خداوند در آیه ۴ سوره مبارکه محمد به موضوع برخورد قاطع و شدید با دشمن اشاره و ضمن دستور به قتال دشمن در میدان جنگ این را امتحانی برای مؤمنان می داند.

خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: خداوند در آیه ۴ سوره مبارکه محمد به موضوع برخورد قاطع و شدید با دشمن البته در میدان نبرد اشاره می کند تا این آیه اتمام حجتی باشد برای مسلمانان که اگر کارشان با کفار به نزاع و جنگ منجر شد در مقابله شدید با آنها تردید نکنند.

خداوند در این آیه مسلمانان را امر می کند که کفار را گردن بزنید، البته خطاب خداوند برای میدان جنگ است و تفسیر برخی افراد از این آیه که باید دشمنان را در هر حالتی کشت غلط است. سپس می فرماید: بسیاری از آنها را بکشید و از آنها اسیر بگیرید و البته آنها را پس از گرفتن عوض و یا خسارت با منت آزادشان کنید.

به این آیه توجه کنید

فإذا لقیتم الذین کفروا فضرب الرقاب حتی إذآ أثخنتموهم فشدوا الوثاق فإما منا بعد وإما فدآء حتی تضع الحرب أوزارها ذلک ولو یشآء الله لانتصر منهم ولکن لیبلوا بعضکم ببعض والذین قتلوا فی سبیل الله فلن یضل أعمالهم

ترجمه

هنگامی که (در میدان جنگ) با کافران روبرو شدید، گردن هایشان را به شدت بزنید تا آنگاه که بسیاری از آنان را با سختی و غلظت از پای درآورید، در این هنگام (از دشمن اسیر بگیرید) و آنان را محکم ببندید، (پس از اسیر گرفتن) یا بر آنان منت نهید (و آزادشان کنید)، یا از آنان (در برابر آزاد کردنشان) فدیه و عوض بگیرید تا آنجا که جنگ بارهای سنگینش را بر زمین نهد. این است (فرمان خدا) و اگر خدا می خواست (خود بدون فرمان جنگ) از آنان انتقام می گرفت (ولی به جنگ فرمان داد) تا برخی از شما را به وسیله برخی دیگر بیازماید و کسانی که در راه خدا به شهادت رسیده اند خدا هرگز اعمالشان را باطل و تباه نمی کند.

خداوند در این آیه جنگ و مقابله با دشمنان را آزمایشی برای مؤمنان مطرح می کند تا دربرابر زورگویی ها گردن کج نکنند و بدانند که قدرت مطلق از آن خدا است و او اگر بخواهد با گوشه چشمی همه دشمنان را نابود می کند. پس هنگام جهاد باید به تکلیف عمل کرد و نتیجه را به خدا واگذار کرد و برنده کسی است که از فرمان خدا اطاعت کند.

فلسفه جهاد در اسلام

در ابتدا باید بگوییم که فلسفه جهاد در اسلام چیست؟

الف) برای دفاع از خود یا دیگر مظلومان. «اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا»(حج، ۳۹)، «کما یقاتلونکم کافة»(توبه، ۳۶)

ب) به جهت برانداختن فساد و فتنه. «قاتلوهم حتی لاتکون فتنة»(بقره، ۱۹۳)

ج) برای حفظ مراکز توحیدی. «لو لادفع الله الناس بعضهم ببعض لهدمت صوامع و بیع»(حج، ۴۰)

د) برای دفاع از احکام و حدود الهی. «قاتلوا الذین لایؤمنون بالله و لا بالیوم الاخر و لا یحرمون ما حرم الله و رسوله و لایدینون دین الحق»(توبه، ۲۹)

این آیه نتیجه گیری از سه آیه قبل است که مؤمن و کافر را وصف می کند، گویا فرموده: وقتی مؤمنین اهل حق باشند و خدا آن انعام ها را به ایشان بدهد و کفار، اهل باطل باشند و خدا اعمالشان را خنثی و گمراه کند، پس مؤمنین باید در هنگام برخورد با صف کفار با ایشان قتال کنند و اسیر بگیرند تا حق که هدف مؤمنین است زنده شود و زمین از لوث باطلی که مسیر کفار است پاک شود. پس مراد از «لقاء» در جمله «فإذا لقیتم الذین کفروا فضرب الرقاب» برخورد با کفار در جنگ است.

قتال دشمن فقط در میدان جنگ

آیه ۴ سوره مبارکه محمد مربوط به میدان نبرد است، یعنی در صحنه جنگ که کافران در برابر شما ایستاده اند و قصد از میان برداشتن شما را دارند، شما با قاطعیت و صلابت بجنگید و آنان را بکشید و پس از غلبه کامل بر آنان و اطمینان از درهم شکستن قوای دشمن، اسیر بگیرید و پس از پایان جنگ، هرگونه که رهبر اسلامی مصلحت دانست، در قبال گرفتن عوض یا بدون آن، اسیران را آزاد کنید.

البته برخی که گمان کرده اند آیه می گوید: هر کافری را هرکجا یافتید بکشید و به واژه «حرب» به معنای جنگ و مسئله اسارت که در جنگ پیش می آید، توجه نکرده اند.

شهید از منظر پیامبر (ص)

از پیامبر صلی الله علیه و آله سؤال شد که شهید در راه خدا کیست؟ آیا کسی که با انگیزه به رخ کشیدن شجاعت خود و یا به خاطر تعصبات خانوادگی و قومی و یا از روی ریا و خودنمایی جنگیده و جان خود را از دست داده، شهید است؟

حضرت فرمودند: «من قاتل لتکون کلمة الله هی العلیا فهو فی سبیل الله»(تفسیر فرقان) شهید، کسی است که برای اعتلای راه خدا جنگیده باشد.

منبع تفاسیر نور و المیزان

انتهای پیام/