به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، فیلم مستند «خلاف عقربه های ساعت» به کارگردانی جلال وفایی به بخش اصلی مسابقه جشنواره بین المللی مستند زاگرب راه یافته است. فیلمی که ارزان ساخته شده و وفایی زمان زیادی را به تولید آن اختصاص داده است. با جلال وفایی گفت و گو کردیم که در ادامه آن را می خوانید:

آقای وفایی؛ هدف از ساخت این فیلم که ۸ سال زمان صرف آن شده، چیست و ایده اش از کجا شکل گرفت؟

این فیلم به خانواده با محوریت مادر می پردازد و اصل بر این بود که می خواستم فیلمی در مورد مادرم بسازم که حدود چهل سال است به روستا های اطراف همدان برای آموزش قرآن به افراد بیسواد می رود و این هدف اصلی خودش بوده است در کنار آن مدیریت خانواده و نقش محوریتی که داشت برای من جذاب بود که این دو کار را چطور پیش می برد. زنانی که در جامعه حرفی از آن ها نیست، ولی نقش بسیار پررنگی دارند. این موضوع بسیار قابل بررسی است که حفظ بنیاد خانواده به عهده زن های جامعه ما در دهه های قبل بوده است، چون این روز ها خیلی چیز ها تغییر کرده است.

در ادامه به تحقیق و گردآوری یک سری چیز ها برای این موضوع پرداختم و اتفاقاتی افتاد که شکل فیلم گسترده تر شد یعنی فعالیت های مادرم یکی از موضوعات فیلم شد و عناصر دیگری به آن اضافه شد به این دلیل که نمی خواستم فقط یک برهه از زندگی در یک خانواده را نشان دهم و زمان بیشتری به آن اختصاص دهم، چون باید ارتباط زیادتری با آن برقرار می شد و تاثیرگذاری بیشتری داشت. طولانی شدن روند تولید این فیلم تا جایی رسید که حتی در فیلم می بینید برادرزاده من بزرگ شده و به سن بلوغ می رسد و اتفاقات دیگری نیز رخ می دهد که به عناصر فیلم تبدیل می شود.

هزینه ساخت این فیلم چقدر بود و آیا کماکان می شود با هزینه کم فیلم ساخت؟

دستمزد تدوین یک کار را صرف خرید یک دوربین «هندی کم» که شاید این روز ها کسی به آن توجه نکند (یک میلیون و سیصد هزار تومان) و دستگاه ضبط صدا (سیصد هزار تومان) کردم یعنی با حداقل امکانات و با انجام اکثر کار های فیلم توسط خودم فیلم را ساختم. جایی شنیده بودم که «لوک بسون» در یکی از کلاس هایش گفته بود که تا می توانید فیلم کم هزینه بسازید و الان بسیار اهمیت دارد فیلم شما اینگونه باشد تا بتوانید فیلم بعدی خود را بسازید یعنی اگر زمانی که فیلمی با هزینه های بالا تولید می کنید به هردلیلی نتواند پول خودش را برگرداند شاید آخرین فیلم شما باشد. یک جایی بزرگ دیگری گفته بود اگر شما به لحاظ هنری فیلمتان شکست بخورد زیاد مهم نیست می توانید فیلم بعدی را بسازید، ولی اگر فیلم تجاری شما شکست بخورد ممکن است دیگر فیلم بعدی وجود نداشته باشد. این موضوع بخصوص برای فیلمسازانی که شناخته شده نیستند به شدت اهمیت دارد.

با توجه به شیوع ویروس کرونا و خارج شدن فیلم ها از سینما و رفتن به فضای مجازی اتفاقا بهترین فرصت برای فیلم های کم بودجه است که بتوانند عرض اندام کنند و فکر می کنم که نهایتا برد با آن ها باشد، اما فیلم های گران به این دلیل که در سینما نمی توانند نمایش داشته باشند ممکن است شکست بخورند.

