به گزارش خبرنگار دفاعی خبرگزاری تسنیم، شب گذشته (۲۹ بهمن ۱۴۰۱) امیر افشین خواجه فرد رئیس سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح در گفتگویی اعلام کرد که پروژه جنگنده قاهر به زودی در نقش یک هواپیمای «بدون سرنشین» ظهور خواهد کرد.

«قاهر۳۱۳» نام یک جنگنده باسرنشین بود که نمونه اولیه آن ۱۰ سال قبل در ۱۱ بهمن ۱۳۹۱ با حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت و با مأموریت پشتیبانی نزدیک هوایی رونمایی شد.

طول قاهر۳۱۳، ۱۴ متر و عرض آن ۵ متر عنوان شد. این جنگنده یک هواپیمای تک موتوره و تک سرنشین بود که در زمان رونمایی آن عنوان شد این جنگنده دارای سطح مقطع راداری کم است و در بدنه آن از مواد پیشرفته استفاده شده است، همچنین عنوان شده بود این جنگنده قادر است از انواع تسلیحات بومی استفاده کند و قابلیت پرواز در ارتفاع پست را نیز دارد.

نمونه اولیه جنگنده قاهر۳۱۳

نمونه جدید جنگنده قاهر۳۱۳

۵ سال بعد و در ۲۶ فروردین ماه سال ۹۶ فیلمی از تاکسی نمونه جدیدتری از این جنگنده مجهز به دو موتور و یک دوربین نظارتی زیر دماغه هواپیما منتشر شد، علاوه بر این به نظر می رسید دماغه هواپیما نیز برای نصب رادار جدید نسبت به نمونه اولیه قدری بزرگتر شده است،

پس از آن تقریبا دیگر خبری از جنگنده قاهر به میان نیامد تا اینکه خبر تولید نمونه بدون سرنشین این جنگنده رسانه ای شد.

تبدیل این پروژه به یک هواپیمای بدون سرنشین نشان می دهد ساخت پهپادهای پنهان کار در نیروهای مسلح کشورمان با برنامه ای مدون و کاربردهای متفاوت در حال پیگیری است؛ پرنده هایی که هم می توانند به عنوان هدف سامانه های پدافندی و به منظور کالیبره کردن فضای راداری و آشنایی کاربران سامانه های پدافندی با جنگنده های پنهان کار فرامنطقه ای عمل کنند و هم می توانند در صورت مسلح شدن، آنها را در نقش پهپاد رهگیر و یا پهپاد رزمی و شناسایی به کار گرفت.

در یک دهه اخیر، پایگاه های آمریکایی در منطقه و همچنین ارتش رژیم صهیونیستی به جنگنده های نسل ۵ پنهان کار مجهز شده اند، از سوی دیگر برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز جنگنده های بروز و پیشرفته ای را برای افزایش قدرت دفاعی خود خریداری کرده اند.



F-۳۵های نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی

هرچند نیروهای مسلح کشورمان در حوزه پدافندی راهکار مقابله با این جنگنده ها را یافته اند اما در زمینه قدرت هوایی، با اتخاذ راهبردهای بومی، به سراغ طراحی و تولید تجهیزاتی رفتند که علی رغم صرف هزینه های بسیار کمتر، کارایی مناسبی داشته و تاکنون توانسته است توازن نظامی در منطقه را به نفع ایران و جبهه مقاومت تغییر دهد.

این موضوع تا جایی ادامه داشت که فرمانده سابق نیروهای سنتکام در جلسه کمیته دفاعی کنگره آمریکا گفته بود که «استفاده گسترده ایران از پهپادهای کوچک و متوسط برای عملیات های شناسایی و هجومی بدین معناست که برای اولین بار از زمان جنگ شبه جزیره کره [اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی] ما بدون برتری کامل هوایی، عملیات انجام می دهیم.»

چند روز پیش نیز روزنامه گاردین به نقل از مقامات اطلاعاتی آمریکایی مدعی شد ایران در حال ظهور به عنوان یک رهبر جهانی در تولید پهپادهای ارزان قیمت و مرگبار است.

نیروهای مسلح کشورمان به خصوص وزارت دفاع و نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یکی دو دهه اخیر سرمایه گذاری و تمرکز جدی روی توسعه توان پهپادی داشته اند.

حاصل این سرمایه گذاری در سال های اخیر موجب شده است نیروهای مسلح کشورمان توانایی طراحی و تولید انواع پهپاد با کاربردهای مختلف و بردهای متنوع را به دست آورند، به صورتی که امروز کشورمان به عنوان قدرت برتر پهپادی در منطقه و یکی از قدرت های برتر پهپادی جهان شناخته می شود.



