سعید بیابانکی، شاعر در گفت وگو با خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نظامی گنجوی گفت: نظامی از معدود شاعران زبان فارسی است که لفظ حکیم پیش از اسمش دیده می شود. شاعران حکیم در ادبیات فارسی ما بسیار محدود هستند. حتی به سعدی و حافظ حکیم نمی گوییم؛ چون شاعران حکیم علاوه بر فنون شاعری، علم هایی مانند منطق، نجوم، فلسفه و حکمت را فراگرفته بودند. مجموعه آثار نظامی گنجوی را در دو بخش می توان تقسیم بندی کرد. یکی بخشی که با عنوان « پنج گنج» یا خمسه از آن نام می بریم. منظومه هایی مثل خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر، مخزن الاسرار، شرفشنامه و خردنامه و بخشی هم دیوان غزلیات و قصایدشان است.

بیشتربخوانید

وی افزود: شهرت نظامی در ادبیات ما به دلیل پنج گنج و منظومه هاست. نظامی یک جورهایی داستان سرا و منظومه سراست؛ اگر او در روزگار ما زندگی می کرد، یک رمان نویس و نویسنده خوب می شد و اصلا شکل رمان را برای بیان داستان و مفاهیم انتخاب می کرد. شکل اصلی آثار نظامی که در پنج گنج به آن شهرت دارد با تحمیدیه آغاز می شود. آغاز توحیدی های نظامی بسیار معروف است.

این شاعر ادامه داد: شکل کار اینگونه است که در بیشتر منظومه های نظامی به تمجید از پیامبر (ص) می پردازد. وی تسلط خودش را بر علوم وقت به رخ می کشد. بعد به داستان وارد می شود. نظامی داستان برای ما بیان می کند؛ داستان هایی که در عین حکیمانه و زیبا بودن در اوج ظرایف و دقایق ادبی سروده شدند. نظامی استاد ترکیب سازی و تصویرسازی جزء به جزء است. در لیلی و مجنون زیبایی های لیلی را در بیست صفحه به تصویرمی کشد یا در هفت پیکر داستان بهرام بیان می شود ئ به توصیف گوره خر ارائه می شود. گوره خر ایرانی با آنچه در تصور ماست و خط به خط است تفاوت دارد. گوره خر خط به خط آفریقایی است.

بیابانکی اظهار کرد: در لیلی و مجنون با قیس بنی عامر روبه رو می شویم. پس از اینکه مجنون عاشق لیلی می شود، همه او را به اسم «مجنون» می شناسند. در انتها وقتی لیلی می میرد و مجددا نظامی نام مجنون را به قیس تبدیل می کند؛ چون می گوید لیلی وجود ندارد و به همین دلیل دیگر مجنون نیست. کسانی که می خواهند شاعر شوند حتما آثار نظامی گنجوی را بخوانند. آثارم پس از مطالعه نظامی با پیش از آن متفاوت شد. باید تمام مکان هایی که کار آموزشی می کنند، آثار نظامی را در بطن ادبیات ما بگنجانند. نظامی جزء پنج شاعر بزرگ زبان فارسی است. در جایگاه نظامی جایگاهی که به آن دست پیداکرده است، کمتر کسی می تواند به گردش برسد.

وی بیان کرد: نظامی بیشتر داستان سراست؛ اما قصه پردازی که با استفاده از ابزاری که در شعر است، برای ما داستان تعریف می کند. وی علاوه بر اینکه از داستان لذت می برد، مانند رمان های امروز گره افکنی و گره گشایی دارد. هیچ ایرادی ندارد از سبک یک شاعر تقلید کرد. همه شاعران دوست دارند به شیوه شاعری که در قله است بسرایند. اگر بخواهم نظامی را تعریف کنم باید به او حکیم نظامی بگویم. نظامی فقط شاعر نیست یک حکیم است. در روزگار ما کدام شاعر را می توان پیدا کرد که اینگونه باشد. شاید شاعران فقط ذوقی دارند و حتی تاریخ ادبیات امروز ما را ندانند.

این شاعر اظهار کرد: نظامی اصالتا اهل گنجه است ما در شعر فارسی شاعر خوب و اثرگذار زیاد داریم. به آن ها به صورت یک میراث فرهنگی و ملی نگاه می کنند. میراث فرهنگی و ملی فقط عالی قاپو و سی و سه پل و ابنیه تاریخی نیست کل زبان فارسی جزء میراث فرهنگی است. اگر از آن پاسداری نکنیم از بین می رود. به راحتی یک زبان و فرهنگ مسلط که رسانه در دستش است و خرج می کند زبان شما را از بین می برد.

بیابانکی ادامه داد: این ادبیات به پاسداری نیاز دارد. تنها این نیست که در روز نظامی به یاد این شاعر باشیم نظامی، عطار، مولانا، حافظ و نظامی این ها باید شبانه روز خوانده شوند؛ چون این افراد زبان را حفظ کردند. اگر این ها نبودند زبان فارسی ترکیبی از زبان های اطراف ما مانند عربی و سریانی و ایتالیایی و آلمانی بود. همین شاعران فارسی بکر بودن زبان فارسی را حفظ کردند. هر چه زبان فارسی را بیشتر گسترش دهیم و به فرزندانمان آموزش دهیم، به حفظ زبان فارسی کمک کردیم. همین ساده ترین راه حفظ زبان فارسی است.

وی گفت: هم فضای مجازی، هم رسانه ملی، هم شخصیت های تاثیرگذار باید دست به دست هم بدهند که اثر خود را نشان دهند. از وقتی سخنرانی های الهی قمشه ای پخش می شد، دوستم که کتابفروش بود گفت، اخیرا فروش خمسه نظامی زیاد شده است. از من علت این ماجرا را پرسید؛ گفتم مدتی است سخنرانی های الهی قمشه ای پخش می شود وی چند بیتی از آن می خواند. همین اگر به صورت ویدئوهای کوچک در فضای مجازی پخش شود، علاقه و انگیزه به نسل جوان منتقل می کند. این نسل، نسلی است که دارد از این ها تهی می شود و این زنگ خطر بزرگی است.

انتهای پیام/