«خلاف عقربه های ساعت» چه می گوید؟

این فیلم درباره اهمیت خانواده است اینکه در وقتی در یک کشور و جامعه به خانواده ای بحرانی وارد می شود اگر محوریت خانواده و آدم های اصلی آدم های قوی باشند می توانند بحران را پشت سر بگذارند و وارد شرایط عادی شوند و زندگی به جریان عادی برگردد اگرچه ضربه ای به آن خانواده بر اثر بحران وارد خواهد شد، اما اهمیت جریان در ادامه دار شدن زندگی است.

سخت ترین بخش تولید این فیلم چه بود؟

بخش تدوین و پست پروداکشن فیلم به شدت سخت بود، چون انرژی و زمان زیادی از من گرفت. ولی نهایتا راضی کننده بود.

جشنواره هایی که قرار است این فیلم در آن نمایش داده شود، چیست؟

نمایش بعدی فیلم ما در جشنواره زاگرب کرواسی در ماه اکتبر است. این جشنواره برای فیلم های مستند مهم است.

آیا ما برای گذران زندگی باید خلاف عقربه های ساعت حرکت کنیم یا خلاف عقربه های ساعت ما را هدایت می کنند؟

اگر بتوانیم جهت عقربه های ساعت حرکت کنیم، خوب است.

کار جدید دارید؟

هنوز ایده جدیدی که بتواند من را جذب کند، پیدا نکرده ام. دلم می خواهد در مورد تهران و بیماری کرونا و تحولاتی که در تهران بعد از بیماری کووید ۱۹ اتفاق افتاده، فیلم بسازم؛ اما هنوز به ایده اصلی فیلم نرسیده ام.

گفتنی است فیلم مستند «خلاف عقربه های ساعت» به کارگردانی جلال وفایی به بخش اصلی مسابقه جشنواره بین المللی مستند زاگرب راه یافته است. این جشنواره معتبر مستند که هر سال اوایل فروردین ماه برگزار می شد، به دلیل شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاده و امسال در ۹ آبان بدون مهمان خارجی برگزار خواهد شد. جشنواره مستند زاگرب که در پایتخت کشور کرواسی برگزار می شود، از سال ۲۰۰۵ شروع به کار کرده و سال گذشته حدود ۲۹۰ هزار تماشاگر داشته است. این فستیوال با تمرکز بر آثار جدید، جسور، بدیع و بی پروا شانزدهمین دوره رقابتی خود را در دو بخش ملی و بین المللی برگزار خواهد کرد.

مستند «خلاف عقربه های ساعت» پیش تر در جشنواره مستند IDFA آمستردام که معتبرین رویداد مستند در سراسر جهان محسوب می شود موفق به دریافت تندیس بهترین مستند نیمه بلند جشنواره شد؛ در بیانیه هیئت داوران چنین آمده بود: دو دقیقه نخست این فیلم که با یک دوربین ارزان قیمت فیلمبرداری شده به تنهایی استحقاق دریافت این جایزه معتبر جهانی را دارد. این دومین بار است که سینمای ایران این تندیس معتبر را به خانه می آورد.

ساخت این مستند داستانی ۸ سال به طول انجامیده و روایتگر زندگی یک خانواده ایرانی است که همواره تحت تأثیر رویداد های سیاسی داخل کشور قرار گرفته اند. جلال وفایی فعالیت خود را در سینما با دستیار کارگردانی فیلم های داستانی آغاز کرده و این فیلم نخستین تجربه او در سینما محسوب می شود اثری که علاوه بر کارگردانی، فیلمبرداری، فیلمنامه، تدوین و تهیه آن را نیز بر عهده داشته است.

حسن مهدوی (طراحی و ترکیب صدا)، نسیم مایلی (مدیر تولید و دستیار کارگردان)، فواد قهرمانی (آهنگساز)، مهدی وفایی (ترانه سرا و خواننده تیتراژ)، منصوره بسمل (مشاور رسانه ای) و نگین جواهری فر (طراح پوستر) در این مستند حضور داشته اند.

پخش بین الملل فیلم را شرکت Art House Cinema با مدیریت مرجان علیزاده بر عهده دارد.



انتهای پیام/