پهپاد غزه یا شاهد۱۴۹ نخستین پهپاد پهن پیکر ایرانی با موتور توربوپراپ

قدرت پهپادی ایران اما منحصر به مرزهای کشور نمانده و طی سالیان اخیر و به خصوص بعد از ظهور گروهک های تروریست تکفیری در منطقه، جمهوری اسلامی ایران با تقویت هم پیمانان خود در جبهه مقاومت، توانسته است شبکه یکپارچه پهپادی را در منطقه نیز ایجاد کند، این توانمندی تا جایی پیش رفته است که به گفته سردار سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، می تواند تنگه های راهبردی دریایی دنیا را پوشش دهد. این شبکه پهپادی همچنین توانسته است نقشی تعیین کننده در نبردهای اخیر در منطقه غرب آسیا داشته باشد و ایران را قادر ساخته است به هر تهدید در سطح منطقه پاسخ دهد.

قدرت پهپادی ایران و جبهه مقاومت کنار شبکه یکپارچه موشکی، آمریکایی ها را وادار به تغییر راهبرد کرده و موجب شده است آنها به فکر ایجاد شبکه یکپارچه پدافندی در منطقه بیفتند.



پهپاد انتحاری شاهد۱۳۶ نیروی هوافضای سپاه

علی رغم پیشرفت های قابل توجهی که در حوزه توان پهپادی کشور رخ داده است اما به نظر می رسید جای پهپادهای پنهان کار در سبد محصولات پهپادی ایران خالی باشد؛ پهپادهای با سطح مقطع راداری کمتر نسبت به پهپادهای معمولی که قادر به اجرای مأموریت های هستند که سایر پهپادها از عهده آن برنمی آیند.

چنین پهپادهایی با توجه به شکل طراحی و استفاده از مواد خاص در بدنه (مواد جاذب امواج رادار) به سختی توسط سامانه های راداری، قابل کشف و شناسایی هستند.

حال اگر با استفاده از پیشران های مناسب، مداومت پروازی این پهپادها افزایش یابد، آنها را به گزینه ای مناسب برای اجرای عملیات های گشت هوایی (در نقش پهپاد رهگیر) و عملیات های عمقی (رزمی و شناسایی) در خاک دشمن بدل می سازد.

علاوه بر این، اگر این پهپادها با طراحی مشابه جنگنده های نسل ۵ دشمن طراحی شوند همانند آنچه در رزمایش نیروی دریایی سپاه به نمایش درآمد می توانند در نقش پهپادهای هدف سامانه های پدافندی برای آشنایی کاربران این سامانه ها با جنگنده های دشمن و کالیبره کردن فضای راداری به کار گرفته شوند.

در گام نخست نیروی هوافضای سپاه با مهندسی معکوس پهپاد RQ-۱۷۰ آمریکایی شروع به تولید اولین پهپادهای پنهان کار ایرانی کرد، در ابتدا نمونه ۴۰ درصد RQ-۱۷۰ با نام های شاهد۱۶۱ با موتور جت و شاهد۱۴۱ با موتور پیستونی با مأموریت مراقبت رزمی ساخته شد.

پس از آن پهپادهای شاهد۱۸۱ با موتور پیستونی و شاهد۱۹۱ با موتور جت نمونه ۶۰ درصد پهپاد غنیمتی آمریکایی بودند که توسط متخصصان سپاه تولید شدند.

در نهایت پهپاد شاهد۱۷۱ با موتور جت که نمونه یک به یک RQ-۱۷۰ آمریکایی بود با مأموریت مراقبتی و برد ۴۴۰۰ کیلومتر ساخته شد که در حقیقت بزرگترین پهپاد موتورجت ایرانی بود.



پهپاد شاهد۱۷۱

انتشار خبر تبدیل جنگنده قاهر۳۱۳ به یک هواپیمای بدون سرنشین، نشان داد پروژه ساخت پهپاد پنهان کار با جدیت بیشتری در حال پیگیری است و در آینده باید منتظر دستاوردهای جدیدی در این حوزه باشیم.

در زمان رونمایی از این جنگنده، گمانه زنی های زیادی درباره توان عملیاتی آن مطرح شد و حتی تردیدهای جدی درباره توان پرواز این جنگنده به میان آمد، اما حالا می توان گفت این هواپیما در حقیقت بستری برای آزمون و اجرای تحقیقات مختلف برای به دست آوردن فناوری های جدید در حوزه هوایی بوده است و با تولید نمونه بدون سرنشین آن بخشی از اهداف ساخت آن محقق شده است؛ روشی که در کشورهای پیشرفته و صاحب فناوری نیز اجرا می شود و ساخت هواپیماها و جنگنده های مختلف به عنوان بستر تحقیقات را به امری مرسوم در این کشورها بدل کرده است.



تصویری از پهپاد قاهر۳۱۳ که توسط کاربران فضای مجازی منتشر شده است

نیروهای مسلح کشورمان با ورود به حوزه طراحی و تولید پهپادهای پنهان کار، فصل جدیدی را در این حوزه آغاز کرده اند که قطعا نقش بسزایی در ارتقای توان پهپادی کشور ایفا خواهد کرد؛ موضوعی که در سال های آینده می تواند به یکی از ابزارهای قدرتمند ایران در ایجاد برتری هوایی و تقویت شبکه پهپادی جبهه مقاومت بینجامد و در نتیجه آمریکا و متحدانش در منطقه را با چالشی جدید مواجه سازد.

انتهای پیام/+