مراقبه و محاسبه نفس و محاسبه اعمال و زدودن بدیها از رفتار و وظائف افراد عاقل

امام على عليه‏ السلام :

عَلَى الْعاقِلِ اَنْ يُحْصى عَلى نَفْسِهِ مَساويَها فِى الدّينِ وَ الرَّأىِ وَ الاَخْلاقِ وَ الاَدَبِ ، فَيَجْمَعُ ذلِكَ فى صَدْرِهِ اَوْ فى كِتابٍ وَ يَعْمَلُ فى اِزالَتِها ؛

بر عاقل است كه بدى‏هايش را در دين، انديشه، اخلاق و ادب يادداشت كند و به‏ خاطرش بسپارد و براى از بين بردن آنها بكوشد.

بحار الأنوار(ط-بیروت) ج 75، ص 6، ح 58

برداشت و راهبرد و راهکار از رهنمود محاسبه نفس و محاسبه اعمال و زدودن بدیها از رفتار و وظائف افراد عاقل

1. از جمله رفتارهای افراد عاقل عبارت است از: مراقبه و محاسبه و یادداشت بدیها و نقص خود در دین ريا، اندیشه، اخلاق و ادب و به خاطر سپردن آن و تلاش برای از بین بردن نقص و عیب و بدی نمودن خود.
2. انسانها نیازمند هستند تا برای خوب نمودن خود بر نفس و اعمالشان و مراقبه و محاسبه و اشراف داشته باشند و بدیهای خود را یاداشت نموده و برای از بین بردن بدی خود تلاش نمایند.
3. برای از بین بردن بدی و نقص باید آگاهی لازم از دیدگاه اعمال درست و شاخص درست رفتار از نظر خداوند و معصومین سلام الله علیه برخورد بود تا بتوان بر اساس شاخص رفتار درست رفتار نادرست را اصلاح نمود و از آن پرهیز نمود وگرنه امکان دارد فرد رفتار نادرست خود را درست تلقی نماید و یا به جای اصلاح رفتار نادرست خود به رفتار درست و خداپسندانه به رفتار نادرست دیگری اقدام نماید.
4. نفس به خودی خود درست نمی شود بلکه با آموزش رفتارهای درست و همّت بر انجام رفتاری صحیح و خداپسندانه می تواند در صراط مستقیم حرکت نماید.
5. باید رفتار پسندیده که مورد نظر خداوند و معصومین سلام الله علیه از جمله این رهنمود ارزشمند است مورد توجّه قرار گیرد و مجموعه دانشی از دیدگاههای خداوند و معصومین سلام الله علیه بر مردم و بندگان خداوند عرضه شود و مدارس و دانشگاهها و حوزهها و توسط مبلغین و نویسندگان و رسانه ها رفتارهای صحیح و خداپسندانه در قالبها و بسترهای مختلف برای تعالی فردی و اجتماعی و ارتقاء فرهنگ و تعلیم و تربیّت خداپسندانه ارتقاء بخشیده شود.

گل افشان گل محمدی