و قدرت را هم دارد این ضیافت را به پا داشته تا به تمامی ابعاد ما انسان ها (فکر، عقل، روح و تمامی اعضا و جوارح) در این ماه روزی بدهد تا از این ضیافت دست پر خارج شویم.
خدا در ماه رمضان نه تنها زمینه های رشد ما را فراهم آورده، بلکه موانع را نیز برطرف کرده است. یکی از بزرگ ترین موانع یعنی شیطان را در این ماه به بند کشیده است؛ شیطانی که ما او را نمی بینیم، اما او و یارانش در هر مکانی که زمینه گناه فراهم باشد حاضر و به دنبال فتنه و فریب ما هستند(۲) و از پیش رو، پشت سر، از راست و چپ به سراغ انسان می آیند(۳)، لذت های دنیایی را پیش افراد محبوب و تردید و شک را در دل آنها وارد می کنند و … در ماه رمضان زمینه آنقدر برای انسان مهیا و توسعه یافته است که شیطان و یارانش در غل و زنجیرند، این یعنی توسعه در ثواب و عبودیت خدا. به خاطر همین حتی خواب هم عبادت می شود.
همیشه می شود به درگاه الهی رفت و تا صبح عبادت و شب زنده داری کرد اما نیمه ماه شعبان به عنوان مقدمه و شب های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان به صورت مخصوص برای احیاء و شب زنده داری توصیه شده است. از ما خواسته اند در زمان های خاصی زمینه هایی را برای رشد خود فراهم کنیم و به یک جمع بندی از خود و اعمالمان برسیم. این کار باعث می شود هدف نهایی و اخروی را در روزمرگی های زندگی مادی گم نکنیم تا از حقیقت قدر بهرمند شویم؛ حقیقتی که نوعی سلوک و بلوغ روحی ما است.
شب قدر برای این است که به حسابرسی از خودمان بپردازیم و فرصتی برای جمع بندی از اعمال و کارهای خودمان داشته باشیم. یک دانه گندم را وقتی می کارند، ۷۰ دانه بر می گرداند. در این شب ها وقت آن است تا ببینیم با این همه استعداد و نعمت که خدا به ما داده چه کار کرده ایم؟ حاصلمان چیست؟ ۷۰ برابر شده ایم؟ خدا به فریادمان برسد، اگر در وجودمان جز کینه، حسادت، توقع های بی مورد، خودخواهی ها و … چیزی سبز نشده باشد.
در سوره عادیات آمده است: «إن الانسان لربه لکنود»(۴) انسان نسبت به پروردگارش ناسپاس است؛ چنین انسانی دنبال مادیات، مقام و … می رود و برای خدا کاری نمی کند، در حالی که انسان دارای توانایی های بسیاری است، مثلا در سوره یوسف آمده: «یعلمک من تأویل الاحادیث»(۵) تأویل احادیث، تنها به معنای تعبیر خواب دانستن نیست، به اینکه انسان بتواند حوادث تازه را به اصول ثابت و مشخصی برگرداند نیز گفته می شود. انسان این استعداد را دارد که به تأویل احادیث و یا خیلی از مقامات دیگر برسد.
چقدر خوب است در این شب ها خودمان را مورد حسابرسی قرار دهیم و ببینیم عمر خود را برای چه کسی یا چه چیزی خرج می کنیم؟ از این لحظه های عمر چه کسی بهره برداری می کند؟ و با توانایی هایی که خدا به ما داده چکار می کنیم؟ چقدر خوب است در این شب ها دستاوردهای خود را بررسی کنیم، ببینیم اگر کسری داریم و هنوز کاری نکرده ایم، زودتر فکری بکنیم.(۶)
در شب قدر تصمیم می گیریم که افق آرزوهای مان کجا باشد، در این شب ها می توان کارهای نشده را جبران کرد. آنچه از شب قدر امسال تا شب قدر سال آینده قرار است رخ دهد در شب قدر تقدیر می شود. در شب قدر به دعا و تضرع می پردازیم و ولی و حجت خدا به تقدیر و تنظیم امور سال آیندۀ عالم و عالمیان. امیرمؤمنان در نهج البلاغه می فرماید: «در آخرالزمان وضعیت های غریبی برای مردم پدید می آید و شخصی از ما اهل بیت به همراه چراغ روشنی به سیر پنهانی امور می پردازد»(۷)
در تفسیر سوره قدر، امام صادق علیه السلام می فرماید: «با این سوره شما با مخالفین امامت بحث کنید» که این امری که ملائکه و الروح نازل می کنند و این ارتباطی که در زمان پیامبر(ص) میان آسمان و زمین است برای چه کسی است؟ «ولی امر» کیست که ملائکه و الروح، «امر» را برای او نازل می کنند؟ از آنجا که ولی امر به امور هرکس و اندازه ها و تقدیرهای هر چیز تسلط کامل دارد، ولایتشان بر ما از ولایت ما بر خویش، بیشتر است، که ایشان از ما به ما آگاه تر و از ما به ما مهربان تر است. این محبت و معرفت مبنای ولایت است. ولایتی که در آن «من کنت مولاه فهذاعلی مولاه» قرار دارد. ولایت، به این معنا ولایتی است که اساس تشیع را تشکیل می دهد.
