به گزارش گروه بین الملل تسنیم، کنگره حزبی حزب دموکرات اقلیم کردستان به رهبری مسعود بارزانی در حالی چند روز پیش به کار خود پایان داد که موضوع اختلافات میان شخصیت های کلیدی آن بیش از پیش به چشم می خورد و در فضای سیاسی عراق و نیز خود اقلیم بازتاب یافته بود.

این درحالی بود که از این نظر این حزب همیشه در مقابل رقیب سنتی اش در اقلیم یعنی اتحاد میهنی به رهبری خانواده جلال طالبانی فقید، به خود می بالیده است زیرا اتحاد میهنی شاهد انشقاق هایی از جمله انشقاق نوشیروان مصطفی و تأسیس «جنبش التغییر (گوران)» بوده است و این برخلاف وضعیت حزب دموکرات و انسجام آن از این نظر می باشد. حال، در این گزارش ما به بررسی این کنگره حزبی و نتایج و جوانب مختلف آن خواهیم پرداخت.

نگاهی به چگونگی برگزاری این کنگره حزبی

در این زمینه باید گفت که این کنگره حزبی در واقع و طبق نظامنامه داخلی حزب باید هر چهار سال یک بار برگزار شود اما برگزاری آن این بار ۱۲ سال به طول انجامید؛ هرچند به عقیده رهبران حزب دو موضوع جنگ با داعش و نیز شیوع بیماری کرونا از عوامل به تعویق افتادن هر باره برگزاری این کنگره بوده اند.

با این حال این بار مقدمات برای برگزاری آن از روز ۲۷ ماه آگوست شروع شد که طی آن رأی گیری برای مشارکت نمایندگان حزب در این کنگره برگزار شد و در نتیجه آن از میان ۶۰۰ هزار رأی دهنده عضو حزب، ۱۰۳۲ نماینده برای مشارکت در کنگره حزب انتخاب شدند.

با این حال به دور از موضوع انتخاب رئیس حزب که تقریبا مشخص بود که این منصب به مسعود بارزانی خواهد رسید و نیز به دور از موضوع انتخاب نایبان رئیس که از نظر رسانه ای جنجال برانگیز شد، از مهم ترین نتایج این کنگره انتخاب اعضای کمیته مرکزی و نیز اعضای دفتر سیاسی بود.

کمیته مرکزی حزب در حقیقت دومین نهاد رهبری مهم در حزب دموکرات است و از این کمیته اعضای دفتر سیاسی منشعب و انتخاب می شوند. اعضای این کمیته ۵۱ نفر می باشند اما ۱۰ نفر از اعضای آن با توصیه صریح مسعود بارزانی انتخاب شدند. از میان این ۱۰ نفر می توان به این اسامی اشاره کرد: فاضل میرانی، آزاد برواری، هوشیار زیباری، فؤاد حسین، محمود محمد، ، ریبوار یلدا، کمال کرکوکی و زعیم علی.

همچنین اعضای دفتر سیاسی حزب نیز که از طرف کمیته مرکزی انتخاب شدند، تعداد آنان ۱۷ نفر بود و عبارت بودند از: فاضل میرانی، فؤاد حسین، هوشیار زیباری، آزاد برواری، محمود محمد، ریبوار یلدا، کمال کرکوکی، زعیم علی، سیداد بارزانی، هیمن هورامی، پشتیوان صادق، هیوا احمد مصطفی، سربست لزگین، زاگروس فتاح، نوزاد هادی، آمنه ذکری وعلی حسین. همانطور که مشاهده می شود، ۸ نفر از اعضای ۱۷ نفر همان منتخبان مسعود بارزانی در کمیته مرکزی حزب هستند.

اختلافات میان نچیروان و مسرور بارزانی

این موضوع که بیش از پیش در رسانه ها مورد توجه قرار گرفته شده بود، پیش از این ریشه هایش به مدت ها قبل باز می گردد زیرا همیشه نچیروان بارزانی این احساس را داشته است که مسرور بارزانی در تلاش است که نقش او در سیاست گذاری اقلیم و نیز در حزب را محدود کند خصوصا که مسرور بارزانی بر خلاف نچیروان، فرزند قدرتمندترین شخصیت حزب یعنی مسعود بارزانی نیز هست. از وجوه دیگر این اختلاف هم موضوع تقسیم مناصب حزبی و دولتی در مناطقی از کرکوک و نینوی بوده است خصوصا که الاطار التنسیقی (چارچوب هماهنگی شیعی) در راستای تلاش برای تشکیل دولت امتیازاتی در این مناطق به حزب دموکرات داده بود.

