تسنیم | فرهنگی و هنری | چهارشنبه، 18 اسفند 1400 - 15:12

ائمه علیهم السلام در فرازی از صلوات شعبانیه به مثابه کوهی استوار برای پناه شیعیان معرفی شدند.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صلوات شعبانیه یکی از ادعیه منسوب به امام سجاد علیه السلام است.
آنچه در صلوات شعبانیه آمده، بیشتر تأکید بر جایگاه اهل بیت پیامبر صلّی الله علیه و آله ائمه علیهم السلام است.
اهل بیت، گنجینه علم، محل رفت وآمد فرشتگان، جایگاه رسالت الهی و محل نزول وحی هستند.
در فرازی از این مناجات می خوانیم "اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصِینِ وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکِینِ وَ مَلْجَإِ الْهارِبِینَ وَ عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِینَ." یعنی خدایا، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، پناهگاه محکم و فریادرس بیچارگان درمانده و پناه گریختگان و دستاویز استوار برای چنگ اندازان.
در عبارت اول این فراز اهل بیت علیهم السلام با تعبیر "کهف حصین" یاد شده اند.
کهف در لغت به معنای غار و پناهگاه است.
این مفهوم دارای ریشه ای قرآنی و برگرفته از داستان "اصحاب کهف" است.
عبارت "حصین" به معنای استواری و استحکام بالا و صفت مشبهه است و زمانی که به اسم مکانی تعلق می گیرد، به معنای جای محکم و استوار به کار می رود؛ بنابراین "کهف حصین" یعنی کوهی بسیار استوار است که برای فرد حصن و امنیت فراهم می کند.
در عبارت دوم این فراز، ائمه با عنوان "غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکِینِ" یاد شده اند.
غیاث از الغَوْث‏ به معنای یاری کننده است.
مضطرّ هم به معنای فردی است که به شدت در اضطرار افتاده و مستکین از مصدر اسْتکَانَة و به معنای فروتن و خوار است؛ همچنان که در آیه76 سوره مؤمنون می خوانیم «فَمَا اسْتَکانُوا لِرَبِّهِمْ وَ ما یَتَضَرَّعُونَ‏» یعنی به پروردگارشان منقاد و خاضع نشدند و ناله نکردند.
با این تعریف، اهل بیت علیهم السلام یاری کننده افرادی هستند که از شدت اضطرار دچار شکستگی و زبونی شده اند.
در عبارت بعدی اهل عترت را با عنوان " مَلْجَإِ الْهارِبِینَ" یاد می کنیم.
ملجأ یعنی پناهگاهی که که افراد به واسطه سختی ها و مصائب به آنجا پناه می برند.
"لاجی" در ادبیات روز عرب به فردی می گویند که از کشور خود به علل سیاسى و غیره می ‏گریزد و به کشور دیگرى پناهنده می ‏شود.
(فرهنگ ابجدى، ص 123) هارب به معنای فرد گریزان است.
در ادبیات عرب، وقتی می گویند "هرب‏ الرجل" یعنی فردی که با ترس و لرز یا بدون ترس کوشید و فرار کرد و از آن سرزمین دور شد.
می توان نتیجه گرفت " مَلْجَإِ الْهارِبِینَ" یعنی ائمه علیهم السلام پناهگاه و ملجأ شیعیان و محبانی هستند که از شدت مصائب و یا پستی های دنیا به حریم مقدس ایشان پناهنده شدند.
در فراز آخر یعنی اهل بیت در جایگاه "عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِینَ" هستند.
عصمت از ریشه "عَصم" به معنای حفظ و نگهداری است.
اعتصام از همین ریشه مشتق شده که به معنای در آویختن و دست یازیدن‏ است؛ بنابراین عصمت معتصمین یعنی ائمه، نگهدارنده آن دسته از مؤمنینی هستند که به ریسمان ایشان چنگ زدند.
منابع:
لغت نامه های مفردات راغب، فرهنگ ابجدی، قاموس قرآن
انتهای پیام/