به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، وزارت امور خارجه ترکیه در سالیان گذشته به طور متناوب بر تعداد دفاتر نمایندگی های خارج از کشور افزوده و دستگاه دیپلماسی این کشور، سخت در تلاش است تا توسعه روابط تجاری ترکیه همچون یک هدف و استراتژی ملی، با پیشرفت بیشتری مواجه شود.

برقراری ارتباط بین سیاست خارجی و تجارت، از اهداف مهم حزب عدالت و توسعه بوده و در دوران اقتدار این حزب، تعداد دفاتر دیپلماتیک ترکیه در جهان، با افزایش چشمگیری روبرو بوده و حالا ترکیه از حیث داشتن بیشترین میزان سفارتخانه، کنسولگری و دفاتر نمایندگی خارج از کشور، بر پله پنجم جهان ایستاده است.

یاووز سلیم کران معاون وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرده که در ۱۹ سال گذشته، تعداد نمایندگی های خارج از کشور وزارت امور خارجه از ۱۶۳ واحد به ۲۵۲ واحد رسیده است.

دستگاه دیپلماسی ترکیه در لیگ دسته اول

لیست ۱۰ کشور قدرتمند جهان از حیث دارا بودن بیشترین تعداد سفارتخانه ها و کنسولگری ها در جهان، عبارتند از:

۱.آمریکا ۲۷۳ نمایندگی.

۲.چین ۲۶۸ نمایندگی.

۳.فرانسه ۲۶۶ نمایندگی.

۴.روسیه ۲۴۲ نمایندگی.

۵.ترکیه ۲۳۹ نمایندگی.

۶.ژاپن ۲۲۹ نمایندگی.

۷.انگلیس ۲۲۵ نمایندگی.

۸.آلمان۲۲۴ نمایندگی.

۹.برزیل ۲۲۱ نمایندگی.

۱۰.اسپانیا ۲۱۵ نمایندگی.

ترکیه با داشتن ۲۳۹ نمایندگی بر پله پنجم وزارتخانه های امور خارجه جهان ایستاده است. دستگاه دیپلماسی ترکیه، جمعا ۷ هزار نفر نیرو در اختیار دارد و ۴۷۰۰ پرسنل ترکیه ای در این دفاتر در رده های مختلف، مشغول کار و فعالیت دیپلماتیک هستند. این دفاتر شامل عناوین زیر است:

۱.سفارتخانه ۱۳۸ مورد.

۲.کنسولگری ۸۶ مورد.

۳.نمایندگی دائمی ۱۳ مورد.

۴.دفتر تجاری ۱ مورد.

۵.ماموریت کنسولی ۱ مورد.

بودجه اختصاص داده شده به وزارت امور خارجه ترکیه، حتی ۱ درصد از کل بودجه سالانه کشور نیست و معمولا معادل ۴ دهم درصد است و در سال ۲۰۲۱ میلادی، با ۲۵ درصد افزایش نسبت به سال قبل به رقم ۵ هزار و ۷۸۷ میلیون لیره (کمتر از هشتصد میلیون دلار) رسید.

پراکندگی قاره ای دیپلماسی ترکیه

با توجه به نحوه توزیع و پراکندگی سفارتخانه ها و کنسولگری های ترکیه در قاره های مختلف جهان، می توان گفت، توسعه سیاست خارجی در قاره اروپا برای ترکیه همواره اهمیت بیشتری داشته است.

در حال حاضر، ترکیه در آسیا ۷۰، در آفریقا ۴۴، در آمریکا ۲۹ و در اقیانوسیه فقط یک دفتر نمایندگی دارد اما تعداد مراکز دیپلماتیک ترکیه در قاره اروپا به عدد ۹۲ رسیده است که نشان دهنده اولویت سیاسی و اقتصادی ترکیه در تعامل با کشورهای قاره اروپا است.

آکپارتی و کشف آفریقا

بررسی آمارها نشان می دهد که وزارت امور خارجه ترکیه از کل ۵۴ کشور قاره آفریقا، ۴۳ کشور را برای فعالیت دیپلماتیک انتخاب کرده و در این کشورها، ۴۳ سفارتخانه و ۵ کنسولگری دارد.

ترکیه تنها ظرف ۸ سال یعنی از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ میلادی در ۳۹ کشور جهان سفارتخانه باز کرده که ۱۵ مورد آن مربوط به کشورهای آفریقایی بوده است.

