نهج البلاغه در کنار قرآن کریم باید درس رسمی حوزه های علمیه باشد
به گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله جوادی آملی در بخشی از پیام خود به اختتامیه کنگره بازخوانی ابعاد شخصیتی امیرالمومنین (ع)، بیان کرد پیشنهادم به محضر بزرگواران و اعضای گرامی و کرام این کنگره عظیم این است که علی بن ابیطالب (صلوات و سلامه علیه) زنده است چون خودش فرمود: «یموت من مات منا و لیس بمیت» چون خودش فرمود: «العلماء باقون ما بقی الدهر» چون علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) زنده است سخن بلند او که فرمود: «سلونی قبل أن تفقدونی» زنده است، این نهج البلاغه زنده است، آثار و مآثر علوی زنده است. این نهج البلاغه در کنار قرآن کریم باید درس رسمی حوزه های علمیه باشد تا پیام را از این ذات مقدس بگیریم.
متن کامل پیام این مفسر قرآن به شرح زیر است:
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمد لله رب العالمین و صلی الله علیه جمیع الأنبیاء و المرسلین و الأئمة الهداة المهدیین سیما خاتم الأنبیاء و خاتم الأوصیاء علیهما آلاف التحیة و الثناء بهم نتولی و من أعدائهم نتبرء إلی الله».
مقدم شما آیات، علما، فضلا، اساتید، نخبگان و فرهیختگان ولایت مدار علوی را گرامی می داریم. از همه بزرگوارانی که با ایراد مقال یا ارائه مقالت بر وزن علمی این نشست و کنگره افزوده و می افزایند، حق شناسی می کنیم. از برگزارکنندگان این کنگره عظیم علمی سپاسگزاریم. امید است ذات أقدس الهی سعی بلیغ همگان را مشکور کند و پاداش دنیا و آخرت به همه شما فرهیختگان و نخبگان عطا فرماید.
جریان علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) را غیر از خود آن حضرت و خاندان گرامی و کرام او مقدور کسی نیست تا تبیین کند. بعد از جریان نهروان یک خطبه و سخنرانی تقریبا چهل یا پنجاه صفحه ای ایراد کردند [۱] که ترجیع بند آن خطبه نورانی، «سلونی قبل أن تفقدونی» است؛ بعد از بیان برخی از فضائل خود می فرماید: «سلونی قبل أن تفقدونی»، بعد از تبیین گزارش های ولایی خود می فرماید: «سلونی قبل أن تفقدونی»، بعد از بیان آگاهی آن حضرت از اسرار غیب و شهود می فرماید: «سلونی قبل أن تفقدونی». همان طوری که ذات أقدس الهی در وصف قرآن گاهی جهانی سخن می گوید، گاهی مقطعی، گاهی کل قرآن را محور تحدی قرار می دهد که ﴿لئن اجتمعت الإنس و الجن علی أن یأتوا بمثل هذا القرآن لا یأتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا﴾؛ [۲] گاهی ده آیه، [۳] گاهی یک سوره، [۴] بیان نورانی علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) هم بشرح ایضا گاهی می فرماید: «أنا أسماء الله الحسنی» [۵] نه تنها من اسم اعظم هستم، نه تنها اسم احسن خدایم، من جامع همه اسماءی حسنای الهی ام. امیر المؤمنین (سلام الله علیه) فرمود: «ما لله آیة أکبر منی» [۶] از علی بزرگ تر در عالم کسی نیست، نه اینکه علی جز بزرگ ترین مرد عالم است؛ زیرا وجود مبارک رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) در آن بهال یعنی مباهله خدای سبحان فرمود: ﴿و أنفسنا و أنفسکم ﴾، [۷] غیر از وجود مبارک پیامبر کسی نمی تواند افضل از علی بن ابیطالب باشد. آن گاه خود حضرت به عنوان ترجیع بند، این خطبه تقریبا چهل صفحه ای را بازگو می کند می فرماید: «أنا الذی فقأت عین الفتنة شرقیها و غربیها و منافقها و مارقها»؛ [۸] من چشم فتنه را کندم چه شرقی و چه غربی چه منافق چه مارق چه قاسط چه ناکس، همه اینها را کور کردم، چشم فتنه را کور کردم و غیر از من احدی توان چنین کاری را نداشت.
