ایسنا/قزوین اکنون که طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی، به ۲ وزارت خانه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرارگرفته است، لازم است با قید «اسلامی»، رویکرد و اولویت امور هویت اسلامی در شهرسازی و نیز ساختمان سازی و معماری ابنیه این وزارتخانه نیز تعیین و درج گردد.

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی مؤلف کتاب نظام مدیریت فرهنگی در شهر اسلامی- ایرانی (برپایه مبانی نظری و فرایند فکری سازنده شهر اسلامی) و کتاب معماری و شهرسازی اسلامی در آیینه قوانین و مقررات در یادداشتی که درخصوص طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی به ۲ وزارت راه و ترابری و مسکن و شهرسازی نوشته و در اختیار ایسنا قرار داده است، می نویسد: طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی به ۲ وزارت راه و ترابری و مسکن و شهرسازی در چند روز گذشته توسط کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تصویب شد.

براساس اخبار رسانه ها در این طرح قانون انتزاع بخش ساختمانی و شهرسازی از وزارت راه و شهرسازی و تشکیل وزارت حمل ونقل و وزارت ساختمان، شهرسازی و آمایش سرزمین، روز پنجم مردادماه ۱۴۰۰ در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. پیش ازاین در روز ۲۲ تیرماه ۱۴۰۰ اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس موضوع جداسازی بخش حمل ونقل از مسکن و شهرسازی را مطرح کرده بود. موافقان انتزاع با اشاره به وجود ۱۵ معاونت و زیرمجموعه در وزارت راه و شهرسازی می گویند که رسیدگی به همه امورات مربوط به حمل ونقل جاده ای، ریلی، هوایی، دریایی، مسکن، شهرسازی و معماری از عهده یک وزارتخانه برنمی آید. رکود حاکم بر بخش ساخت وساز که از سال ۱۳۹۲ تاکنون بازار مسکن را درگیر کرده ازجمله بهانه های موافقان تفکیک وزارت راه و شهرسازی محسوب می شود.

پیشینه وزارتخانه:

وزارت فواید عامه: در سال ۱۲۹۸ هجری قمری و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه وزارت فواید عامه تأسیس شد و امور مربوط به احداث راه، پل و راهداری بر عهده وزارتخانه مذکور گذاشته شد.

وزارت آبادانی و مسکن: قانون راجع به تأسیس وزارت آبادانی و مسکن در آخر سال ۱۳۴۲ مصوب گردید.

وزارت راه و ترابری: در تاریخ ۱۳۵۳/۰۴/۱۶ پس از تصویب قانون تغییر نام وزارت راه به وزارت راه و ترابری و تجدید تشکیلات و تعیین وظایف آن در مجلس شورای ملی، در جلسه فوق العاده ۱۳۵۳/۰۴/۲۴ مجلس سنا، قانون فوق به تصویب رسید.

وزارت راه و شهرسازی: در تاریخ ۱۳۹۰/۰۳/۳۱ قانون تشکیل وزارت راه و شهرسازی از تجمیع وزارتخانه های مسکن و شهرسازی و راه و ترابری به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.

اشکالات ادغام دو وزارتخانه: با ادغام وزارت راه و شهرسازی حوزه مسکن، ناوگان حمل ونقل ریلی و عمومی و برنامه ریزی شهری دچار مشکلات اساسی شده است. مرکز پژوهش های مجلس در زمان بررسی لایحه ادغام وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده بود با این لایحه مخالف است، اما به دلایلی این لایحه در مجلس تصویب شد.

تفکیک دو وزارت خانه: طرح انتزاع وزارت راه و شهرسازی از اواسط سال ۱۳۹۶ کلید خورد. در آن زمان کمیسیون های بودجه و عمران مجلس به این طرح رأی مثبت دادند و کمیسیون صنایع با آن مخالفت کرد. در ادامه این موضوع مسکوت ماند تا اینکه از تابستان سال ۱۳۹۹ مجددا در دستور کار مجلس قرار گرفت.

مستندات هویت اسلامی در شهر و معماری: سیاست های کلی نظام، اصول قانون اساسی، قوانین برنامه توسعه پنج ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران، قوانین عادی مصوبه جمهوری اسلامی ایران، سایر مقررات موضوعه، مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، مصوبات شورای اسلامی شهر، و همچنین تدابیر و توصیه های رهبر انقلاب اسلامی به رعایت هویت اسلامی در شهر و معماری تأکید کرده اند، و دین مبین اسلام نیز مباحث مهمی در این خصوص دارد. ولی تاکنون دستورالعمل اجرایی آن تهیه نشده و پیگیری اساسی از سوی وزارت راه و شهرسازی صورت نگرفته است.

مشکلات گذشته در اجرای قوانین: سه دسته عوامل در عدم اجرای قوانین موضوعه بوده است: ۱- در اولویت قرار نگرفتن ارتقای هویت اسلامی نسبت به امور دیگر ۲- بی توجهی به هویت بخشی امور شهر و ساختمان و مسکن ۳ - ضدیت با هویت اسلامی در دوره آخوندی با دنبال کردن ایرانشهری به جای هویت اسلامی.

به عنوان مثال می توان به بند ۱ ماده ۲ - اهداف قانون نظام مهندسی که «تقویت و توسعه فرهنگ و ارزش های اسلامی در معماری و شهرسازی» تصریح شده است، اشاره کرد، که طی ۲۶ سال گذشته هیچ اقدام عملی از سوی سازمان نظام مهندسی صورت نگرفته و مقام هادی و ناظر آن یعنی وزارت خانه پیگیری جدی ننموده است، و یا در شهرهای جدید کشور و یا ده ها شهرک مسکونی و مراکز تجاری و غیره بزرگی که طراحی و ساخته شد و یا طرح های هادی روستایی که تهیه و اجرا شد، به هویت اسلامی توجه اساسی نشده است.

پیشنهاد: اضافه شدن قید پسوند اسلامی در عنوان وزارت خانه به صورت «وزارت مسکن و شهرسازی اسلامی» جهت مشخص کردن مشی وزارت خانه، همانند پسوند اسلامی در وزارت ارشاد اسلامی، مجلس شورای اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان ارتباطات اسلامی و …

فواید و دستاوردهای پیشنهاد:

امکان تحقق تأکیدات دین مبین اسلام و اهداف انقلاب اسلامی و رهنمودهای رهبر انقلاب اسلامی در حوزه های شهری و روستایی

مشخص شدن رویکرد وزارتخانه راهبردی شهرهای کشور و عدم فراموشی و یا به تحلیل رفتن این موضوع مهم

با تغییر وزیر و مدیران زیرمجموعه های وزارتخانه و سازمان های وابسته، تغییر رویکرد و یا انحراف صورت نمی گیرد (مثل دوره آخوندی با ایجاد موضوع ایرانشهری و نظریه پردازی در تقابل با هویت اسلامی شهر)

شدت گرفتن اقدامات در مراکز تحقیقاتی زیرمجموعه وزارت؛ در تدوین محتواهای نظاری و عملی و کاربردی

جهت گیری و هویت یابی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به عنوان عالی ترین نهاد در زمینه تهیه تدوین و نظارت بر طرح های شهری

نیز تدوین مقررات و ضوابط لازم الرعایه

سرعت بخشیدن به اقدامات اجرایی در شهرداری ها و دهیاری ها

مرتفع شدن بسیاری از مسائل بی هویتی شهر و فرهنگ جامعه

امکان نظارت و هدایت بهتر امور

الگو و اسوه شده شهرها و روستاهای ایران اسلامی، به عنوان ام القرای جهان اسلام.

انتهای پیام