رویکرد پژوهشکده معلم فارس، از ابتدای تاسیس این بوده که معلمان و به تبع آن دانش آموزانی تربیت شوند که پژوهشگر و محقق باشند.

به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، معلمی و تدریس فعالیتی است عامدانه و از قبل برنامهریزی شده، برای تهیه و تدارک شرایط و موقعیتهایی که در طی آنان، افزایش مهارت ها، پیشرفت و منزلت انسانی افراد تحت تعلیم اتفاق بیفتد، به گونهای که فراگیران بتوانند از سطحی که در آن قرار دارند به سطوح بالاتری از توانایی در زمینههای دانشی، مهارتی، اعتقادی، ادراکی و ارزشی ارتقاء یابند و این مهم صورت نمی گیرد مگر با آموزش معلمان و فراگیری مهارت های علمی و عملی توسط آنها که در فعالیت های پژوهشکده معلم، پیش بینی شده است. اما آیا این اتفاق به درستی رخ می دهد؟

ایده تاسیس پژوهشکده معلم از سال ۱۳۷۱ در معاونت برنامه ریزی و دبیرخانه شورای تحقیقات اداره کل آموزش و پرورش فارس به وجود آمد بر اساس این اندیشه در جهت تحقق بخشیدن به اهداف کیفی آموزش و پرورش از طریق ایجاد انگیزه و روحیه تفکر، مطالعه، تحقیق و همفکری، ضرورت تاسیس یک مجموعه علمی، پژوهشی و فرهنگی در مرکز استان فارس به منظور فراهم نمودن امکانات، تجهیزات و زمینه مناسب برای معلمین احساس می شد.

با آماده شدن اولین ساختمان در باغی به مساحت ۴ هکتار در شرق شیراز، فعالیتهای مربوط به راه اندازی پژوهشکده از مهر ماه ۱۳۷۷ آغاز شد و آئین نامه داخلی آن در بهمن ماه همان سال به تصویب شورای معاونین اداره کل آموزش و پرورش فارس رسید.

اکنون در انتهای بلوار آزادگان شیراز، تابلوی پژوهشکده معلم فارس، خود نمایی می کند. وارد که می شوم باغ و بوستانی مصفا و سرسبز می بینم که البته شبیه یک محیط متروک به نظر می رسد. ساختمان های متعددی در آن باغ زیبا دیده می شود.

اولین ساختمان به نام علوم و فنون نام گذاری شده و قلب تپنده پژوهشکده است. در دو طبقه با نمایشگاه و آزمایشگاه های علمی ساخته شده و ذهن هر بیننده ای را درگیر مسائل شیرین علمی می کند.

بخش علوم و فنون پژوهشکده معلم مکانی است که در آن بازدیدکنندگان ضمن روبرو شدن با ده ها وسیله و ابزار علمی و فنی چنان شیفته می شوند که تشنه انجام آزمایشی جذاب و مهیج می شوند.

بازدیدکنندگان می توانند یا به کمک راهنما به انجام آزمایش و کسب تجارب علمی و فنی بپردازند، به طوری که خاطرات آن بازدید را هیچ گاه فراموش نکنند.

البته باید اذعان نمود آزمایش های تهیه شده تنها گلچینی از هزاران آزمایش ممکن در نمایشگاه های مشابه در سایر کشور ها می باشد. این بخش شامل قسمت های متنوعی است.

در بخش فیزیک، اصول و قوانین فیزیک به صورت عملی و کاربردی به بازدیدکنندگان در زمینه های مختلف فیزیک از جمله اپتیک، الکتریسیته، مغناطیس، مکانیک و غیره آموزش داده می شود. همچنین این بخش دارای کارگاه ساخت وسیله های کمک آموزشی ساده ابزار و خلاقانه می باشد که با هدف تدریس درس فیزیک به صورت عملی و آزمایشگاهی فعالیت دارد.

در بخش ریاضی، جهت عینی کردن مفاهیم ریاضیات، تجهیزات و وسایلی ساخته شده است که به درک بهتر این موضوع کمک می نماید. مثلا جهت درک بهتر قضیه فیثاغورث و یا اشکال متساوی العرض و یا محاسبه سطح کره وسایلی ساخته شده که محقق در عمل با کار کردن با آنها به اثبات فرمولهای محاسباتی مربوطه پی خواهد برد.