آن گاه اسرار ولایی خود را بازگو می کند که می فرماید سر ولایی ما را غیر از فرشتگان و غیر از انبیای مرسل و غیر از عبد صالحی که خدا قلب او را به ایمان و ولایت مداری آزمود کسی به آن نمی رسد که «لا یحتمله إلا ملک مقرب أو نبی مرسل أو عبد مؤمن امتحن الله قلبه للإیمان». [۹] مستحضرید که این گرچه دشوار است ولی رسیدن به این مقام میسور و ممکن است، معسور یا متعذر نیست؛ البته بخشی از عسر را به همراه دارد. حضرت فرمود بنده مؤمنی که نه بیراهه برود و نه راه کسی را ببندد او می تواند در مسیر فرشته ها حرکت کند و همتای فرشته به اسرار غیبی ما بار یابد.
در زیارت نورانی «جامعه» و در بعضی از زیارت های دیگر وقتی به بارگاه امن اهل بیت مشرف شدیم عرض می کنیم: «محتمل لعلمکم» [۱۰] آن علمی که شما دارید حدیثی که شما دارید «صعب مستصعب» است و کسی به آن راه ندارد من آن را تحمل می کنم. مستحضرید دعا، زیارت و این گونه از بیانات نورانی غالبا جمله ای خبریه آنها به داعی انشا القا شده است؛ یعنی پروردگارا! آن توفیق را بده که من مشمول این ضلع سوم مثلث باشم که همتای با فرشتگان مقرب است که امر ما و حدیث ما «صعب مستصعب» است «لا یحتمله إلا ملک مقرب أو نبی مرسل أو عبد مؤمن امتحن الله قلبه للإیمان» که امیدواریم اعضای محترم این کنگره وزین علمی بتوانند حامل این مقام، محتمل این منزلت و تحمل کننده این مرتب دینی باشند.
بخش دیگر آن است که وجود مبارک حضرت امیر (صلوات الله و سلامه علیه) حق است در نظام اثباتی نه نظام ثبوتی. این سه مطلب را نباید از هم جدا کنیم: مطلب اول آن است که حق محض و حق مطلق و نامحدود و بسیط خدای سبحان است که در قرآن به این صورت یاد شد: ﴿ذلک بأن الله هو الحق و أن ما یدعون من دونه هو الباطل و أن الله هو العلی الکبیر ﴾ [۱۱] این مضمون برخی از آیات است که حق مطلق خداست. [۱۲] اما حق در نظام فعلی و نه نظام ذاتی، در بخش امکان و نه در بخش وجوب، در بخش ضرورت بالغیر نه در ضرورت بالذات، در بخش ضرورت های ذاتی نه ضرورت های ازلی، آن حق در قرآن کریم فرمود: ﴿الحق من ربک﴾ [۱۳] با آن ﴿ذلک بأن الله هو الحق﴾ فرق فراوانی است به آن اندازه که بین واجب و ممکن فرق است، بین خالق و مخلوق فرق است. این حق همان است که برخی از اهل معرفت از آن به عنوان حق مخلوق به یاد می کنند ﴿الحق من ربک﴾ هر چه در جهان الهی و نظام هستی حق است از خداست مخلوق خداست. در بین انسان ها کسی که حق مدار است و حق محور است غیر از انبیا و اولیا و اهل بیت (علیهم السلام) کسی نیست. درباره علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) طبق بیان نورانی حضرت رسول (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) آمده است: «علی مع الحق و الحق مع علی یدور معه حیثما دار» [۱۴] علی با حق است. این حق مداری علی بن ابیطالب طوری است که ضمیر «یدور» به حق برمی گردد نه به علی؛ «علی مع الحق»، «یدور» این حق مدار علی بن ابیطالب «حیثما دار» علی بن ابیطالب.
توضیح مطلب این است که حق مطلق ذات أقدس الهی است، حق در جهان امکان به نام دین، احکام، حکم معارف اعتقادی همه اینها که حق اند از خدای سبحان اند ولی در مقام تشخیص، در مقام اثبات، در مقام استدلال که ما بخواهیم بفهمیم این حق که از طرف خدا آمده است چیست، معیار این حق علی بن ابیطالب است؛ یعنی هر کاری که حضرت کرد نشانه حق بودن آن است، هر کاری که نکرد نشانه باطل بودن آن است. در جریان حضرت امیر ما این چنین می گوئیم: «علی مع الحق و الحق مع علی یدور معه حیثما دار» که این در کلمات نورانی رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) است آن حضرت در وصف امیر (سلام الله علیه) فرمود: «علی مع الحق و الحق مع علی یدور» ضمیر «یدور» به حق برمی گردد «یدور حق مدار علی حیثما دار»، وگرنه این تعبیر درباره عمار و مشابه عمار هم آمده است که «عمار مع الحق و الحق مع عمار یدور معه حیث دار»؛ [۱۵] درباره عمار ضمیر به عمار برمی گردد یعنی عمار حق محور است هر جا حق است عمار تابع آن است؛ اما درباره حضرت امیر حق علی مدار است زیرا ما قبل از اهل بیت یک قانون نوشته ای نداریم، یک کتاب و کتیبه ای نداریم که برنامه های آنها را با این کتاب و کتیبه مقابله کنیم، یک روزنه ای باشد برای تشخیص آنچه حق است و آنچه صدق است و آنچه عدل است. ما هیچ تشخیصی نداریم که چه چیزی دین است و چه چیزی غیر دین، مگر اینکه از قول و فعل و سیره اهل بیت بفهمیم.