اما درخصوص انتخاب اعضای کمیته مرکزی نیز فقط ۷ نفر از نزدیکان نچیروان بارزانی انتخاب شدند و این درحالی بود که نه تنها اعضای نزدیک به مسرور بارزانی از این عدد بیشتر بود بلکه از میان ۲۲ عضو جدید نیز مسرور بارزانی سهم بیش تری داشت که از میان آن ها می توان به عضویت ریبر احمد بارزانی وزیر امور داخله اقلیم (منصبی در حد وزیر کشور عراق) و از امنیتی ترین شخصیت های آن و نزدیک به مسرور بارزانی اشاره داشت.

به همین دلیل هم درخصوص انتخاب نیابت رئیس، این بار برخلاف نظامنامه داخلی حزب که رئیس یک نایب دارد، دو نایب رئیس برای مسعود بارزانی انتخاب شدند که طبعا آنان نچیروان و مسرور بارزانی بودند و این برای کاهش شکاف بین طرفین بود. این در حالی بود که پس از انتخاب نائبان، رسانه های نزدیک به نچیروان، او را نایب رئیس اول می نامند و رسانه های نزدیک به مسرور وصف اول یا دوم بودن را کلا حذف می کنند! اساسا هم خود حضور مسعود در این کنگره این چنین تفسیر شد که برای کاهش نزاع بین طرفین بوده است.

در همین راستا نیز مسعود بارزانی پس از پایان کنگره، طی اظهاراتی تأکید داشت که نائبان وی برای جلوگیری و نفی شایعات به طور متحد عمل کنند و به توصیه پدر بزرگشان یعنی ملا مصطفی بارزانی در این زمینه عمل کنند زیرا او در زمان وجود اخباری مبنی بر وجود اختلاف میان مسعود بارزانی و ادریس بارزانی (پدر نچیروان) چنین توصیه ای کرده بود.

نقاط قوت هر یک از نچیروان و مسرور بارزانی در این نزاع

در این نزاع سیاسی میان طرفین باید گفت که مسرور بارزانی دارای نفوذ بالا در کادرهای مختلف حزب و نیز در ساختارهای امنیتی اقلیم است اما در مقابل نچیروان از روابط بالایی با احزاب مختلف اقلیم و نیز احزاب مختلف عراقی برخوردار است. ضمن این که به علت ریاست اقلیم کردستان، با قدرت های غربی، ایران و آنکارا دارای روابط دیپلماتیک برقرار کرده است.

همچنین نچیروان بارزانی نفوذ بالایی در قراردادهای نفتی دارد و همین موضوع باعث شده است که مسرور بارزانی برای افزایش نفوذ خود در این زمینه به موضوع حل مشکلات موجود بین بغداد و اربیل در زمینه صادرات و استخراج نفت، اهتمام ویژه ای بورزد.

اختلافات قانونی در برگزاری و انتخابات مربوط به کنگره حزب

بنابر عقیده برخی از حقوقدانان اقلیم، برگزاری این کنگره و انتخابات آن با ارتکاب تخلفات قانونی طبق قانون احزاب دولت اقلیم و دولت فدرال همراه بوده است که در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف- از آن جا که این کنگره بعد ۱۲ سال برگزار می شود، این مورد خود یک تخلف است زیرا فاصله برگزاری بین دو کنگره طبق قانون احزاب باید ۴ سال باشد.

ب- این که ۱۰ نفر از اعضای کمیته مرکزی بنابر توصیه مستقیم رهبر حزب انتخاب شده اند، اگرچه که برای ورود آنان به کمیته رأی گیری صورت گرفته است اما این رأی گیری به صورت سری انجام نگرفته است و این یک تخلف طبق قانون است.

ج- انتخاب دو نایب رئیس نیز یک تخلف قانونی است زیرا برای رئیس حزب فقط یک نایب باید انتخاب شود.

د- اجازه به برخی از اعضای جدید الورود برای کاندیدا شدن در انتخابات کمیته مرکزی نیز یک تخلف است زیرا شرط بر این است که برای کاندیدا شدن در این کمیته آن شخص باید ۱۰ سال در حزب عضو شده باشد.

در پایان باید گفت این کنگره صرف نظر از برخی از تخلفات صورت گرفته در آن اگرچه با موفقیت برگزار شد اما نشان داد که نزاع میان مسرور بارزانی و نچیروان بارزانی به عنوان دو وارث مسعود بارزانی عمیق تر از این حرف هاست و در صورت عدم حل اختلافات هر لحظه ممکن است که به نزاعی علنی و ایجاد انشقاق در حزب منجر شود.

انتهای پیام/