پوسترهای زیبایی جهت نشان دادن هر چه بیشتر زیبایی های ریاضیات چون عدد فی و … در این مجموعه به چشم می خورد.

در بخش زیست شناسی که خود به دو زیر مجموعه گیاهی و جانوری تقسیم می شود و شامل هرباریومهای گیاهی، انواع مولاژها، جنین ها و حیوانات تاکسیدرمی شده بوده و در آزمایشگاه ویژه آن شرایط استفاده از انواع میکروسکوپ ها همچنین تشریح بافتهای مختلفی مثل مغز، کلیه و چشم با تعیین وقت قبلی پدید آمده است.

در قسمت ویژه ای از این مجموعه، دو آکواریوم زیبای آبزیان آب شور و شیرین نصب گردیده است.

جهت پاسخ به نیاز علاقه مندان به مطالعات گیاهی، باغ گیاه شناسی ایجاد شده است که حدود ۲۵۰ گونه گیاهی در فضای باز محیط جلو نمایشگاه راطراوت و شادابی خاصی بخشیده است در ضمن جهت هماهنگی با جغرافیای طبیعی و اکولوژیبیوم های جهان در فضای وسط نمایشگاه با ایجاد سقف شفاف و فراهم نمودن شرایط دمایی و رطوبتی ویژه، بیوم مناطق گرم و مرطوب که شامل درختانی چون انبه هندی، موز، زنجبیل، انجیر بنگالی و …می باشد، ایجاد شده است.

در کنار باغ گیاه شناسی مزرعه های آموزشی و خانه حیوانات نیز طراحی شده است. در این غرفه بازدیدکنندگان ضمن ملاحظه نمونه های جالب زندگی گیاهی و جانوری با استفاده از میکروسکوپ با بسیاری از نادیدنی ها از نزدیک آشنا می شوند.

بخش شیمی نیز در راستای هدف افزایش فعالیت فکری و خلاقیت ذهنی دانش آموزان شکل گرفته است. در این بخش می توان با انجام آزمایشات مختلف، بعضی از فرضیه ها و پدیده های علمی را بررسی کرد و دانش آموزان را تشویق به استخراج تعدادی از قوانین علمی در شرایطی یکسان یا متفاوت از آنچه در کتاب های درسی مطالعه کرده اند، کرد.

ارتباط دادن بسیاری از مشاهدات روزمره به قوانین علمی، دیگر موضوعی می باشد که در طول آزمایشات مورد توجه قرار می گیرد.

همچنین آسان سازی امر یادگیری از جمله دیگر اهداف این بخش می باشد و سعی می شود که شناخت جزیی و سطحی دانش آموزان عمق بیشتری بیابد. این بخش مجهز به مواد شیمیایی گوناگون و وسائل ضروری آزمایشگاه های شیمیایی می باشد به طوری که بیشتر آزمایش های مربوط به دوره راهنمایی و دبیرستان همچنین بعضی از آزمایش های خاص ور این بخش قابل اجرا می باشد.

در قسمت نجوم موارد مربوط به پیدایش ستارگان و سیارات و حرکت و چرخش و رصد آنها بوسیله تلسکوپ و نیز بررسی های علمی توسط فیلم و عکس و آموزشهای ویژه توسط تجهیزاتی چون دستگاه های مربوطه جهت بررسی خسوف و کسوف انجام می شود.

تلسکوپهای موجود از نوع شکستی و انعکاسی بوده و تجهیزات مربوط به سفرهای نجومی و سفینه ای و لباسهای فضایی در ماکتهای کوچک نمایش داده می شود.

بخشی از تجهیزات این قسمت تحت عنوان هوا و فضا به بررسی دستگاه های مربوط به سفرهای فضایی اختصاص داده شده است که در بخش مربوطه معرفی می گردد.