قرآن کریم خطوط کلی دین را بیان کرده که به منزله قانون اساسی است اما تبیین حدود آن، تشریح اجزا و شرایط آن، تحلیل حدود و ثغور آن به وسیله اهل بیت (علیهم السلام) است، وگرنه یک کتاب و یک رساله و رسالت نوشته ای باشد که این ذوات قدسی اعمال و عقاید خود را بر آن مطابق کنند در نظام تشریع چیزی نیست. قول اینها در مقام اثبات و نه ثبوت، حق است؛ ما بخواهیم بفهمیم چه واجب است چه واجب نیست، چه حلال است چه حلال نیست، چه مکروه است چه مکروه نیست به وسیله قول و فعل این ذوات قدسی می فهمیم؛ لذا فرمود: «علی مع الحق»، «یدور» یعنی حق «مدار علی حیثما دار»، ولی برخلاف عمار که ضمیر در «یدور» به خود عمار برمی گردد؛ «عمار مع الحق»، «یدور» عمار «مدار الحق حیثما دار».
بنابراین این ذوات قدسی در مقام اثبات و نه در مقام ثبوت بیانگر «ما هو الحق» اند. در ثبوت، خودشان تابع محض ذات أقدس الهی اند که حق اینها از طرف خدا باید ثابت شود، از طرف خدا حق ثابت می شود در مقام اثبات به وسیله این ذوات قدسی حق به ما می رسد و اسرار اینها هم طوری است که اینها هم با بیگانه های شرقی هم با بیگانه های غربی، هم با افراطی ها هم با تفریطی ها، همه درگیر هستند تا جهان را براساس قسط و عدل اداره کنند و زمینه ظهور صاحب اصلی اش را فراهم نمایند. در این خطبه نورانی که به عرضتان رسید تقریبا بیش از چهل صفحه است، ترجیع بند این خطبه همین است: «سلونی قبل أن تفقدونی» من به طرق آسمان اعلم از طرق زمین هستم، آسمانی تر هستم، زمین و احکام زمین، آسمان و حکم آسمان برای من شفاف و روشن است، کسی این جمله را نگفت مگر اینکه رسوا شد تنها وجود مبارک امیر بیان است که این سخن نورانی عرشی را دارند و حیف که آنچه در آن عصر ممکن بود استفاده نشد.
پیشنهادم به محضر بزرگواران و اعضای گرامی و کرام این کنگره عظیم این است که علی بن ابیطالب (صلوات و سلامه علیه) زنده است چون خودش فرمود: «یموت من مات منا و لیس بمیت» [۱۶] چون خودش فرمود: «العلماء باقون ما بقی الدهر» [۱۷] چون علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) زنده است سخن بلند او که فرمود: «سلونی قبل أن تفقدونی» زنده است، این نهج البلاغه زنده است، آثار و مآثر علوی زنده است. این نهج البلاغه در کنار قرآن کریم باید درس رسمی حوزه های علمیه باشد تا پیام را از این ذات مقدس بگیریم. وجود مبارک حضرت فرمود من اگر عمویم حمزه و برادرم جعفر بود دستم را نمی بستند و سقیفه را امضا نمی کردم اما عمویم عباس و برادرم عقیل از آنها کاری ساخته نبود [۱۸] و این سقیفه بود که جلوی غدیر را گرفت و این خسوف و کسوف بود که جلوی شمس و قمر را گرفت جلوی قرآن را گرفت و جلوی عترت را گرفت، وگرنه ما کسوفی نداشتیم خسوفی نداشتیم. شما بزرگ و بزرگواران اصفهان و همه عزیزانی که در مشهد و مکتب و محضر علی بن ابیطالب (علیه أفضل صلوات المصلین) قرار دارید این «سلونی قبل أن تفقدونی» را پاسخ بدهید، این کتاب شریف تمام نهج البلاغه را در کنار قرآن کریم داشته باشیم، نهج البلاغه درسی باشد. وجود مبارک حضرت امیر فرمود من اگر عمویم حمزه بود برادرم جعفر بود دستم باز بود، غدیر را احیا می کردم و سقیفه را خفه می کردم ولی دستم را بستند. الآن دست شما به برکت خون های پاک بزرگواران اصفهان، خون های پاک بزرگواران ایران اسلامی، خون پاک سپهبد شهید قاسم سلیمانی (سلام الله علیهم أجمعین) همچنان جوشان است.