آیا دیپلمات ها از مسیر رشد پله به پله آمده اند؟

طی کردن مدارج پله به پله دیپلماتیک در ساختار وزارت امور خارجه ترکیه دشوار است و معمولا تحصیل کردگان رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل و زبانهای خارجی، پس از قبولی در آزمون های ورودی وزارت امور خارجه، از رده های پایین مشغول به کار می شوند و بسته به میزان توانایی و همچنین طی کردن مدارج اداری، رشد کرده و به مراتب بالاتر می رسند. اما چند سالی است که بر اساس انتقاداتی که توسط سران احزاب مخالف بیان شده، این رویه نادیده گرفته شده و حالا در وزارت امور خارجه ترکیه نیز، نشان چندانی از شایسته سالاری و رشد طبیعی، دیده نمی شود.

دو رویداد مهم در جریان حذف شایسته سالاری در وزارت امور خارجه ترکیه، اثرگذار بودند. اول این که پس از کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ میلادی و پاکسازی وزارت امور خارجه از ۴۶۸ دیپلمات، کنسول و کارمند عالی رتبه، خلا بزرگی به وجود آمد و افراد جدیدی به بدنه وزارت امور خارجه تزریق شدند که مهم ترین ویژگی آنها، محل اعتماد و مورد وثوق بودن است.

دوم این که پس از تغییر نظام سیاسی و اجرایی ترکیه از پارلمانی به ریاستی، شخص رئیس جمهور، اختیارات گسترده ای به دست آورده و ده ها تن از افراد و چهره های مورد علاقه خود را به عنوان کنسول و سفیر منصوب کرده است.

تعداد قابل توجهی از این افراد، نه تنها با دنیای دیپلماسی و روابط بین الملل آشنایی ندارند، بلکه اساسا تحصیلات دانشگاهی و توانایی های آنها در حوزه های دیگر بوده اما به خواست و اراده شخص رئیس جمهور، سفیر و دیپلمات شده اند.

با این وجود، در اغلب سفارتخانه های ترکیه، در حوزه تخصصی معاونت اقتصادی و تلاش برای توسعه روابط خارجی، کارشناسان و دیپلمات های توانمندی فعالیت می کنند که توانسته اند نقش مهمی در توسعه روابط اقتصادی ترکیه ایفا کنند.

دیپلماسی و اقتصاد

اشاره به موفقیت های دستگاه دیپلماسی ترکیه در سالیان گذشته، به این معنی نیست که سیاست خارجی این کشور، عاری از هرگونه خطا و قصوری بوده است. اتفاقا اغلب کارشناسان و تحلیل گران سیاسی داخلی ترکیه، بر این باورند که در دوران فعالیت نظام ریاستی، شخص وزیر امور خارجه و سفرا و مشاورین دیپلمات، عملا نادیده گرفته شده و فرمان سیاست خارجی به خواست شخص رئیس جمهور می چرخد و به همین دلیل به خاطر برخی تصمیمات شخصی او، ترکیه در ارتباط با چند کشور، دچار مشکل جدی شده است.

با این حال، در فعالیت دستگاه دیپلماسی ترکیه در حوزه های اقتصاد، توجه به زبان و ادبیات ترکی و توسعه روابط فرهنگی و دانشگاهی، اقدامات موثر فراوانی دیده می شود.

هماهنگی بین کارآفرینان، تولیدکنندگان، صادرکنندگان و فعالان بخش تجارت با رده های مختلف وزارت امور خارجه و سفارتخانه های ترکیه، در چند سال گذشته، موجب برگزاری کنفرانس ها، همایش های اقتصادی، دعوت از سرمایه گذاران، برپایی نمایشگاه های بزرگ، عقد قراردادهای جدید و توسعه روابط تجاری ترکیه با کشورهای مختلف شده و شواهد نشان می دهد دیپلمات های ترک، در مواجهه با فعالان اقتصادی و کارآفرینان و پیمانکاران کشورشان، پای کار و مهیای ارائه خدمت و مشورت هستند.

در پایان باید گفت، با وجود آن که ترکیه به عنوان کشوری محروم از منابع زیرزمینی عمده، سالانه بین ۴۵تا ۵۵ میلیارد دلار از درآمدهایش را صرف خرید سوخت و منابع انرژی می کند و عملا کشور ثروتمندی نیست، اما اهتمام ویژه ای به تقویت وزارت امور خارجه داده و دستگاه دیپلماسی، نقش مهمی در توسعه روابط اقتصادی و تجارت خارجی ترکیه ایفا کرده است.

انتهای پیام/