آسمان نما یا پلانتاریوم یکی از قسمتهای زیبای این بخش است که مراجعین با حضور در زیر چتر بسیار بزرگی که نماد آسمان شب است در فضایی تاریک و با تجهیزات ویژه به بررسی مجازی آسمان شب در دو نیمکره شمالی و جنوبی و بررسی صور فلکی مختلف می پردازند با امکان مشاهده انواع فیلم ها و نرم افزارهای اخترشناسی از طریق ویدئو پروژکشن، آشنایی با منظومه شمسی، خسوف و کسوف، چگونگی به وجود آمدن شب و روز وفصل های مختلف با استفاده از افلاک نما، آشنایی با آخرین فرضیه های کیهان شناسی، آشنایی با انواع تلسکوپ، کارگاه تراش آینه تلسکوپ، عکاسی نجومی، آشنایی با صورتهای فلکی به وسیله آسمان نما و بالاخره رصد اجرام آسمانی، انجام می گیرد.

در بخش زمین شناسی هم انواع سنگها و کانیها، فسیلهای گیاهی و جانوری و پوسترهای مربوطه نگهداری می شود. این بخش به دو قسمت تاریخ علم و تمدن بشر و تاریخ اسلام تقسیم می شود.

تاریخ علم و تمدن بشر به سیر تحولات بشر از انفجار بزرگ تا عصر غارنشینی وشکل گیری تمدنهای مختلف پرداخته وشکل گیری و پیشرفت علم بشری رامورد بررسی قرار می دهد و در قسمت تاریخ اسلام سیر تحول علمی دنیای اسلام و ایران مورد بررسی قرار می گیرد و با ماکت سازی و حجم سازی مختلف به ارائه و القاء بهینه سیر تحولات تاریخی مربوطه پرداخته می شود.

در این قسمت همچنین برخی دستگاه های زیبایی چون خورشید نیمه شب، مناطق قطبی و سایت عوارض طبیعی زمین نیز وجود دارد.

شورای تحقیقات آموزشی سازمان آموزش و پرورش استان فارس بخش دیگری از پژوهشکده را شامل می شود که در راستای اهداف شورای تحقیقات وزارت آموزش و پرورش به منظور قوام بخشیدن به امر تحقیقات و هدایت فعالیت های تحقیقاتی در جهت شناخت و دستیابی به راه حلهای مناسب برای حل مشکلات مبتلا به آموزش و پرورش تشکیل شده است و مهمترین وظایف آن تعیین عناوین و اولویت های پژوهشی استان، بررسی همه طرحهای تحقیقاتی استان بر اساس ضوابط تعیین شده و اعلام نتیجه به دبیرخانه شورای تحقیقات وزارتخانه، شناسایی و استفاده هر چه بهتر و بیشتر از ظرفیت علمی منطقه به منظور برنامه ریزی و توسعه فعالیت های پژوهشی در چهارچوب سیاست ها و برنامه هایی که توسط شورای تحقیقات وزارت ابلاغ می گردد.

بخش مهارت آموزی پژوهشکده معلم به منظور تلاش در جهت عمل کردن به آخرین نظریه های علوم تربیتی و علمای تعلیم و تربیت در راستای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تاسیس شده است.

هدف این واحد تقویت مهارت های حرفه ای و عملی معلمان در جهت ایجاد و تقویت مهارت های اساسی یاددهی، یادگیری در دانش آموزان از طریق برگزاری کارگاه های مختلف می باشد. در واقع در واحد مهارت آموزی کارگاه هایی در قالب دوره های ضمن خدمت و دانش افزایی در جهت بالابردن سطح دانش و مهارت شغلی، ایجاد تخصص های لازم متناسب با مشاغل، بهبود روش ها در جهت افزایش سطح کارایی، ایجاد روحیه مطالعه، پژوهشگری و نوآوری، به روز درآوردن دانش و اطلاعات، ایجاد فرصت ها و زمینه های مناسب رشد درجهت ارتقای کارکنان و ایجاد زمینه ی لازم برای انطباق پذیری کارکنان متناسب با تغییرات پیرامونی می باشد.

