ایسنا/اصفهان به تازگی سند مالکیت ۱۸ هزار هکتار از اراضی پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو به خاطر وجود یک قلعه، کاروانسرا و باغ قاجاری در این محدوده، به نام اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان ثبت شده و این امر، نگرانی هایی را برای فعالان محیط زیست و حقوق حیوانات ایجاد کرده است.

شروع این ماجرا را باید به خردادماه سال جاری گره زد. زمانی که عباس رضایی، استاندار اصفهان در معیت مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان از مجموعه پارک ملی و قلعه تاریخی قمیشلو در شهرستان تیران و کرون بازدید کرد و گفت: «مجموعه حیات وحش و پارک ملی قمیشلو یکی از بزرگ ترین مجموعه های حفاظت محیط زیست استان است که ظرفیت مناسبی را برای توسعه گردشگری طبیعت گردی با رعایت اصول حفاظت از محیط زیست دارد. »

او تصریح کرد: «قلعه تاریخی قمیشلو با مساحتی در حدود ۹ هزار مترمربع که یادگاری از دوران قاجار است، فرصت مناسبی را برای توسعه گردشگری شهرستان تیران و کرون از منظر طبیعی و تاریخی فراهم آورده و با توجه به این امر، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و مسئولان شهرستان موظف اند در کمترین زمان ممکن، سرمایه گذارانی را که آماده همکاری در زمینه مرمت و تبدیل این بنا به یک مجموعه گردشگری هستند، به منظور سرمایه گذاری در این مجموعه تشویق و حمایت کنند.»

رضایی اطمینان داد: «ما نیز در استانداری اصفهان و از طریق کارگروه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی استان، آماده هرگونه همکاری در خصوص ارائه مجوزهای لازم از تمامی دستگاه های مربوطه از جمله سازمان محیط زیست و حمایت مالی از سرمایه گذاران از طریق بانک های عامل و یا صندوق توسعه ملی هستیم.»

بعدازاین بازدید و در عرض کمتر از سه ماه، خبر رسید که سند مالکیت ۱۸ هزار هکتار از مستثنیات و اراضی پارک ملی قمیشلو که شامل قلعه، کاروانسرا و باغ تاریخی پیرامون آن است، به نام اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان ثبت شده.

فریدون اللهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با تائید این خبر به ایسنا گفت: طی سال های گذشته به خاطر وجود قلعه و کاروانسرای ارزشمند قاجاری در پارک ملی قمیشلو، میراث فرهنگی استان اصفهان برحسب وظیفۀ ذاتی خود در این محدوده هزینه های زیادی انجام داده و باوجوداینکه دوستداران میراث فرهنگی این منطقه در امر حفاظت از این قسمت ها با ما همکاری خوبی داشتند، نگهداری از آن دقت و توجه بیشتری را می طلبید.

او با اشاره به علت انتقال سند مالکیت این بخش از اراضی ملی پارک قمیشلو به نام اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان توضیح داد: قلعه تاریخی، کاروانسرا و اراضی پیرامون آن که در واقع یک باغ تاریخی است، در مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران بوده و طبق قانون، میراث فرهنگی می تواند سند بخش های تاریخی آن را به نام خود بزند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان خاطرنشان کرد: این انتقال مالکیت از سازمان حفاظت محیط زیست به اداره میراث فرهنگی، طبق روال معمول و قانونی انجام گرفته و بحث قوانین و مقررات حاکم در مقولۀ میراث فرهنگی و محیط زیست سر جای خود قرار دارد.

اللهیاری با تأکید بر اینکه مفهوم مالکیت، مخدوش کردن ضوابط نیست، یادآور شد: همان طور که مالک یک بنای تاریخی بودن مجوزی برای مداخله در آن بنا نیست، در محیط زیست هم این مسئله مطرح است و اینجا میراث فرهنگی استان اصفهان قصد مخدوش کردن ضوابط سازمان حفاظت از محیط زیست را ندارد.

