خبرگزاری مهر؛ گروه استان ها- مهدی تمیزی *: چهاردهم تیر، روز قلم و قابل احترام برای اهالی فرهنگ و هنر است. از این رو، شایسته است تا زندگانی یکی از خوشنویسان نامدار ایران را بخوانیم و آگاه شویم.

میرزا محمدعلی اصفهانی، ملقب به: «سلطان الکتاب»، فرزند محمد و از خوشنویسان نامدار خط نسخ و ثلث و رقاع است. از سال زاده شدنش و از تحصیل و استادانش اطلاعی در دست نیست؛ اما گویا خوشنویسی را نزد آقا زین العابدین «اشرف الکتاب» آموخته است.

«سلطان الکتاب» خط نسخ را بسیار خوش می نوشته و در شبیه نویسی چیره دست بوده؛ به گونه ای که روایت کنند روزی شخصی، یک جلد کتاب قرآن داشته با خط بسیار اعلای قدیم، اما بخش هایی از آن موجود نبوده؛ او برای کامل کردن کتاب، به هر خوشنویسی مراجعه کرده، ناامید شده تا به «سلطان الکتاب» می رسد. «سلطان الکتاب» بخش های ناموجود کتاب را مانند اصل موجود آن می نویسد و تمام می کند. اما اندازه صفحه کاغذهایی که به کتاب اضافه می کند را کمی بزرگ تر انتخاب می کند و به صاحب کتاب می گوید: اگر این تغییر را نمی دادم، ممکن نبود کسی صفحه ها و خطی که نوشته ام را از صفحه ها و خط اصلی کتاب تشخیص دهد.

آثار بسیار زیادی در نسخه های خطی و کتیبه های بناها و روی سنگ آرامگاه ها از «سلطان الکتاب» به یادگار مانده است. او در کهن سالی، دستش لرزش پیدا می کند، اما هنگام خط نوشتن، همچون فولاد، محکم و دقیق بوده است.

«سلطان الکتاب» از خاندانی هنرمند در اصفهان بود و شاگردان و فرزندان هنرمندی را نیز پرورش داد. از فرزندان نامدار او، هادی تجویدی است که هنرمندی چیره دست در نقاشی ایرانی و نوازندگی است. هادی تجویدی مکتبی نوین در مینیاتور معاصر با عنوان مکتب مینیاتور تهران را پایه گذاری کرد.

از سال درگذشت «سلطان الکتاب» نیز اطلاعی در دست نیست؛ اما آخرین دستخطی که از او دیده شده، به تاریخ ۱۳۲۹ ق. (سال های ابتدای پادشاهی احمدشاه قاجار) است. سنگ آرامگاه او نیز چنان دچار فرسایش شده که سال درگذشتش خوانا نیست. از این رو، گمان می رود که حدود سال ۱۳۳۱ ق. درگذشته و در تکیه جهانگیرخان قشقایی در گورستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شده است.

*هنرمند و پژوهشگر تاریخ