همه شما فرهیخته ، نخبه ، عالم ، آگاه و فقیه هستید به این دو مطلب باید توجه کنید که بعضی از امور آلوده اند نجاست فقهی دارند باران پاک می کند آفتاب پاک می کند اینها رجس فقهی اند؛ اما آن رجس اعتقادی، رجس ولایی و رجس روحی که فرمود: ﴿و الرجز فاهجر﴾ [۱۹] فرمود: ﴿إنما المشرکون نجس﴾، [۲۰] آن را نه آفتاب قدرتمند سپهر پاک می کند نه باران و تگرگ و سیلاب قدرت تطهیر آن را دارد، حداکثر قدرت باران و آفتاب تطهیر بول و مدفوع است؛ اما استکبار را، استبداد را، استحمار را، استضلال را، برده کردن کشورهای ضعیف را، غارت کردن اموال اسلامی در تحت عنوان اختلاس و نجومی را، سایر مفاسد و فجایع را که رجس هستند و رجس را نه آب پاک می کند و نه آفتاب، درست است که آفتاب بلند است پیش تو به اوج، ولی هنر آفتاب فقط تطهیر آلودگی های ظاهری است. تنها مطهری که این ناپاکی ها را پاک می کند خون های پاک شهدا است که شما بزرگواران شهدای فراوانی به پیشگاه ولی عصر اهدا کرده اید.
در زیارت این ذوات پاک بعد از عرض ادب می خوانیم: «طبتم و طابت الأرض التی فیها دفنتم» [۲۱] کشوری که شهید بیارمد آن کشور پاک می شود، شهر و استانی که شهید بیارمد آن شهر و استان پاک می شود طیب می شود، کاری که از آفتاب ساخته نیست از خون شهید ساخته است، کاری از سیل ساخته نیست از خون شهید ساخته است «طبتم و طابت الأرض التی فیها دفنتم». مستحضرید ایران قبل از انقلاب استکبارزده بود، استحمار زده بود، استبداد زده بود و همه غنایم مادی و معنوی آن به غارت رفته بود اما خون شهید تطهیر کرد. اگر امام (رضوان الله تعالی علیه) فرمود خون بر شمشیر پیروز است از همین قبیل است.
در بخش های دیگر قرآن کریم که عدل ولایت اهل بیت و ولایت اهل بیت (علیهم السلام) که عدل قرآن کریم اند اینها ثقلین اند یکی اکبر و دیگری غیر اکبر، در قرآن کریم به جریان روایات کاملا نظر دارد گاهی اصلی را خدا می فرماید قرآن تبیین می کند، گاهی قرآن تبیین می کند منشأ آن را در قرآن پیدا می کنیم، گاهی اهل بیت تبیین می کنند منشأ آن را در قرآن پیدا می کنیم. اگر اهل بیت دستور دادند در پایان زیارت شهدا عرض کنیم: «طبتم و طابت الأرض التی فیها دفنتم»، قرآن کریم فتوا داد دستور داد حکم صادر کرد فرمود: ﴿و البلد الطیب یخرج نباته بإذن ربه﴾ [۲۲] مستحضرید که این جمله خبریه به داعی انشا القا شده است یعنی آگاه باشید حتما بدانید و حتما انجام بدهید کشوری که با خون پاک شد شما میوه طیب از این کشور توقع داشته باشید، حتما نهالی غرس کنید شجر تنومندی بشود مثمر بشود ثمر او شرق و غرب را بگیرد منافق و مارق را طرد کند عدل و عقل را به جهان ببرد تا آیات ﴿لیظهره علی الدین کله﴾ [۲۳] ﴿و لو کره الکافرون﴾ [۲۴] ﴿و لو کره المشرکون﴾ [۲۵] ﴿و کفی بالله شهیدا﴾ [۲۶] «از علم به عین آمد وز گوش به آغوش». [۲۷]
امیدواریم همه شما بزرگواران مشمول عنایت ولی الله المطلق علی بن ابیطالب (علیه و علی آله أفضل صلوات المصلین) باشید. کسانی که در بزرگداشت، تعظیم، اجلال و تکریم این کنگره کوشیدند ذات أقدس الهی به همه آنها پاداش دنیا و آخرت مرحمت کند.
پروردگارا امر فرج ولی ات را تسریع بفرما!
نظام ما رهبر ما مراجع ما دولت و ملت و مملکت ما را در سایه ولی ات حفظ بفرما!