او خطاب به فعالان محیط زیست گفت: در مورد این تغییر مالکیت جای هیچ گونه نگرانی نیست چرا که هر اتفاقی در محدودۀ این پارک ملی رخ بدهد، تابع ضوابط محیط زیستی است همان طور که هر اقدامی در محدوده قلعه و کاروانسرا و باغ تاریخی این پارک ملی رخ بدهد نیز باید تابع قوانین میراث فرهنگی باشد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در پاسخ به این سؤال که آیا این اداره کل برنامه ای برای رونق گردشگری در این محدوده دارد یا خیر اعلام کرد: سرمایه گذاران مختلفی سال هاست که درخواست دارند در این منطقه سرمایه گذاری کنند و این مسئلۀ جدیدی نیست که اکنون و بعد از انتقال سند مالکیت بخواهد نگرانی ایجاد کند.

او ادامه داد: مسلما برای پارک ملی قمیشلو رعایت ضوابط میراثی و محیط زیستی در اولویت قرار دارد و تا این حساسیت ها هست مداخله ای هم رخ نخواهد داد، اگر هم بحث سرمایه گذاری و گردشگری مطرح شود باید کاملا منطبق با شیوه نامه های میراثی و محیط زیستی باشد.

اللهیاری در آخر تأکید کرد که قلعه و کاروانسرای تاریخی پارک ملی قمیشلو شدیدا به مرمت نیاز دارد و ما باید برنامه ریزی جدی برای آن داشته باشیم.

ایرج حشمتی، مدیرکل اداره محیط زیست استان اصفهان اما روز گذشته در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: در پارک ملی قمیشلو قلعه ای تاریخی مربوط به دوره قاجاریه وجود دارد. ازاین رو اداره میراث فرهنگی شهرستان تیران بر اساس ماده ۲۶ آیین نامه اموال دولتی توانسته است برای ۱۸ هکتار از این اراضی سند مالکیت بگیرد که ۱۲ هکتار آن در پارک ملی قمیشلو واقع شده و قبلا سندی به اسم سازمان حفاظت محیط زیست برای آن صادرشده بود.

او با اشاره به اینکه پارک ملی قمیشلو قدیمی ترین منطقه حفاظت شده جهان است و از سال ۱۳۴۳ تحت حفاظت قرارگرفته گفت: صدور سند برای میراث فرهنگی کار اشتباهی است، چراکه محیط زیست بیش از ۲۰ سال است که برای این منطقه سند مالکیت گرفته است و چنین اقدامی نشان دهنده ناهماهنگی بین دستگاه هاست.

مدیرکل اداره محیط زیست اصفهان با اشاره به اینکه صدور سندی جدید برای اداره میراث فرهنگی بدون هماهنگی با ما رخ داده است، تصریح کرد: قمیشلو منطقه ای حفاظت شده است و انجام هرگونه فعالیتی در آن باید با هماهنگی محیط زیست باشد.

وی با اشاره به طرح گردشگری اداره میراث فرهنگی برای این محدوده توضیح داد: ما در حال بررسی طرح گردشگری پیشنهادشده بودیم که متأسفانه سند منطقه به اسم میراث صادر شد و اکنون باید صبر کنیم که این اختلاف نظر رفع شود.

حشمتی خاطرنشان کرد: ما با حفاظت فیزیکی بر اساس الگوهای مشارکتی مخالف نیستیم ولی طرح های گردشگری باید ضوابط خاصی را رعایت کنند و در چارچوب الگوهای حفاظت باشند چرا که اگر مردم محلی در طرح های گردشگری شرکت کنند و نفعی از آن ببرند ضریب حفاظت مناطق نیز افزایش پیدا می کند.