کتابخانه پژوهشکده معلم نیز با توجه به نقش کتابخانه ها در ایجاد توسعه پایدار و نیز تولید انگیزه برای مراجعین و بالا بردن سرانه مطالعه در استان، شکل گرفته است. کتابخانه پژوهشکده معلم کوشیده است تا با فراهم آوردن بیش از ۷۰۰۰۰منابع مختلف علمی و پژوهشی بتواند مجموعه ی کاملی را در اختیار مراجعه کنندگان قرار دهد.

قسمت دیگری از پژوهشکده که زیبایی آنرا ده چندان کرده نقشه برجسته استان فارس است. این نقشه برجسته با مساحتی درحدود ۱۵۰۰ متر مربع برای اولین بار در کشور توسط مهندسان و کارشناسان متخصص در این زمینه ساخته شده است. این نقشه زیرسازی و بتون ریزی شده و دارای فونداسیونی است که در طول زمان استحکام آن را حفظ کند. نقشه دارای مقیاس ۶۰۰۰/۱ است و کوهها و ارتفاعات و پستی ها و بلندی های استان را به خوبی مشخص کند. ادامه کوه های زاگرس در استان فارس که بصورت منظم و موازی کشیده شده است، دیده می شود.

در شمال استان شاهد مناطق کوهستانی هستیم و هرچه بسمت جنوب برویم از ارتفاع کوههاکاسته شده و دشت ها وسیع تر می شود. در نواحی جنوب و جنوب غربی، مناطق بیابانی وشوره زار و نمکزار بیشتر می شود. در مورد دریاچه ها و رودها باید گفت تعداد آنهاهرچه به سمت جنوب استان پیش می رویم، کمتر و میزان آب هم به همان نسبت کاهش میابد،اما شاهد افزایش شوری آب هستیم.

رنگ خاک نیز به دلیل جنس آن هر چه بهسمت جنوب میرویم از تیرگی آن کاسته و روشن میشود.

در این نقشه سعی شده علاوه بر نشان دادن شرایط اقلیمی و جغرافیای منطقه ، ماکت مکان ها و بناهای تاریخی و باستانی که در اعتلای فرهنگ و تمدن استان همچنین ایران تاثیرگذار بوده اند به نمایش گذاشته شود.

ساختمانی تحت عنوان آزمایشگاه سلول های بنیادین نیز در گوشه دیگری از پژوهشکده ساخته شده که بیشتر اوقات بی استفاده به نظر می رسد.

هدف پژوهشکده معلم فارس، از ابتدا همین بوده که معلمان و به تبع آن دانش آموزانی تربیت شوند که پژوهشگر باشند. معلمان، نخستین مشعل داران پیشرفت فکری و علمی دانش آموزان هستند. معلمان مجرب و بادرک و فهم برای پربار کردن هر چه بیشتر درس، در تمام زندگی به دنبال اندیشه ها و مطالب تازه هستند. آنان به دانش آموزان می آموزند که چگونه علمی فکر کنند، منطقی بیندیشند، مشاهده کنند و چگونه مشاهدات خود را منظم نمایند، چگونه حدس بزنند و بسیاری از مهارت های متنوع دیگر.

معلمان باید بتوانند فعالیت های علمی دانش آموزان را برنامه ریزی و هدایت و روحیه تعاون و هم فکری را در آن ها تقویت کنند. برای نیل به این مهم، معلمین باید خود پژوهشگر باشند و با جان و دل با دانش آموزان مشارکت و همکاری داشته باشند.

پژوهش یک روند فعالانه، هوشیارانه و ساماندهی شده برای کشف، تعبیر و بازنگری پدیده ها، رخدادها، رفتارها و فرضیه ها است. پژوهش همچنین برای دست یافتن به راهکارهای علمی و فناوری ها به کار می رود.

تحقیق و پژوهش نیاز به مهارت عملی و اطلاعات علمی دارد که منجر به اعمال مدیریت اجرایی، تجزیه و تحلیل مشکلات شود و به خوبی بتواند به تعلیم، برنامه ریزی و اجرا و هدایت و نظارت و ارزیابی و حل مشکلات بپردازد و در سایه گردآوری، اطلاعات تازه و راه حل های نوینی به دست آید تا به کمک آن بتوان مشکلات ناگشوده بشری را بگشاید و به بهبود زندگی مردم کمک کند.

انتهای پیام/س/خ