روح مطهر امام راحل و شهدای انقلاب و نظام را مشمول عنایت ویژه خودت قرار بده!
هر خطری که در جهان ممکن است نظام اسلامی را تحریک کند به استکبار و صهیونیسم برگردان!
و این کشور ولی عصر را تا ظهور صاحب اصلی اش از هر آسیبی و گزندی محفوظ بدار!
«غفر الله لنا و لکم و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
متن کامل پیام این مفسر قرآن به شرح زیر است:
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمد لله رب العالمین و صلی الله علیه جمیع الأنبیاء و المرسلین و الأئمة الهداة المهدیین سیما خاتم الأنبیاء و خاتم الأوصیاء علیهما آلاف التحیة و الثناء بهم نتولی و من أعدائهم نتبرء إلی الله».
مقدم شما آیات، علما، فضلا، اساتید، نخبگان و فرهیختگان ولایت مدار علوی را گرامی می داریم. از همه بزرگوارانی که با ایراد مقال یا ارائه مقالت بر وزن علمی این نشست و کنگره افزوده و می افزایند، حق شناسی می کنیم. از برگزارکنندگان این کنگره عظیم علمی سپاسگزاریم. امید است ذات أقدس الهی سعی بلیغ همگان را مشکور کند و پاداش دنیا و آخرت به همه شما فرهیختگان و نخبگان عطا فرماید.
جریان علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) را غیر از خود آن حضرت و خاندان گرامی و کرام او مقدور کسی نیست تا تبیین کند. بعد از جریان نهروان یک خطبه و سخنرانی تقریبا چهل یا پنجاه صفحه ای ایراد کردند [۱] که ترجیع بند آن خطبه نورانی، «سلونی قبل أن تفقدونی» است؛ بعد از بیان برخی از فضائل خود می فرماید: «سلونی قبل أن تفقدونی»، بعد از تبیین گزارش های ولایی خود می فرماید: «سلونی قبل أن تفقدونی»، بعد از بیان آگاهی آن حضرت از اسرار غیب و شهود می فرماید: «سلونی قبل أن تفقدونی». همان طوری که ذات أقدس الهی در وصف قرآن گاهی جهانی سخن می گوید، گاهی مقطعی، گاهی کل قرآن را محور تحدی قرار می دهد که ﴿لئن اجتمعت الإنس و الجن علی أن یأتوا بمثل هذا القرآن لا یأتون بمثله و لو کان بعضهم لبعض ظهیرا﴾؛ [۲] گاهی ده آیه، [۳] گاهی یک سوره، [۴] بیان نورانی علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) هم بشرح ایضا گاهی می فرماید: «أنا أسماء الله الحسنی» [۵] نه تنها من اسم اعظم هستم، نه تنها اسم احسن خدایم، من جامع همه اسماءی حسنای الهی ام. امیر المؤمنین (سلام الله علیه) فرمود: «ما لله آیة أکبر منی» [۶] از علی بزرگ تر در عالم کسی نیست، نه اینکه علی جز بزرگ ترین مرد عالم است؛ زیرا وجود مبارک رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) در آن بهال یعنی مباهله خدای سبحان فرمود: ﴿و أنفسنا و أنفسکم ﴾، [۷] غیر از وجود مبارک پیامبر کسی نمی تواند افضل از علی بن ابیطالب باشد. آن گاه خود حضرت به عنوان ترجیع بند، این خطبه تقریبا چهل صفحه ای را بازگو می کند می فرماید: «أنا الذی فقأت عین الفتنة شرقیها و غربیها و منافقها و مارقها»؛ [۸] من چشم فتنه را کندم چه شرقی و چه غربی چه منافق چه مارق چه قاسط چه ناکس، همه اینها را کور کردم، چشم فتنه را کور کردم و غیر از من احدی توان چنین کاری را نداشت.
آن گاه اسرار ولایی خود را بازگو می کند که می فرماید سر ولایی ما را غیر از فرشتگان و غیر از انبیای مرسل و غیر از عبد صالحی که خدا قلب او را به ایمان و ولایت مداری آزمود کسی به آن نمی رسد که «لا یحتمله إلا ملک مقرب أو نبی مرسل أو عبد مؤمن امتحن الله قلبه للإیمان». [۹] مستحضرید که این گرچه دشوار است ولی رسیدن به این مقام میسور و ممکن است، معسور یا متعذر نیست؛ البته بخشی از عسر را به همراه دارد. حضرت فرمود بنده مؤمنی که نه بیراهه برود و نه راه کسی را ببندد او می تواند در مسیر فرشته ها حرکت کند و همتای فرشته به اسرار غیبی ما بار یابد.