مدیرکل اداره محیط زیست اصفهان تأکید کرد: ما به دنبال آن هستیم که سند محیط زیست را تک برگ و سند میراث فرهنگی را باطل کنیم. مکاتباتی با مدیرکل اداره اقتصاد و امور دارایی استان و اداره ثبت نیز انجام شده است و امیدواریم که به زودی مالکیت محیط زیست بر منطقه قمیشلو احراز شود.

نوید حسنی، عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی و طبیعی نجف آباد نیز دربارۀ مشکلات عدیده ای که پارک ملی قمیشلو با آن روبروست، به ایسنا گفت: حدود ۳۰ هزار هکتار از پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو به خاطر احداث یک آزادراه در دهه هشتاد از این منطقه جدا شد و به این ترتیب زیستگاه اصلی آهوی ایرانی از بین رفت.

او ادامه داد: در بخش دیگری از این منطقه حفاظت شده نیز شهرک صنعتی بزرگ غرب اصفهان احداث شد و به این ترتیب محلی که حیوانات به دلیل گرم تر بودن هوا زمستان ها به آن کوچ می کردند نیز به ورطۀ نابودی افتاد.

این فعال حقوق حیوانات خاطرنشان کرد: قلعه و کاروانسرا و باغ تاریخی که میراث فرهنگی اکنون سند آن را به نام خود ثبت کرده، دقیقا در قلب این پناهگاه حفاظت شدۀ حیات وحش قرار دارد و در صورت اجرای طرح های گردشگری ما با مشکلات تازه ای مثل رشد سخت و ساز، افزایش زباله، تردد بی ضابطه و دسترسی راحت شکارچیان به این پارک ملی روبرو خواهیم بود که در واقع مساوی با نابودی این منطقه است.

عضو انجمن دوستداران میراث فرهنگی طبیعی نجف آباد در واکنش به وعده هایی که برای رعایت ضوابط محیط زیستی در این محدوده می شود گفت: زمانی که می خواستند طرح آزادراه را در این منطقۀ حفاظت شده پیاده کنند، قرار شد دورتادور جاده برای ایمن سازی فنس کشی شود، دیواره های بتونی آن را بپوشاند و در امتداد آن دو گذرگاه حیات وحش به صورت پل هوایی ایجاد شود تا حیوانات بتوانند به راحتی از روی آن عبور کنند اما متأسفانه هیچ یک از این وعده ها عملیاتی نشد.

حسنی تأکید کرد که احداث این آزادراه موجب دسترسی بی ضابطۀ شکارچیان به منطقه حفاظت شدۀ قمیشلو شده به طوری که آن ها به راحتی با توقف در پارکینگ آزادراه، به خاطر فاصلۀ کمی که این مکان تا آبشخور اصلی حیات وحش دارد اقدام به شکار حیوانات می کنند و تلاش محیط بانان که با دست خالی از این محدودۀ وسیع حفاظت می کنند بی ثمر می شود.

این فعال محیط زیست یادآور شد: همین حالا که طرح گردشگری پیاده نشده، روزهای تعطیل سیل جمعیت وارد پارک ملی قمیشلو می شود و حضور انسان ها آرامش را از حیوانات این منطقه می گیرد. گردشگران، بوته ها که تنها پوشش گیاهی و پالایندۀ هوای پارک ملی قمیشلو هستند آتش می زنند و انواع خزندگان و پرندگان را زیر چرخ های ماشین هایی که به واسطه احداث آزادراه به قلب منطقه دسترسی پیداکرده اند له می کنند. ضمن اینکه ماشین های آفرود نیز سطح خاک این منطقه را به هم می زنند و زیست بوم آن را را دچار مشکل می کنند.

حسنی با بیان اینکه اداره کل میراث فرهنگی برای مرمت یک بنا لزوما نباید مالک آن باشد، اعلام کرد: ما نگرانیم که با انتقال مالکیت بخشی از این مجموعه، یک فاجعه دیگر در انتظار این پناهگاه حفاظت شده حیات وحش باشد.

انتهای پیام