خدا در ماه رمضان نه تنها زمینه های رشد ما را فراهم آورده، بلکه موانع را نیز برطرف کرده است. یکی از بزرگ ترین موانع یعنی شیطان را در این ماه به بند کشیده است؛ شیطانی که ما او را نمی بینیم، اما او و یارانش در هر مکانی که زمینه گناه فراهم باشد حاضر و به دنبال فتنه و فریب ما هستند(۲) و از پیش رو، پشت سر، از راست و چپ به سراغ انسان می آیند(۳)، لذت های دنیایی را پیش افراد محبوب و تردید و شک را در دل آنها وارد می کنند و … در ماه رمضان زمینه آنقدر برای انسان مهیا و توسعه یافته است که شیطان و یارانش در غل و زنجیرند، این یعنی توسعه در ثواب و عبودیت خدا. به خاطر همین حتی خواب هم عبادت می شود.
همیشه می شود به درگاه الهی رفت و تا صبح عبادت و شب زنده داری کرد اما نیمه ماه شعبان به عنوان مقدمه و شب های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان به صورت مخصوص برای احیاء و شب زنده داری توصیه شده است. از ما خواسته اند در زمان های خاصی زمینه هایی را برای رشد خود فراهم کنیم و به یک جمع بندی از خود و اعمالمان برسیم. این کار باعث می شود هدف نهایی و اخروی را در روزمرگی های زندگی مادی گم نکنیم تا از حقیقت قدر بهرمند شویم؛ حقیقتی که نوعی سلوک و بلوغ روحی ما است.
شب قدر برای این است که به حسابرسی از خودمان بپردازیم و فرصتی برای جمع بندی از اعمال و کارهای خودمان داشته باشیم. یک دانه گندم را وقتی می کارند، ۷۰ دانه بر می گرداند. در این شب ها وقت آن است تا ببینیم با این همه استعداد و نعمت که خدا به ما داده چه کار کرده ایم؟ حاصلمان چیست؟ ۷۰ برابر شده ایم؟ خدا به فریادمان برسد، اگر در وجودمان جز کینه، حسادت، توقع های بی مورد، خودخواهی ها و … چیزی سبز نشده باشد.
در سوره عادیات آمده است: «إن الانسان لربه لکنود»(۴) انسان نسبت به پروردگارش ناسپاس است؛ چنین انسانی دنبال مادیات، مقام و … می رود و برای خدا کاری نمی کند، در حالی که انسان دارای توانایی های بسیاری است، مثلا در سوره یوسف آمده: «یعلمک من تأویل الاحادیث»(۵) تأویل احادیث، تنها به معنای تعبیر خواب دانستن نیست، به اینکه انسان بتواند حوادث تازه را به اصول ثابت و مشخصی برگرداند نیز گفته می شود. انسان این استعداد را دارد که به تأویل احادیث و یا خیلی از مقامات دیگر برسد.
چقدر خوب است در این شب ها خودمان را مورد حسابرسی قرار دهیم و ببینیم عمر خود را برای چه کسی یا چه چیزی خرج می کنیم؟ از این لحظه های عمر چه کسی بهره برداری می کند؟ و با توانایی هایی که خدا به ما داده چکار می کنیم؟ چقدر خوب است در این شب ها دستاوردهای خود را بررسی کنیم، ببینیم اگر کسری داریم و هنوز کاری نکرده ایم، زودتر فکری بکنیم.(۶)
در شب قدر تصمیم می گیریم که افق آرزوهای مان کجا باشد، در این شب ها می توان کارهای نشده را جبران کرد. آنچه از شب قدر امسال تا شب قدر سال آینده قرار است رخ دهد در شب قدر تقدیر می شود. در شب قدر به دعا و تضرع می پردازیم و ولی و حجت خدا به تقدیر و تنظیم امور سال آیندۀ عالم و عالمیان. امیرمؤمنان در نهج البلاغه می فرماید: «در آخرالزمان وضعیت های غریبی برای مردم پدید می آید و شخصی از ما اهل بیت به همراه چراغ روشنی به سیر پنهانی امور می پردازد»(۷)
در تفسیر سوره قدر، امام صادق علیه السلام می فرماید: «با این سوره شما با مخالفین امامت بحث کنید» که این امری که ملائکه و الروح نازل می کنند و این ارتباطی که در زمان پیامبر(ص) میان آسمان و زمین است برای چه کسی است؟ «ولی امر» کیست که ملائکه و الروح، «امر» را برای او نازل می کنند؟ از آنجا که ولی امر به امور هرکس و اندازه ها و تقدیرهای هر چیز تسلط کامل دارد، ولایتشان بر ما از ولایت ما بر خویش، بیشتر است، که ایشان از ما به ما آگاه تر و از ما به ما مهربان تر است. این محبت و معرفت مبنای ولایت است. ولایتی که در آن «من کنت مولاه فهذاعلی مولاه» قرار دارد. ولایت، به این معنا ولایتی است که اساس تشیع را تشکیل می دهد.
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «ماه رمضان؛ برنامه ای برای رشد انسان ها» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.