در زیارت نورانی «جامعه» و در بعضی از زیارت های دیگر وقتی به بارگاه امن اهل بیت مشرف شدیم عرض می کنیم: «محتمل لعلمکم» [۱۰] آن علمی که شما دارید حدیثی که شما دارید «صعب مستصعب» است و کسی به آن راه ندارد من آن را تحمل می کنم. مستحضرید دعا، زیارت و این گونه از بیانات نورانی غالبا جمله ای خبریه آنها به داعی انشا القا شده است؛ یعنی پروردگارا! آن توفیق را بده که من مشمول این ضلع سوم مثلث باشم که همتای با فرشتگان مقرب است که امر ما و حدیث ما «صعب مستصعب» است «لا یحتمله إلا ملک مقرب أو نبی مرسل أو عبد مؤمن امتحن الله قلبه للإیمان» که امیدواریم اعضای محترم این کنگره وزین علمی بتوانند حامل این مقام، محتمل این منزلت و تحمل کننده این مرتب دینی باشند.
بخش دیگر آن است که وجود مبارک حضرت امیر (صلوات الله و سلامه علیه) حق است در نظام اثباتی نه نظام ثبوتی. این سه مطلب را نباید از هم جدا کنیم: مطلب اول آن است که حق محض و حق مطلق و نامحدود و بسیط خدای سبحان است که در قرآن به این صورت یاد شد: ﴿ذلک بأن الله هو الحق و أن ما یدعون من دونه هو الباطل و أن الله هو العلی الکبیر ﴾ [۱۱] این مضمون برخی از آیات است که حق مطلق خداست. [۱۲] اما حق در نظام فعلی و نه نظام ذاتی، در بخش امکان و نه در بخش وجوب، در بخش ضرورت بالغیر نه در ضرورت بالذات، در بخش ضرورت های ذاتی نه ضرورت های ازلی، آن حق در قرآن کریم فرمود: ﴿الحق من ربک﴾ [۱۳] با آن ﴿ذلک بأن الله هو الحق﴾ فرق فراوانی است به آن اندازه که بین واجب و ممکن فرق است، بین خالق و مخلوق فرق است. این حق همان است که برخی از اهل معرفت از آن به عنوان حق مخلوق به یاد می کنند ﴿الحق من ربک﴾ هر چه در جهان الهی و نظام هستی حق است از خداست مخلوق خداست. در بین انسان ها کسی که حق مدار است و حق محور است غیر از انبیا و اولیا و اهل بیت (علیهم السلام) کسی نیست. درباره علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) طبق بیان نورانی حضرت رسول (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) آمده است: «علی مع الحق و الحق مع علی یدور معه حیثما دار» [۱۴] علی با حق است. این حق مداری علی بن ابیطالب طوری است که ضمیر «یدور» به حق برمی گردد نه به علی؛ «علی مع الحق»، «یدور» این حق مدار علی بن ابیطالب «حیثما دار» علی بن ابیطالب.
توضیح مطلب این است که حق مطلق ذات أقدس الهی است، حق در جهان امکان به نام دین، احکام، حکم معارف اعتقادی همه اینها که حق اند از خدای سبحان اند ولی در مقام تشخیص، در مقام اثبات، در مقام استدلال که ما بخواهیم بفهمیم این حق که از طرف خدا آمده است چیست، معیار این حق علی بن ابیطالب است؛ یعنی هر کاری که حضرت کرد نشانه حق بودن آن است، هر کاری که نکرد نشانه باطل بودن آن است. در جریان حضرت امیر ما این چنین می گوئیم: «علی مع الحق و الحق مع علی یدور معه حیثما دار» که این در کلمات نورانی رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) است آن حضرت در وصف امیر (سلام الله علیه) فرمود: «علی مع الحق و الحق مع علی یدور» ضمیر «یدور» به حق برمی گردد «یدور حق مدار علی حیثما دار»، وگرنه این تعبیر درباره عمار و مشابه عمار هم آمده است که «عمار مع الحق و الحق مع عمار یدور معه حیث دار»؛ [۱۵] درباره عمار ضمیر به عمار برمی گردد یعنی عمار حق محور است هر جا حق است عمار تابع آن است؛ اما درباره حضرت امیر حق علی مدار است زیرا ما قبل از اهل بیت یک قانون نوشته ای نداریم، یک کتاب و کتیبه ای نداریم که برنامه های آنها را با این کتاب و کتیبه مقابله کنیم، یک روزنه ای باشد برای تشخیص آنچه حق است و آنچه صدق است و آنچه عدل است. ما هیچ تشخیصی نداریم که چه چیزی دین است و چه چیزی غیر دین، مگر اینکه از قول و فعل و سیره اهل بیت بفهمیم.
