ایسنا/اصفهان استفاده از درمان های دارویی بر پایه گیاهان طبیعی از هزاران سال قبل رایج است؛ این روزها نیز طب سنتی و یا استفاده از گیاهان دارویی طرفداران زیادی دارد و مقالات و تحقیقات بسیاری بر اثربخش بودن گیاهان دارویی در زمینه پیشگیری و درمان بیماری های مختلف تأکید دارد.

ارزش بازار جهانی محصولات گیاهی دارویی بیش از ده ها میلیارد دلار در سال تخمین زده می شود و شرکت های بزرگ داروسازی از مشتقات گیاهان دارویی در داروهای خود بهره می جویند.

با شیوع همه گیری کرونا در دو سال گذشته، نقش گیاهان و درمان های دارویی بیش از گذشته پررنگ شد. در این زمینه تحقیقات فراوانی بر روی گیاهان مختلف و اثرات آنها برای جلوگیری و یا درمان بیماری کووید ۱۹ انجام گرفت.

برای مثال در پژوهشی که در پرو انجام شد، استفاده قابل توجه از گیاهان دارویی برای درمان و پیشگیری از کووید ۱۹، تایید شد. این پژوهش نشان داد بار همه گیری باعث شده مردم به دنبال درمان های جایگزین مانند گیاهان دارویی باشند.

پژوهشی دیگر در تایلند نیز مشخص کرد که ۴۹۱ گونه گیاهی شناسایی شده برای درمان تب، سرفه، اسهال، درد عضلانی، بثورات، سردرد، گلودرد و ورم ملتحمه استفاده می شود. از ۴۹۱ گونه ۶۰ گونه بیش از سایر گیاهان مورد توجه است. این پژوهش فهرستی از متداول ترین گیاهان برای درمان مشکلات گفته شده را ارائه داد.

پژوهشی دیگر در نپال نیز نشان داد که استفاده از گیاهان دارویی در طول همه گیری کووید ۱۹ افزایش یافته است و اکثر پاسخ دهندگان گیاهان دارویی را برای جلوگیری از بیماری توصیه می کنند. این مطالعه در مجموع ۶۰ گیاه متعلق به ۳۶ خانواده را ثبت کرد. در این یافته ها مشخص شد که برگ های گیاهان بیشترین استفاده را داشتند.

تحقیقات از این دست بسیار است و در ایران نیز درمان های دارویی بر پایه گیاهان برای پیشگیری و درمان کووید ۱۹ بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

محمد مظاهری، مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: عفونت های مرتبط با دستگاه تنفسی عموما توسط طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها از قبیل باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها ایجاد می شوند و برخی از عوامل جانبی مانند زمینه ژنتیکی و همچنین عوامل شیمیایی و محیطی می توانند زمینه ساز بروز و یا تشدید کننده این عفونت ها باشند.

وی افزود: عفونت های طبیعی بسته به اینکه در چه سطحی باشند، از یک تب، سرفه، درد قفسه سینه و بیحالی مختصر که ابتدای یک عفونت تنفسی است آغاز می شوند و امکان دارد تا مرحله بسیار شدید و بحرانی بیماری که ریه سفید و دچار نارسایی می شود، ادامه یابند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه امروزه با بهره گیری از فرآورده های طبیعی و گسترش علوم مرتبط با تولید آنها، می توان خدمات پیشگیری، دارویی و درمانی مناسب تری به جوامع بشری داشت، تصریح کرد: به نظر می رسد استفاده از فراورده های طبیعی، گیاهی و سنتی در مراحل ابتدایی بیماری می تواند اثربخش باشد.

مظاهری گفت: این نوع درمان می تواند با کاهش علائم بیماری به تسکین بیمار کمک کند و به دلیل دارا بودن محتوای آنتی اکسیدانی واکنش های التهابی را کاهش می دهند و بیماری متوقف می شود.

وی ادامه داد: اگر بیماری پیشرونده باشد و ساختار ژنتیکی فرد به گونه ای باشد که بیماری پیش برود و بافت ریه آسیب ببیند، به نظر می رسد فراورده های طبیعی در این مرحله به شکل امروزی اثر بخشی چندانی ندارند و باید از فراورده های قویتر شیمیایی استفاده کرد.

به گفته مظاهری، فراورده های گیاهی که امروزه در کشور استفاده می شود به شکل شربت، معجون، قرص، کپسول و دمنوش هستند و ویال تزریقی نداریم، اما در دنیا از این روش نیز استفاده می شود.

مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: اگر زیرساخت های کارخانه های داروسازی به سمتی بروند که فراورده های گیاهی را بتوان به شکل استریل و تزریقی استفاده کرد، در این صورت می توانیم اثربخشی بهتری برای فراورده های گیاهی متصور شویم. البته این روش زمان بر است و نیاز به مطالعات بیشتر و ریل گذاری مناسب دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تاکید کرد: در حال حاضر فراورده های منتج از گیاهان دارویی که در کشور به شکل شربت، قرص، دمنوش و معجون استفاده می شود، در مراحل اولیه درمان بیماری بسیار مؤثر هستند.

مظاهری با اشاره به همه گیری کرونا و تاثیر گیاهان دارویی بر درمان بیماری کووید، گفت: بیماری کووید در ۸۵ الی ۹۰ درصد موارد با درمان های طبیعی بهبود می یابد و ۱۰الی ۱۵درصد بیماران به شرایط شدیدتر می رسند، برای اغلب بیمارانی که به مرحله شدید نرسیده اند درمان های گیاهی جوابگو است، اما در موارد وخیم و شدید بیماری باید از فراورده های شیمیایی و درمان های استاندارد وفق پروتکل های رایج دنیا استفاده کرد.

وی با تأکید براینکه در حیطه طبابت معتقدیم پزشک باید نقش درمانگر را عهده دار باشد، در توضیح استفاده از گیاهان دارویی گفت: در وهله نخست باید اصالت گیاه مشخص شود. برای مثال زمانی که گفته می شود گیاه آویشن یا بابونه برای التهاب تنفسی خوب است، اول باید دقیق مشخص شود گیاهی که استفاده می کنیم همان آویشن یا بابونه است. نکته قابل توجه بعدی اینکه باید مشخص شود ماده موثره گیاه در آن وجود دارد یا خیر؟

مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان توضیح داد: گاهی گیاهان دارویی مدت های طولانی در انبار می مانند و عملا ماده موثره ای ندارد و وقتی فرد استفاده می کند، نتیجه نمی گیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنین باید مشخص شود این گیاهان تداخلی با داروهایی که فرد استفاده می کند، نداشته باشد. برخی داروهای شیمیایی مانند وارفارین، داروهای ضد تشنج و … محدوده باریک درمان دارند، به این معنا که دوز سمی و درمانی آنها بسیار نزدیک است و برخی گیاهان دارویی امکانه دارد موجب بی اثر کردن دارو یا ورود آن به دوز سمی شوند.

به گفته مظاهری اینکه از گیاه دارویی چه مدت باید استفاده کرد، کدام قسمت گیاه استفاده درمانی دارد و در چه زمانی باید مصرف شود، یک علم است که نیاز به تخصص دارد و نباید به صورت خودسرانه انجام شود، علاوه براینکه علت بیماری باید مشخص شود و علائم خطر نیز باید مورد عنایت و تأمل قرار گیرند.

مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تأکید کرد: توجه به موارد گفته شده، ضرورت تجویز داروی گیاهی توسط پزشک را الزامی می کند. اگر در زمان تجویز داروی گیاهی، درمانگر به مراحل بیماری آگاهی نداشته باشد، استفاده خودسرانه و مصرف خانگی گیاه دارویی می تواند خطرناک باشد.

این استاد دانشگاه گفت: البته در برخی موارد خاص به دلیل نبود دسترسی به پزشک، می توان از درمان های گیاهی استفاده کرد، اما جایی که دسترسی به کادر درمان وجود دارد، توصیه این است افراد به این مراکز مراجعه و خدمات درمانی را از مراکز مجاز دریافت کنند.

انتهای پیام