قرآن کریم خطوط کلی دین را بیان کرده که به منزله قانون اساسی است اما تبیین حدود آن، تشریح اجزا و شرایط آن، تحلیل حدود و ثغور آن به وسیله اهل بیت (علیهم السلام) است، وگرنه یک کتاب و یک رساله و رسالت نوشته ای باشد که این ذوات قدسی اعمال و عقاید خود را بر آن مطابق کنند در نظام تشریع چیزی نیست. قول اینها در مقام اثبات و نه ثبوت، حق است؛ ما بخواهیم بفهمیم چه واجب است چه واجب نیست، چه حلال است چه حلال نیست، چه مکروه است چه مکروه نیست به وسیله قول و فعل این ذوات قدسی می فهمیم؛ لذا فرمود: «علی مع الحق»، «یدور» یعنی حق «مدار علی حیثما دار»، ولی برخلاف عمار که ضمیر در «یدور» به خود عمار برمی گردد؛ «عمار مع الحق»، «یدور» عمار «مدار الحق حیثما دار».
بنابراین این ذوات قدسی در مقام اثبات و نه در مقام ثبوت بیانگر «ما هو الحق» اند. در ثبوت، خودشان تابع محض ذات أقدس الهی اند که حق اینها از طرف خدا باید ثابت شود، از طرف خدا حق ثابت می شود در مقام اثبات به وسیله این ذوات قدسی حق به ما می رسد و اسرار اینها هم طوری است که اینها هم با بیگانه های شرقی هم با بیگانه های غربی، هم با افراطی ها هم با تفریطی ها، همه درگیر هستند تا جهان را براساس قسط و عدل اداره کنند و زمینه ظهور صاحب اصلی اش را فراهم نمایند. در این خطبه نورانی که به عرضتان رسید تقریبا بیش از چهل صفحه است، ترجیع بند این خطبه همین است: «سلونی قبل أن تفقدونی» من به طرق آسمان اعلم از طرق زمین هستم، آسمانی تر هستم، زمین و احکام زمین، آسمان و حکم آسمان برای من شفاف و روشن است، کسی این جمله را نگفت مگر اینکه رسوا شد تنها وجود مبارک امیر بیان است که این سخن نورانی عرشی را دارند و حیف که آنچه در آن عصر ممکن بود استفاده نشد.
پیشنهادم به محضر بزرگواران و اعضای گرامی و کرام این کنگره عظیم این است که علی بن ابیطالب (صلوات و سلامه علیه) زنده است چون خودش فرمود: «یموت من مات منا و لیس بمیت» [۱۶] چون خودش فرمود: «العلماء باقون ما بقی الدهر» [۱۷] چون علی بن ابیطالب (صلوات الله و سلامه علیه) زنده است سخن بلند او که فرمود: «سلونی قبل أن تفقدونی» زنده است، این نهج البلاغه زنده است، آثار و مآثر علوی زنده است. این نهج البلاغه در کنار قرآن کریم باید درس رسمی حوزه های علمیه باشد تا پیام را از این ذات مقدس بگیریم. وجود مبارک حضرت فرمود من اگر عمویم حمزه و برادرم جعفر بود دستم را نمی بستند و سقیفه را امضا نمی کردم اما عمویم عباس و برادرم عقیل از آنها کاری ساخته نبود [۱۸] و این سقیفه بود که جلوی غدیر را گرفت و این خسوف و کسوف بود که جلوی شمس و قمر را گرفت جلوی قرآن را گرفت و جلوی عترت را گرفت، وگرنه ما کسوفی نداشتیم خسوفی نداشتیم. شما بزرگ و بزرگواران اصفهان و همه عزیزانی که در مشهد و مکتب و محضر علی بن ابیطالب (علیه أفضل صلوات المصلین) قرار دارید این «سلونی قبل أن تفقدونی» را پاسخ بدهید، این کتاب شریف تمام نهج البلاغه را در کنار قرآن کریم داشته باشیم، نهج البلاغه درسی باشد. وجود مبارک حضرت امیر فرمود من اگر عمویم حمزه بود برادرم جعفر بود دستم باز بود، غدیر را احیا می کردم و سقیفه را خفه می کردم ولی دستم را بستند. الآن دست شما به برکت خون های پاک بزرگواران اصفهان، خون های پاک بزرگواران ایران اسلامی، خون پاک سپهبد شهید قاسم سلیمانی (سلام الله علیهم أجمعین) همچنان جوشان است.
همه شما فرهیخته ، نخبه ، عالم ، آگاه و فقیه هستید به این دو مطلب باید توجه کنید که بعضی از امور آلوده اند نجاست فقهی دارند باران پاک می کند آفتاب پاک می کند اینها رجس فقهی اند؛ اما آن رجس اعتقادی، رجس ولایی و رجس روحی که فرمود: ﴿و الرجز فاهجر﴾ [۱۹] فرمود: ﴿إنما المشرکون نجس﴾، [۲۰] آن را نه آفتاب قدرتمند سپهر پاک می کند نه باران و تگرگ و سیلاب قدرت تطهیر آن را دارد، حداکثر قدرت باران و آفتاب تطهیر بول و مدفوع است؛ اما استکبار را، استبداد را، استحمار را، استضلال را، برده کردن کشورهای ضعیف را، غارت کردن اموال اسلامی در تحت عنوان اختلاس و نجومی را، سایر مفاسد و فجایع را که رجس هستند و رجس را نه آب پاک می کند و نه آفتاب، درست است که آفتاب بلند است پیش تو به اوج، ولی هنر آفتاب فقط تطهیر آلودگی های ظاهری است. تنها مطهری که این ناپاکی ها را پاک می کند خون های پاک شهدا است که شما بزرگواران شهدای فراوانی به پیشگاه ولی عصر اهدا کرده اید.
در زیارت این ذوات پاک بعد از عرض ادب می خوانیم: «طبتم و طابت الأرض التی فیها دفنتم» [۲۱] کشوری که شهید بیارمد آن کشور پاک می شود، شهر و استانی که شهید بیارمد آن شهر و استان پاک می شود طیب می شود، کاری که از آفتاب ساخته نیست از خون شهید ساخته است، کاری از سیل ساخته نیست از خون شهید ساخته است «طبتم و طابت الأرض التی فیها دفنتم». مستحضرید ایران قبل از انقلاب استکبارزده بود، استحمار زده بود، استبداد زده بود و همه غنایم مادی و معنوی آن به غارت رفته بود اما خون شهید تطهیر کرد. اگر امام (رضوان الله تعالی علیه) فرمود خون بر شمشیر پیروز است از همین قبیل است.
در بخش های دیگر قرآن کریم که عدل ولایت اهل بیت و ولایت اهل بیت (علیهم السلام) که عدل قرآن کریم اند اینها ثقلین اند یکی اکبر و دیگری غیر اکبر، در قرآن کریم به جریان روایات کاملا نظر دارد گاهی اصلی را خدا می فرماید قرآن تبیین می کند، گاهی قرآن تبیین می کند منشأ آن را در قرآن پیدا می کنیم، گاهی اهل بیت تبیین می کنند منشأ آن را در قرآن پیدا می کنیم. اگر اهل بیت دستور دادند در پایان زیارت شهدا عرض کنیم: «طبتم و طابت الأرض التی فیها دفنتم»، قرآن کریم فتوا داد دستور داد حکم صادر کرد فرمود: ﴿و البلد الطیب یخرج نباته بإذن ربه﴾ [۲۲] مستحضرید که این جمله خبریه به داعی انشا القا شده است یعنی آگاه باشید حتما بدانید و حتما انجام بدهید کشوری که با خون پاک شد شما میوه طیب از این کشور توقع داشته باشید، حتما نهالی غرس کنید شجر تنومندی بشود مثمر بشود ثمر او شرق و غرب را بگیرد منافق و مارق را طرد کند عدل و عقل را به جهان ببرد تا آیات ﴿لیظهره علی الدین کله﴾ [۲۳] ﴿و لو کره الکافرون﴾ [۲۴] ﴿و لو کره المشرکون﴾ [۲۵] ﴿و کفی بالله شهیدا﴾ [۲۶] «از علم به عین آمد وز گوش به آغوش». [۲۷]
امیدواریم همه شما بزرگواران مشمول عنایت ولی الله المطلق علی بن ابیطالب (علیه و علی آله أفضل صلوات المصلین) باشید. کسانی که در بزرگداشت، تعظیم، اجلال و تکریم این کنگره کوشیدند ذات أقدس الهی به همه آنها پاداش دنیا و آخرت مرحمت کند.
پروردگارا امر فرج ولی ات را تسریع بفرما!
نظام ما رهبر ما مراجع ما دولت و ملت و مملکت ما را در سایه ولی ات حفظ بفرما!
روح مطهر امام راحل و شهدای انقلاب و نظام را مشمول عنایت ویژه خودت قرار بده!
هر خطری که در جهان ممکن است نظام اسلامی را تحریک کند به استکبار و صهیونیسم برگردان!
و این کشور ولی عصر را تا ظهور صاحب اصلی اش از هر آسیبی و گزندی محفوظ بدار!
«غفر الله لنا و لکم و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «نهج البلاغه در کنار قرآن کریم باید درس رسمی حوزه های علمیه باشد» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.